Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 48, 1 December 1894 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

[Ai>l« omokoa mAkemake e looe i ko koikoiu oa k«i« no n« iuaoao i hoopuka in roa- »!<• o keia poo maano o ko innkuo poo mea kak*u)

Xa Per«&idana S- B Bola ma Waimea Hawaii

Ma ka Poakahi Novemaha o, 1894, ua kipa mai ka Perasidena S. B. !>•!• ma Waimea nei, i ukall ia e ke komhlna o na aina Lel Alii C. P. loukea a me kana kaikamaliioe Nioee, malalo o k« pallaka ana mal a W. L. Vredenborg Jma ke alanui o Aiku. Ma Puuiapu i halawal pu mal al na malihini me na kamaaina S. H. Mahuka, Gea. Bell a oae Paul Jarrett, ma ka pawaea e ia aoa e J. W. Kawai, ua haawiia na lulu llma aloha ona me aa moiihioi, oiai na malihini me na ola malkai o ko lakou mau kioo, i hoope la e na kulu kehau o Kauakaoilehoa a ue na pala aala o Puna I ka hala. Ua ka moe mai la ka huakai ma ka home Uooku«ooono« o W. L. Vrodonburg hela 65, kahi e ooho ana kona maaoa Mra. Vredenborg, oa makaikal na malikini ma la wohi, a ike i na kua ai, me oa kapikl haole, ohale papa haole e ala aua, oa akoia aela aa ohelo a me kahi maa kopiki o ke ano hou na na malihini. Malaila aka ka huakai ma k« alaoui mawaena, e aana aka aaa i ka waihe mai o na apana aloa mawaho, i hoopanlla e na pa waea, ua haawlla na mahalo nui o M molihini. Aka nae, mamaii o ka ike maopepo aoa aku • oa malihiai, e holo al-ou ui;.i uo po-a lio o kekahi poo kou«ka, inaiokoo kekahi mau paaloa, ua pu aua ia aela, aoie i haa-

wiia ka aiaa no na holoholona. Ma keia mau olelo, he mea hoekaumaha ia i ka manao o kahi poe, a mamuii o koia ike ia ana o ia ano hana, ua makemake ke aupuni e hoeemi ia mni na eka o keia mau apana aiua ahiki i ka elinia ekao ka apana hookahi. I ka wa nae I ninau ia aku ai na kanaka, i na ae lakou e hoemi mai i ko lakou mau apana ain», aolo hookahi leo i pane mai, alaila, ua m.aopopo aolo hikou i ao. Oiai ka huakai e iho aku ana ma ka mahele elua me ekolu, ua hoea aku la ma ka apnna o Geo. BeII a me E. W. Lyons, ua ike ia na lau laau e hooulu ia, e inohala maikai ana na iau, e heoiuli maiie ia aoa e na welelau makani, e walho ana na klhapai me na hua ai o na ano iike ole, aia na hale e ku kiai ana ma ia home, a ua li'o no iaia ka helu ekahi, o na home Hookuonoono ma keia mau apana aina, ua haawiia na mahalo nui o na malihini no laua, a oia mahalo like no a pau me ka lehulehu. Maiiaiia aku ua kakon loa ia ka huakai ma ka home o Paul Jarrtt ka luna nui o Parker Haneh, he keonimana hookipa oia i na malihinl kiekie o ke aupuni, a peia no i ua makamaka hauohane e ao, n hoomaha iho la malaila ia awakea. Ma ka hora 3 p.m. oia auina la, ua wehe ia he halawai nui maloko o ka haie hookolokolo, mamuli o ka makemake o ka Poresidena ma kana huakai kaapuni ma Hawaii nei e launa pu me na kanaka, a e ike hoi i ke ano o na npana aiua i haawiia i na kauaka ma Waimea nei. I ke komo ana mai o ka Peresidena l)oie ma ka puka 1 ukali la e C. P. laukea, ua haawiia aku la na hoomaikai ana, a hoohanohano aku i ka Peresidena ma ke ku aaa oke anaina iluna e like no me ke ano ohohia maa mau o keia lahul 1 ka pulama ana 1 ke Au o na Moi i hala, a i ka noho ana o ka P«residena ua noho iho la me ke anaina. Na C. P. laukea i hoolauna mai ī ka Peresideaa 1 ke anaina, ma kona ano he uaali, a hoakaka mai i ke ano e ka laua haakai kaapuni mai Hilo a hikl i Olaa, malaila aku a Puoa ka aina kaulana. '«Pala aala I ka hala," « kaalo mai i na pali o Hilo paliku a hehi mai la i ka aina nona « ( ke ala ulili," a kiei ana ī na kakai pali noua ke wele, ««maikai Waipio he alo lua na pali," a a-e okn la i ka paepae kapu o Liloa, me ko heiaa o Pakaalana e pU ana i ka pall nihloihi o Kaauwana a halo ana 1 ka pali o Waimano, oo ka naniana i ka pono o ka lehulehu ma ia apana, a ka mee loa mai nei ka maua huakai no keia aina i hooheno ia ma ke mele a ka poo kahiko. Hole Woimea i ka ihe a ka makani Hao mai na ale o ke Kipuupou He laau kala la na ke anu I oo i kanahele o «ahlkl. 1 ka hooaiaha ana iho o ua oleio hoelaaoa mai a laukea mai, oa pa»ai ia aku la na olelo hookipa i na malihlni. 1 ka meo Hanohano B, Dous, Ka Per«idena o ko Aupunl R«puhalika o Ko Hawali Paealna, Me ka Mahalo.

0 oaakoa o •& makakioana k&kaikabi o k* apana • S. Kohala Hawaii mK oko makou konite la. A oiāi Oe i kipa mai nel iloko o ko mokou apana, e hui a launa pu b>6 makou, ma kou ano he makua oluoiu a nae ka lokomaikal i na kanaka Hawaii, ma ke ano o ke Aupunl mataoaala« ma e kn nei 1 kela wa. Xotaita, ano me ko makou mau iima pumehana o ke aloha makua, ke ap« aku nsi 1 kou hanohano e hooklpa mai ia oe iloko o ko makou apana me na manao ulu mahiehie o ka piba i ka hauoli, a na ka lokomaikai o ke Akua Mana Lna, e hooloihi i kou ola ana. «'Eola ka Peresikena i ke Akua." S. H. Mahuka ) _ Jr . v komiie. L. M. Kekoa j 7 Walmea Hawaii, Nov. 5, 1894. 1 ka pau ana e na manao hooklpa ua ku mai la ka Peresidena a pahola mai i kona aloha I ke anaina, "aloha ookou," ua puaaa ia ae aloha. Wahi ana, ua kamaaloa wau ia oukou ma ke aoo he lunakanawai klekie maloko o keia hale hookolokolo, aka i keia wa, eia wau ma ka aeao o ke Aupuni hou e ku nei, a ua nalo loa aku ke Aupuni Mol. Ua manao mma ka makahiki 1887 i hala e hoopau la al ke Aupani Mol, aka ua kanalua kekahi hapa o makou, e kali a hoomanawanui hou, malia paha e hoolohe mai ana na Moi, ma keia hope aku, e hoopau i na manao ālakai hewa, a pela aku. Ua hele kaapuni au ma Hilo a Olaa, a roa Puna t a Ike au i na home a me na mala I mahiia i ke kope, e ulu maikai ana, mamuli o ka hana mau ana o kekahi poe kanaka. Aia ma Hiio kekahi kanaka kino ikaika i ka hana, aka, noho wale no oia a po ka la, a pela aku, aia ma Puna kekahl kanaka ua muumuu na lima elua, eia uae uamahiai oia i ka uala, kope a me na mea kanu e ne, a kuai aku, a hoolako aku i kona ohana i na mea ai.

Mahalo nui au i ko'u ike ana ua paa na pa-waea o oukou, he mea nui ia, o ka pa aua, aoie nae I haawiia ka aina no na holoholona, aka no na home hookuonoonoo o ke kane a me ka wahine, a me ka lana mau keiki, oia ka hoaie, e mahiai a kanu i na mea ai, a pela na mea kuai aku e loaa ai ke dala. O ka noho huikau ana o ke kane *me kana wahine, na hunona ame na moopuna, aole la he home t nolaila ua haawiia na apana aina pakahi i kela a keia me keia mea i home nona a no kana mau kelki aku, ma hope a me kona mau hooilina. Ma ka apana ma Hilo a me Puna, ua nonoi mai lakou e hoopau ia na palapala hoolimalima e paa ia nei, a e kuai lilo la mai keia maa apana aina Isa kanaka Hawaii. Wahi a ka Peresidena, aole he home na aina noho hoolimaliina, aia a kuai lilo loa ia ka aioa ia oe, alaila 1110 i hooae. Ma keia kau ahaolelo e haaa la ana i kanawai e kual liio ai i na apana aina ia oukou, a e kani ia ana ke sila o ke aapuni a hooana la mai ia oukon, a o na palapala hoolimalima a pau e paa ia nei i keia wa, e hoihoi īa i ke Aupuni. Hehihehl ia. E hana ia ana i kanawai • haa. wiia aku ana i ka poe iiihune he mau homo hookaonoonoo oo lakou, me ke kamukuai ole,a e lilo loa i% I home no lakou a me na hooillna aku> aole ae ia e kuai a moraki aku ia hai īa mau apana. Hohlhehi ia. Ma keia hope aku, hookahi no aoo • na aina apau, he aina auponi, aole he aina lei alii, a oia mau klrk ke haawlia aku ana I aa kaoaka Hawaii. HookKhi no Moi naauao Im ma Hawaii aei, ola ao • Kookeaoaii, nana i haawi i ka aiaa i oa kaaakK Hawaii, aka mk manao makou e hoopokeia loa aku ia hoawina pomaikoi i kela wa t mamua oU maoawa. llehihehi la. O ka hana oia ko pohaku kihi no koa home • pomaikai al M,ao ki hioa ole ka met e fwi*o ai. Aole • hua hm ka Poakahi» aoho ma ka Poaloa, hana xna ka Poakola, noho ma ka Poaha, oka e hooaaaa i ka hana i uo ia a paa e like me na haole, e hookaawale pono ia aa mahele o ka aina, a peia aka, ho nul

na olelo walwai. £ko!u huro. N S. H. Mahuka i pane ako ma ka aoao o na makaainana, me ka %haawiia o na mahalo, ua pau ka pilikia «ohe kanalua i koe bo na apana Ka J. Kalino i waiho aku he mau niaau, a ua pano ia mai e C. P. laukea. Hookuu ike anaiaa, aohe hookikina hoohiki i na kanaka, he lai wale no. Poalua Nov. 6, haalele ka Peresidena ia Waimea no Puuwaawaa, i ukali ia e Mr. a me Mrs.'E. P. a me kana kaikama hine.