Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 50, 15 December 1894 — Page 1

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Nainoa Ho
This work is dedicated to:  Kamehameha Schools, Ho family

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

ME KO HAWAII PAEAINA I HUIIA.

BUKE XXX111

HOOLAHA Lola.

H. r. Hitchcock

Notari no ka Lehulehu

Apana hookolokolu Kaapuni Elua,

Kaluaaha, Molokai.

2514-11

W. r. KAKELA,

Lolo a he Kokua ma ke Kunawai

He luna hooiaio palapala

2870

ANTONE ROSE

(AKONI.)

Lolo a he kokua ma ke kanawai

LUNA HOOIAIO PALAPALA

kuono hana ma alanu Kaahumauu

2370

ALLEN & ROBINSON,

Na mea kuai papa o na ano a pau k loaa no ma ka uwapo o pakaka, h@molulu, make kumukual makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake e ku lulu hale. e kipa mai a e ike kumaka

2896-0

WILDER & CO., (WAILA MA.)

Mea kuai papa a me na lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea a ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihio Alanui Moiwahine me I ʻ apa.

2396-0

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA.)

Lolo a he kokua ma ke kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

e hana ia no na palapala kuai, palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e no ma ka moraki ma na waiwai paa, keena hana: hale pohaku hou ma ka @@ao wa waikiki o ka halewai, Alanni kalepa.

2370

J. T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI.)

Haekuai o na ole Nani Panio!

LAKOHAO

Na Lako Hana Mahiko,

 A POLA AKU ME HUI WALE.

Alanui Moiwahine,--Honolulu

2896

Hoolaha  i na Ohua Moku.

O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA E AINAI holo ohua maluna o ka makuahi a me CLAUDINE mai honolulu aku, ke kauoha la nei lakou e kuai mua i ua palapala holomoku aikiki wa ke kaona o ka hui hui mamua o ke kau ana: a o ka mea e hooloho ole ana, o hoouku pakeu hou ia aku ana ia me ka 25 pakeuele pakui mawaho ae o ka uku mau. E hooko pololei loa ia aua he kaena kuai palapala wa ka uwapo ma na auina la o na la  holo o na mokua@i "kinau" a me "claudine"

WILDERS STEAMSHIP COMPANY,

(Hui makuahi o waila.)

honolulu, Dec,5,1894.  2523-4

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

UA HOOKOHU PONO LA MAI KA MEA nelia ka inoa malalo ino i Lunahooponopono no ka waiwai o KEAWKAMAHI. i make kanoha ole a hilo Mokupuni o hawaii. ke hoolaha aku nei i ka poe a pau he mau koiua ka lakou i ua waiwai la, e waiho wai i ka mea noua ka inoa malalo iho wa ke keeua o Hilebeock a me wilder ma hilo. Hawaii. waloko mai o na malama eono mai keia ia aku na. A o ka poe a pau he aie ko lakou i ka@ea i make, ke kauoha ia nei o hookua koku mai i ka mua no@@ ak inoa malalo iho.

U. K. WILDER.

Luauahooponopono o ka waiwai o keaweamahi

Kakaula wa hilo, Novemaha 22, 1894

Hoolaha Hooko o ka Moraki me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KE. kahi moraki i hana ia o PAMAHOA (w) o honalule. Mokupuni o oahu . ia james iho@@@, o honolulu no mokupuni o oahu. ma ka la 17 o aperila A. D. 1853. Kopeia ma ke keepa kekena kakau kope o ke Aupuni Buke 17 auao 461 a me 462 ke hoolaha ia aku nei ka lohei ua mea a pau. ke makemake nei ka mea o paa nei i ka moraki e hooko aku no ka uhalia o ka @@@, maka hookaa ola ia o ke kumupaa a me ka ukupanoa i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha kou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, mahope aku o ka pau ana o na heheuoma eha mai kele ia aka, e kual i aku no ma ke @@@@ akee ke waiwai i paa maloko o na moraki ia ma ka hale ku@ala o @@ F. Morgan monolula. ma ka POAONO, UEKEMABA @@@@@@@@@@@ laawakea o la la.

o ka waiwai i paa am ua moraki ia penel i kuhikuhi le o keal apaua e waipo nei ma kaoope. ma ka auaao makai e aleaui moewahine me honolulu, a penei na palena "E hoomaka ma ke hei miklua mauka o keia e pali ana ma ka pa o kalani ma ka lihi makai o ke alapai hele i ka papu (queen sureal) a e holo ana akau @  @@@. kumu 63 kapuai ma ke alanui papu. alaila hema 56 deg. @ min kom. 144 pauku, e pili ana me ka mahele a kaumu, alaiia homa 96 min. Hikina 23 10-12 kapuai a e nea lima akau he 23 pouku, a me hema 54 deg. Mikioa @@ pauku. a pili ana me kaupena a hiki i ka hoomaka ana e like me ka ana a o. P. kalama i ka 1968 A ola no ka aina kuhikuhi ia ma ka palapala sila nai helu @@@@ i hoakahua l ae na ko@laina hoona aina hele 214 i amamuiki a mai a Michael Mclaern@ a me ka wahine i hoolilo ia ai i ua pamahoa ia ma ka palapala kuai i kakaula i ka la 28 o augata A. D. 1872, kopela ma ka buke 35 aoao 207 a me 306 ma ka koona kakau kepe o ke aupuni JAMES J. DOWSETT. Mea e pea Uei i ka moraki no na mea i koe e ninau ia W. A. kluney, olo no ka mea a paa i ka moraki. Helu 318 Alanui papu honolulu.

Honolulu, Novemaba 21,1894.

KA MAKAIKIU

LEONE AKA.

-:AO:-

KA OPIO PUUWAILIONA

-:A O KA:-

Hopo ole Nana i Kuekaa na hana Pohihihi a ka Poe Haihai Kanawai.

 

NONA HOI NA MAKA OOI I LIKE ME KA U VILA,-A ME NA LAAL WIKANI KOHU KILA MAGENEKI

 

MOKUNA 11.

 

"Mai kamailio mai oe pela e kuu hoalauna opio, olai ma ko ʻ u ano he kanaka aoo, a i kaahele nui ma keia ao, ua maopopo ia ʻ u he keiki oe o ke kulana maluna loa ae e ko ʻ u, nolaila e ae mai oe ia ʻ u e kamailio pu kaua me ka maluhia ma keia wahi," wahi a Mr. Gula.        Mamuli o kela mau olelo a ke ona miliona ua pololei loa ke keho ana, no la mea ua manao iho ia oia malia paha ua ike mua no kei akanaka iaia. Ia wa ue ninau aku ia o Leone Aka: "Pehea ia oe i manao kuhihewa ai he kanaka au no ia kulana? E hoomanao oe e Mr. Gule, in a au he kanaka o ia kulana, aole paha au e hele e imi i ko ʻ u ola ma keia hana pilikia, oail, he oihana make keia, a he oihana uo hoi i akonui ole la e ka poe kiekie, oiai aia kou ola ma ka poho o kou lima i na wa a pau. Ekala mai oe la ʻ u ma ka i ana aku ua kuhihewa lea ia oe e Mr. gula." Ia wa , aole i pane koke ma ka ona milona, aka ua kaulona pono aku la kona mau maka maluna o ka opio, a i ka hale ana he mau sekona loihi, ua pano aku ia oia: "E kala mai oe e Mr. Aka ia ʻ u, aka he mea hiki ole nae i ko ʻ u naau ke ae aku i kau, olai ua koho ko ʻ u uhane, a ke paa loa nei no ko ʻ u mauao, he mea oe i hanau ia mai mailoko mai o na puhaka o kekahi mau koko alii, aka in a no paha oe e una loa ana, no kekahi kumu no paha au i manao ai, alaila ua hiki no. Eia nei, aole loa e ae iki ana ko ʻ u lunaikehala ke kanaka oe no ka makauluana. Nolaila, mamua ae o ko kaua hoohala ana i ko kaua wa no ke kamailie ana, e ae mai oe i ka ʻ u noi, oia hoi, e hele kaua maleko o ke keena inu waiona, e pa wahi kiaha ai." "Ke haawai aku nei au i ko ʻ u hoomaikai no kou lokomaikai, aka e kala mai nae oe ia ʻ u, oiai aohe o ʻ u inu wai on a," wahi a ka opio. "Ke mahalo loa nei au ia oe, aka e haele no hoi paha kaua, owau no hoi ke inu, a i waimomona no hoi kou." wahi a ke noi a ka on a miliona. Ia wa ua haole like aku la laua, a Ia laua i aili aku ai mailoko mai o ke keona pakipa, ua halawai mai la laua me ke kaikamahino ui nohea a ka on a miliona. He mea e ka puiwai o Laone i kona ike ana aku i keia leua opiopie ui loa ole, oiai akahi no ola u hoomaopopo i keia wahine ui nanai lua ole o like ia me keia le@e. Akahi no hoi a loaa ke kouikoui anoe i kona pauwai. Me ka mine aka oluolu, ua hoolauna ae ia ka makuakane ia leone aka me kuna kaikamahine, me kona puana ana ae: " ek aonoi aku nei au i kou olaolu e Mr. leone aka, e hoolauna aka ia oe me ka ʻ u kaikamahine kmakahi. Ka mea hoi keia i kapa ia, o ka ui o Nu loka. Ka waiwai nui hookahi a ʻ ui make nui loa ai." "He hanohano palena ole keia i loaa ia ʻ u, ma ka hoolauna ia ana me kau kaikamahine." Me ka olu waipahe iana i nana aku ai kekahi i kekahi, a ia wa iho ia no i kukuni pea ai ai ke aloha o ka puuwai mawaena o laua. Hele like aku la lakou a noho like iho ia ma ka oneki o ka moku, a malaila lakou i iuana ai me ka hoohala ana i kao lakou manawa me na kuka maikai ana. "He huakai ano nui paha keia au e Mr. Aka e holo nei?" wahi a ka ona miliona i ninau aku ai. "He huaki ano nui no, oia hoi, ua kauoha ia mai au e ke aupuni o amerika e holo aku e imi no kekahi hihia ano nui. He pepehi kanaka i pahaohao ia, a ua huli ko laila poe makai kiu a me na kauka lapaau, aole nae he maopopo lea, he pepehi kanaka paha, a i ole ia he make maoli uo paha," wahi a ka opio. "Ua lohe au no kela mea, a ke hauoli nui loa , u kekahi o na poe i make, oia no ka ʻ u luna nui o kekahi o ko ʻ u baneko. He kanaka hei a ʻ u minamina nui loa ai, a he kanaka hoi i hilinai nui ia e na poe a pau, a i ko ʻ u lohe ana, ia ʻ u hoi ma Geremania, ua kanaikau au nona me he hoahanau ponoi ia no ʻ u, nolaila ua i iho au iloko iho o ʻ u, o kanaka paha nana i powa ko ola o kuu luna nui, e makana no au iaia i elima haneri tausani dala. Nolaila nau ia mau dala ke loaa ia oe ke kolohe," wahi a Mr. Gula me kona nanaina hoihoi. "na ke au paha i ka manawa e hoike mai," wahi a ka opio. Ua nanea lakou malaila a hiki wale i ke kani ana o ka hele o ka aina ahiahi, a i ka pau ana o ka paina ahiahi, ua pii hou ae la no o leone a noho hou no ma kona wahi i nanea mua ai, a iaia e walea ana i ke aheahe lailai o ka makani, ua hu mai ia kona aloha no kona home kulaiwi i haalele aku ai. Iaia hoi e nanea ana i ka nana ana i ka lele mai a ke ao aina ma ka hope o ka moku, ua haale mai ia na waimaka ma kona mau lihilihi. Ia wa ua hoopuiwa ia oia i ka hoopa ia ana iho o kona kua e kekahi lima palupalu, a ia wa no hoi ua pane iho la kekahi leo nahenahe olu malie. "Ehuu makamaka maikai, ke ike nei au ua hookaumaha ia kou noonoo, he mea hiki anei ia oe ke ae mai ia ʻ u e hoolanalana aku i kou puuwai?" wahi a ka le@e Ewalina ke kaikamahine hoi a ka Oga Miliona, ka ui kamahao puuwai nanahe o luna o ia hale lana nani o ka moana. I kela wa, ua ea ae ia ko Leone poo, a nana mai ia i ka ui nohea nona na papalina e mino aka mau ana, a nalu iho ia oia iloko iho pna, he oiaio, o ka nanai hookahi io no keia a kona mau maka i ike mua ole ai. Hoomaopopo ae ia oia, ua oi pakela a eka ui o ua le@e la i keia wa imua o ka wa ana i ike mua ai, oiai ua puapual mai la ka ula eholhelo o kona mau papalina iloko o keia wa huihui, ka wa hoi e haikea ai o na papalina o na poe e ae, aka i ko keia le@e hoi, he keu a ka ui a me ka naui ke nana aku. Eaahu aha ola me kekahi kuka hulu sila loihi, i hoomaawaewe ai me as lopi gala, a me ke alo hoi he mau pihi pohaku momi, nona hoi ke kumukuai kiekie loa. Ku koke ae la ka opio a lalau aku la i kekahi noho, a panee mai la no ua le@e la. Nohe ihe la ka le@e Ewalina  maluna e ua noho la, me kona huki ana mai a a kokoke i ka noho a Leone e noho ana, a ia wa hei ua pane mai la oia: " Ua hiki oe ia'u ke noho iloko o ke keena hooluana me kela poe, nolaila na noi aku nei au ia papa e ae mai ia'u e hele mai iluna nei o ka oneki. I kuu ike ana mai nei ai oe, ua mahaoi mai nei au, nolaila e kala mai oe no ko ʻ a hele ana mai nei e kahamaha i kou nanea ana." "Ke hauoli loa nei au no koa hele ana mui nei e hoolaukanaka ia ʻ u nolaila he hanohano nui loa kela i loaa ia ʻ u," wahi a Leone. "Iua pela, alaila e haawi mau ana au i ka kapanui o ko ʻ u manawa me oe, a e uluhua ana paha oe ia ʻ u?" wahi a ka ui nohea. Aole i pau.

 

Aole anei e haohao o Lolo ashferd i kena ai ana aku e ku e pale no ka paahao Bush mahepe o ka paio hahana ana ma ko laua mau mauao kalaiaina like ole iho? Nawai hoi ka ole.

 

HOPUIA O J.E BUSH

NO KE KIPI!

 

Kona Hale he wahi Hoahu Lako Kaua!

 

EHIKU PU KAUPOOHIWI I LOAA AKU!

 

Bush, Nawahi, Crick, a me Weed He Mau Pio! 

 

HAIHAI NA IWI O KE KOLOHE!

 

Puu ka Lae Kahi Ke Pohue! Aohe Kipi e Lanakila!

 

OHN E. BUSH ME kana mau pu ehiku i loaa aku ai iloko o kona hale noho ua huna ia a nalo loa a e ole na maka au o na makai, ua oki oe e hoka ana a hailepo kanaka make na helehelena, e hoike mai ana kona nanaina i kona hewa maoli a ua makau oia no ka pau o kana mau hana ma keia honua ma ke ano kanaka lanakila. He manawa loihi ko BUsh hoomauana i ke epaepa ma konu mau lehehe, hookohukohu kahunapule me ka pule hookamani ma ka waha, kuko pepehi hoakanaka ma ka naau a me hoahu lako kaua ma kona hale noho, aka o ka hopena, e kona kino iho ka luahi. Puu ka iae kahi ki pohue, haihai na iwi o ke kolohe, hooho ka leo akola. Pela e ko ai ka olelo apohe kipi e lanakila. Ua paa i ka hopu ia e kapena R. P. Walpa a me kona mau makai eleu o John E. Bush, E. C. Crick, jes. Nawahi, W. F. Weed a me Emil Klemme i ke ahiahi Poaono i hala, Dekemaba *, no na hewa kipi ohumu kipi a me paa kuleane ole ika pu. A am ka la sabati mai hoi, ua hopula o J. L. Osmer, no ka hewa i like me ko ka mea hope. He mau manawa ae nei ka wawa ia ana, ela na anee alil ke liullu a hoomakaekau mai nei e hoala i ke kaua poipo i ke aupuni, a ua hoolala i ka papa kuhikuhi hana e hooko aku ai. Ia manawa hoekahi, ke hakilo mau aku nei ke aupuni i ko lakoa Lee ana me ka hoouna mau aku i na kiu iloko o ko aa anea alii mau wahi kuka, me ka ike ole ia mai. A no ko ke aupuni hoomaopopo aua, ua kokoke mai ka manawa a na poe anee alii nei i makemake ai e hoala i ke kaua kue mai in a aole i ka po peaono aku nei alaila, i ka poakolu mahope iho e i ke ku ana mai e ka mokuahi Oceanic. Aole i hookuu aku nei ke aupuni  a make io kekahi mau ola kino, aka, ua ako e ia ae nei ka maka o ka wauke o i opiopio. Penei kahi moolelo. Mawaena o ka ho@a 5 a me 6 o ke ahiahi Poaono i hala, ua komo aka e hopu o Kapena Kahookano, David Kaapa a me eha mau makai iloko o ka pa e noho nei o Bush, a ua loaa aku e Crick e ka koa kiai ana ma ka puka pa me ka pu a me ka kahei poka me ka puhaka, a ua loaa pu aku o J. Nawahi malaila, oiai hei ka ohana e hoohenehene mai ana aole e loaa na mea kaua a e mele ana "Ta-ra-ra-boom-de-aye," ua loaa aku ia, ua hunakele loa ia maloko o ke kowa o na papa elua a i kaika kui ia aku mawaho e ike ele ia ai, he & mau pukaupoehiwi raifela. HOPU IA O J. E. BUSH A ME E. C. CRICK. Ua hopu ia o J. F. Bush a me E. C. Crick ai wa koke no a lawe ia i ka hale hoopaa lawehala o kuapapanui me na helehelena homa a hoka loa maoli ne ka loaa pono ana o kela mau pu lehulehu i hoahu ia ma kahi hookahi a i huna ia me ka nalo loa. o Bush, oia no kahi hapa haole mamua nana i kuamuama i ke moiwahine ma ke akea a ma na halawai kalaiaina he moi moekolohe, a me na inoa pelapela e aku. Aka i ka hookahuli ia ana o ke aupuni i 1893, ua huli aku oia a palu hou i an ino ana i luai aku ai, moni hou mai la iloko me ka puupuua ole. O an kanaka alelo hokakae e like me kela, aole ia i kupono i alakai, no ka mea ua hoole kana mau hana i kona pono ole. Ua pinepine no na manawa a Bush i kai huluhulu ia ai i ka hale hoopa lawehala, a nolaila aole i malihini na paia o Kuapapanui iaia, a aole no hoi mea minamina i kona hopu ia ana. He la pule no Bush na Poaono  a pau, no ka mea o kona ia sabati ia, aka ia pule no ia e hooholomua i ka lakou hana kipi a amama, o ka paa no ka ia i ka hopu ia. O Crick, he wahi mean paahana no i ano ka Leo pakake, he kolea kauahua mai a he Beritania ma ke lahui. Ua hopu mua ia no oia no ka hewa ohumu kipi i ke Aupuni kukawa i ka 1893, ma ia hului pu ia ana me T. B. Walker a me Sinclair, aka ua hookuu ia mai oia i ka wa i nine ninau ia ai imau o ka Aha hoomalu.

PAA PIO O J. NAWAHI.

Ua hopu ia o J. Nawahi mawaena o ak ho@a 9 a me 10 o ka po Poaono nei, a eai ke paa nei iloko o ak hale aole i kupono e moe ai no ka lunamakaainana i hoowehi i ka ahaolelo no na kau he umi oaha a keu, aka ke hele nei ke kanawai e hooko i kona alahele in a he lunamakaainana a he kuhina pana.

HOPU PIO IA O F. W. WEED

O Fred W. Weed , kahi keiki hapakaole kuai o ak nalekuai buke e Mr. Reynolds, he anee alii, oia ka eha o ka poe i hopu ia. Aohe nae oia i loaa a kokoke i ka ho@a @@ aumoe o ka po Poaono, paa oia i ka hopu ia. Ua hali ia mai na lohe, oia kekahi e na poe e hele nei e haawai i na pu i na anee alii, o ke nui nae o na pu o la hele ana o haawi ehia ia. Mamua o ka hoopaa ia ana o keia lawehala iloko o ke keena o ke pio, ua palapala aku oia i kona makuahine, e hoapaa ia ana oia ma ke ano lawhala, aka he manaolana kona no ka hookuu koke ia. A kai ia aku la ia no ke helau o na pio haihai kanawai.

PUPU KE KAI O EMIL KLEMME.

Ma ia po Poaono hookahi, ua hopu ai o Emil Klemme. he mea hoohaina @ama no ka halekuai @ama liilii am ke kihi akau e na huina alanui Moi a me Nuuanu no ka loaa ana aku he pu raifeia ma kona hale oihana. A o ua pu nei, ua ho@ilona ia a kuai ia aku iaia. Ua olelo ia ua haawiia mai he bila kikoo dala e kiia ku i ke kumukuai o ia pu, a ke paa ia nei i hoike.

J. L. OSMER KUMAKAIA.

Ma ke kakahiaka sabti mai, ua hopu ia o J. L. Osmer, ka wiliki o ka hal ehoopaa lawhala i hoepau ia no ak loaa ana aku he pu kaupoohiwi ma kona poli me ka manao iuo. Ua olelo pu ia he mea kuai pu oia nei a haawi aku i na auee alii. No ka mea, ua loaa aku nei i waena o ak heluna pu a Bush, kekahi pu i kuai ia aku e Osmer mai ka makai kau lio mai Berndt. Ua kuai aku o Berndt ia OSmer me ka manao aole e kuai hou aku ai hai, eia ke auanei e kuai ia ana i an anee alii.

NA HOOLALA HANA A KA ENEMI.

Ua hoolala na anee alii e hoohaunaele ma ke po Poaono nei, e hopu pio i ka Peresidena a me ua Kuhina; e lawe i ka hale hoopaa lawehala o Kuapapanui; e keakea i ka holo ana mai o an K@ai Makaainana a hui me na kea kumau; aole e lawe koke ia ka Hale Mana Hooko a mahope iho ma ke peipo ana; alaila e hoihoi ia ke alii. Ina i aoa iho na makai a he elua hora mahope iho, in a iua piha paha ka punana kipi o Bush i ua kanaka.

KELA A ME KEIA.

Olelo ia mai, uwe maoli o Crick i kona hoopaa ia ana, O Bush hoi hailepe na helehelna, a o Nawahi e pioo ana i oa ianei me ka lalama aua o kona lima.

O ko na paahao hoonohonoho ia ana, ua hookaawale ia kekahi mai kekahi mai, i ole ai lakou e ohumuhumu a hookomokomo olelo i ka lakou mea e kamailio ai. O Klemme a me Osmer, ua hookee ia laua ma ke bela ana he $100 pakahi, a o ke koena aku ua hoole ia ka bela ia lakou. Pehea i hoakoakea au ke kahunapule o ka hoomana Poahiku a nui ka pu ma kona wahi, he ninau keia na ka lehulehu e ui aku nei ui mai. No ka mea aia ma ka lani ko Bush pualikoa, aole ma ka honua nei. Ma ka hopu ia ana o keia poe, aole wahi mea a piheihoi mai na anee alii e hoaano hakaka mai ai la hoi, aole he mau puuluulu anee alii ikeia aku ma na huina alanui a her nanaina maluhia wale no. Ua hoonaikola ae kekahi poe i ko Bsuh hopu ia ana, no ka mea, ma ke lakou manao, ua oi loa aku ka hewa o kana mea i ao aku ai maloko o ak kumu ke imi mai nei kana mau epa e nahu iaia. Ua huli ia na hale noho o Nawahi a me Pipikane i ka la sabati iho nei no ka manao ia he mau pu a me na lako kaua ko ia mau wahi, aka aohe nae he pu i loaa aku. Ua huli ai na hale noho o Nawahi a me Pipikane i ak la sabatl iho nei no ka manao la  he mau pu a me na lako kaua ko ia mau wahi, aka aehe nae he pu i loaa aku. Ua mahalo loa ia ke kapena nui waipa, ma kona eleu a me ka makaela i ka omuo e ana i keia hoolala kipi i lolii ia e na anee alii, a i kokoke loa e kiko in a i hoaluaalu hou ia aku e ka oihana makai.

NA PAAHAO LMCA O KA AHA APANA.

I ak hora 9:45 a.m. Poakahi nei, ua lawe ia ae o Bush, Crick, Nawahi a me Weed i mua o ka aha apana o Honolulu nei no ka ainaaninaeu ana i ko lakou mau hewa i hoopil ia ai, oia no ka "ohumuhumu pu o lakou a me kekahi poe e ne ma Honolulu maloko mai e na malama eono i hala, e heala kaua e kua mai me ka ikaika i ka Repubalika o Hawaii." Ua olelo mai ka Lolo Kuhina ma ka aoao o ke Aupuni, e noi ana ia e hoopanee i mau ia alaila lawe mai. Ua pane mai o C. W. Ashford, oia ka leio no Bush, Crick a me Weed ian aole e hana koke ia ana @iaial e aoi mai ana ia a keia p@@@@@@ i aku, alaila niuauinau. Ua olelo mai o nawahi, oia no kona i io, a in a aole e hana ia kona hihia iloko o keia hebedoma, alaila e pilikia ana koan ohana i ak ai ole. Ua pane aku ka Loio Kuhina na ke aupuni e malama aku i na ohana Nawahi a me Bush i ole ai lakou e make i ka pololei a ke ai. Nolaila ua hoopanee la ka ninaninau a keia @@kahi iho. Ia paa ana au ua hoihoi ia aku ua paahao ilalo i kalua hoopahao. O na bihia hoi o Klemme a me Osmer,"ne ka paa kanawai ole i na pu me ka mano kipi," ua kahea ia a ua hoomau ia aku la pela a noho ia keia Puakahi iho. Ua manao o Crick, au hopu a hoopaa hewa ia ola. a nolaila i ka Poakahi nei, ua koi ikaika ak i ka Hamuku he makemake oia e iek i ka kanikela nui reritania hawea a e kamailio ponoi aku imua ma. Ma ka hora @ oia ahiahi au lawe Kauikela nui me na palapala pu i pili i kona hihia. Ua hoolohe mai ke Kanikela ia Crick a me ka olelo pu mai, aohe ana mea e hana mai ai nona oiai ua maikai na mea a pau. Nolaila ua hoi hele mai ka paahao.

LOAA HOU ONA MAU PU.

I ak hora 4 auina la Poakahi iho nei, ua loaa aku iloko o kekahi hale ma alanui Liliha i noho hui ia e E. C. Crick a me J. Van Geisen, am muli o ka huli ia ana ake e kapean R. P. Waipa, me ka hooel mai o ke kamaaina wahine o ka hale aohe po he @ mau pu kaupoohiwi a me 2 mau pu panapana ua huan ia malao o ak papahele o ka hale. Ua lawe ia mai ua mau pu la, a eia ke paa ia nei e ka hamuku.

 

Ike Piha i ka Repubalika Hawaii a ka Moiwahine Kahu Aupuni o Netalana.

 

ua loaa mai ia Peresidena pole ka palapala Ponoi a ka Moiwahine Kahu Aupuni o Netalana. nona ka unuhi an amalalo iho. EMMA, Moiwahine kahu Aupuni o ek Aupuni o Netalana ia Mr. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii, E ka Hoaloha nui a maikai Ua loaa mai ia ʻ u ka palapala au i oluolu ai e hoike mai ia ʻ u mamuli o ka makemake o ka Ahaelele Hana Kumukanawai i akeakoa ma Honolulu a i kuliko ai me ka olelo hooholo a na Aha Hooko a me Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko hawaii Pae Aina, ua kukulu ia ka kepuha lika o Hawaii a ua kuahaua ia ma ka la eha o Iulai o ka makahiki Hookahi Tausani Ewalu Haneri a me kanalawa kumamaha, a mamuli o ak loaa ana o ka mana aupuni a me ia kuleana o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, ke kukulu ia nei he Aupuni Mana no ko Hawaii Pae Aina. Ua lohe mai au mawaho ae o an kuleana i anoi nui ia i pili ia ka wae ana i hana ia e ka Ahaelele Hana Kumukanawai e like la me na hooko ana o ke kumukanawai i  apono ia e ia Ahaelele, ua lawe ae oe i ka oihana o ka Peresidena o ak Repubalika. Ma ka hoomaikai ana aku ai oe no keia palapala ke makemake nei au e pahole aku ia oe ia na hooia he mea oluolu no ʻ u ke lawelawe pu me oe i ka iini au i ake mai nei ma ka paell a me ka hooikaika ana e oi ae na launa aloha a maikai ana i awaiaulu oluolu ia ai manwaena o na aina o elua. Me kei amau manao ek kalokalo ae nei au i ka ʻ u mau pule no ka holomua o ka Repebalika o Hawaii a pela like hoi no kou oluolu ponoi. Hana ia ma ke kakela o Loo i ak la @ o Nevemaba, 1894.

(Kakau inoa ia)   Emma

Kakau hou ia:

E Ke Kuhiana o ka na Aina o ka Aina ka Moiwahine O Netalana.

(Kakau inoa ia)  I. Roll.

 

Na Kanaka

DR. LIEBIG & CO.

Na Kauka ne nea mai Kul@ma Malu a me Kuulalia.

O ka Dr. Liebie laau hooiakiak kino o a kke laau lapaau hooia loa no ka na@@ wa@@ ka e mi o ke ano @@@@@@ kanaka makua a me na mai malu. ka hoopio awiwi ia maia me ka hoomakaukau no na hanao ka noho ana ma@e kaoluolu a me na koikoi. He hookahi omole $1 hoao e haawiia mai ai a e hoouna ia aka pahame ka uku ole i kela no keia mee e hoike maian ai na hiohiona mai. E kipa a i olee lela maima @@ Oeary R. puka komo  @@ manaoa$1 @@Franciaco.