Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 39, 28 September 1895 — Page 4
| This text was transcribed by: | Malialani Cabaniss |
| This work is dedicated to: | Na Hookama a Pauahi |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA
NUPEPA KUOKOA
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki...$2.00
No Eono Mahina...1.00
Kuike ka Rula
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H. PARIS, Luna Nui
J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono
@ Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO...SEPATEMABA 28, 1895
KULA SABATI.
HAAWINA XXVIII.--OCT. 13.
Ko Gideona lanakila ana. Lunakanawai
7:13-23.
A HIKI aku la o Gideona, aia hoi, e hai ana kekahi kanaka i ka moe i kona hoa, i ae la, Ua moe au i ka moe, aia hoi, he popo palaoa huluhulu i olokaa mai nei iloko o ka puali o ko Midiana, a hiki i kekahi halelewa, pa aku la, a hina ia, a hoohiolo, mai luna mai, a palaha ae la ka halelewa.
14 I ae la kona hoa ia ia, Aole keia he mea e, o ka pahikana wale no a Gideona, ke keika a Ioasa, he kanaka no ka Iseraela. Ua hoolilo o Iehova i ko Midiana, a me ka puali a pau i kona lima.
15 A i ka manawa i lohe ai o Gideona i ka hai ana o ka moe, a me ka hoakakaia, hoomana aku la ia, a hoi hou aku la i ka puali o ka Iseraela, i iho la, E ku ae iluna, no ka mea, ua hoolilo o Iehova i ka puali o ko Midiana i ko oukou lima.
16 Mahele ae la oia i kela poe kanaka ekolu haneri, i ekolu poe, a haawi ae la i na pu i na lima o lakou a pau; a me ka ipu kaawale, he lamaku ko loko.
17 I aku la ia lakou, E nana mai oukou ia'u, a e hana like; aia hiki aku la au i ka palena o kahi e hoomoana'i, e like me ka'u hana ana, pela oukou e hana'i.
18 A puhi aku au i ka pu, ea, owau, a me ka poe me au, alaila, e puhi oukou i na pu ma na aoao a pau o kahi hoomana'i a pau, me ka i aku, No Iehova a me Gideona.
19 Alaila, hele mai la o Gideona, a me ka haneri kanaka pu me ia, a hiki i ka palena o kahi hoomoana'i, i ka mua o ka wati waena, akahi no lakou i hoonoho ia wati. Puhi iho la lakou i ka pu, a wawahi ae la na ipu ma ko lakou mau lima.
20 O kela mau poe ekolu, puhi no lakou i na pu, a wawahi ae la i na ipu, a pea iho la na lama ma ko lakou mau lima hema, a o na pu ma ko lakou lima akau, e puhi. Hea aku la lakou, Ka pahikaua a Iehova a me Gideona.
21 Ku no kela kanaka keia kanaka ma kona wahi iho, a puni kahi i hoomoana'i. Holo aku la ka puali a pau, a uwa aku la, a hee.
22 Puhi iho la na haneri ekolu i ka pu, e hookau mai la o Iehova i ka pahikana a kela kanaka keia kanaka maluna o lakou iho, ma ka puali a pau; a holo aku la ka puali, a hiki i Betesite, ma Zereate, ma ka mokuna o Abelamehola, a me Tabata.
23 A akoakoa mai la na kanaka o Iseraela, no ka Napetali mai, a no ka Asera mai, a no ka Manase mai, a hahai aku la i ko Midiana.
PAUKU GULA. Halelu 27:3. Ina e hoomoana ku e mai ka poe kaua ia'u, aole e makau ko'u naau.
MANAO NUI. E pono ke hoolana i ka manao me ka paulele ana i ke Akua Mana Loa.
OLELO HOAKAKA. Ma na mokuna 3, 4, 5, 6 ua loaa ka moolelo lakou o ka Iseraela no na makahiki 200. No ka hapai ana i ka hoomanakii, ua loaa i ka Iseraela ka uku hoopai no Iehova mai. ua lawepio ka poe enemi ia lakou, a noho pio ka Iseraela i kela manawa keia manawa a hiki i ka wa palekana. Ua loaa ka palekana no Iehova mai ma ka lima o kekahi mea haipule hookanaka. He mau palekana ekolu mamua o ke kau o Gideona. Ua lawelawe ka Iseraela i ka hoomanakii o ko Suria. Ua hoopookela lakou i na lealea o na akua kii mamua o na hana hoomaemae o ko Iehova ano hoomana. Nolaila ua komohewa e ko Midiana mau puali koa. Nui ko lakou kokohiku ana. Alaila ua hoala o Iehova ia Gideona, a hooikaika ia ia ma kekahi mau hana mana imua ona. Ua nui hoouka iki ma ke kaua. Ua pepehiia ko Gideona poe hoahanau. He keiki alii oia, he mamo no Eperaima. "Ka mea kua i ka laau," oia no ke ano o kona inoa. He nai aupuni; oia koikoi oiai ua palaleha ka hapanui; kuhao oia oiai ua haalulu na mea eae. E like me ko Wasinetona noho malie ana ma kona mahinaai, pela no ko Gideona i ka wa a Iehova i kahea mai ai ia ia e lilo ai i alihi kaua lanakila. Ua hehu oia i ko Manase, Jebulona, Asera, Napetali e kaua aku i ko Midiana. Ua akoakoa nui lakou, 82,000, oiai ua komo e ko Midiana 135,000 i ka papu o Eseraelona, Lun. 8:10. Aka nae ua hoemi o Iehova i ko Gideona puali. Ua hookuuia ka poe pihoihoi, makau wale, 22,000. Ua hookuuia kekahi poe e ae 9,700. Ua inu lakou ma ke ano hiolani. Ua inu ka poe 800, ma ke ano eleu, e palu ana i ka wai e like me ko ka ilio. No keia poe uuku ka hooikaika a me ka lanakila. Ua komo malu lakou i ka wahi hoomoana o ko Midiana.
13. HULUHULU,--bale, keia, aole niania e like me na huahuita. He mea ai keia no na lio. HALELEWA,--ko ke alihikaua. HOOHIOLO,--e like me ka ulu maikai o Umukupa, no Molokai mai imua o ko Kohala.
14. HOA,--me ka makau nui ma ka noonoo ana i ko Gideona wiwoole. 15. HOOMANA,--me ka eehia haipule, no ka mea ua hoolana e o Iehova ko Gideona manao, a lilo @@@@@ iia i mea paa nona. 16. @@@@@@@ mea e loihi ai ka poai; @@@@@@@@ manao oia e hooweliweli @@@@ ko Midiana mamua o ka paio ana'ku ia lakou. Ma ka nana aku ma ka pouli, o kela a me keia lamaku he hoailona o kekahi puali koa okoa. 17. HANA,--o ka like o ka hana oia no hoi ka mea e hooweliweli nui ai. 18. IEHOVA,--oia ka mua ma ko Gideona manao a me kona mau hana no hoi. 19. WATI,--na mahele ekolu o ka po, kanikau 2;19, Lun. 7:19, 1 Sa. 11:11, e like me ko Hawaii mahele eono, kihi, pili, kau, pilikua, kihipuka, pualena. O keia wati waena konu oia ke aumoe, 10 P.M.-2 A.M. 20. KANAKA,--na koa wiwoole, a nolaila ua kapaia ka poe haipule hueu, "ko Gideona puali." 21. HOLO,--me ka makau kuhewa mai. 22. UWA,--e like me na hipa i hikilele ai. 22. PUHI,--a no ka nui o ka walaau puiwa wale ka puali holookoa. 23. BETESITA,--a me na kauhale e ae ma ke kulanakauhale o Ioredane. HAHAI,--he hana maalahi keia, oiai ua hee wale ko Midiana.
I. KO GIDEONA HOOIKAIKA, 13-15. Owai o Gideona? Heana ko Iehova olelo ao ia Gideona? Aia mahea kahi a lakou i hoomoana'i? Ehia ko lakou nui? Heaha kekahi olelo kamakamailio a Gideona i lohe malu ai? Heaha ka palaoa huluhulu? Pehea i pili keia olelo i ko Gideona manaolana? Heaha kana olelo koikoi i kona mau koa? E pono anei ia kakou ke paulele i mau hiamoe e like me na kilokilo? Ua makau anei ko Midiana i ko Gideona ano nahoa? E pono anei i ka poe haipule ke makau nui i ka poe hewa, me he mea la e lanakila auanei ka hewa? Heaha ko Gideona hana mua? Heaha kona hana hou aku?
II. KO GIDEONA PUALI, 16-18. No keaha la ko Gideona mahele ana i kona mau koa? Pehea kona hoolako ana ia lakou? Heaha ke ano waiwai o keia mau mea kaua ano e? Heaha ko Gideona kauoha i kona poe koa? Ehia mau koa no Gideona? Ehia poe i akoakoa'i? Ehia ko Midiana? Owai ka mea nana i hai aku ia ia Gideona ua oi aku ka nui o kona poe koa mamua o ke kupono? Heaha kona mau hana i hooemi ai i ka nui o na koa? Ua lanakila anei ka poe haipule me ka makaukau ole? Ua pono anei ke hoohui i ko Iehova inoa me ko Gideona?
III. KO GIDEONA LANAKILA, 19,23. I ka hora hea ua hiki mai ko Gideona mau koa i ka palena o kahi hoomoana'i ka poe enemi? Heaha ko lakou hana? Heaha ko lakou makia i hooho aku ai? Ua kaua pu anei o Iehova me lakou? Pehea i ko ko Iehova olelo mua e pili ana i ka lanakila? Ua ku wale anei ko Gideona puali, ua hele aku anei lakou imua? Heaha ka hana o ko Midiana? Owai ka poe i pepehi ai ia lakou? Owai ka poe i hahai ai ia lakou?
MANAO PILI. 1. Owai ko kakou alihikaua? 2. Heaha na ano kupono no kona mau koa? 3. Ua pili anei ka lanakila i ka helu i oi aku? 4. Ua hoka anei ka poe manaoio? 5. Ina paha e kokua ana ka Haku ia kakou, he mea ole anei ko kakou noonoo pono ana?
Halawai Mokupuni o Kauai.
E noho ana ka halawai mau o ka Ahahui Ekalesia o ka mokupuni o Kauai, maloo o ka luakini o Anahola, ke hii aku i ka Poakolu elua o Okatoba ae nei o keia makahiki. Nolaila, e makaala ae na lala o ka Aha ma ka manawa a ma kahi e hoolahaia aku nei me ke ulolohi ole.
A.O.I.P.K.
J.U. Kawainui, Esq, Aloha oe.
E oluolu mai i kau wahi kaawale o kau "Kilohana Pookela," no kahi puolo a'u e waiho aku nei imua o kou hanohano, i ike mai ai ko kaua mau makamaka karistiano i ka hana a kekahi hapa o ko kaua lahui iloko o ka ehaeha; oia ko lakou huli ana aku i ka lakou hana no ke keena o na la o ke lakou ola ana; nolaila, ua hoala ia e lakou he Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano i hookumu ia e Mr. J. Hanapule a me kekahi poe e ae i ka M.H. 1888.
Pela kona nee ana mai a M.H. 1894, ua koho ia he mau Luna nui hou no ka Ahahui i ka manawa i kuhikuhi ia e ke kumukanawai, oia keia: M.K. Makaena, Peresidena; Wm. Notley, Hope Peresidena; T.K. Nakanaela, Kakauolelo; Wm. Notley, Puuku; J.P. Miau, hoa kuka. Mawaho ae o keia mau kanaka i kohoia i mau luna no ka ahahui, he poe e ae no kekahi i holo i moho, aka ua haule nae. No ia haule ana, ua haalele ia mai la ka ahahui, a ma ke ano hoohuakeeo no hoi kekahi o kahi mau lala, ua hoole lakou aole he lala no ia ahahui.
I keia wa nae, ua hookauwa mai a ua hookauwa ia aku hoi e ka ahahui kekahi mau mea i kuhalahala ko kekahi hana. Oia na mea i ikeia ma na kolamu o kau pepa, i kekahi mau mahine i hala hope. Ia manawa koke no, ua pane ia, aohe waiwai o ka ahahui ia'u, a'u e manao paa nei, no'u a me ko'u mau hoaloha ka waiwai, a pela wale aku na olelo e hoino wale ana i ka ahahui a me na luna nui. Aka, o kela mau luna nui, ua hookele lakou i ka ahahui me ka malie, a iloko hoi o ko lakou hoina ia mai e ka poe opu keemoa a naau nonohua. Aka e hai aku au e Mr. L.H. o ka manao o kekahi poe, o ka ike ia mai a o ka hilinai ia mai ma ke ano he kanaka nui, aka nele nae ia haawina, iho ko luna keiki o ka heo keia, a huli iho la a nanahu i ka io, ka luhi hoi o na la i hala, a me na hoa inea pu hoi, ka poe i hana wale ole ia aku, aka aohe he hana wale ia aku, he hana maikai wale ia aku no.
O ka poe hoi i lawe i ka waiwai i manao ia no ka ahahui, e like me ko lakou hoopaakiki, nolaila ua hoihoi hou aku ka ahahui i ko lakou mana i ka mea nona ka waiwai (hale) paa ma kona lima, ma ia hope mai lilo i ka Papa Ola, mai laila aku hoi lilo i ka Papa Hawaii, mai ka Papa Hawaii mai hoi, kaa pono i ka ahahui.
Ia hapa hope hoi o ka makahiki, ua holomoku hou na lala o ka ahahui a me na poe komo hou. Ma ia hope mai, ua koho hou ia na luna nui no ka makaiki e nee nei, penei: M.K. Makaena, Peresidena; W.K. Kalua, Hope Peresidena; W. Notley, Puuku; J.K. Waiamau, Kakauolelo; J.H. Imihia, hoa kuka.
Me ka minamina keia makapeni e kalele nei no ke kaawale ana aku o Mr. Nakanaela mai ka papa luna mai, mahope o ka loaa ana o ka hua o kana mea i hooikaika ai, aka aole e hihi na ke kumukanawai no i kau pale aku iaia. Pela pu me kuu makamaka hapauea Mr. Miau, aka e hoomau aku e na makamaka i ka hana.
No Mr. Makaena, oia ka makou i hilinai ai, e noho aku no oia no ke kolu o ka manawa ma ka noho peresidena me ka manaolana e hoao aku ana oia e papa kolu a papa ha ka holomua o ka ahahui i ko na makahiki elua ana i noho ai. Pela pu me Mr. Kalua, kahi kupueu a ka hui i paulele ai i kona kupaa, e hoao hou mai oia i kona eleu a mikioi olelo, i papa umi aku ka ikaika o ka Ahahui i ko na wa i hala hope aku. Me oe hoi e ka pupukanioe Mr. Notley, ka mea hoi a ko makou manao i pupukahi ai i puuku no makou, e hoao hou aku oe me kou eleu a me kou mikiola hana e papa hiku iho ka waihona o ka ahahui au e malama ai i ko ka makahiki mua au i hoomoamoa ai, pela no hoi me Mr. Waiamau, e eleu pu mai oukou. E ala, e ku a e hana i ka hana, mai makau a kuemi. E Imihia, ano ka manawa e ume mai ai i na mea a pau e kuilima mai me kaua.
Nolaila, e ala e ka papa luna, ano ka manawa e puhi i ka oukou mau lira, hoohuli mai i na enemi e hui pu mai, e lawe i ke kulana oni paa. Nolaila, e na makamaka, E ike ia kakou hoa kanaka. E waio i na mea i hala.
Nolaila, eia ko makou ahahui ke ku nei no keia makahiki me ka loaa ana he mea na makou pakahi e hoomanao ai iloko o ka makahiki i hala ka waihona i loaa ia makou he 80 a oi dala, a hoolilo ia hoi he huina i aneane no e like me ka loaa. O keia mau loaa, mai ka hooikaika maoli ana no ia i waena o na makamaka a me ka haawi i na aha mele i wahi e loaa ai ka pono, oiai aohe dala ma keia wahi, aka o ka pilikia ka mea nui maanei, aka e hooikaika ana kekahi pilikia no ka pono o kekahi pilikia, pela iho la e pono ai.
Ka'u e nonoi aku nei i na makamaka, oia keia, e hoouna nui mai ina lako heluhelu o kela a me keia ano, no ka pono a me ka pomaikai o ko oukou mau hoa kanaka.
Nolaila, ke manao lana nei ua, e hooi ia ae ana paha ka makou mau hana i keia M.H. i hala, ao na Kula Paio hoi, e oi ae ka naauao mamua o ia i hala hope aku la, me keia mau mea ano nui keia makapeni e hooki nei, me ka manaolana poho ole a halawai hou kaua.
Kou oiaio, STRANGER.
Kalaupapa, Aug. 15, 1895.
Ike ia Kaukini he Lawaia Manu Nunu
E ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:
"E hai ae oe i kou nani, I ka malamalama oi kelakela," i ike mai ai o Kaapuawa kii wai o Lehua i ka unita o ka makasila o na kakai pali nihoniho o Lauulu, e himani aku ana i kekahi himeni hooheno nona,
"Oia keia i lohe mai ai o Kaapu,
Okipau kahi maa a Aukai
Me ka a-la o ke kahawai
Pa i ka lae nui o Kaapu
Haule pahu i Makanalua
Ia'u e himeni ana i keia himeni no ka lanakila ana o'u maluna o kuu hoa paio o ka makasila kii wai o Lehua, ua puiwa loa ia au i kekahi poo kanaka i hemo kona alelo iwaho me ka palu ana o kona alelo i ka mauu weuweu, ua kuhi au o Nebukaneza. Ma ke Kuokoa o Augate 24, ua ike au ia Kiiwaiolehua e ku ana iluna o Haupu puu, e ha'u ana ka waha i ka makani i kona wa e lapa kane ai. Aole maikai o Aukai o Haleakala no kana wahine mai lilo ia'u kela wahine ui, a eia wale no ka mea i loaa ole ai ia'u no kuu ike ole i ka hoopohoko ana i ka hua panini o Kula, ua makau loa au i ka heu, a ia'u e kaulona pono ana i ko'u nana ana, ike pono aku la au o Kiiwaiolehua ka, he wa pokole no ia ku ana ma ia kino ona, ua loli ano e ae la a he kino puahioho e hapuku ana i kela lau opala keia lau opala a pii ae la ka punohu uwahi o kona hoomainoino ia. Oia na wahi opala ana i pehi mai nei, me ka manao paha e pula ko'u mau maka.
Aole au e waia, he malihini au na ke kai i lawe mai, o oe no e Kiiwaiolehua ke waia; ua kahe mai ka wai awaawa a me ka wai ono mailoko mai o ka punawai hookahi (waha.)
Aole au e pane aku ana ia oe ma na mea ano ole, oia hoi ko mau wahi pauku Baibala pili nakeke lalau loa, he moowini a he hupo maopopo, aole i lawa. Ma kau pane ia'u ma ka ninau elua, ua hai mai nei oe eha poe pono i lawe ia i ka lani, a mahope aku o ia poe he eha, he 144,000. Nui loa kou hehena, ua manao anei oe ua hiki aku kekahi poe pono i ka lani kahi a ke Akua e noho nei. Auwe ka huli Baibala ole, he wahi ike makilo kou. Aole anei oe i ike ke olelo nei o Paulo i ke Korineto 2, 12:2. I na makahiki mamua he 14, ua ike au i kekahi kanaka, ua lawe ia aku oia a i ke kolu o na lani, a penei oe e ike ai: Lani 1, mai ka nana ana a ka maka, a hiki i kahi e pau ai ka ike ana. Lani 2, mai kahi i pau ai ka ike ana a hiki i ke ao uli. Lani 3, mai ke ao uli a hiki i kahi i noho ai o Iehova. Eia ka Iesu oello, aohe mea i pii i ka lani, o ka mea wale no i iho mai mai ka lani mai. O ka manao o ka poe huli Baibala iloko o na keneturia 1, 2, 3, ua kapa lakou i ka lani, he materia paakiki, ma keia kumu, aole kekahi kanaka i pii i ka lani, no ka mea, he pilikia ka puka, a he ololi hoi ke ala e hiki kau ai i ka lani 3, no ka mea o ko ke Akua nohoalii ia, a ke hoike aku nei au ia oe, aia lakou i ka lani 1. Kuhihewa loa oe e Kaapu ina he moremona io oe. Ua kapaia hoi ka honua, he materia palupalu, ua hiki ke eli ia, e nana oe i na lua nanahu, na lua wai. Ma ka ninau 8, ke ninau mai nei oe ia'u, no hea ko'u koko, a me ko'u wai, ko'u uhane.
Ke pane nei au ia oe e Waawaaikinaaupo, ko'u koko a me ko'u wai no ka ai mai ia. E nana i ka buke Ola Kino, no wai mai hoi ko'u uhane, aole au i ike ia mea he uhane, he makani ka'u e ike nei i ka puka mai ma ka ihu a hoi hou aku iloko, e like me ka upamakani a ka mea kuihao, a o ko'u akemama, oia ko'u upa makani, e ninau iho oe i na kauka o ka panalaau.
No kau ninau ia'u ma ka ninau 4, ke pane nei au ua loaa anei ia Adamu a me Ewa ka uhane naauao ia laua e noho ana iloko o ke kihapai o Edena, ina ua loaa, pehea i hilahila ole ai laua ia laua iho? Makapo nae paha ea. O ka ike i ka hilahila oia ka uhane naauao, a o ka ike ole i ka hilahila, oia ka uhane naaupo, a he holoholona ia.
No kau ninau ia'u ma ka ninau 5, eia hou ka'u pane ia oe, he uhane manu nunu no ka mea nana i lawe ia Iesu ma ka waonahele, penei ka manao: A pii mai la oia mai ka wai mai, hamama ae la ka lani nona, a ike ia aku la ka uhane o ke Akua e iho mai ana me he manu nunu la a kau iho la maluna ona, a nolaila mai ka hanau ia ana o Iesu a hiki i kona bapetiso ia ana, he 30 makahiki ia, aole he uhane moa a ano e ae i ike ia e iho mai ana a kau iho maluna o Iesu, aole no hoi i hoike mai na buke o ke Kauoha Hou, ua ike ia aku ka uhane e iho mai ana e like me ko Satana a kau iho la maluna ona. O kela uhane wale no i ike ia aku ai me he manu nunu la. Mai kela wa i kau ai kela uhane manu nunu maluna o Iesu a hiki i kona hoi ana i ka lani, aole i hoike mai na buke o ke Kauoha Hou ua iho mai ka uhane o Satana a kau iho maluna o Iesu a alakai ku iaia i ka waonahele. E hoomanao oe, i ka manawa i kau iho ai o kela uhane manu nunu maluna o Iesu, oia kona manawa i poni ia mai ai o Kona makua i ka mana, oia keia: Kristo, he mea i poni ia. Nolaila, ua loaa pono oe i ka'u ihe ma ko iwi aoao a ulaa pu ia aku oe mailuna aku o ko lio laau a haule pa-hu ana i ka honua. Ua haule! Ua haule! Ua haule o Kiiwaiolehua. Lanakila! Lanakila!! Lanakila!!! Loa o D.H. Aukai no ke kumu, ua loaa me he pinao la e hookui ana i ka pukaaniani. Eia mai ka pauku 16 Mok. 3 o Makaio. Nolaila owau kau kumu hoi i Kula nei. Ma ka ninau 6, aole au ninau ia'u. Ua hilahila loa oe i na ekalesia ou 4. 1 Kupaa. 2 Hope ole. 3 Onipaa. 4 Hoi hope ole. I okoa ka ninau, i okoa loa aku ka haina, e aho no ko hoi pu me ka punalua me Satana, i ka lua pele o Hawaii, a nana e ao mai ia oe i ke ano o ka heowalewale ana e hoopunipuni ai i kanaka.
Ma ka ninau 7, ua hiki ka i ka hupo ke noho kumukula, no ka hupo mau no ke kumumu o ka hao, hoonui kahi ikaika. Ua ike no oe aole i lawa, hooheno mai ana oe ia nei,
O ke aloha wela mai keia
Pio ole i ka wai e kahe nei.
Ua hai mai nei oe e he moremona oe, he keu aku oe a ka moremona hupo loa. He umi a oi o'u mau makahiki iloko o ka hoomana moremona, a he hoa kuka au no ka Peresidena o Kula nei, ua pabetizo ia au e M.K. Nihipali i Mar. 17, 1889, a ma ka makahiki 1892, Feb. 12, ua oki ia au mai ia hoomana mai no ke kuikahi pu ole ma kekahi mau ao ana, ua ao mai me ka manaolana a haalele i ke kuhikuhi a ka palapala hemolale, nolaila, ua paio au me na luna kaahele moremona no elima la, ekolu haole a me elua kanaka, o Kamaawe a me Nawahine, he hookahi lunakahele o ka la e paio ai me a'u, a pela aku a pau na lunakaahele he elima.
Ua pii mau ka lanakla ma o D.H. Aukai aoao, me ka papahi pu ana i ka hanohano o ke kahua paio. Ua kauohaia ka Peresidena nui i Laie oia o Makaio, Love, Kealoha a me Davida, ua hiki mai lakou i Kula nei me ka puahi nui, a hoomaka ka paio ana no hookahi hora wale no a pili pu nui ana i ka paia, aole he huaolelo i Kahiki, eia wale no ua oki ia oe. A ke noho nei au he hoahanau a i iaia iloko o ka ekalesia o Iesu Kristo, a he oihana kahuna o Meresideseka, ma ko'u ano kamaaina i ka noho ana iloko o na hoomana, he makau wale na hoahanau i na haole moremona, he haawi pio mau, no'u iho ma na ano a pau, aole au e hoihoi hou i ka'u olelo hooholo ke ike au ua pono, ua papa mai nei oe aole e hailiili hou aku ia oe, e like me ke ana au e ana mai ai, pela no e ana ia aku ai, hewa no ia oe, i ko mahaoi, aole i kue mai ka mea nana ka mea nana ka ninau, kaa mua mai nei nau e kue, oia ko ike rula ole. Nolaila, ke noi nei au i ka mea nana ka ninau, e haawi mai i ka pono o ka olelo hooholo ma ka aoao o Kula. Uwese oe e Kaapu.
D.H.A.
Kula, Sept. 5, 1895.
O kela mokuahi Beritania nui i holoholo iho nei me ka laina mokuahi mawaena o Ausetaralia a me Kapalakiko, nona ka inoa Arawa, ua lohe ia mai nei, ua hoolimalima ia ma Ladana e ke Aupuni o Sepania no ka hoohikihiki pualikoa ana mai Sepania aku a hiki i Cuba malalo o ka manaopaa e kupee i na kipi e pii lanakila mai nei maloko iho o Cuba.
Iloko o ka manawa a Rev. T.D. Garvin e haiolelo ana ma kona anaina pule kakahiaka o ka la Sabati aku nei i hala, malalo o ke poolelo, ka waiwai o ka hoomana Karistiano iloko o na manawa o na mai laha," ua kamailio mai oia ma na olelo e mahalo kiekie kuio i ka Papa Ola ma ka hakoko ana e anai e make ka mai kolera. Ua hoike mai oia o ka hoomana karistiano wale no ka mea nana e lapaau i ka mai me ke ano ku me na kanawai o ke Akua.
Arago, Coos Co., Oregon Nov. 10, 1893.--Ke makemake nei au e hoike aku ia oe i ka waiwai nui o ka Chamerlain's Pain Balm laau maikai i hoola ai i ka'u wahine. Ua loaa iaia ka ma'i rumatica ma na lima no eono malama, a ua hoao oia i na laau lapaau i kuhikuhi ia no ia ma'i, aka aohe nae oluolu iki ahiki i ka wa i hamo ai i keia laau Pain Balm; hookahi wale no omole e keia laau, ua ola loa oia. Nolaila ke lawe nei au i keia wa ma ka hoikeike ana aku he laau ola keia no ia ma'i. Owau iho no, o C.A. Bullord. He 50 keneta a he $1.00 o ka omole, a e kuai ia e ka Halekuai Laau Lapaau o Benson, Smith & Co. na Agena.
E heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield o Reedley, Fresne Co. Cal.
"Me ke hauoli au e hoike aku nei ma ko'u inu ana no hookahi la i ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa ia'u. Ua nalulu ino loa ia ko'u poo a hiki ole ke moe i ka po. Ke hoikeike aku nei au i keia laau lapaau ola. O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake. Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o na ake. E loaa keia laau ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH &CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf
I ka haulelau o ka 1893, loaa iho la ke keikikane a Mr. T.A. McFarland, he haole kalepa ano maka hanohano o Live Oak, Sutter Co. Cal. i ka mai kunu koikoi loa. Mamuli o ka ikaika loa o ka eha ma ka umauma ka loohia i ka umii a me he mea la e loaa ana i ka wela ma ke akemama. Ua hoohainu aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN'S Laau Kunu, a pela i pau ai a ole loa ke kunu. Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa ai kana mau keiki i ka nae e haawi ana oia i ka CHAMBERLAIN'S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he oia io maoli no. Ke manao paa nei oia he laau kunu oi loa keia ma ka makeke. E loaa no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf
Ka Hawaiian Gazette
He Nupepa Namu Elua Puka ana o ka Hebedoma, ma na
POALUA a me POALIMA
e hoopuka ia nei e ka Hui
HAWAIIAN GAZETTE COMPNY.
O ka Nupepa Kuloko Alakai keia ma ka Olelo Beritania e hoolahaia nei maloko o ka Paeaina a hala loa aku i na Aina E a ke heluhelu ia nei e na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana.
Ka Uku Pepa Laulaha.
No ka Malama...$50
No ka Makahiki Kuloko...5.00
No ka Makahiki Kuwaho...6.00
Keena Hana Helu 318. Alanui Kalepa.
Pahu Leta O. Honolulu Oahu
2531-tf
Na Hua Kuni Inoa
Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ke hana paka maoli nei i na Hua Kuni Inoa o kela a me keia ano, nui a liilii e like me ka iini a ka manao.
O keia mau Hua Kuni Inoa, ua lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoailona ai i ka Inoa a kohu maluna o kekahi mea i makemake ia e kuni a kaha paha.
He like ole na uku o na Papa Kuni Inoa, no ka mea aia no ke kau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha. Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana.
E kipa kino mai e nana i ike kumaka, a i ole ia e hoouna mai i na kauoha ma ke
Keena Hana--Ma ka Halepai HAWAIIAN GAZETTE, Helu 318 Alanui Kalepa, Honolulu
2531-tf
Halepai Hawaiian Gazette
O keia ka Halepai Nupepa Alakai o ke Kulanakauhale o Honolulu nei. Ua lako i na Hua Kepau o na ano a pau a ka makemake e ui ae ai.
Eia ma keia Halepai e pai ia nei ka Nupepa KUOKOA, a me Nupepa HAWAIIAN GAZETTE PACIFIC COMMERCIAL ADVERTISER CHURCH CHRONICLE a me PLANTER'S MONTHY.
Ua hiki loa i keia Halepai ke pai aku i na pepa nunui hoolaha alanui, na buke, na bila kikoo, na bila hookaa, na palapala poloai ahaaina a me na hana e ae a pau o ka oihana pai.
Eia maloko o keia Halepai he Keena Humuhumu Buke, kahi e humu ia ai na Buke, na pepa a me na mea a pau i pili i ka humuhumu ana i na palapala. He oluolu ke kuka ana a he emi kupono na auhau.
Keena Hana, Helu 318 Alanui Kalepa, Honolulu ka Hale iluna.
2531-tf
Hoolaha Kumau.
Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka mokuali o ke ake ponalo. He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na
HUALE A AYERS,
oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.
O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia iloko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma'i a pau. O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ai, a ka waliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau
SASAPARILA A AYERS.
He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.
O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na kUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.
O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka
HOLLISTER DRUG CO. LT.
Na Agena ma ka Paeaina Hawaii
2514
KAKELA ME KUKE
Ka Halekuai Nui
o na
Waiwai Like Ole
Na Mea
HANA KAMANA AIPAU
Na lako pili hao kukulu hale, Na Kepa, Na lei ilio, Na kaulahao ilio, Na Pahi, Na Upa, Na kope hulu, Na Pulupulu
PALAU LIO
Na mea mahiai, Na au ho, Na au koi, Na kua bipi, Na lei bipi, Na kaulahao bipi, Na uwea pa, Na kaa palala, Na mea piula, Na ipuhao.
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai, Na kaula, Na hulu pena, Na puiumi, Na pena, me ka aila, Na kope, Na aila mahu, Na pakeke
Na pakeke hao, Na kapu hao, Na pauda, Na kukaepolo, Na uwiki, a me Na ipukukui.
Mikini Humuhumu Kaulana
Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.
ka Remington, Elua Lopi.
A me na ukana he nui loa, o kela ano me keia ano.
Kakela me Kuke
@@@@ @