Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 4, 26 Ianuali 1895 — Page 2
| This text was transcribed by: | Arnold Hori |
| This work is dedicated to: | Washington Intermediate School; Class of 1954-56 |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
Ua hookohu ia aku o L. M. Baldwin Esq., i keia la i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Lahaina Mokupuni o Maui.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaianina,
Ianuari 23, 1895. 2530-3t.
Ua hookohu ia ka poe no lakou na inoa malalo iho i mau Agena no ka hooiaio ana i na palapala kope, no ko lakou mau apana pakahi iho:
J. W. Maele, Kona Hema, Hawaii
B. B. Macy, Hilo Hawaii
J. K. Nakila, Hana Maui.
THOS. G. THRUM,
Luna Kakau Kope Nui.
Ianuari 21, 1895. 2530-3t
Aponoia.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
I ka Poe Ku i ka Auhau o
Hamakua, Hawaii.
E Hoolaha ia aku ana ka papa inoa o ka poe i ku i ka auhau a pau i hookaa ole ma a mamua ae o Ianuati, 31, 1895, me ka huina o ia mau auhau kaa ole, mahope koke iho o Feberuari 1, 1895.
WM. HORNER,
Hope Lunahelu a me Lunaauhau o
Hamakua Hawaii. 2529-1t
HOOLAHA HUI.
No ka hoopau ana i ka Waikapu Sugar Company, he Hui Hawaii.
Oiai o ka Hui Waikapu Sugar Company, he hui i kukulu ia a e ku nei malalo a ma ka mana o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, ua hooko pono e like me ike kanawai no ia mau mea, mea, a ua hookomo mai ma ke Keena o ke Kuhiua Kalaiaina he noi no ka hoopau ana i ua Hui la, me kekahi palpaala hoike i hoopiliia mai e like me ke kanoha a ke kanawai.
A no ia mea, ke hoolaha ia aku nei ka lohe i n poe pau he kuleana ko lakou i keia Hui i ka wa i hala a i keia wa paha, e hookomo mai lakou i ka lakou mau keakea no ka ae ia ana aku o keia noi hoopau ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma a mamua ae o ka Poalua, la 29 o Maraki, 1895, a o kekahi mea a mau mea paha i makemake e lohe ponoi ia, e hele mai lakou ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora -- kakahiaka o ia la, a e hoike mai i ke kumu i manaoia aole e ne ia ke noi.
J. A. KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina,
2529-8
KUAI O KA AINA AUPUNI MA
KAUNAMANO, HAMAKUA,
HAWAII.
Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku i ma ke kudala akea kela Aina Aupuni e waiho la ma Kaunamano Hamakua Hawaii, nona ka ili he 59 mau eka oi iki aku a emi mai paha.
Ua kupono keia aina no ke kanu Ko, Kopo a mo na mea mahi e ae.
Kumukuai kiekie: He $800.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 3, 1894.
2523-3
Ua hoopanee ia ke kuai maluna ao a ma Feberuari 13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka manawa.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 17, 1895
2529-3t
KUAI O KA HOOLIMALIMA O KE KOENA O NA AINA AUPUNI E WAIHO ANA MAWAENA O ALAENUI A ME PUUHAOA, MA NA APANA O KIPAHULU A ME HANA MAUI.
Ma ka Pokolu Ianuari 16 1895 hora 12 awakea ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko, e kuai ia aku ai ma ke kudala ka hoolimalima o ke koena o na Aina Aupuni e waiho nei mawaena o Alaenui a me Puuhaoa, iloko o ua Apana o Kipahulu a me Hana, Mokupuni o Maui, nona ka ili he 1,500 mau eka oi aku e emi mai paha.
Manawa hoolimalima 20 makahiki.
Kumukuai kiekie e koho aku ai he $150 no ka makahiki e hookaa mua ia ma ua hapalua makahiki.
Ko kuai ia nei keia hoolimalima malalo o ke kumu aole e oki ia na laau a aole e hoolilo ia i kula holoholona ua mau koeua aina la.
Ke hookoe nei ke Aupuni i ka pono e lawe mai i kekahi mau apana o na mau aina la maluna ae ke makemake ia i kela a me keia manawa no ka hana mahiai, e hoemi ana i ka uku hoolimalima e like me ka nui o ka aina i lawe ia pela.
J. A. KING,
Kuhiua Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1894.
2523-3t.
Ua hoopanee ia ke kuai maluna ae a ma Feberuari 13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka mauawa.
J. A. KING,
Kuhiua Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 17, 1895.
2529-3.
Ka Koho I Sila ia.
E apo ia aku no e ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina na koho haahaa a hiki i ka hora 12 awakea o ka POAKAHI, IANUARI 30, 1895, no ko kukulu ana i ka Halekula mo Holualoa, Kona Akau Hawaii.
O na kii a me na hoolaha e ike ia no ma ke Keena o ka Luna o na Hana Hou..
Aole e hoopaa ana ke Kuhina iaia iho e ae i na koho haahaa, a koho e ae paha.
J. A. KING,
Kuhiua Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ianuari 3, 1895.
25-27-3
KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA
KA APANA O HILO MOKUPUNI
O HAWAII.
Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku ai ma ke kudala akea he 17 mau Pa Aina Aupuni ma Kau mana, Kahoahana, Paana a me Laupahoehoe, Hilo, Hawaii.
O na pa aina o Kaumana eia lakou ke waiho nei ma kahi he 5 mau mile maluna aku o ke kaona o Hilo, a ua kupono no ke kanu kope a me na mahiai mikiala e ae.
O na pa aina o Kahoahana, Paana e me Laupahoehoe, eia lakou ke waiho nei ma kahi i kapaia ko Hilo Akau Apo Kope, a na kokoke loa i ka Mahi Kope a Barnard
NA PA AINA O KAUMANA.
HELU LILO
O KA ANA KUMUKUAI
AIWA ILL. AINA KIEKIE
17 91.70 $63.65 $ 92.00
20 117.90 81.80 89.00
21 106.80 74.15 54.00
22 116.00 80.50 58.00
NA PA AINA O KAHOAHANA.
10 43.2 28.10 216.00
11 63.8 41.45 319.00
12 72.7 47.25 364.00
13 66.9 43.50 335.00
PAANA.
8 17.4 22.00 87.00
9 9.6 12.48 48.00
NA PA AINA O LAUPAHOEHOE.
2 24.8 16.10 75.00
3 19.9 16.95 100.00
4 12.4 10.15 38.00
5 92.3 60.00 370.00
6 104.2 67.75 417.00
7 20.7 16.55 104.00
8 a 81.1 52.70 406.00
KE ANO A ME NA KUHIKUHI.
Aole he kanaka e ae ia e kuai a oi aku mamua o hookahi pa aina.
O ke ano o ke kuai ana, he kuike ke dala, a i ole ia e like me ka manao o ka mea kuai he hookahi hapaha o ke kumukuai e hookaa ma ke dala, a o ke koena aku e hookaaia ma na puu like iloko o hookahi elua a me ekolu mau makahiki me ka ukupanee e hookaaia ma ka hapalua makahiki ma ka ehiku (7) pa keneta o ka makahiki.
E hoomaka koke ka mea e lilo ai e mahi a e hookomo i na hana hou ma kona pa aina i ka makahiki mua, a e hoomau aku pela ia mahi ana a pau na makahiki elua mahope iho.
I ka hopena o ke kolu o ka makahiki ina na hookoia ke ano o na mea a pau e ka mea i lilo ni, e loaa no iaia ka palapala sila e hoolilo loa ana ia kuleana nona.
O ka hooko ole ia o na kuhikuhi maluna, he mea ia e nele ai i ke kuleana ole iloko o ka aina.
I ka wa e haule ai, alaila e kuai kudala ia aku ana ka aina e ke aupuni, a ina ma ia kuai ia ana ua loaa mai ke dala a oi mamua o ke kumukuai mua, alaila, e loaa ana i ka mea nana i kuai mua mailoko mai o ia huina, ka nui o na dala i hookaa ia i ke Aupuni ma o ka helu o ke kumukuai me ka ukupanee ole, a e hoohalike ia ka mahele ma ia dala loaa mai e like me kana mau hookaa ana, Ina ma ia kuai ia ana, e emi mai ana na dala loaa malalo o ke kumukuai mua, alaila e hoihoi ia aku ana no kana mau hookaa dala ana e like me ka mahele o ia emi ana.
E kakau ia i aelike e na mea kuai aina pakahi me ke Aupuni e uhi ana i keia mau kuhikuhi a pau, a ina e hoolilo ia aku keia aelike, e nele ia i ka pomaikai ole.
E uku na mea kuai aina pakahi i na lilo o ke ana ia ana a me ka hoonoho ana i na kii o na aina mahope koke o ke kuai ia ana aku a me ka puu dala hookaa mua o ke kumukuai.
O ka palapala aina e hoike ana i na kii, e ike ia no ma ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina a me ke Keena Oihana o A. B. Loebenstein, Hilo, Hawaii, kahi e loaa ai na wehewehe piha a pau i pili i keia mau mea.
J. A. King
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894.
2526-3ts.
Ua hoopaneeia ke kuai maluna ae a ma Feberuari 13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka manawa.
J. A. King
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 17, 1895
2529-3
Hoolaha Pa Aupuni.
I kulike ai me ka Pauku 1 Mokuna XXXV. o na Kanawai o 1888, ke hoololi nei au i kahi e ku ai o ka Pa Aupuni ma Keouhau a i ka aina i ona'ia e S. W. K. Apua ma Maluaka e kokoke aku la i ke Alanui Aupuni ma Honuaula Mokupuni o Maui.
J. A. King
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Jan, 10, 1895.
2527-3
HOOLAHA HOOHUI.
Hoopau ana i ka Hanalei Sugar
Mill Company, he Hui
Hawaii i Hoohuiia.
Oiai o ka Hanalei Sugar Mill Company, he Hui i kukuluia malale o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, ua hooko pono i na kuhikuhi ana a ke kanawai no ia mau mea, a na hookomo mai ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina he noi e hoopau ana i ua Hui la, me kekahi palapalahoike e hoopili ia nie e like me ke kauoha a ke kanawai.
A no ia mea ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na poe a pau he kuleana ko lakou i keia Hui i olelo ia i ka wa i hala a i keia wa paha, e hookomo mai lakou i ka lakou mau keakoa no ka ae ia ana aku o keia noi hoopau ma ke keena o ka moa nona ka inoa malalo iho ma a mamua ae o ka Poaono, la 19 o Ianuari, 1895, a o kekahi mau mea paha i makemake e lohe ponoi ia, o hele mai lakou ma ko'u keena ma ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 10 kakahiaka o ia la, a e hoike mai ke kumu i manao ia aolo e ae ia ke noi
J. A. King
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Nov. 12, 1894.
25@0-10
He Hoolaha i ka Poe Hookaa
Auhau.
Ua hookohuia o G. H. Dunn i keia la i Hope Lunahelu a me Lunaauhau no ka Apana o Lahaina Mokupuni o Maui, ma kahi o David Taylor i waiho mai.
C. H. DICKEY.
Lunahelu Mahele 2.
Aponoia:
S. M. DAMON,
Kuhina Waiwai.
Honolulu, Ian. 3, 1895. 2527-3
KA
NUPEPA KUOKOA
---ME---
Ko Hawaii Paeina i Huiia
@ o ka Makahiki. - - - $2 00
No Eono Makina, - - - 1 00
Kuike ka Rula.
PUKA} 1 2 3 4 5 6
ANA. } Pule Pule Pule Pule Pule Pule
=====================================
Iniha.. $ 1.50 $ 2.00 $ 2.50 $3.00 $ 3.50 $ 4.00
2 Iniha.. 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha.. 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha.. 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha.. 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha.. 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
----------------------------------------------------------------
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, o hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H. PARIS, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO, - - - IANUARI 26, 1895.
MA KA POAHA nei, imua o ka Loio Kuhina Smith, H. A. Widemann, P. Neumaun a me C. B. Wilson, ua kakawinoa iho ia o Liliuokalani malalo o kekahi palapala e hookuu ana i kona mau kuleana a pau i ka nohoalii a me ko kena mau hooilina.
Na Hoopai no ke Kipi a me
ka Ohumu Kipi A ke
Aupuni.
O ka hoopai no ke kipi ke ku ka hewa iaia mamuli o na oleloike a elua a oi aku mau hoike, a mamuli paha o ka ae maoli mai ua hewa i ka wa e noho akea ana ka aha hookolokolo, he make, a i ole ia e like paha me ka hoopai a ka aha i manao ai he kupono e hoopaahao ma ka hana oolea no kekahi manawa aole e emi malalo o elima makahiki, a e hoouku ma ke dala aole e emi malalo o elima tausani.
O kekahi mea e noho malu ana me ka ike i ka hoolala ia o kekahi hana kipi aku i ke aupuni, a hoike koke ole aku i kekahi lunakanawai ka ilamuku a makai nui paha, ua pili no ke kipi iaia, a ke ku ka hewa iaia, alaila e hoopaiia ma ka hoopaahao ma ka hana oolea no ka manawa aole e oi aku i ka elima makahiki a ma ka uku dala aole e oi aku i ka elima tausani.
Ina he elua a oi aku mea i ohumu e hookahuli e kulai i ke aupuni ilalo a hoolile i mea ole me ke oolea, e kaua a kue aku me ka ikaika, ke ku ka hewa ia lakou, alaila e hoopai pakahiia ma ka uku dala, aole e emi malalo o ka elima haneri aole hoi e oi aku i ka elima tausani, a ma ka hoopaahao ma ka hana oolea aole e oi i ka eono makahiki a ma ka uku dala a hoopaahao pu paha.
Ina kekahi mea e hoolako ana i na koa a me na luina iloko o kela paeaina e komo e kue me na lako kaua i ke aupuni, a e wehe ana paha iloko o Hawaii nei i kekahi wahi e hoolako ai no ka hookomo ana i na koa a luina paha e lawelawe ma kekahi ano ma ke kue me na lako kaua, ke ku ka hewa, o hoopaila ma ka uku dala aole e emi i ka elima haneri, aole e oi i ka elima tausani a me ka hoopaahao aole e emi i ka eono malama aole hoi e oi aku i ka eono makahiki.
O na koa a me na luina a pau i lawelawe maloko o Hawaii nei me ka manao e noho malalo o na mea kaua a hana kkue aku i ke aupuni, ke ku ka hewa, e hoopaiia ma ka uku dala aole e emi malalo o hookahi haneri aole e emi i ka hookahi makahiki, aole e oi aku i ka ekelu makahiki.
Na Kanaka Hawaii Naauao i
Waena o na Hawaii.
Iloko o na makahiki elua i hala ae nei, mai ka wa mai i hookumula ai i Aupuni Kuikawa ma Hawaii, a hiki mai i ka la i hooulula ai kekahi hana hoohaunaele nui ma Honolulu, na ikela ka hoao ana o ka hapa nui o na kanaka Hawaii neauao iloko o ka aina, e alakoia ko lakou mau noonoo maikai o na manao kalaiaina o ka poe pepau o na hoonaauao la aua; a no ia kumu, ke manao nei makou oia kekahi e ua kumu nana i alakai i kekahi hapanui o na kanaka Hawaii e komo iloko o keia hoehaunaele; oiai, iloko o na makahiki elua i hala ae, ua ku no keia poe naauao ma ka aoao kue i ke Aupuni; mamuli o ke lakou hoohiki ele ana e kakoo i ke Aupuni; a mamuli oia hana ana, ua lilo ia, i mea e alakai hewa ai i na noonoo o na poe papau o ka noonoo, a hoole lakou i ka lawe ana i ka hoohiki e kakoo i ke Aupuni; a komo lea aku ia hei lakou iloko o kela ohan@ kipi hoohaunaele.
Ina i ka wai kukulula ai ke Aupuni Kuikawa; a i ole, i ka wa i kukuluia ai ke Aupuni Repubalika, ua lele mai na kanaka Hawaii naauao e hoohiki, ina ua lilo ia i kumu alakai i na kanaka Hawaii e ae e hoohiki e kakoe i ke Aupuni; a ina ua lilo ia i mea o hoemi ai i na manaolana o na poe kakaikahi i mauae e hooulu i keia hoohaunaele; eia hoi, aole makou e olelo ama ma keia kalaimanao ana, ina i komo na kanaka naauao e hoohiki he kumu kokua nui la i ke ulakai ana i na kanaka Hawaii ma ke ala o ka pololei. Aka malia paha o pane mai kekahi poe kanaka Hawaii naauao, he kumu kupono no ko lakou o ka lawe ele aua i ka hoohiki mamua aku nei; no ka mea, ina lakou i hana pela, ina ua lilo ia i mea e hoopilikia loa ai i ka lakou mau oihana penoi; e like paha ponei:
O ke kanaka Hawaii naauao, ina he Loio oia, alaila, ina i hoohiki mua oia, e lilo ana ia i mea e hele oie mai ai na kanaka Hawaii laia i Loio ma ke ano e pale i ko lakou mau hihia; he kue ana kela i ka holomua o kaua oihana; a he hoopoino ana hoi ia i ke ola o kona ohana iho. Pela no hoi i na paha he oihana kamana ka hana a kekahi kanaka Hawaii, a pela aku ma na hana a pau, he mea oiaio no iloko o na makahiki elua, ua piha io no na noonoo o na kanaka Hawaii me na manao awahua e hooko e like mea la i hoakakaia maluna ae, a i ko makou nana aku, oia ke kumu nui naua i kaohi i na Loio Hawaii iloko o keia kalanakauhale mai ka lawe ana ae i ka hoohiki e kakoo i ke Aupuni e ku ana ia wa.
E nama i kekahi poe Keouimana Loio a poe e ae no na makahiki elua i hala, au i lawe i ka hoohiki o kakoo i ke Aupuni imua o ka Lunakanawai Kiekie; ke hoike mai nei ia hoohiki ana na apon@ ka manao kakoo i ke Aupuni m@ua aku nei; aka, no ka maka'u o hele ole mai na kanaka Hawaii i o lakou ia me na hana; nolaila, ua ka no ma ke ano e nana wale ana me ka hoao ole e alakai i na kanaka Hawaii ma ke ala pololei; a he nui loa o na kanaka Hawaii e hala poeleele ana i o a lanei, oia mau hana ana apau ke olelo nei makou, oia kekahi o na mea nana i kokua nui i na kanaka Hawaii e komo iloko o keia hana hoohaunaele, a he mea pono ano no me ke kali ole, e hana na kanaka Hawaii maauae ma ke ane e hoike aku ana i ka hapanui o na kanaka Hawaii i ke ala o ka oiaio; ua hiki mai ka wa hope loa ohiki ai i na kanaka Hawaii ke manaelana aole e hoihoi hou ia ana o Mrs. Donimis maluma o ka nohoalil, a aole no e ae ana ke Akua e hoihoi iaia maluna o ka nohoalii kekahi wahine pui koko.
Imua o ka Lahui.
Mamuli o ka ni loa o ka poe makemake i ka nupepa KUOKOA ME KO HAWAII PAEAINA I HUIIA i keia makahiki, no ke ake nui e ike i na mea hou o ke kaua kuloko a na Anee Alii hohe wale i hoala ai ma ka la 6 o Ianuari nei, a me ke koe hookahi o keia nupepa wale no ke ola nei, a no ka ike maopopo ia no hoi o keia wale no ka nupepa hoike polelei a alakai naauao, nolaila ua pau loa aku ko makou mau helu mua i ka lawe ia a koe ka poe makemake hou mai o noi mai nei. I mea e hoolawa like ia ai na poe a pau, ke hoopiha nei makou i ka hapanui o ka pepa o keia ia me ka moolelo piha o ka hoemaka ana mai o ke kaua kipi a hiki i ka ulupa ia ana a paa pio na alakai, ka poe a pau i komo kimo i ke kaua, ka poe i ohumuhumu kipi pu a me ka poe no a pau i hoho ma kapuahi anaana o ka hookahuli aupuni, me kekahi mau kii o na alakai kipi a me na kii o na lala o ka aha hookolokolo koa o noho nei e hookolokolo i na oe paahao a ke kana.
Nolaila, o ka poe i nele ma na helu o ke kaua 1 pau a kauliilii, e lawa ana lakou me keia "helu kaua" a hoopukaia aku nei.
O na kauoha pepa a pau e hoolawa la aku ana lakou me ke koe koena ole mai keia helu aku, aka e hoomaopopo e hoouma pu mai i ka uku pepa la wa hookahi e kauoha mai ai i ka nupepa.
KA AHA HOOKOLOKOLO KOA.
Wilikoki, Nolena, Batalamana,
ua hewa.
Mailoko mai o na ailiikoa o na kemopaai Kiai Lahui o Hawaii, ua hookohu aku ka Alihikana Nui o ka Repubalika ma ka la 16 o Ianuari i
AKUKANA KENERALA J. H. SOPER
ka poe no lakou na inoa malalo nei, i mau lala no ka Aha Hookolokolo Kea, penei: Col. W. A. Whiting, Mahele Mua, K. L. H; Lieut. Col. J. H. Fisher, Mahele Mua, K. L. H; Capt. C. W. Ziegler o ke Comopani F; Capt. J. M. Camara o ke Compani C; Capt. J. W. Patt, Akukana; Capt. W. C. Wilder Jr., o ke Comopani D; Lutanela Mua J. W. Jones o ke Comopani D; a me Capt W. A. Kinney, Ahaiolelo ma ka Puali Ukali, a Loio Aha Koa nana e waiho mai na hihia o na lawehala.
Ma ka hora 11:30 kakahiaka o Ianuari 17, ua hoau ka Aha Koa ma ka nohe ana maloko o ke Keena halawai mau o na Aha Hooko a me Kuka. He mau minute mahope iho, ua lawe ia mai la na pio iloko
LUTANELA KOLONELA J. H. FISHER
o ke keena, oiai ua halihali ia mai lakou mai Kuapapanui mai mawaena o na laina koa o ko Comopani E o na koa kumau. Eia na inoa o na paahao i hali ia ae: R. W. Wilcox, Jas. C. Lane, W. T. Seward, C. T. Gulick, W. C. Lnne, H. F. Bertelmann, Carl Widemann, J. F. Bowler, Samuel Newlein, W. H. C. Greig, W. H. Rickard, T. B. Walker a me L. Marshall.
Ua wehe ia ka Aha ma o ko Capt. Kinney heluhelu ana i na hookohu o na lala o ka Aha Koa. Alaila ninau pakahi ia aku la na paahao ina he kue ko kekahi i kekahi lala
KAPENA J.M. CAMARA KOMOPANI C
o ka Aha, aohe mea kue ua hiki wale no. Alalia na ninau pakahi ia na paahao ina he makemake lakou i loio. Ua ae mai lakou a pau, a na koho kahi poe la Neumann, Rosa, Hartwell a me Cecil Brown. Mamuli o ka makemake o na paahao e e ike i ko lakou mau loio, nolaila,
KAPENA J. W. PRATT, AKUKANA
ua hoopanee ka aha a noho hou i ka hora 10 o ka Poalima. O na poe makaikai i ae ia, na hoa o ka Aha Kuka a me na lala o ka poe Kipu P@lolei, a malaila ao no ke, Kuhina Amerika, ke Kauikela Nui o Beritania a me ke Kanikeia Amerika.
Ma ka hora 10 kakahiaka o ka la 18 o Ianuari, ua lawe ia ae imua o ka Aha Koa o Robt. W. Wilcox, @am. Nowieiu, H. F. Bertelmann, Carl Widemann, W. H. C. Greig, L. Marshall, W. L. Lane a me Jas. C. Lane, a ua ninau pakahi ia lakou e ka Loio Aha Koa Kapena Kinney no ka hewa kipi, kipi akea a kokua kipi a ohumu kipi e kookahuli i ka Repubalika.
Ua ae o Wilcox, Nowlein a me Bertelmann i ko lakou hewa, a ua hoole na inoa hope a pau i ko lakou hewa, mamuli o ke ao a ka loio kekahi poe ekolu a ma ka hoole maoli ko na inoa Lane.
Aole i kau ia ka hoopai o ka poe i ae maoli i ka hewa, aka ko hele nei ka Aha imua, ma ka lawe ana i na eleleike a ma ka hoike maoli ana mai no hoi o ka poe i ae i ka hewa, Mailoko mai o na oleloike i lawa ia, ua ike maoli ia no keia poe paahao maluna ao, ua komo pu lakou a pau iloko o ka hewa a lakou i ohumuhumu ai ahiki i ke poha ana aenei i ka la 6 o Ianuari nei.
Ma ka Poakahi nei, Ianuari 21, ua halihali la ae na lawehala a ke kaua, Chas. T. Gulick, W. H. Rickard, W. T. Seward a me T. B. Walker
KAPENA C.W. ZIEGLER KOMOPANI F
imua o ka Aha Koa, a ua ninau pakahi ia lakou no ka hewa kipi, kipi ake, hoao e hookahuli i ke aupuni me ka lima ikaika, haawi i na kokua a hooluolu aku i na enemi o ke Aupuni, imi a hoolako i na mea kaua no ka poe kipi, kokua i ke kukulu hapa i puali koa a me ke aupuni i manaola e pani ma kahi o ka Repubalika a me hookonokono, kukakuka a me paipai i kekahi poe e aku e kipi.
Ua ae o T. B. Walker i ka hewa kipi akea, ka huna a me ka hooluolu aku i na enemi o ke aupuni, ke kokua e imi e loaa oua mau pu a me na koa e hookahuli ai i ke aupuni. Aole oia i hewa no ke kokua e kukulu i aupuni hou.
Ua hoole loa o Gulick, Rickard a me Seward, aole i hewa malalo o na kumu hoopii.
Ma ka lawe ia ana o na oleloike, ua loaa aku e Seward nana i hele e kuai na pu a me na lako kaua i Kapalakiko me ka palapala a ka moiwahine la Rudolph Spreickles e nei ana i ua kokua dala. Ua ike pu oia i ka hooili ia ana o na lako kaua maluna o kekahi mokuahi kolomoku o Kapalakiko, a na ia moku ahi i lawe a hookau iluna o kekahi mokukuna i hoolimalima la e halihali mai i Oahu nei. O kela Seward no kai maopopo i ka wa e ku mai ai kela moku halihali pu a nana ponoi i hoolimalima i na kanaka e holo iluna o Meku Mana mawaho
KAPENA W.C. WILDER KOMOPANI D
aku o Waimanalo a me ke kuai ana i waapa nana e aloalo mai i na lako kaua luka o ka aina.
No Rickard, ke olelo nei na oleoike nana i hoolimalima i ka mokuahi Waimanalo o holo i ka moana e imi ai i ka mokukuna halihali pu mai Kalepeni mai, ka loaa ana o ka moku hali pu, ka hoolilia ana iluna o Waimanalo a me ka lawe ia ana mai e hoolole ma Kakaako a ma ka makeke kuai ia, aka hoopahua o ia e na makai e ke aupuni i ka po o ka la 3 o Ianuari nei ma o ka ike e ia ana o na kanaka anee alii e kakahe ana i kai o Kakaako o kali ai o ka lele mai o na pu, no ka mea ola kahi i hooholoia e hoolele mai ai.
No keia halawai ana me ka makapaa ua emi hou aku ka Waimanalo i hope a hoolele ia ma Kahala ma pu me na lako kaua. Ma Kahala a ma Kaalawai i apa ai a lohe e ia ka na kipi mau mea huna o ke aupuni, keakea mua ia ai ma ka hale noho o Batalamana, kaua a auhee ai ka enemi.
No Gulick hoi, ke olelo nei ua ike ua halawai pinepine o Gulick, Nowlein, Rickard a me Seward ma ka hale noho o Gulick e ohu mahumu ai no ka hoihoi aiii, ka hoolala ana i na mea no ke kaua, ka hoonohonoho ana i na wahi e hoonehoi i ai e kiai e na kipi, ko Gulick hooiala ana i ke kun@a@wai, ka haua ana i na hookohu o ua kuhina, na kokua lunakauawai kiekie, ka @uku a me kekahi poe e ae, a he nui wale aku na ike e hooko@o kohohon@ au@ iala iloko o ka nenelu a pela aku a pela aku. Ua kakau o Gulick i kana olelo paie a ua waiho @e imua o ka Aha Koa e paio ana iaia iho he mai oia i kekahi mau malama i hala a pela aku. Em nao ua ae oia nana i kakau ke kumukanawai ma ke noi a Nowlein.
O NA MAHALO A NUI KE AUPUNI.
Aole loa hookahi kino uhane noonoo ma ke kulamakauhale e Honolulu e haawi ole ana i kona mahalo i ka Repubalika o Hawaii Hoko o keia wa kipi, no ka ikaika ma ke kinai ana, ka eleu @a ka hooko ana a me ka mana ma ka lawelawe ana. O keia mau mea a ekolu, ua houluulu ia a pau iloko o ka mana hooko, a o lakou aku i ko lakou mau iaia wikani hilinai hooko pololei. I keia kaua, i ike ia ai ka nui o na makamaka a me na hoaloha o ka Repubalika e hiki ai ke kaena ae ua keekeehi kulana e hiki ole ai i na ano@
LUTANELA MUA, J. W. JONES, KOPANI D.
alii ke hoonloni i ka wai ua lana malie. Ua panipani wale ia no na huina aianui ano nui me ha kiai ma na wahi a pau, mauka ma nae, makai a malalo o ke kulanakauhale. Ua pau na alakai kipi a me na kakalalo a me ka heluna nui o na poe i komo iloko o ka ohumu a me ke kaua kipi, a o ka hope loa oia ka hopu ia ana a hoopaa ia no ka ohumu kipi o Mrs. Lilia Kamakueha Dominis.
KA IINI O KA LAHUI.
E like me ka mana, ka wikani a me ka eleu o ka mana hooko i ke kinai aua i ke kaua kipi o 1895 Hoko o ke anahulu, pola ka lahui e haka pono aku nei maluna o oukou no ke kuekaa alaapapa a kupee ia o ka poe nana i hookupu i ke dala i mea e kuai ai i na pu a me na lako kaua he nui i lawe ia mai a hoopae malu ia ma ko kakou mau kapakai a me ka poe a pau i lihi iauna iloko o ka paipai ana e kukala ia keia kaua kipi i ka Repubalika, me ka nana ole ina ia he wahine a kane paha, waiwai a ilihune paha, aka e hooko ia e like me ka pololei a haule mai na lani.
Ka Hoike a Keoni Kamaki no
ka mea pili i ke Kipi.
O Hon. John A. Cummins, he kuhina i pau malalo o ke aupuni alii a he Komiaina ne Liliuokalani i hoounaia aku e hele i Wainetona o ninau ai ia Peresidena Cleveland ina e hoihoi hou ana oia la Liliuokalani ma ka nohoalii, ua lawe oia i ka hoohiki e malama i ko kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii ma ka la 19 o Ianuari nei. Aka, ma ia auina la no, ua hopu ia ola no ka ohumu kipi a hoopaa loa ia ma ka halepaahao o Kawa.
Ma ka Poalua iho nei, ua koi oia e ku hoike a e wehewehe i na mea a pau ana i ike ai. O kena lohe mua no keia hookahuli aupuni, mai a Mekia Seward mai no la, ka mea nana i hele e kuai i na pu a me na lako kaua no kela hana kipi. A mai ka Mekia i lohe ai oia, he palapala kana i holo pu ai i Kapalakiko mai ka Moiwahine mai na Rudolph Spreckels ka mea nana o kokua mai i na dala e hoolako ai me na mea kaua.
Mai keia mau ike mai a Mr. Cummins, aole la he mea nona o kaawale ai mai ka hewa ae ana i kokua ai. Ua hewa ola ma ke kokua a me ka hoike e ole ana i ke aupuni ana i hoohiki iho la e kakoo. Ua hewa no hoi ma o koaa ike ana i ka pane a Cleveland ia lakou ke komisina alii ma Wasinetona, aole e hoihoi hou i ke alii maluna o ke aupuni.