Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 39, 28 September 1895 — HE MOOLELO NO Frank Reade Opio [ARTICLE+ILLUSTRATION]
HE MOOLELO NO Frank Reade Opio
Ka Mea Kana i Hana ka Moku Lele maka Lewa-lani —KaMea Nana i Kaapuni na Wahi a pau oka Lewa —A mai ke Kukalu Akau a ka Hema —A mai ka Hikina a ke Komo-liana—-Ka Mea Kupaianaha oke Keneturia L mikumaniaiwa—Ka Naauao Kelakela o ke Kanaka —Ka Haawina Makamae a ke Akua i Haawi mai ai.
MOKUNA 111. laia lioi i liuliu ac ai e haalele iho, ua komo mai la kokahi lede oiwi loihl mnloeloe maikai, me ka paa o kona uau maka i ka uhimaka, a hele pololei mai la ua lede nei a kokoke ienua o ko iauei aio oiai e ku malie ana keia me ke pahaohao, ua hapai ae la ua ledo la i kona uhimakn, a iuo ka naiia pololei ana iaianei me ka mino-aka waipahe ma kona mau papallna, ua pane mai la oia me ka leo nanahe i like loa no mo ko laahela: «<Ua maopopo ia'u ho makemake paha oe o kamailio mal ia'u, a no ia mea au i helo mai nei maanei i ole e nema wale ia e kekahi poa?" (( E kala mai oe e ka ui nohea ia'u. He mea olaio keia, oiai na kou heleheiena i hoouluhua nui i ko'u noonoo," wahi a Hale me kona kunou haahaa ana imua o ka lede. «»Ma ke kumu hea ko'u heleheiena i 1110 ai i mea ua kou nooneo e hana ai?" i nioau mai ai ka iede. «<He wahi moolelo pokole ka'u e kamailio aku ai ia oe, a no ia mea, e noho kaua ma kekahi wahi a e hoike aku au ia ce mai ka mua a ka hopena," wahi a Hale. Noho ih# ia iaua ma kekahi ooho. Ia wa, ua kamailio aku la o Hale: «No ka iike ioa o kou helehelena me kekahi mea a'u i ike ai, a a'u hoi i mahaio nui ai, nolaila ua lilo kou nanaina i mea nui pa'u e noonoo nai ai." Ia wa, ua wehewehe aku ia • Haie i ka mooleio mai kona hoopakele ana ia Isabela a me kona makuakane mai ka moku poino mai ahlkiikona haaiele ana aku iaia e makaukau ana e mare ia me ke kane ma ia po koke iho no. Ua hal pu aku hoi oia he lede waiwal nui loa o lsafcela, oiai ka walwal o koHa makuakane a me kana kaoe mua i make, a he ona miiiona noi hoi keia kane hou. Ua hoolohe mai la ua iede la me ka pane leo ole, aka aia nae ma kona heieheleaa na kahoaka oka haooii. Ia wa, ua kamaiiio hou aku ia o Haie. "Eia kekahi jDoea a*u i lohe aiialsabola a me kona maku&kane e kamailio makou malnna o ka iapa pipa iwaena moana. Ua ninau aku o lsabela i kona iaaui ina ua maopopo im make io kona hofthanau, oiai u* lianau mahoe ia laua, • aokama'iloa o ko iauamakuahine, ua lawe ia kekahi o laoa e ke ksSk&ina o uamakuahine ia, a o laabeia hoi ? ua hanai kane so ka ma« kuak&ne, a a«le I llolio, oa make ihola ko laoa inakeahlne. Hahope maihd, ua heie mal ia kaik*ij» koim makaahino I
kaumaha hou i ua makuakane la, ua make ke kaikamahine ana i lawe ai e inaiama, nolaila mal kela wa maf, ua noho kela kanaka me ke kanikau mau no ka lua o kana mau kaikamahine/" «Akahi io au a hooinaopopo i ka oiaio!" wahi a ua iede ia i pane mai ai me ke ano hikiiele, a hoomau hou mai la oia. <<lle mea au aole loa i ike iki i ko'a makuakaue ame ko'u makuahine a hiki i keia la. O ke kaikaiiia wale no o ko'u makuahine ko'u makua hookahi mai ko'u mau la uuku mai. Nolaiia, ina he like loa io au me kela lede au e kamailio mai nei, alaila he mea kupaianaha io kela."
"Ae, aohe o oiua wahi ano e iki. Ua like olp ma na au-> a pau, mai ke helehelena a ka leo, aohe wahi lilo. Oiai ia oe e noho nei, o Isabela no oe ma na ano a pau. Nolaila, eia wale no ka mea ! maikai loa, e holo pu kaua a hiki * imua o ko o!ua makuakane, a aole e | nalo iaia ina oia e ike mai ana ia oe, ) a lohe hoi i ka inoa o kou makua- : hine hanai. "Pehea auanei au e hiki ai, oiai e hele ana &u ma Bosetona i ka hana, oiai aia ma ia mea e pono ai ko'u noho ana, no ka mea, ua make ua makuahine hanai 'la o'u," wahi a ua lede opio 'la. i <<Mai uana oe no ia mea. E holo aku kaua a hiki i Bosetona, a malaila au e hoouoho ai ia oe ma kekahi hote!e maikai, a noho oe malaila a hoea hou mai au me kou makuahine ponoi, alalla holo kakou no ka home o kou makuakane ponoi," wahi a Hale. u Auwe kou lokomaikai! Naui wale ko'u hauoli ina he oiaio o ko'u | makuakaoe io keia au e kamailio! mai nei," wahi a ua leiio 'la. <<Aole ioa o'u kanalua iki, ina he oiaio he mau kaikamahine mahoe !o kana e iike me ka J u i lohe ai mai koua waha ponoi mai, aiaila o oe no ko lua oua mau jnahoe la. Heaha ia kumu o kela wahine I huna keie ioa &i ia oe?" "Aohe a*a kumu eae e mamao ai me he la, o kona aloha wale no ia'u, no ka mea, aole paha ona make> make e lawe hou ia au oaai iaia mai. He aloha !oa oia la'a, a inapaha aole oia i make hikiwawe loa lua paha ua kamailio mua mai no oia ia'u, aka ua make oia me ka hikiwawe ioa. Aole no kekahi manao eae. He ol aku kona minamina ia'u mamua o na mea e ae a pau ana txm keia ao," wahi a ua ieeie ui eohea ia aie ka haioihoi mal o kona mm waimaka ma kona mau lihliihi ioiea ooU <tKaa! waie ko'u Imuoii oka lilo a&a owm ka mea oaaae hoohui hou iiioeme kou a me koa hoahanau» 5 '
| "Aole nooe o mlhl ana no keia hana aa, oiai o na mea a pau aa e nonoi mai al ia'a, e loaa no ia," | wah! a ua iede y la. "Aohe a'u mea e manao ai e nonoi aka ia oe, a aoho no o'a makemake e uku ia mai au/' wahi a Hale. "Aole au 1 manao e uka aku ia oe me ke doia a mea e a® oia ano, aka he uka okoa no k&'n i manao ai ke ae mai oe," wahi a ua lede la me ka pUapuai ana ae o ka uia ohelohelo ma kona maa papalina. Ua hiki ole ia Haie ke pane koke aku iioko o kela wa, oiai ua hoopiha loa ia kona naaa me ka pihoihoi no ke ano o na olelo a keia wahine ui iauna oie i kupono e nohe maluoa o ka noho kalaunu goia nani, a pehea la i hiki ai iaia ke hoohihi mai iaia ne! me kona kulana haahaa, a no ia mea, aoieona makemake e hookuhihewa i ka manao o | ka lede opio, noiaila ua e-a ae la oia a kamailio aku la. "Aole paha oe i maopopo i kau mea \ kamaiiio mai nei e kuu makamaka maikai. Aoie loa au i kupono e kuiou aku ā kalakala ae i na kaula o kou kamaa, no ka moa, he wahi kulana haahaa loa ko T u, a he kauwa hoi au no ka poe i )ike me kou ano", wahi a Haie i pane aku ai. <<Ua kuhi anei oe he naoa au ma ke ano,o ke kanaka, ina he waiwai a iiihune paha oia? Aoie loa. He nana au ma kona ano maoli, ke ano hoi o ka uhane ola iloko ona, a oiai ua maopopo ia'u o oe hookahi ka mea a ko'u punwai i aloha ai mai ka wa a ko'u mau maka i ike mua ai, hoohoio iho au o oe wale no ka laau iapaau nana c hoomaaliii kela eha koni iloko o'u." Ia wa, ua puiii aku la o Haie ma ka puhaka o ua ui nohea la, a heni hoomau iho la iaua me ke kuwiliwili ana, a ia wa nohoi laua i hoo1 paa iho ai i ko laua hoepalau, ma ka olelo ana, aia a ike ua ui ia i kona luaui makuakane, aiaiia, • ko laua wa no ia e mare koke ia ai, no ka mea, aoho ona makemake e hooioihi ia ka manawa. E liaalele aku kaua e ka mea heiuheiu ia laua e kuwiilwili ana i ka iaua momi hou i loaa ma ka punawai iana maiie o ke aloha oiaio, ka mea hoi a ka hapanui o keia mea he kanaka e pauieie nui ai me ke kuhihewa a me ka puni wale i ka hinuhinu pau wale o ko keia ao piha hewa, a e huii ae kaua a nana ae i ka po iea o haiaiii ma ka home nani o ka ona miiionanuioNu Ioka.
laoa me ko l&oa maa a&ha nani ioa a he koha maa keonimaaa waiwai nai laaa ke nana ia aka, a sa hookipa ia iaoa e iike me ke kanoha a ko laoahaku makahi o na poe i poloai ia. I ka hoea ana i ka hora eiwa o ke ahiahi, ua makaakau na kāhunapuie eiua no ka laaa maa hana, o ka hoolilo i na opio iioko o ke ape gaia 0 ka materemonio maemae o ka mare. Iloko o ka wa e akoakea ana na po<f a pau maloko o ke keena nui nani oua kakela la, ua paka mai ia na mea mare me ko laua nani nui, a ma ko laua hope hoi, e ukaii ana he eono poe kaikamahine ui opiopio 1 hoaahu ia me na aahu i ano iike me ko ka wahine e mafo ia ana, a me na keonimaua hoi he eono me ko iakou mau aaha eleeie i ano iike ms ko Frank. I ka nana aku, o Isabela a me Frank no na oi o ka ui iwaena o oa poe a pau i akoakoa ae ma ua po lea la o Halalii. I ke kuku pono ana o na mea mare imua o kahi o na kahunapule e-u-ku ana, ua hoomaka mai la na kahunapule e lawelawe i ka laua apana hanp. Mahope*iho o ka amana ana o ke kahuna, ua hele mua aku la ka makuakane o Isabela a honi aku la i kana kaikamahine, ua lalau aku la oia i ka lima akau o kana hunona hou, a me ka leo piha eehia, ua pane aku ia oia: Aole i pau,
MOKUNA IV. KA MAHE ANA A ME KA HOOMAKA ANA E KAAPUWI HOSUA. Aole he po ieaiea i ike ia ma ka poai o na poe hanohano a koikoi o Na lokae iike ma keia po, ka po hoi i hoohui ia ai/> ka ui nohea kanemake Isabeia Barton me ka opio ake akamai kanlana a waiwai o Beadestewn Frank Reade. O ka home noho o ua ona miiiona ia, he pa nui nona na eka aina he umi i hoopiha ia me na laau kana o keia a me keia aao. Aia hei iwaenakonu e ka ana he haie kakela nul, a nani iaa oie, a i hooiako ia me na nani a pau a ke dala e hiki ai ke hoohiwahlwa. Uahoaiana ipukukui uwiia ma kela keia wahi o loko o ka pa, maluna o na kamaiaaa a me na opu mea kana, a ua hele hoi a me he poe hoku ia ke nana aka, a i oi ioa hoi, o kela a me keia ano waihoolaa. 0 ka haie hoi, ua heie a kauluweia 1 kaoa mea o ka malamaiama. He mea oiaio, he nani a kamahao lo no kenanaaka. E oloio ana hoi na kaa iio o keia a me keia ano mai waho aku a mai* loko mai o aa wahi la. Me he ia ke nana aku, oa iike me kekahi hale alli nui no kekahi moi nui o ke ao nei» Ua kuupau mai la ka ona miliona kaui&na o Na loka i kona mana a pau e hanohano ai ka mare ia anae kana kamalel aloha. £ hi-o ana hoi na kaawa 1 o a ia nei me ko lakou mau aaha nani i | klnohinohi ia mena wai gula a wal i ilala. Na ke kaha wahine poo ē hookipa ana i na maiihlni poloai ia. ; Oiai oia ka rala paa oia haie aa sa ; kahu e hooklpa mua I na m&UMnL i : No Pomp « me Keqial s ua hao hoi
KA "POAI LEWA."