Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 49, 8 Kekemapa 1894 — Page 4

fKa Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ko Hawaii paeaina i huiia

No ka makahi

ke alii o ka maluhia. Isaia 9.2-7

2 O na kanaka i hele ma ka pouli,

E ike ananei lakou i ka malamalama nui:

O ka põe i noho ma ka aina o ke aka o

            ka make,

E alohi mau ananei ka malamalama ma-

luna

o lakou.

3 Ua hoonui oe i ka lahuikanaka,

Ua hoomahuahua oe i ko lakou olioli;

ke uliuli neu lakou imua ou,

E like hoii me ka hauoli ana o ka poe puu-

wane i ka waiwai pio.

4 No ka mea, o kona amamo kaumaha,

O ka laau i hahau i kona kua,

A me ke koukou hookaumaha iaia,

Ua haki oe ia mau me ia i ka la o

Miuiwa.

5 No ka mea, O na palewawae a pau o ka mea

I kahikoia i ka palewawae e wawalo ana.

A me na nahu mea i mea puhiia,

I wahie hoi no ke ahi.

6 No ka mea, na hanau ia mai, he keiki no

kakou,

No kakou i haawai ia mai ai, he keikikane,

makoua o koua inoa kupaialaha,

O kamakamauloa, a kealiikamalu.

7Aole e pau ka mahuahua ana o kona au-

puni, a me ka malu:

Ma ka nohoalii o Davida ia,

A ma kona aupuni no hoi,

E hoala hou ia mea, a e hookupaa iaia,

Me ka hooponopono, a me ka maikai,

Mai keia wa aku, a i ke ao pau ole,

Na ka ikaika o lehova o na kaua e hana i keia.

            Pauku Gula. Isia 9:7 Aole e pau ka mahuahua ana o koua aupuni a me ka malu.

            Manao Nui. E pono ke mililani i ko kakou alii.

            Olelo Hoakaka. Ma keia haawina Baibala, ke noonoo nei kakou i ko kakou Mesia ma ke ano alii lanakila, aole ka paahao i howhaehaua. Ua hoopuka o Isaiai kela wanana i ka wa pouli popilikia o ka Iseraela. Ua hoomalu ia ka lahui Iudaio malalo o ke aupuni moi. Ua hoole loa lakou i ko lakou noi naoli, oia hoi ia lehova. Ua mahalo nui lakou i ka nohoalii ana o kekahi kanaka. Mamuli o ko lakou koho huhewa ana, pela no ka nui o ko lakou mau poino. I ka wa o Isaia ua mokuahana ka lahui. Ua pili kokahi hapa i ke alii hoomanakii, ua pili kekahi hapa i ke alii hoomaloka. Aia nae iloko o ka lahui kekahi poe haipule kakaikahi, Isaia 8:16.            He mau ouli lakou, he hoailona, he aka o kekahi au okoa, he wa hou. Ua kuikahi ke alii Iudaio me na ‘ili aia, a pau kona alii ana.     Ua paulele mau ka lahui i ko lakou mau kahuna piopio, a pau ka noho lahui ana. Aka nau, ua haka pono o Isaia i wahi aupuni hou, i wahi lahui how i kukulu ia ma ke kahua o ka pono, malalo o ke Alii hoopono, nona ke aupuni maemae, maluhia, pomaikai, kumau. Ua weheweheia keia olelo wanane. e pili ana ia Iesu, Mat.4:125-16.

            2.  Pouli -oia no ke ano noho o ka lahui Iudaio. Malamalama-oia no ko Iesu alii ana, he mea ia e olioli ai, aole e kaumaha aku ai.  4. Auamo-oia no ke ano maoli o ka hewa, Kanikau 1:14. Midiana-he palekana lankila loa, Kanawailua 7:19 25. 5 kahikoia-o na mea kana a pau loa, e hoopau loa ia ana lakou i ka wa o ko Iesu alii ana, 6. Keiki-ke keiki a ke akua. Inoa-mamuli o kona mau ano maoli. 7 Davida-he hope no ka moi kaulana, oiai no hoi he mea pookela nui oiai mamua loa o ko Davida kaulana.

            1.- Na pomaikai o ke aupuni hou, 2-5. Heaha na pomaikai i olelloia p2? Pehea i lilo ai o Iesu i  lilo ai i malamalama no ke ao holoohoa? Heaha ka manao p 3? pehea i lilo ai ka hewa i auamo kaumaha hiki ole ke hoohemo aku? Heahe ke ano o ka p5? Heaha ke ano like o ka pouli a me ka hewa? Heaha kekahi mau poomaikai no ka malamalama mai! Ehia mau makahiki ua hoopuka ia keia wanana mamua o ka wa o Iesu i hanau ai! I ka la a me ja wahina hea ko Iesu wa hanau! Heaha ke ano o ka inoa Karisimaka. Hiki anoi i ka ike akamai o na kanaka ke hoopau i naine? Heaha ka pomaikai o ka mea manaoio aku ia Iesu, Ioane 8:12? Pehea e hiki ai ia Iesu ke hoopau loa i ka pouli o ka hewa? Ua hoomahuahuaia anei ka poe manaolo Hoikeana 7:16! HEaha ke kumu no keia olioli nui, Oihana 2:46.47.! Ua pau loa anei ko kakou noho pio ana malalo o ka hewa, Isaia 35:10! Owai ka mea lauhila, o Satana paha, a i ole Iesu, 2 Tes. 1:7-10!

            II.- Ka la hanau o ka moi hooppeno ,C. Heaha ka lono maikai no kela wanana? Ehia mau inoa no ke keiki alii! Heaha ke ano a no inoa pakahi? Pehea ke ano okoa o ko Iesu lanakila a ne ko na ‘lii kaua o keia no? Ue hooko ia auei ka wanana, Hoikeana 19:16! Ua ano Akua o Iesu? Heaha ka mea ano nui a Iesu i hoike mai ai i ko keia ao, Hebera 1:2 Ioano 17:26?

            III.-Ka nani o ke aupuni hou,

7.                  pehea i lilo ai o Iesu i Moi? Nowau mau kona mohoalii? Ke ole ke ano kanaka, he mamo me na makua i oleloia, mamuli o na moolelo kuauhau, he mea hoola anei o Iesu no ka poe hewa? Ua kaupalenaia anei knoa aupuni? No ka manawa no anei kona alii ana? Pehea i hookumu ia ai kona aupuni? Ua mana anei kona aupuni me na mea kaua ole? Heaha ka mana e kupaa ai kona aupuni? Heaha ka pomaikai o ka maluhiluhi i oleloia? Ke hoomahuahua nei anei ko Iesu aupuni i keia wa?

            Manao pili. I ua olioli anei oe no ka la o Iesu? 2 Ua lilo anei oia i Moi nou? 3 Heaha na kumu no kou aloha nui ana i kou mou? 4 Heaha kau hana no ka hooliolo loa ana i kona aupuni? 5 Ua pau anei kou pihoihoi, a me ke kupikipikio o na manao ma kou manaoio ana aku ia Iesu?

Na Leta

Aole o makou makemake e iawe i ke ko ikoi o na hala uo manao i hoopkua ia malalo o keia ouo e ko makou uoe mea kakau. I

He Pane ia Sam. Kamakaia o honolulu Oahu. Ka mea e kapa nei laia iho he Kauwa na ke Akua. A i ole he mea Haiolelo na Karisto.

           

            E ka nepepa koukoa me pae aina i huiia; Aloha oe:-E ae mai ia‘u e pane ae ie Sam. Kamakaia, Kekahi lala, a i ole ka Peresidena o ka puali haiolelo o HOnolulu. Ua ike pinepine la na manao o ua Sam. Kamakaia la me ka "Hawaii Holomua,"a o ka oi loa aku nae ma ka Hawaii Holomua o ka la 10 o Novemaba 1894iho nei, nona ke poo, "Lapuwale o na Lapuwale, wahi a ke kahuna pau loa na mea i ka lapuwale." O ke kahuna nui nae oia manao, e hoino ana i na kahunapaule Hawaii i lawe i ka hoohiki malalo o ka Repubaiika o Hawaii, a e kapa ana i ua poe kahubapule la he lapuwale, a pela aku, a e hoopili ana i ka olelo a ke Aua, e kue ana ia lakou, a wahi a ua S. Kamakaia la, o ka hoohiki ana a na kahunapule Hawaii, ua kue loa ia i ka Moiwahine a me ka Akia, oiai o ka mea e alii ana na ke Akua mai no ia wahi ana.

            Ma ko‘u nana pono ana i ua wehewehe lalau ia a S. KAmakaia he keu ka lapuwale a ano hupo maoli, a ma ia wehewehe ke nahu hewa la ua kamakaia la i kena alelo ponoi, a he mea hilahila i ka nana ana i ke kukulu manao a ua kamakaia hooio la o honolulu, wahi ana, o ke kue ana ka i ka Moiwahine o na Kahunapule Hawaii a lawe i ka hoohiki o ka Repubalika, us kue loa ia i ke Akua, auhea oe e kamakala lalau, aole anei ma ka la 17 o Ianuari 1893 i kiola ia ai ka Moiwahine mai ka noho alii ae, a pani ia kona hakahaka o Dole. Oia ko kakou Moi la, loho ko pepeiao, oia ka‘u i olelo aeneu, he nahu hewa la oe i ko Dole alii ana, na ke Akua mai no ia, a o ka poe e kue ana ia Dole ua kue ia i ke Akua, me ka noonoo ole i ka Moiwahine ma na ano apau, oiai ua kipaku ua oua mau ka nohoalii ae.

            E like me ke kipaku ia ana o Berehaza mau ka nohoalii ae, a pela no i wailana ia ai o Hakau, a lilo ka nohoalii ia Umi. Heaha ke kumu i kipaku ua au na alii mau na nohoalii ae! O ka hewa no, no ka mea, ke huhu mea ke Akua i ka hewa ma la a pau aole loa e hiki ia S.Kamakaia ke olelo mai, o Liliuokalani he moi haipule oia, oiai oia ma ka nohoalii o Hawaii. Aole! Aole loa!! O ka mea i ike ia ma kona au hooponopono aupuni n akanaka e like mee Mr.Wilson,J. Aea, WIliokai a pela aku, a pela aku, me ka ike no aole lakou i kupono ma na hana o ke aupuni. Eia nae o ke komo iloko o ka Haale‘u hemea ele ia, a oi loa aku ko ka moi ae maoli ana e hookomo mau u kela kupuino ka loteri ma Hawaii nei. Nolaila la, aole loa e hiki ia S. Kamakaia ke haole mai i keia, oiai o ka oiaio ia a pau.

            He mea pono ia S. Kamakaia e hookuku ae ia Liliu me Mr. DOle, owai la laua ka mea haipule a kupono maolu> O mr. Dole paha, in a o Mr. Dole ka mea pono a haipule hoi, a no keaha ka uwe o S. KAmakaia ia Liliu ka mea hewa, mak manao o ka mea kakau, he mea pono ia S. Kamakaia o Honolulu Oahu, lawekoke i ka hoohiki malalo o ka Repubalika o Hawaii, oiai, i na haipule ua Kamakaia la, a i ole i na he hoa ola no ka puali haiolelo o Karisto. Oiaia o ke aupuni Repubalika ua onipaa, o Mr. Dole ua lilo i alii ma ka 4 o Iuali 1894, o na aupuni nui o ka honua, ua ike mai lakou, aole anei mai ia mau hionahiona e maopopo ai ia oe e Kamakaia. O ka nohoalii ana o Mr. Dole, mai ia Iehiva mau no ia, aoleloa he kanaka he hanu kona ma ka pukaihu e hoole mai i keia, a i ma pela, no keaha la e nukunuku nei ua S. Kamakaia nei, a hoolilo ia Dole i enemi nona, a lawe i ka hoohiki o ka Repubalika, a ke olelo pu nei i na mikanele aihue aina, kupanaha! Ina ho manao aihue aina ko na nihanele, no keaha lakou i aihue mua ole ai i ka aina i ka wa naaupo o keia lahui kanaka.

            Oiai he wa oluolu loa ia o ka aihue ana, aia ka wa ao ia na kanaka a naanao, oia iho la ka ka wa e aihue ai i ka aina, manao au he noonoo hupo loa kela, o ke ano haahaa loa, a he mea kupanaha maoli i na kanaka Hawaii ka huhu ana i na mikanele, ka poe nana i hoonalamalama i keia lahui naaupo, a S. Kamakaia la e olelo nei i ke Akua me ka baibala, e palolo la ka waha i ka pono a me ka hewa. Nolaila, e Mr. Kamakaia, in a ke manao ia nei oe, o ka baibala hemolele o ka oello ia a ke Akua, alaila e hoomanao iho oe, o ka Moiwahine Liliuokalaai ua wailana ia oia a lilo ka nohoalii ia Dole. E like me ka lilo ana o ka mohoalii o Berehaza ia Saulo, mau manao oe he mea paa loa na MOi ma na nohoalii, he hewa lakou, aole! aole!1 loa? Oiai o ka ke kahua e paa la ai na nohoalii, aole o ka hewa, a i na he haipule ia oe, mai pili ma ka aoao o ka hewa, oiai o ka aku o ka hewa he make ana ia. Auwe ke kanaka paio aku i kona mea nana ia i hana! He mea weliweli ka haule ana mai o na lima o Iehova ke Akua ola.

Kahunapule Hawaii,

Kona Hawaii, Nov. 22,1894.

He pane i ka Lunahooponopono o ka

 Hawaii Holomua

E Mr. Lunahooponopono:

                                   Aloha oe;

            Ma ka Hawaii Holomua o ka la 10 Nevemaba 1894, u aike au i ka Lunahooponopono o ka Hawaii Holomua e pane ana iwaena konu o ka manao hoomaikai a Geo. Hanauoha o Kohala, i ka poe nana oia i koho a e olelo ana he kanaka lawe i ka waiwai kipe h eino, he lapuwale a e olelo pu ana i ke Aupuni repubalika i ke koho ana i ua G. P. Kamauoha la, oiai aole oia i kupono e kau pu i na kanawai o ka Repuvalika.

            Ma ka nana pono ana i ua manao la, he mea hilahila ka ike ana i kekahi o na lunahoooponopono nupepa e pane ana ma ke ano hupo maoli, o ke kulana makau wale, oiai e huki ana o G.P. Kamauoha i kona mau manao hoomaikai, oia nae ka wa a ka Lunahooponopono o ka Hawaii Holomua e pane ai; ua maopopo loa aole ia he wa pupono nona e pane ai, i ka wa a kekahi e kamailio ana, a he rula maa mau oa ia iwaena o na lahui naauao al pau, he wahi kuleana anei ko ka Lunahooponopono o ka Hawaii holomua e kamailio ai no G.P. Kamauoha oiai ua koho i Innamakaainana? A in a he kuleana, ma ke ano hea? Ma ke ano mahaoi anei o ke kulana haahaa loa? Ua maopopo no o ka Hawaii Holomua a me kona Lunahooponopono, he mau anee alii laua, eia no laua ke kali nei o ka hoi ae o ka Moiwahine ma ka noho alii i hiki ole aenei, a owai la ke Aupuni Repubalika aole loa no he wahi pilikana iki, a pili hoahanau paha me ua aupuni la he ole loa no, a in a pela he kuleana anei ko ka Lunahooponopono o ka Hwaiia Holomua e olelo ae iko G.P. kamauoha o kupono ole i lunamakaainana no ka repubalika o Hawaii? Oiai,aole ka Lunahooponoponoo ka Hawaii Holomua he makaainana no ka Repubalika maemae o Hawaii, he makaainana oia a me kona poe no kela au kapulu lakuwale o waawaaikinaaupo ma.

         Nolaila, e kali kona nema ana a hoi mai o H. A. Wilimana me na ahui maia Iholena o ke kuahiwi, alaila ilaila e nema ai kohu. Ke olelo nei us Lunahooponopono nei o ka Hawaii Holomua, he kupono ole o G.P. Kamauoha i linamakaainana, oiai he lawe oia i ka waiwai kipe a pela aku? E hiki anei i ka Lunahooponopon o ka Hawaii Holomua ke hooiaio mai, uaahewa ia o G.P. KAmauoha no ke kipe? Ehia makahiki hoopaahao e like meka ke kanawai hoopai, manao au aole loa e hiki oiai aole no e ike ia ma na puke hihia o ko kakou mau aha hoojolojolo a puni ka Pae Aina o HAwaii. O ka mea wale no i ike ia i ka ahaolelo o 1888, aole nae i lawa a aole no i ahewa ia oia no ia hewa, oiai aole oia i hewa a pela o‘i i komo hou ai i ka ahaolelo 1892 mau kohala akau aku, a heaha ia ke kumu i nema ole ai ua Lunahooponopono la, me kana nupepa waha lepo la G.P. Kamauoha ia wa; nolaila , in a pela iho la alaila heaha la ke kumu o keia hoino ana ia G.P. Kamauoha, ma ke ano lapuwale a pilikino maoli; no ka lili no i ka Repubalika o Hawaii a me kona mau kanawai maemae. Me ka manao o kou mea kaku, in a he kanawai kekahi o keia Pae aina, o na poe Lunahooponopono a me ka lakou mau nupepa e alakai lalau nei i ka lahui Hawaii e hoi ae ana ka Moi wahine, e kali maile, e hoomanawanui a pela aku, a pela aku, kupee ia lakou e like me ke kupee la ana o na puaa, oiai ka imu e a ana, maikai loa ia, a pela e pau ai ko lakou hoopunipuni a me ke alakai lalau ana i ka lahui Hawali, a oi loa aku hoi ka Lunahooponopono o ka Hawaii Holomua a me ka Oiaio, a ka lahui Hawaii e puni wale nei a loaa na dala mahuahua i ne nupepa alakai hewa, a ola ua poe ilihune i manao ai he oiaio kela mau alakai a ia mau nepepa hoopunipuni. Aia no he wa e hiki mai ana e aku ia ai lakou i ka hua o na hana a lakou i e hana nei, nolaila, e ka Lunahooponopono o ka Hawaii Holomua mai hana hupo hou oe.

North A me South kona.

Kona, Hawaii,  Nov. 30, 1894.

He pane i ka Lunahooponohono o ka Makaainana.

E mr. Lunahooponopono:

                                      Aloha oe:

         E oluolu mai kou hanohano e hamale ae ma ka lae o ka makaaina aloha aina ole wale, e like ala me na manao ana i hoike aenei ma ka nupepa Ka makaainana, e kapa mai ana i ka‘u mau hua olelo wai meli he mau olelo ino, a e kapa mai ana ia‘u he moe ala ka, a e nuku pu mai ana i ka lunahooponopono o ka nupepa Kuokoa ka weli o ke ao nei, oia iho la kai ala e oke mai nei i ka hamama o kauwaha ua like me ka waha o kuhaimoana ke ana ole, auhea oe e Ka makaaianana aloha aina ole wale, heaha la ka‘u mau olelo ino au i ike ai ma ka nupepa Kuokoa o ka helu 44, aka, ua ike no au i ike no au aia ma kahi o kela leta haule aia malaila kou lili ana; o ka‘u ia oe ina ua lili oe no ia leta a me kona mau manao, a i oleia no ko‘u kapa ana aku ia oukou i ka nui aloha o ka Repubalikanei ia oukou a pela makou e kahea leo nui aku nei i ko ka honua a pau e hele mai ka poe luhi, oopa, makewai, na‘u e hoomaha aku ia oukou oiai ka wa e hamama ana ka puka o ka repubalika, aka me ia naaupo no a hala aku la ka wa maikai, ke lohe ala ko pepeiao kahi mana ka lohe.

         Aole anei oe e hoomanao iho o kuu Repubalika o Noa no ia, a he Noa ka olelo ana, ua like loa oukou pela, e kauoha ana o Noa in a knaka e mailu mai aohe ae mai, aka, i ka wai hiki mai ai ka hoopai a ke Akua, na na aku ia la lana ana ka auwae kahi uuku i ka ilikai o mamala, hao mai nei ehuehu na keiki o ka Repubalika o Hawaii. Heaha iho la ka mea o ka lapuu ana o ka huele o ke keko, no ia mau wahi hua olelo liilii, hoi mai ana, kaua ana, komo ana Repubalika ana, ke olelo nei oe he aloha oukou i ka aina a me ka Moiwahine, kahaha ea nawai la i haawai ka aina, na ka lunamakaainana anoi au i koha ai a hele ai a Honolulu kaukau rama a pela no ka Moiwahine, aina he aloha kona ia oukou alaila heaha la kona mea i hoolohe wale mai ai i na ao ana a ka poe lunamakaaina on a a moni ole aku i na hua olelo waimomona a ka makua rev. J. K. a me ka luna kanawai kiekie alapati a em Mrs. Alapati i hawanawana aku ai ma kona mau pepeiao, aka, laihi ae oia e like me kona mana haakei a ka launa ole, a laa la pau peapea i ka ahi la.

         Ke olelo hou mai nei no oe i ka ae wale aku no ka o ka lunahooponopono ka nupepa Kuokoa, he mau manao opala, o ka opala iho la ka ia o ka io o na io a me ka iwi o na iwi, a pahemo mai nei ko alelo iwaho me na waimaka no ko mau wahi kenikeui he 20 kenata, a ina ua minamina oe ia mau wahi hunahuna ea alaila kii mai haawi aku au ia oehe $2.00 Repubalika, ke manao nei au aole ou lawe nupepa ke makilo pahea, e noke oukoe i ma pule anaana a oukou a mokaki aohe e hoi nui a lehulehu na manawa o ka hoi aole nae, ua mue aku la paha oe i ka Ape; mai walaau hou mai oe i ke keika o ka Repubalika, ua paa ka hehi ana aia ka mole ilalo lilo loa.

J. D. Nahaumaihi.

Kau, Hawaii, Nov.28, 1894.

 

Na Anoai o na Plai Poi i ka Ohu

         Aloha oe: -E oluoluooe e hoojomo iho ma kahi kaawale o kou kino lahilahi i ke ai na kini e oho mai la mai ka la puka ma kunukahi a ke welo ana o ka la i Lehua, i keia mau hunahuna mea hou malalo iho.

         Ma ka po Poalima la 23 ua hoohanini iho o Kulanihakoi i na pakana eloelo, ua hoomaka ka ua ana ma ka  hona 12 oia po a hiki i ka hona 2 wanaao, ua like ia mo he wai ala no na kaha wai, a ua nui ka poino o na loi kalo a na uhi paa pu ia na aina kalo e ka lepo o na plai. Ua hopu ia iho nei he mau pake paahana no ka mahi kalo o John Kahoiwai ma Honokohau nei, no ke puhi opiuma, na ka makai o Lahaina, Waiholo a me haili, a ua paa ua mau pake nei, a ua holo koke mau na pio i ko lakou haku hana Mr. Siwai kaili no ka hona malalo o Siwai no kela mau dala pela.

         Ua hoohana ia iho nei ua alanai o kaanapali mai ka momole o kekaa a ka pali o Kapulehu, no kela haawina dala $1,500 no ka hoohana ia ana. Ma kela hana ana ua nui ka pilikia o na plai i hana ia iho nei, ma keia ua ana a ua liio keia mau alanui i mea ino no ka nui o ka wai e hele ana i na pali. Aka e haawi ana ko‘u hapapulima i na hoomaikai ana no ke kokua ana mai o na Lani ia kakou apau Hoku o na Kipona Pumehana o ke aloha.

         Eia ma honokohau nei he loea ma ke hookani koilana me na leo naheanahe ku i ka leo o ke kao me he leo ala no ke kao, pela ka hipa a me hipi, a ua keiki no ia ke hai mai i na ano o ko lakou kahea ana i ka makua me ke keiki, nolaila he loea naauao oia ma ia mea.

                                J. S. Kuoha,

Pua Melia Home, Nov. 28, 1894

 

Hunahuna Mea Hou o Kau.

         Ka nupepa Kuokoa. Aloha oe:

         Ma ka po o ka la 20 o keia mahina, na hoomaka mai e ua me ka hekili a me ka uwila, he 15 hona o ka ua ana a nona ka hohonu ana wai 15 iniha. Ma kilea ka oi aku, ke hele la ka pa hale o ka luna nui a ku ke ahua o ke aa. Ma honuapo, ua komo pu ka wai iloko o ka hale ukana o ka Hutehinson Co., a na hoopoinola kekahi mau eke kopaa a me kekahi mau waiwai e ae. Ma Kahuaokeaniani ua lilo ka uwapo. Ma pahala, ua wawahi ia na pa uwea, ua hoolana pu ia nu mahi ko, a ua nui keko i lilo loa i ka wai ua poa ia na alanui aupuni a ua ku maoli ao i ka inoino ma kekahi mau wahi. Ma ka ike kilokilo a kekahi me ao Hilea, ua huhu o Kumauna no ke kimo mau ia o ka lae on a, nolaila ke kumu i hookahe mai ai i keia wai nui hewahewa, ma ka ike hoi o kekahi mea e noho nei i waiohinu, he waimaka ka keia no ke aupuni moi o Hawaii, no ka ike piha ana mei nei o na aupuni nui i kaukal ia ai na lakou e hoihoi hou ana i ka moiwahine i ka nohoalii o Hawaii. Ua huli hoi mainei ka Hou. J. H. Waipuilani mai ka huakai pokole aku nei i ka aina hanau. Ua lohe wale ia iho nei e lilo ana o D. W. K. Thompson ka loio kaulana o kau nei i luna alanui no kau nei. O ka pomaikai ia o ia taata i ke kakauinoa ana i ka Repubalika o Hawaii. He nui no kanaka Hawaii e ohi nei i na dala o ke aupuni hou, aole nae i hoohiki. Heaha la ka mea o ka lawe ana i ke dala, la 27 iho nei, ua hoeamai ke kuhina kalaiaina a me Rowela, mai kona mai i hele mai, e nana i na mea hemahema ma keia apana. O ka hana ana pahala la o na luna aupuni he hele kino e nana i na hemahema, he ole ka lohe pepeiao, aole peia i ke au e noho moi ana o Hawaii nei, i Oahu wale no e hikikii mai ai pau ae ana ka makahiki, ohi ana i na a-la kui puhi a pehu hookomo i ka pakeke. E huli hoi aku ana ke kuhina ma keia Malilano, a e hele loa ana o Rowela no Hilo.

         Mau hunahuna mea hou ia o keia kalepa, eia aku ua wa e oili hou aku ai. Me na keiki hoonoho hua kepau ke welina. Owau iho no,

Makaikiu,

Puu kau Nene, Kau, Hawaii, Nov. 20, 1894.

Ua Hala ia Kupa Aloha o ka Malu

Ulu o Lele. 

Ma ka hapalua hora 12 ka la 28 o Novemaba nei, ua kii mai la ka make ia Lahela Pia Shaw, e lawe aku la i ka uhana makamae, ua hanau la oia ma Waiokama, Lahaina, na Nalehu (K) a me Naheana (W), a ua aneanae e hiki aku kona mau makahiki i ke 70. He kahu ponoi oia no na kaelikolani no hoi, a e maalo mau ana oia imua o ko lakou alo‘ili a nana i  hoohua mai i na keiki 0 e ola nei, a me na moopuna he 17, a he 4 wale no keiki i ike i kona hanu hope, a me kahi mau moopuna; he mai loihi no kona o ka hoomailo ana.

         O ka mea oi aku o ka moho ana iloko o keia pilikia, aole oia i kii i na kahuna Hawaii hoopunipuni aka ma ka lima o na kauka haole a hiki i kona haule ana, ua hoolewa ia kona kino wailua ma ka hora 4 p. m. o Nov. 29 nei, a hoi aku la no kahi mau o ka honua.

         He nui o na makamaka i hele mai e ike i kona kino lepo hope loa, a he nui no hoi i ike, a me ekolu o kana mau keiki aloha, he kulana kuonoono ko kela makamaka, me na aina a ua waiho no oia pela, a na ka mea hope loa o ia ohana e ai i ka hua hope loa Aloha no,

D.K.

Lahaina, Nov. 30, 1894.

La hoaloahaloha i ke Akua ma Lahaina

Novemaba 29. 1894.

E ka nupepa Kuokoa

                   Alooha oe:

         Mamuli o ka hoaloha ana PenasidenaS. B. Dole o ka Repubalika o HAwaii, e ukali aku ana hoi e like me ke kuahana a Peresedina Makua o Amerika Huipuia. Ua hookeia na hana ma ka huki ia ana o ka Have Hawaii iluna o ka pahuhae o ka hale aupuni o Lahaina ma ka hopu i kekahi aka, a mamua o ka huki ia ana o ka have iluna, ua kahokoa mua ae la ka makai A. L. Kamauu no ke kulana o ka la, a oia ke kumu o keia have e hoomakaukau ia nei, a i ka pau ana, ua hoomaka ae la ka huki ia ana ka hae, a ia mana wa i haawi ae ai ka band o Lahaina e puhi i ka leo mele-a hiki i ke kau ana iluna. Elua makai nana i huki ka have, o A. L. kamauu me Ed. Waiaholo, ma ke ano hoohanohano i ka la.

         Halawai haipule a ka Ekalesia o Wainee ma Adamu Hall, ua malama mua la na hanu me na pule a me na himeni ma ka hora 10 a.m., a mahope o ka pua ana oia mau haua, ua haiolelo mai la ka makua ua kanawai D. kah aulelio, no na pomaikai i loaa mai i keia aupuni i kela makahiki i hala a me keia makahiki, mamuli o ko ke Akua aloha, a plea pu no hoi ia kakou na makaaina o ka aina, mamuli o ke ku ana o keia aupuni hou, ua loaa ia kakou he mau kanaka hoopono a maikai na lakou e malama i ko kaou waihona dala aupuni. A ua ike pu ia mai nei ko kakou aupuni e na aupuni nui a naauao o ke ao nei, alaila ua loaa ia kakou ka maluhia o ka noho ana.

         A oia iho la kekahi waiwai  nui i loaa ia kakou, a malia paha he poe illhune no kakou ano, aka ua oi aku no ia mamua o ka waiwai, me ka noho kapulu ana o ka poe nana e maima ka waihona o ka lehulehu, a maila paha ma keia nee mua ana o ke auppuni e hiki mai ana he manawa no kakou e nana aku ai ia hopena, aka, iloko on a ke ola, a o na haawina maikai a pau no kuna mai ia, a he nui aku na olelo waiwai, ua paa ole ma ko‘u hoomanao ana.

         Mahope o kana, ua ku mai la ka Rev. A. Pali, a kokua mai la no ma ia manao hookahi , e hooia mai ana i ka nui o koke Akua lokomaikai ia kakou, a he oiaio na mea i kamailio ia iho nei e ko kakou hoa, nolaila e nonoi nui kakou i ko ke Akua lokomaikai, ke mea nana e alakai la kakou ma na hana maikai a pau, a e alawa aku imua ma kana mau alakai ana, ua noho iho mei kakou, a o ke kakou hana e pule mau iaia, e haawi mai i na kokua, a he nui aku no, aka, ua lawa au maanei.

                   Laiolele,

Lahaina, Nov. 29, 1894.

Ka Brown Opiuma ua Hoea

Hou mai.

         Ua hoea hou mai nei ka "Brown Opiuma" ma Honolulu nei i ka po Sabati i hala mai Lahaina mai, maluna o ka mouahi Waila, malalo o ka inoa kapakapa Murphy. O ka haole keia i kaulana i ka hoea pinepine mai ma Maui me ka ike ole ia o kona wahi i pae mai ai a me ka moku nana i halihali mai a hoolele ae. Ua haupu ia e hoea io mai ana  no oia i kela wa ma ka mokupuni kihapai mai la o Kauai, eia ka auanei ma ke mokupuni mai no i maa iaia i ke kipa palanehe ole e puka mai ai. E hoike ae ana anei o "Brown Opiuma" i kona wahi i pae mai ai ke kii aku oia palapala hookuu nona mai ka Hale Dute ae.

         He mau la kilihune ua mau keia o ke taona nei, ke hele la a lali aku lali mai na alanui, a aua ;hoomahuahuahua pu ia no hoi me ka wai o na kahawai a me na paipu wai, he oki loa hoi mamua aku nei ka hele a pikao haalele.

         I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoao i ka Chambebiain's Colic, Cholera a me Diai Roea Remedy laau kei ike oe i kona hope na. He oluolu, plaekana a puhili ole. He oluolu, plaekana a puhili ole.He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau. Benson Smith & Co., na. Agena ma ko Hawaii Paeaina.  tf

         "O ka oi ma ke ao Holookoa" oia ka W.D. WOodring o Brodly Kenetuke, e hookaulana nei no ka Chamberlain's Cough Remedy (Laau kunu.) Ke kamaiho nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lappae ke oi ma ka honua nei. E kuai ia no ma na Halekuai laau Iapaau pau. O Benson, Smith & CO., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.             tf

 

Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana kekahi me akino uhane ola in a he alole kona akepoa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka mululu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake poanalo. He Mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha Keneturia. Ona.

Huale A Ayers.

Oia wale no ka L.A.A. Hoola AKE maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka malulu eha, na ma‘i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAUHOANA aohe on alua e like ai.

O ka Ayers Sasaparila, oia

Ka laau hoomaemae koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ko o ka ili, e hoopau ana i na maluhia kanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pehapeha hi e ke ola ana a e kipaku loa ai i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali nau a ano ma‘i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau.

SasaParila A Ayers.

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka mow ana a maikai ke ola ana.

O ka Ayers Cherry Pectoral

Laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma‘i pili i ke ako me ka hikiwawae loa.

         O na Hualle a Ayers, na Sasapurila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka

Hollister Drug Co. LT.

Na agena ma ka Paaina Hawaii. -

Kakela me kuke

Ka halekuai nui

Waiwai Like ole

Na mea Hana kamana aipau

Na lakou pili hao kukulu hale.Na kepa Na lei ilio, Na laulaho iho Na pahi Na upa Na kope hulu. Na pulupulu

Palau Lio

Na mea Mahini Na au ho, Na au hoi, Na kua hipi, Na lei hipi, Na laulahao hipi, Na uwea pa,

Makau me Aho Lawaia

NA iliwai, Na kaula, Na hala pena, Na palawi, N apena, me ke aila, Na kopa Na aila maha Na pakoko

Na pakeke hao, Na kapu hao Na pauda, Na kukaepale, Na uwiki, a me Na ipukukai.

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.

Ka Rewingtom. Elua Loni.

A me na ukana he loa. O kela ano a me keia ano.

Kakela me kuke.