Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 42, 19 ʻOkakopa 1895 — Noa ka I'a i na Kanaka. [ARTICLE]

Noa ka I'a i na Kanaka.

Ma ka Poalima i haLa, ua kalahea ae ka Papa Ola e hoonoa ana ina i'a no ka ai ana mawaho ae o na wahi i kaupaiena ia e lakou oka apana o Honolulu nei, a penei ka lakou hoakaka ana: O na olelo hoakaka e pili ana i ke kuai ana ina i'a iwi, i loaa mai ke kai mai, a i ole mai ioko mai oka wai, a loko hol, kahawai, puupohaku, na olaelae a kaikuono, a i ole ia awa hoi, malana o ka iaina pololei e moe ana he elua mile mai ka aina aku, mawaena o Daimana Hila a me ka Lae o Ahua, iloko o ka apana o Kona, mokupuni o Oahu, a mai ke kuahiwi hoi a ke kai e moe pa-

lolei ana. O ke kuai ana i na i'a a ine na mea i loaa mailoko mal oke kal iloko o keia apana o Ilonolulu nei, e lawe ia no ia maloko o ka Makeke Heu i kapili ia ai, a malaila e kuai kuai ia ai na i'a, pela hoi na mea i ioaa maiioko mai ona puu pohaku e ku ana iloko o ka wai, mawao aku o na paleia i hoakakaia, no ke kuai ana aku ia mau mea, e hoike ia ae ia ika Luna Nui aka Papa Ola i hookohu ai. ona Oiepe mai ke awa mai o Puuloa, i manao ia no ke kuai mai, na hiki no ke apono ia kela ame me keia mea. O na iuna kiai a hooponopono o ia ano hookahi no, e malama i na mea a pau e like me ka mea hiki iaia, a ua hiki no hei ke hoahewa ia kekalii mea ma ka hoopaiia ana, ina aole oia i hoike mai i ka moolelo pololei e pili ana i kana l'a a mau i'a eae paha, i loaa hoi mailoko mai oke kai a lawe īa mai no ke kuai aku, a i ole ia mawaho ae hoi oka Makeke, a ma keia ke manao nei makou e hooko pono ia ana na kuhiknhi a pau malalo o na ruia i hoopono* pono la a pela hol me na mea ai e ae a pao.

O kela maa rula oka Papa Ola, e hoakaka ana a hoike no ke kaai a&a i i'a, maloko oka Apana o Kooa nei, i hanaia ma ka la 3 o Sepatemaba, 189», ma keia aa hoopaa toa ia.

Nolaila, ma ka Poaono mai, aa paakiki ae ko ke kaianakaahale nei ike kaai i na i'a a iakoa i ono a! a e ioaa ana ia lakoa m& ka makeke. He la piha kanaka ia oka makeke hoa ma Kaloloia, aka ne ke akea a me ka paiahala oke kahoa a me ka halaa e ahi «na iho, ua paa nae wale no lakoa ika monl ia maloko o kona maa palena. Aole i paa pani loa ka papaheie i uhl puna pakika la, aka e pao ana I ka paa i ka wa pono.

Ake manao nel makou, aole i nele aka la ka hoonaa oka poe I nal ko iakoa ho&oli ana o al fa.