Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 1, 5 January 1895 — HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo KE AHIKANANA WI WO OLE O KULA I MAUI. Ke Koa Kaulana i ka Au o Imaikalani ka Moi o Kauai. KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI. KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo

KE AHIKANANA WI WO OLE O KULA I MAUI.

Ke Koa Kaulana i ka Au o Imaikalani ka Moi o Kauai.

KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

{Uaopukaio e John K. Ilihia, LtMue, Kauai.) £ na makauaaka heluUelu o ka napepa Kuokea, Hape Nuia pu kakou a pau ioa. Mamuli oke koi m«tt ana mai o na makamaka ia'u, a me na hoaloha, no oh uea e pili ana no ke koeua aku hoi i i koe o ka mooielo o N<*uiakaokapa* 00, ke keiki o ka alna nona ka oielo kaulana, 4< Eo ne ia Maul," a noiaiia eia hou ne wau imua ooukou meka kakou moooieio hooniua puuwai o ka ul kaaiana o ka ua UUlena oPUholo, ka mea nana keia mau kuaoielo koa, a kaulaua iloko o ia au. I na'i aina au, i nai aupuni Ku au i ka la kemo, moe aku au I ka la hikl, a hnla e ao, aole mahope o'u, aole mnmua o'u A eia mai ke olali aku la no ka makahiki e hot>uuaopopo e ua makamaka heluUelu o keia mooielo, i kahi I pau iho nei, e ike la no ia ma ka helu 45 o ke Kuokoa o ka ia 10 o Novemaba o ka makahiki I haia "liappy N«w Year, A hlki mal hoi i ka hale uei, alaila, kahunahuna wahi paakai iho hol, i heie hoi kela a ka laapopo, ua kouu, ai aku ia la ea, aohe ono a kana mal ( Ia wa, hoeki iho la ua mau kahuna nei i ka laua hoomaikeike ana aku i keia mau mea a pau loa Imua okealii, a huli ae nei ua alii nei a ike aku nti i kahi kukini ona, e noho mal ana, a kahea aku nei, e Keaalele e, e o mai nei aa wahi kanaka nei, a mamua pono o ke alo o ke aiii, a pane mal nel: Heaha ka huaoielo ake nlii? A i aku nei ke aiii, e keaa aku aaa au ia oe e hele oe I Waiaiha, i maa wahi kauna oopu Nopili, ma'u oo ka loaa mai ena wahi kauna oepu eha; ua lawa ihe la ne wau a me ka*u maiihlni, a I mau wahl oopu nokea mai hoi, ka loaamaihoi o kahi mea hookahi la, e aho ia, kai hoi ka ouo mai la o ka oopu puleha, oia mau puwelawela no ia !a o ka io oka oopu, o ka mahaha hei oka pol, kaa mai hoi kahi apuawa, noe* aoe hoi kela ke iho mai, a wahi mai no oe a paa i na kauna nopili i ka laa lai, ka lau o ka awapuhi.

A oka ha oka hinalo oia kau maa hana u nui, a loaa keia man mem a pan loa, a alaiia hoi mai oe a hiki i ka haie nel, a pnlehu mai no oe i ka oopu a mo'a a walko i ke pa, alaila, •ka pan ana ia o kau kana, aka hol, i hiki mai oe ana wali ka awa, alaiia make oe ia'n aohe oa e ola, ai ale no wau ika oopu, pnleha, make qo oe la'u, aaia kou wahi e kan ai ia, o ka lele, aia wale no kou pakele i keia kanawal •'u a ho»k* pololei o« I na mea a pau, a alaiia oUoe, a nolalla ea f • hel® koke oooe i k«ia manawa, mai lehi o«, • wiki, a j»n« oaai nei oa wahi kuklni nei I ke alil, pela iko» eia no hoi ka la iluoa, ala a m**uma'u aku ee, maikai ka h«ie ana o |ke kahawai, kopanaha no on, wahl aua alii nei i pan« aku al, •ka i ma'nma'n hea la kau e olelo mai aei 0 ka hala llm aoei o na knknnao ka ia a koaM ika ilikal, kai no hoi o kawa maikai kela •ka h«le ana o kahawai la, ha wa punehana •ka la, ik« pon« la Hh» ka hanaana. U wa, paoehM aku nel na oa Wahi kakini nei Ike aiil, he poa» hoi paha hi loa # ka'n • helo nei h» hel«ia naa ke atM> he iawala oofe t alaila, I ak« aa iaoe o ka wa maikal lo k«la • h«i« al, Mie, o kaVe heie Mi,« h«te ana a« e hopo ika oopo, ae, aia lkeia waana wahiknklnl nei e kamailio wi n* k« Ui, eia k# h*le iho U oa kukuna © kn la ahalii 1 ka iiikai.

la wa kahaa aka nei oa l3aalkaīfttwl i fcekak! nao kaiaka 9lm e hd& e «hnkl I hookahl p&yf* hlwa « he manaw» no hoi lai kela 9saa kenakao la mlki*B* ak», a k«

«M oa |NMWI H|tr« a«i iloko •kc t walho ta« t&sma» pon* o H *lo o u alil oe!y «t#a« w ne! im «lii ®ei f koo* wnm h«n«k* maira I» *wa(u k« hkun nui. kef* |»i« © tu»ma i kft *w», « |«Bf akia nH on llf *H i «t W*M kolEimi »»i «m, p%h**a ka#et uohe mil »ef. *hen fc« <4* hele* A hM kft C« htlf, a eia ka ituaoift k> ft o« w«ht kft<Mkft n«i i p«ne ou*i «I I ke Mlil, w*mm {»b« k« »wi. A pebt« n«i uei ua «lii tel, pet»««? Miiu ka ftwn, wnbi «o« w«hi kwkini nei i pftM os»i «1 i ke alli, •*» » w»lft »• aei ka auna »w« mm» | a m poe a«i i iftji(uft »t, « haoie I kt kftaoii t a k« M«Qft tw< elaa, a haole « I kft ekoln o k» uaiw, • haoie I ke kftsoft, ho#o hoa ftktt nei mo u» ftiii oei! «ft wahi ktiti»i nei o&« f • »hft «na ka oe e noho mai nei, ke«l« «o a« »pa »«« aa. Ae, iloko o keia w» y he h«p«luft ftku lft I pai • ka paawa i kft maaaa lt, a he hapaloa koe, a pvka aku oel oa waiii kukini aei aku «u« iwaho, huli ftku aei ke hIo » Dftnft nku nel i ka I», «i« ka hap»lu« o ke klna o ka ia i k« ilikwi, a he lupaloa koa ilona.

1« w« k« iho uel oa wahi kokini n»l nooaoo no kana alaaui e kele a l , in» hol keia e hel» ana makai ae o Anahol» »a a holl «• ma na KooUū » hiki i Haoalei « hiki io« i Wainihn, he iolhi loa la, a »olail» e aho kela • hele no mauka nei ke kokoke.

Ae, hele aku nai kela a kakuuaL mu a ohi uiai nei he mau wahi puapuu «anahu « owili ihu nei ilok» o ka maio a paa t a o kahi kuina apeu a kau ae uei i ke kua, a hoomaka aku nei keia e ht le, kapalill k« iau o ka laao, holu ka pua oka u»auu f maewa ka pua oke «kl t kikah» ao» keia I kahawai o Walniha. Ka iho aku la no ia o ia uei lloko oka wai, he maaawa o!e ia i oa wahl kannka nei oia Naona aku, ioaa mt»i la no na kaoua napili eha a me hookahl kauna oopu uokea oko ia uei huli hoi mai Ih no ia a hakl mai U na lau la'i, na lau awapuhi, a ke holu la ka lau o ka mauu iaia nei, kapaliii ka lao o ka Inau, hoea kela iluna o Kalahiki, a uhaki mal Ift keia he mau lala hau malooa paa i ka lima I mea hi'a ahl, a mnj laila uku keia a ka pali o Ko'akaha. la, a pae ana ka leo o keia mea 1 ka pali, |>enei: • K iala • holo la e, hoiuai hoi na'u kau wiihi aopili, ole ka hoi ka heo> kahi kauua la, 1 ekolu Iho hol, ole ka hol ka ekolu, i elua, ole ka hoi ka elua, ma'o n* hoi kahi unea hookahi 1», e aho la, a I ole no hoi ka hookahi la, oke poo ka'u oka nopill, ole ka lio! ke poo «k« pewa hiu, ot« ka hoi ka pewa hiu la o ka onahi iho hoi, ole hol ka unahl, ai a« hoi o ka io « koo iho hoi o k« Iwi o ka'u k« hol ift, ole k« hoi ka iwi 1« o ka nole loa a« la no ia. Ia W4, alawa aku nei na maka o ua wahi kanalea nei, m« kahi ok« leo 1 pae mai ai, a Ikeaku nei i MK wahi «kua e kao «na liuoa o ka pali o K«'akahala, a ela ka paoe « ua wahl kanaka nel:

E kahi akaa lapuwale a ka hooknno nul wale i uoho al, aole no hoi e hiki ia oe ke heie iloko o ka wai e lua ai iia nau, aele paha i ia mai ka ia ake alii a Inalkalaoi e, «ia iho ia ka ia o ola ai o kou la poioii o aaakaa maka huluhulu lapowale hookaoo, ela kau ia a o ka aloalu o kuu wawae. I ka wa o keia ma« olelo iunl a ia aei ako, okawa ia oua wahi akua nei i lioomaka e iele mailuoa mai o ka pall, me ka hoo* puka ana i ka hoaolelo, kau a aako loa oo ia'u I b« 1«, a noi ko mana, pakeio oe. Ia wa, kao kikepa ae nei keia 1 ka wahi oopu a ianei ma ke kaa, a i alualu inai ka hana o ua wahi akua aei iaia oei, ke 010 ka mea a piHpHi mal, oiai o ka laool hana ia I Ike ho kakinl a he lele pali, oana aku ia la iua wahi kakiai nel, kapailii ka lau o ka iaau aole o kaoa mai, ko kelola ka poapaa o ka malo a kolili pono i ka hope. , A lbo kola I kahawal o Kaipuhaa, ko ana ua akua oei i ka paii, a kao keia ma keU mm o ke kakawai, iko kohi ilalo, aoU ka huaolelo a«a akua nei i pa»e mai ai iaia aei, nake oo ia'o i aa la, aoho oe o ola, o ka'o alaala Iho la ao ia la oo a ko wahl okiao aka ai oo ia'o, paa ko maa onohi ia'a I ka ai ia. ▲ oia ka pane aaa wahi kakini p«l 9 1 kol, aolo aa e loaa ia 00, aoke i m auima, he lo aa, he maau 1 ke a lewa oka laai, aohe meaaaoao «hal • Koaalele a paml o Kaaai aol, | o hoi bo a kti paii aoho ; ■alie f o ka piaao e ioleialo ana i ka wai la, ohl m a aoi loaa no kapaiaa ahiahi o aa kanaka, aaai alaaia mal oo la'a • maiio oa