Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 47, 23 Nowemapa 1895 — KA NANEA HOONI PUUWAI NO KA MEA HUNA POHIHIHI O HAMETONA KAKELA. Ka Ui Beatirisia, ka Oi o ke Kupaa, ke Pookela o ka Hoomanawanui a o ka Hiwahiwa a ke Aloha. [ARTICLE]

KA NANEA HOONI PUUWAI NO KA MEA HUNA POHIHIHI O HAMETONA KAKELA.

Ka Ui Beatirisia, ka Oi o ke Kupaa, ke Pookela o ka Hoomanawanui a o ka Hiwahiwa a ke Aloha.

I MOKUNA I. | KA LEHE HEAiIUISIA, Aia maloko o ke kulanakauhaie o Laduna, o ku ana ka hale Kakela 0 Hametona, kekahi o na hale kaulana loa ma ke aupuni o Pelekane mai ka wa kahiko loa mai. O ka mea nona keia liale kakela, oia no ka Haku Hametona, kekahi ona 'lii ko'iko'i ioa o Pelekaue ma ke koko a ma ka waiwai. Na keia kanaka mai, ho liookahi kaikamahine, nona ka inoa o Beatirisia, a oia 110 hoi ka mea nona keia moolelo e pauee ia aku nei imua o na makamaka lieluhelu oko KuoKOA. Ma ka wa mua loa o ka hoomaka mai ai o na hookaau ana a keia nanea, ua haalelo aku la ka Ledo Beatirisia i ua la opiopio ioa o kona ola ana, a eia oia i keia wa, ko maalo nei me ka hiwahiwa aka nani ame ka, ui, ma ka papahele o na ia o ka nohona kanaka makua. Aka, e kuu hoa haihai-olelo, o ka mea kupanaha a kamahao loa i pili aku iua Lede Beatirisia nei, oia kona noho hookahi wale ana iho no aohe kokoolua, ka hoa kuka a kaa-1 na oluolu o keia ola inea ana. He mea oiaio, mamuli oka haa- j wina a ka nani a me ka ui i haiamu j iho maluna o kona oiwi kino, ua iilo ia i mau ume mageneti e ko ia mai ai na hoohihi ana a na poe o ka aoao 1 oolea, a hekau mai la na hoomahio ana a kela a me keia o na keiki opio waiwai a kaulana oka papa alii o Pelekane; aolo hoi oia poe wale no, aka, oka poo aoo kekahi o noho ana iloko o na luhiehu aka nui waiwai, i kiola mai i ka lakou mau «<makau lawaia a ka L'iwakua. ,, O kela ame keia mau kukuna o ka hoohihi makemake, i lioea noloko mai o kela ame keia kanaka o loko o ko kulanakauhale o Ladana, ame kona mau kaiaulu kuwaho, ua hele mai la lakou aku iho Ia maluna okaoiwi kino o ka mea nona keia moolelo, aua lilo ia i ume-w r aena no ua mau kukuna lamalaina 'la a ka hoohihi. He oiaio, ho nani kona i hoopaipai ole ia e kekahi ui hou ae o Pelekane; aka, he nani nae ia i owiliia iloko oka hoohuoi nul ia ana, ena pohai ona poe hanohano apau o ke kuianakauhale o Laelana ame na wahi e ae i ike iaia. Oia haawina i komohia ai ka nuue ana oku hoohuol, e like me ia i hoike ia ao la, oia kona noho kane 010 ana. A o keia kulana I loaa i ka mea nona keia moolelo, oia ka mea i puanala o ka Mea Kakau Moolelo —"He oiwi i piha me na haawina hiwahiwa o ka Ui; aka, ho mea kino nae, e maalo ana iioko o na pohia ka hoohuoi: "He nani kiiakila i lamalamaia me ka waipahe; aka, ltie puuwai i hookuii kooa man pepelao, I na kikeke ana a ka ipo; "fle Oiwi hiwahiwa i haiamaia e ka Nohea; aka, he mea kino pahaohaoilokooka mea huaa pohihihi; «Ka Hokuioa naoi o ka poai lankaoaka haaheo o Ladana; aka, he kamah&o, he kupaianaha, a he hookalakupua ike alo o kona lu&ul makuakane ame kona mau hoaloha."

O keia ae l& ke u» tm H lli* iana o fca Lede BeAtlrlsia» olaM* be Ul ia, aohe aim kiM, IM H kumu, uahoohoo! ialnma mattta e ola nei, me na ninaa hoopaliaolMia»: Heaha la ke kamu o kela aolio kast oie ana o ua Nohea nel o ke Kaknla Hametooa ? Heaha hol ke kama o koaa malia oie ana mal I kekaM o na noi iehaleha, i hoea akii (aia ona, no ke komo ana ma ka poal e ka Materemonio maemae ? Oka Haku Hametooa hol, ka makuakane oua Lede BeftUriftia nei, he kanaka klno lolhl maikai ia. He mau onohl maka l>oni uiiuii ooi, he aiai maikiii kona ili, a he oliuli pool eieele ka hooloo o kooa lauoho a me ka umioeal. O ka nui o kona mao makahlkl I keia wa, he kaoaono kumaaoaeno ia; aka nae, he oia mau ke <xrfea o kona kino a me kona maui lala. Aoho hoi i hoike mai koea mmi hiohiona i kona ano iu'alu'a Ihoa eiemakule hol. lle nanaina hiehie kona a he ktt* lana kiiakila hoi me ka hao>hano 9 a kohu kuahiwi e hekau laaua efea uani iiiiiihia e iike al me kella hooheno ana, "lle mauna i lohla e ke oniina, Kaulaoa i ka nani me ke kiekie." Mawaena ona mea apaa I haawi ae i na hoohuoi ana, no kana hapon kaikamahine, me na onohl maka kanalua nui; aoho paha hemaal liooiia aku ka ikiiki o kona llhano, amo ka hohonu makolokolao na hooniua ana a ka haohao lloko o kona umauma, eliko la me kii laaui o ka mea nona keia moolelo. Ua nana mai ia no ua Haka Hametona ia maluna okana hapeiu makamae, ka hua o kona maa la heu ole, ao ka mea hoi ana 11 alolia ioa ai, me ke aloha ana a ka makua nana kahi keiki hookahi wiUe Iho no i ke alo, ma ke ano he mei klno ola kana lei aloha no ka poe lo ka mea huna pohihihl. Nolaila, me kela mau mea ihelke ia aku ia Imua ou, e ka makiimaka heluhelu, e huli akn kaua anaina no na hookaau mua ana o kela nanea. Ma ke ahiahi o kekahi la o Maraki, o noho ana ka Haku Haaieftm maloko o kona keena hookipa, lloka onako ia ana o kona mao Bot»iCO nui no kana mea I aloha nul nl, ola hoi, kana kaikamahlne. Oua ahiahi la a ua Haku nei e noho ana iioko o kona rumi heeiklpa» he wa ia a na paka ua eloelo e hola* pu ana maloko oke kulanaktnb«le oLadanaa puni, aepapnhlH lw ana nohoi ka makani puanuaeio me ka ikaika. Ala na paka oa ko'lko'i ke hiolo hoomaha ole la ma ina ki* papa aianui o ke kulanakaahale, a na ke ehu makani hoi, e kaplpi aki ia mau ielehnna kn-a*oa, maioaa o ka poe apau e maalo ae ana ina na alanui o Ladana ma ia ahlahl. O ke keena a ua Haka Hamelona nei e noho ana, e holke mai luia la Ika nani ame ka maeaoae o kona hoonaniia ana. Aia na ihoiho kukui e hoolele ana i ko lakon maa malamalama a poni ua keena ia. E pupaa mal aiiia m pua makamaka hou loa I iawe la noioko mal ona hale hoooio mea kanu, oiai lakou eko ana aie ka maiau oka hoonohonoho la ana maloko o na ipn iepo, ame na klaha, me na pika (liila me gola I hinaia me ka noeau nai. O ka moena loie e halil ana loa kii papaheie t he loa ole kona nanl anio ka maemae. He hooluu omaomao ke kino holookoa ooa mau moenii ia, a m&lwaena ae oia honua ennao' map, me he kula maou makainakn hoa la, e ike ia aku no na kli om pna like ole ame na laa laau nanl. Ke aiawa akn koti mau inakn e ka mea heluhela ma o a ma*nti ck ua keena la, eikeako anaeolM noho ame kokl, o kela ame kelar »no, ua hele a uhi paapa heia palupalo. Ha ka poka inlir ua keena la e uhl kunwela llmi aaii he paka iole nianoanoa vetaretiiamr hooluu kai-Iaa t a ia mea I pata aku I ke poanoaaa a ka Ino e inoka mao ole mai aoa mawaha Oiai ua Haka Hamelona nel, § noho ana malelKo o keia keena laan!,, aa hoike noalla kona maa heielkele* na I ke ano o o kona noOnoo. Aokipm