Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 19, 11 May 1895 — I hea a mahea ke Kakou moku Aupuni e holo ai. [ARTICLE]

I hea a mahea ke Kakou moku Aupuni e holo ai.

| Mai kela puie inai. i Aule los, ua nui ae nu» m&hoa- | hiM lo* «* n«ho m*i '%*. «id* o n* Kt> 111 & nie IV, a mai ka 18(0 a ka 1530, ua oui «te a ooahuahua ka pooo, ka oaaaao, ka w<iiwai, ka hanohano o ka aiaa malaio o ka i ooho oooi aoa o Kamehanoeha V, Wiiiiam C. Lanaiiio a we Kaiakaaa, a mai ka IS9S laooari 17, u* aoo emi mai ka waiwai a oie ka haoohano o ka aina, a pela i ooho pu ai ka (ahai me ka oeie a me ra huoe dala oie, mamuii o ka hilinai oie mai o ka poe mea daLi nul o na aapaoi nui o ke ao nei , e like me S. G. Wilder i holo ai i oa aioa E e imi daia ai, oo ka pooo o kaoa oihana kaiepa i maoao ai, a ua ike kakou ua hoi mai oia mo ka neie, a pela pa hol me DUihamai i holo ai e imt daia oo kana oihana hoomoe aiaoui hao, a hoi mai oia me ka oeie.

Heaha ke kuaiu o ka aeie o keia mau keooiioa ike dafa oie? No ka hiiioai oie ia o ko kakou aupuni, mamuli o na haoa uhaullia, kapuiu 0 ka ooho aupuoi ana e Lilluokala--01 me kooa aha kuhloa k.apulu, aka heaha * kau mea i ike e ka lahui i keia la, me ke ooi dala ole aku o Dilioahama, ua knmu koke mai nei kekahi -kanaka wjiwai nui o Ame rika, a ke hoohana nei me kana dala poooi, oo ka hooinoe aua i ke alanui hao apuni o o<thu, no ka pono, ka waiwai, ka hanohano o ka lahui Hawdii. A henhu ln ka maoao o na anee aiii o ka niokupuui o Oahu no keia hana nui a Dilinahama e hooikaika nei, aole *n*i e hauoii oe e ki i'a Hamauleo o Ewa, i ka hikiwawae a holo ka hana o ka oukou mau eke niki, na ahui uiaia, oa uala, akaakai, no ka hoouua ana i Honolulu maluua ona kaa ahi. A pela hoi e ielele ai oe e Waianae i ka hikiwawae o ka oukou mau i'a hou e iike me ke aku, akule, kawakawa ououi a me na ano ap-iu do ka hoouna ana i Honolulu kahi o ka uui o in kanaka. E like me ka uiaa i ua uiHkahiki iehulehu i aui ae, a e holo ai ka hana imi kaiepa maluua o na kaa ahi no ka hora 1, aole hoi e iike me na kaahipi a kaalio, i ke alanui uo e hele ai a palahe na i'n, a heaha ka ono ke ai aku, aole anei pela pu oe e Kaehakaiolalo a me na Koolau e hauoli nui ai no keia haawina naiU i fioaa ia oukou mamuli a ka hopika ; i&a pauaho ole ana a Keia poe kelki opiopio no ka pono oi ue o ko kakou aina aloha. Aole auei lie hua luua loa ia o ka Repub*lika o H.iwaii ina ke komo ana *nui o ka poe mea d»la nui o oa aiiu E i H iwiii nei, a pela no auanei e komo h«ii uni al ua poe mea dala hou aku, no ka iiooholo mua i ka o ka aiuu, e hiki ai ia kakou ka poo mikiala hana ke aie aku i ke dala me ka

uku panee hauhua, eliuin a eouo paha kenetd ka uku panee o ke dala uo ka makahiki, aole hol « like me na la i aui aela, ina ka uinlkumamalua keneta a pii aku iluna ka uku panee o ke Uala, a iiiki olle ke hookaa 1 ka ukupanee a uie ke kumupaa, a oia ka kakou a pau e ike nei ma ka uupepa no ke kudala aaa i na aina i moraki ia a pau loa ka aina i na haole. A i hea iho la oe e noho ai, no ka mea, ua iilo kou alna i ke kudaia ia no ka hiki oie ke hookaa i ka aie, nolaila he oOea pono e hoii iike mai kakou me ka lokahi, a e iawelawe •like iluoa o keia moku aupuni hou e holo nei, a e hana pu, kaana pu, iawelawe pu, huki iike i ua kaula, na pea, a e ho&nuinui pu i ka huiia o ko kakou moku maluaa o ka moana iaula, ma ka pono, ka naauao, ka waiwai, ka hanohano flt pae i ke awa lai o ka maluhia. Ninau elua, pehea e nolo ai? E holo Ikakou no kakou iho, a o Hepubalika o Hawaii ka moku e holo ai? £ hoomaaao e ka iahui Hawaii, mamua h« wahi oaoku kuoa ko kakou e hoioholo ana mawaeu* o na kai haaupanupa o Alanuihaha o ke kai aie kuaioioa 0 Kaieiewaho, » ua hoio kiikou apau maluna ola mau moku kuna, me ka luhl, ka in©a, ke anu o ke kai me ka makaoi, ka ua, ke pt»lue/, ke poniuninu, ka luai, e lelepauki ana 1 o ianel. aoie o kanamii ba pilikia, ke pae kakou i ki aina ua like me ke kaoakn i kaa i ka un'i nui ka hele o iia maka a nahonaho. I na mai Kauai a Oahu e holo al, e M» ana ewalu la, elim* la, a i na hoi mai Oahu a Hana i Maui, e hala ana hookahi pule, a peU i Hawaii, e haia an» eiua pule. Pehea la keia holo ana? Pilikla maoli,, aka ano •ia kakeu ke holo uei maluna o na moknaki nai v he m&ma ka holo ana, he nani, na pal# la keia mma inea o ka hoto ana ma na moku kuna. O makoa o ka poe o Maui i»ci, paina oo ka ama kakahiaka i Hoooluiu, a palna ahlahi no i LikaiM a Wallukn, e hiku hora no Lthaiua f ewaiu aeiwa hora ho WaUaka, a peia ka holo mama ana apanl ka Paaaina. Aoie anei pela ka Bepabaiika •

Hawaii, mum» k* liookele ia aa& •ke aapaal, hoeml U ka aka o ca loom «opool, »ooe hoohilo w*le i* <e d*ia i st mei waiwai oie e poho ii o ka lehalehu, ma o& poe a paa e oc>ho ai£t ma oa oihnn*, e hoopaa ia ana ka poe i haoa f ka haoa me ke kae i ka pono a me ka poooAikai o ka iahai» aa poe ooa a me «a hana hewa a p&a I ka minatra e maopopo al ka hewa, aote oaea ma oa hoa'ioba, aole osa ka pili ohana, aka ma ka naea e inalama aoa t a e haoa I ka pooo o ka lehoieho, eealalla ka maoao a aie ka makemake. Peia aoei ke au oea moi? Aole k>a, ma ka punmhele ka oaoa, ma ka moepoii ka oaoa, nn ka hoa mu pa ka oaoa, ma ka hoaieniea ka manao, aoie ma ka pooo o ka iehulehu, ooiaila papaloa, papAkoiu ka haoa a ka mea hookahi, a ua kapaia kfe au kapulu o Kipikona, a he oui ka pilikia o ka lahui, a ruai ka mnnwa mai oo ke kapuiu a hiki i ke au o Liliuokalaoi, heie ioa i ka Uuoa oie.

| Nolaila, ku «nei ka poe o ka aina, a hoolei iaia tuai ka aoho I uhaai aoa i ka poooo ka iehulehe» a ua maopopo loa keia mea i na mea a pau i loaa kela uhane ike ma ka nana olike me ka Akioma ka mea ua maopopo kona ano, nolalia ke noi nei au ia oukou na aloha aiaa, i na he aloha aina io oukou ma ka manao, alaila, e wuiho aku i na ma* nao hnouluku o ka la 6 o lanuarl i haia aku, a e lnalele aku i na ao lalau a ka nupepa Ka Leo a me ka Makaainan*, a e hapai like i ka hana no ka pono o ko kakou aina aloha, a e i£ktiu «i kt* o aua o kela mau huaole'o Ua uiau ke ea o ka aina i ka pono Kl-pa Hawah, M.iui o Kama, A(>erila -4, 1895. Ua hookuu ia aku noi o Mr. Wray Taylor, Kakauolelo o ka Papa Hoopae Limahana, e holo hoomaha i K»leponi, a ma ka mokaahi Australia o ka Poakolu iho nei i kau aku ai oia ma kana huakai hooluolu. Maniua o kona holo ana aku nei, ua haawi manawalea aku na hoahanau o na ekaleaia Bihopa Enelani elua, he 5150 ma ke ano'he no kona malaina ana i ka hookani ogana ma na wa haipule. I na he o aio, o L\ W. Akepoka ka mea e noke nei i ke kepa i o a ianei maloko o kekahi mau nupepa ma Amerika no na meae pili ana i>* I nni •«« —-- * aupuni, e hoinoino ma na mei apau u koua alelo e apakau ae ai, aiaila aohe a kakou mea e ne e hana aku ai o ka haawi wale aku no o I ke kaula mariua a nui a nana uo ia e li ae iaia iho ma ka aina mainao mHi Hawaii aku i ole ai e ho«haahaa ia ko kakou mau lepo e kona pauku kino ina o koni innke kupapau iho maanei.