Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 13, 30 March 1895 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]
NU HOU HAWAII
Ua lohe ia, ua ooonoo iho na aliimoku o ka PihiiielapU no ka hi»ohalaha (Kiikau ! ka bataliona koa iuarlua a me oa koa luina moku maialo 0 ke kulanakauhale Moini no ke auahuiu paha, eia nae aule i noi ia me k<> k«i Rfpub<tlika olueiu. A ktrix P<tak>ihi Iho e upu ia nku net, e kipa m»! aiia ka mokuahi kuluke««e < *C\iind t ' o ka Lttin« H.iliiinli' Leta o kaP<tkipikae holoholo ru;tu nei mnw.iena o KMlej>oiii a me I.ipana a me Kina, mai Kulakiko mai no ka liolo i na aina hikion kahiko. ile nui na I<»no Inuahea no ke knhea !a e hulnW. i o ka Ahaoielo o ka K*'puf>*tlika Ilawnii, aka ahiki iuiti i ka W t a Miakou i hol ai e pai i ka pepa <> keia li, nnhe ia muopopo 1 hookaawale ia. Aka ona mauao inulaha nae ma ka hoolonolouo aku o ka lehulehu, me he la iiin i kekahi la o Mei aenei e noho ai. Ua ho >pnl>in ia wahi a ua puai leo 0 i.lul ) īniii nei mai ka moknpuni kilm}•.« 1 o Kuuhi, «i Miss Kliztl>eth K iiiiiikiM' ('uiinnii.a me Mr. Oforge 11. Paii'eiiih! o KealiH. K Iniuoli auuiiei nu houloha o keia inau opua 1 ka hihe ana, e hoohui koke ia aku aua kela mau puuwai ui elua lloko o ka puali o ka poe ai ono.
Ua k(i inni ma keawa o Hoiiolulu uei i ku hoM 4 ahiihi »Saln(i aku nwi I h«lrt, ka mokuahi Miowera iloko o tia la holo ewalu m ihope o ka huwlele ana aku ia Vanokouwa I ka iit 10 o M>.ruki. Ua iawe mai oi.i ia 7 iuau oliua k»pena a mu na iik.uin uo keia :tw i. Ama ka hora 7o ia hhialii no, ua niau loa aku oia n.> Kikaue ma ke ala aku o Ua haU aku i ka m.ike i ka la 10 o Maraki \w'\ .ma Kapaiakiko, o Arthjr l'. Peterson, kekaiii o ua pio kipi i kipakula aku mai Mouolulu aku nei. K lioomanao ia, oia kekahi oua loio kuliina i ke uu o ke aupuni aiii, a ota no ko kuhina kauawui i ka wa i hookahuli ia ai ke aupuni o lilliuokaiani. Ua loaa mai keia loiio ma ka Miowem o ka U Sabati i liaia, rua ke alu mai o Vanekouwa.
I ktt nuiiui !i» Poaono i hula, i hoMU ln ui iiih k»» kahua o kt> Kula KuiiK'hHOii'liM, k»i puani hookuku kinii»<>i»o luuwaeun o «« kanwlH kuU h me dh keiki kup« oim ale uiiiu o ka inoHiiu e I:«iih liele noi iuhluiih o kn mokutthi 'Pilmlulupi»»,' imua o ki'kahi iiUiiiiiM hui o āo
wuho aku uel u uu> ko nn kupa |oiu>i »ho. He li'M»k«hi Wttle no ao«o 21 ka olioli i h«tle 'iO o ko im kfikl kup.i, no ka mea he-10 n laki-u puni i ko Pihuielu|>ia 5 Wwle iio.
Uu noi ia k& puali puhi ohe llawuil ona keiki llawuii (Hinoi, e lawe i Amerika llui|uua e puhi ohe ai n« kekahi poe hui linl <i ii« ma ia ano. lla ae no nn kHinnlii Hawnil e iiolo ma ia hiiakai ke htH>holo ia i $00 o ke keiki hookahi o ka uialama ame na lilu oke alahele. Un hoouna ia ftku keia iohe maluna ae i ka poe na lakou e nei i kn hhli t ka puull puhl ohe ii ko, a ke kali ia nei ka ae io ia mal me keia uku e kau ia aku nei ena Kainnlil. Ain 1 kelu icau la aku e l mii ai ka paoe.
Ua lohe naal makou, na h«*pu U kekahl pake nia Wnimea Kauai tu> ki hoohuoi ia, ua haiiai oia i ka iaau make 1 knn* waliiue pake i iuare ia aua make. Ua kanu ia ka wahine uie ka iimniio «lo in he uiake i hauMĪ ia ika buu make. Aka iuaho|ke »> ka hn'a wna 0 ka h**l»od«»uia, ua ulu utai k» hmiliuoi. U«* hue hou i» ke kino kupap&u oka wahine, lawe ia ka opu a ht>ouaa la mal o«! i Honoiulu, ma ka Mlkahala e nan » puno la eka mea ike itia o Prof A. B. Lyoiia. Aua hoe* pauee ia ka hookolokolu I ke kane a loaa aku ka ike no ka mea e pill aiia i kela <>p». O ka inoa o keia kana iiaun keia wahina tuake ( a I liopu ia no ka hoohuoi, o Akao, E naho ana ka a|ta oinaniuau «na ka la 16 aeuei 0 Aperitt.
I ka wehe 1a «na aka o ta II«!e--ka&I r*aa kuk«a • Mjscfirl*oe AC >. ma »lasoi Kaahanaoa i ke kskshiaka Fo«ko!a nef, »ia Uoi aa »ku U oleko ua btUoA la «ka wal. So kA m«i, i k« āhUhi maniaa iho, «oto I p*al k« Pukiki iti*n* i ke ki o k* piuU w&i o k« h&!e ilun», a a* kahe aaa! ke ahuhi Poalua mti s ao t« ka Poakola. Ua kahe k* wai iUlo m pala «lo w»U. O laaa keU o kahi i hamo ia ai me ka paoa, ua paia ! ka wai a ua heieiei mai. Oke kolu.iko la iio ke kahe ana a ba fca wai pei*.
I keia U e hocpokai« oiai ai ka huke moolelo o ke kaua kuiuko a na aoee alii I hwpuhili ia ai e oa koa o ka Kepuhaiika a holo pukaka nui ai ike kuahiwi. Ua hookoiuo pu ia oa kii iloko, e laa ke kahua kaua o Leahi a na aaee at«l I hoaano ai, oa waiipa aihue mea kaua, ke kii oka Moiwahine Liiiuokalani Oominiu i haalele i koua mao koi a pau i ka oohoalil I lanuari 24, 1895, ke kii o Bjro Nolena, e kaaoha ana i n:i koa e holo, oiai o me kona aiau h<m e pee ana ma ke kuuiu oiala ma Kamoiliiii, ke kiī o ka Peresi(lena oka Repubalika, Koni-la Fis* her alakal pukonakona o na koa aupuni, h me na mea hooniakeakea |e ae Ile hapalua ke kumukuai.