Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 19, 11 May 1895 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA UI Makua Ole Elua. LA FOSA, Ka Makona, A ME Pia Fosa, KA MEA I PIHA I KE ALOHA. DE WODISE, Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA UI Makua Ole Elua.

LA FOSA, Ka Makona,

A ME Pia Fosa, KA MEA I PIHA I KE ALOHA.

DE WODISE, Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe.

IX. AUAMO KE KAIKAMAHINE MAKA* PAA I NA EIIAEHA. Ike ako la o Keaku aole e hiki i ka lakou pio ke noho hou aku iioko he mau hora ka loihi i koe. O na helehelena nananakea a me na maka ua hele a poopoo a me na hoailona o ka ehāeha, e hikl ke nana ia maluna ona wahi a pau o kona helehelena nani, e hoike lo mai ana i ka nui o kona mau ehaehn. "Akahi no oe a maikai iho ia no kau npnua liana e hana aku ai mamua o kou hiki ana mai ianei," wahi a Keaku iala e hauoii ana no ka holopono o ka laua mea i hana ai maiuna o ka mea popilikia a me ka nui o ka lealea no ka loaa ana iaia o na ehaeha maiaio o kana hana ana. «Auhen «e, e lawe aku ia*u—e lawe aku ia'u! £ hana no au i kau uiau inea e elelo mai ai ia'u e hana!" wahi ake kaikamahine popilikia me ka amaamau o ka leo. "Ke ae nel anei oe e makilo?" »Ae, ae!" <*Ina pela e hele mai," a iiopu aku la oia i kona liiua, me kona mau wahi apana welu kukaenalo lahilahi ka m#>a e uhi ana maluna ona, me ka hooponopono ole a uwe ae la oia l ka nui o ka elia. <»E ka mamo ake diabolo, aole anei pela?" I ninau aku ai o Keaku me ke keokeu, lala I hukl mai ai me ka hooponofH>no oie a ku ana ma ka puka. "Pehea, ua ae anei oia e kokua i kooa mau hoaloha i keia manawa?" i oioau mal ai ka ieo oolea o ka makuahine Fosa, ia Luiaa a me Keaku i puka mai ai. «0 ke'u manao e hoao ana oia e ooho malie l keia manawa," i akaaka ako ai o Keako, iaia i kulnkuiai uiai ai i ke kaikamahine makapono ka iho ana Uaio me ka haawi oie ana mal I kekahi kokua.

<<A ina pela, e kuo wahi !ede maikal," wahi a kahi luahine, iaia 1 alakai aku ai ia Lulaa ma kekahl ouho kokoke i ke pakaukau. "loa oe 1 loihi loa aku nel iloko o laiia, manao au, makemake oe e Ipaa kekahi mau wahl mea ai, e keia wahl lapuwale." "Ua pololi im ia au, e Madame," wahl a Loiaa. "Ahe, he mea maikai kela," wahl a kahl loahloo me ka leo nuku, ««oolaila akahi ao oe a Ike iho la I ka mea I h>aa ia oe, ea?" O Keaku hei, hookikil aku la oia I kena noho ihope me oa Hma ma* o ke koa, a e noke aaa hoi oia x ka akaaka ao keia mao mea e taojt ia nel, a meĪAiiaa hoi e hooloheana I kaleo hoalohaiohaoPia. E hoenHiha ikiaehoi kakou o ka poe haluheKi o kehmiodek> ma keia wahi» a e ukali hoi ibahepe o k* m hwii lala e ukali

aoa i kona niea nana i hoopakele mai keU wafai nani mai o ka malapoa o Bele £a, ka helaa ho! ona hana lapuwale. Ua hiki aku laua ma ke alanui mamua o ka hoao ana aku o Heneriata e.kamailio aku i ka naita no kona maha!» kiekie i kona mauna ana aku i kona ola nona. Ame ka ieo i piha i ka haaiulu a me ke ano e o ka noonoo, haawi hou mai ia no oia i kona mau mahalo ana uo na kokua manawalea ana i haawi aku ai iaia, a me kona noi ana aku iaia i kona lokomaikai piha e hoike mai i kahi ana i haalele aku ai i kona po kii aloha a lawe aihue ia mai ai oia.

O kahi ana e oielo nei, he mamao loa ia mai kahi a laua e Koele wawae nei, a ia iaua hoi ma ia aia, ua lohe iho ia ka Naita De Wodise i ka moolelo piha eke kaikamahipe ui ana i hoopakele ai mai kela kaua hahaua aua i hooili ai me ka Makuaka no ka hahai ana aku i ke kulaua o kona kaikaioa i keia mauawa, he mea ia e hiki ai iaia ke hoomaalili aku i kona puuwai. E loaa anei oia ia'u, aole anei, e Mooasiua? M i nana ae ai o Heneriat.i iiuna i na heleheiena o kanaita, ine he nanaina la e noi aku ana. No kekahi mau ininute ko I)e Wotii.se noon<.o ana pehe.i la e loaa koke ai ku kaikamahiue nalowaie, a ina ua loaa i kekahi poe malkai, alaiia ua ioaa iaia ka palekana, aka aole no oia ka men e loaa koke ai. Aka, iaia i nana aku ai i kona mau maka nani, ike aku laoiailaiia ka hopena a ine ka lia ana me he aniani la iloko ona, aole e hiki iaia ke hoopuka aku I kela mau olelo no ka inakau o hoehaeha ia kona puuwai. Nolaiia, hoololl ao Ia oia i kona manao a pane mai la ma ke ano hoolana manao:

<<Ae, e loua ana no ia kaua kou kaikaina, e ka Mailimosele, aka mai paupauaho e oe iua e halu auu kekahi uiau la loihl, no ka inea aole i loaa ia kaua kekahi meiieu uo kahi ana I hele aku ni. Aole i lawa kela haina no ka Heneriata ninau, aka nae, aole oia i pane nou aku, a no kekahi mau iuinute ko laua aua, hiki aku la laua ike keena hoolulu o na kaa o Nomanake. A iioko o ko laua hele niuau ana iua o a maanei no ka inea e piii ana no kahl a Luisa i hele ai, aole ī ioaa ia laua ka hoomalamalamaia mai. Aole poe i ike iaia wale iho no i kona manawa me kona kaikuaana, a uio ka puuwai ehaeha, kaumaha 0 Heneriata i haaleie aku ai ia wahi a hoomau hou i ka huii aua i kekahi la ae. Lawe aku la ka naita opio iaia i kekahi hale hooiiuialima, h mahope iho o kekahi mau olelo hou ana no ko Heneriata moolelo, haalele aku la oia iaia ilaila. No ka Naita De \Vodise hoi, ua makaukau oia e hoike aku i na moe uhane hooheno a me na kuko hana mao ole a ke aloha e hoonipo mnu nei iloko oua, ma o ke nol ana aku 1 ke kaikamahlne opio e lilo mai i wahine nana. Ahe mea oiaio, aole e nele ka hehee o ka mea puowai paakiki ike aloha. Nolaila, liokoo ekoiu mahina ko Henerlata hoi ole ana me kona pokii aloha, a i kela a me keia la, aia maiuna o keia mau keiki makua ole ka ehaeha» aeh«ike ana hoi ko laoa mooleio hoehaeha puuwai ika noi ona iiopilikia ame ka luuiuu, a i keia mokuna iho e ike ai ko makoo poe heluhelu o keia moolelo e hele ana maluna o kekahi kahua hoo.

MOKUNA X. KE KUHINA O NA MAEAL O ka mea I hookohoia iiku I knhina oo na makai, oia no ke Kauoa de Liaire, a o ka mea hoi m kakou 1 lohe ai I ka malapoa o Ilele Ea o kamaillo I» aoa. He hanauna oia no ka nalla, aaiaa piha na makahiki kopono i kela keouimana opio, ao ka malama waiwal o ka Naila Maurl De Wodlse. O keia Kauna de Lini?e oin kekahi mea I hanau mai mailoko ?*io kekahl ohana kahlko a hookano a mamnli o kona ano hoopono, ua haawi ia mai ia kulana klekie )aia ma oka mol I», ano ka nol o koaa waiwal» ola hōi ka mm nana I hoohanohano ioa ako I koaa kolaoa. • *

A he manawa pokoie mahope liho o kona kau ana ae maiuaa oia kulana, a mamua o kona ano makaukau loa ana aku i keia hana hoohuilkau i ka noonoo, a me ka noi o kana mau hana e lawelawe aku ai maiuna o keia oihana ka mea hoi ana e noho poo nei, a no ia kumu kona waihoia ana aku imua o oukou eka poe heiuheiu. :ie ioihi kuiana kiekie ua keommaiia la o aa makahiki he kaoiiono, ao ka mea e iile ana i hoiaioha nona, e mau bo ia, aka o ka eoea e lilo i enemi nona aole ioa e hi'ki ke hoomaaiili la kona huhu. A ma keia auia» la hoi, ua hoopau aku la oia i ua paalalo o kana olhana, a haawi aku la i kekahl mau kauoha ano nui i ke poo kakau olelo. (< Ke makemake hsi au," wahi a ke Kauna, *«e hoopau loa ia na hana pelapela e kue mai ana i ka*u hana, oia hoi na wahi pili waiwai, na hale iou lama liilii ame kekahi mau hana karaima iHpowaie e ae. Na poe makilo mahaoi kekahi, ae pono e kipakuia mai na alanui aku." O keia mau kauoha ua haawi ia aku ma ke ano kanaka makua o ka leo, a e hooiaio ana hoi oia i kana mea i olelo ai, a o kona makema'ke o ka hookoia o kana kauoha. «Ke hoomahuahua mau ia nei ko lakou heiuna i kela a me keia la," i pane aku ai ke kakaooielo uae ke koupau ana mai i ka pahee o kana mau olelo ame ka hoino aiaa no keia mau iiana iapuwaie.

»«Ua makemake loa ka moi e hoopau koke ia keia mau haoa lapuwale a kela poe ine ka mea naoa I hoowahawaha loa aku i ka oihanei makai i keia mau kuhina i hala aku," i hoomau mai ai o De Linire me ka lohi oke kamailio ana. "O keia poe aeahaukae oka p<», ua hookuu lauia ia aku lakou me ka hoopai ole la, me ka poe aihue hilahiia ole hoi, na iakou i lawe mai i ka hiiahila a 'me ka hoowahawaiiaia maluua o kekahi mau ohana hanohauo, ahe mea hoi i maa ika hana ia. Ano na mea e pili ana no keia kuooiuhana, he mau wahi hoike ka'u uo ka wehewehe aua. Aole anei he mea pahaohao nui ka hiki eka aihue ia ana o kela kaikamahine i ka hora 8 o ke ahiahi, me ka loaa oleo kekahi mea nana e haawi i kekahi kokua no keia mau hana ekaeka. <«Eia iloko o Parisa nei kekahi poe ino ioa r aole a lakou mea e makau ai," wahi ake kakauolelo i pane mai ai me ka manao ua nui kela mau olelo hoikeike ina e nnakemake ana na makaikiu e uhaii i ko lakou mau meheu. "Aia ka ihea na makai?" i nioau akuai ke kauna me ke kuoo. "Ua ioaa ia iakoo ka meheu o ke poo nui o keia mau hana," wahi a ko kakauolelo, me ka hoao ana e Imi me ke akamai nui i wahi e maikai ai kana pane no na oleio kuoo a kona haku, «a ua kokono ia aku lakou e hoike mai i ka mea oilaio." "He ekolu mahina i haia ae nei, oa puka mai la kekahi mau hana ino Joa, aoka mea na&a I hana i keia hana karaima, aoie i hoopai iki ia," wahi a De Linire, me ke kokoe o kona mao maka i kana kakaoolelo.

"Poiolei kela, e kuo haku, ua hana iA keia mau mea a oi aku mamua oka mea kupono," wahi a ka pane. <<A ol aku mamua oka m?a kupono," wahi a ke kauna iioko oke konahihi nui a me ke pahaohno nul no ka hookuu wale ia no okeia mao hewa e hele wale no me ka lioopai ole ia t me ka loaa ona hoike kupono no ka lakoo mao hewa I hnna ai. "No wai keia mao hale ma k;a malapua o Beie Ea?" ka Maku!sa de Pesele," I pane mai al ke kakauelelo. < DePeeele!" I hou mai ai ke kauna. "He ohana kahlko a i piha I na hana hookiekie, hookano o kela a me kela aiio, a o ka pulapola liopo ioa, aole oia I kali ikl ika haawl ana I kekahl <» kooM mau waiwal no na haoa lapiiwale, ua aa oia e pili i kona maa «raiwal a pau loa no ka make o kekalii mea ma k'ona lima, a I ole ka mea, I hou ia Ika pehi a make iloko o kela anaiaa ona hoohaunaele. Aka, no ke kaikamahloe—mahopo ihooka hakaka, heaha oa mea I ill iho malonaona." Aole i peo.