Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 42, 20 October 1894 — Page 4
This text was transcribed by: | Donavyn Futa |
This work is dedicated to: | To: Da whole Crew of 2017 :) |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ko Hawaii Pauloa i Huiia
No ha makahiki. . . . $2.00
No Eono mahina. . . . 1.00
HOOPUKAIA I KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEORGE H. PARIS, Luna Nui.
J.R. KAWAINUI Luna Hoopono-
pono.
A. Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
@ 1884
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
Manao Nui. E pono ke malama pono i ke Sabati me he la hoonuana mehana hou.
Oloelo Hoakaka. Ma keia haawina ua faa ia kakou ka moolelo o ko na like oloine ko ka poe parisaio. Ua kauoha lakou ma ke ano koikoie malama i mau hana paakiki.keia la kapu ua papa lakou i na haua maa mau ma na la noa. Akanae. us hook o lesu i ka pono oka malama ana i ke Sabati me na manao haipule maoli a me na hana aloha.
23. Mahinaai-O na hua huita, ua ohi ia keia huita i ka mahina o Mei. mahope o ka ahaaina peneto- hole Ako- I mea e holoi ai i na huhui ma ko lakou mau lima, Luka @ 21. Parisaio- ua imi lakou e
hoahewa iaia no ka hehi ana i ke Sabati, aole no ka aihue. 25. Da- Vida- e heahewa is oia no kekai
hana ano like in a paha e hoa hewaia ana o lesu ma, I sam. 21:1-6. 26.Berna- I'uk. 25:23:30, he
hoailona ia o ko lehova hoolako ana i na naei ai no na kanaka. Ua laa keia no na kanaka, aka nae ua haa-
wiia keia berna ia Davida ma ka ia Sabati, Oih. K. 24.S. 27. Ka- naka-pia no ke kumu o ke kauoha,
aole kekahi oihana laa. Ua imiia ka pomaikai o na kanaka, aole ka hoomau ana i kekahi hana. 28. Haku- o ka mela kau kanawai ola no ka mea wehewhe, aole no ka noopau ana. I. Halehalawai- oia
no ka hale a lakou i nai ai ma ia la hookahi. 2. Haikilo- nia ke ano pupue. Ola-aole na haumana wale no. 3. Maloo- nui kona pilikia no lesu ka Mesia aloha e pau koke ni. 4. Ninau- i mea e hoike ai lakoa i ko lakou manao aloha. 5.Hna- o ko ano okoa o ka manao oia no ke kumu o ko ano pono, a pono ole paha o na hana ano like. O ke kokua ana i ka holoholona pilikia. he hana maikai ia. Pelano ke kokua ana i ke kanaka pili- kia ma na la kapu paha, ma na la noa paha.
1. O ke Sabati hookaumaha, 23- 24. Heaha ka hana a na haumana ma kekahi la Sabati? Heaha ka
olelo hoohalahala a na Parisaio? Pehea lakou olelo hookapu? Ua ku anei na haumana i ke kana- wai ewalu, Kin. 23:25? Ua pono anei na Paiso nua ko lakou papa ana i na hana 39 ma ka la kapu? Ua pono anei na kana wai kahiko o ka lahui Hawaii e pili ana i ke ka- pu? Ua hooikaika anei kakou i ke kanawai ma ka hoopili ana laia ma
na hana lehulehu? Heaha ka mea ka mea auo nui, ua hana a i ole paha ka manao?
11. O ke Sabati Halpule, 5-28. Heaha ka olelo pane a lesu i ka nimau a na Paisaio? Ua kupono a ne kumu no kona ai ana i ka berenakapu, i sam. 21:2-5? Pehea ka lilo ana o keia hana a Dvida he kumu hoohailike no na haumana? Pahea i hana ia ai ke Sabati no ka pono o na kanaka? No ke aha la aole i hana ia na kekahi hana? Pehea o lesu ka Haku o ka la Sabati?
111. O ke Sabati hoopomaikai, 1-5. Owai ka poe hakilo aku ia lesu ma ka halehalawai? Heaha ka lakou mea i imi aiu Heaha ka lesu ninau? No ke aha la i pane ole ai lakou iala? Heaha ka lesu kauoha i ka mea lima maloo? He ha ka pomaikai o ke kanaka ma kona hoolohe ana? Heaha na hana kupono no na la Sabati? Heaha na ano okoa o ko lesu kulana a me ko oa Parisaio? Heaha ke kumu no ko lesu ninau ana mammua o kona hoopau ana i ka pilikia? Ua hoemi mai anei o lesu i ka ikaika o ke kanawai aha? Ua kupono anei ke Sabati i ke ano kanaka? Pehea e pono ai ia kakou ke malama i na la Sabeti? Ua pono anel ko kakou malama ana i ka la o ke ala hou ana ma ke ano Karistiano?
Manao O'lil. i Ke manao nei anel oe i ke Sabati he la hauoli? 2 He la hoomaha anei ia? 3 He ia paani anei ia aole paha? 4 He pono anei ia oe ke hookaawale i ke Saba- ti ni na hana haipule wale no? 5 Pehea e oluolu loa ai ia oe ke Sa- bati.
Moolelo o ka Aha hui Eunanelie o ka Mokupuni o Hawaii.
La Hana I. Sept. 13, 1894. Halawai ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Hawaii ma ka luakini o Kaua Haao, Waiohinu, Kau, i Sept. 13, 1894, hora 10:45 a.m..
Rev. C. M. Kamakawiwaoole ka lunahoomalu mua ma ka noho, we- heia na hana me ka himeni a me ka pule O.P. Eminesona. Hoomaopopo ia na lala i hiki mai: Na Kahu.- Rev. S.L. Desha ko Haili, Hilo, a ha komite no onomea me Hakalau; C.M. Kamaka, Hamakua Hikina; John Kalino, Waimea a he komite no Kealake- kua me kona-waena; G. W. Waiau, Pukaana; Kalaiwaa, Kaohe me Mi- lolii; J. Kauhane, Waiohinu me Kapailinuka, Wm. Kamau, Kalapana me Opihikao, L.K.Kalawe, Puula me Paiaala. Aole o Laupahoehoe, Hamakua-Waena me Komohana, a me Kohala Komohana.
Na Elele.- J. Keliikahi, no Haili; S. Keohoehu, KOhala Akua; C.K. Kapa, Kekaha; S. Kailipua, Kailua me Helani; more Moke, Kealakekua me Kona -waena; J.Kanui, Puka- lii; Kuaana, Paiaa'a. Lala mau- O. P.Emesona, O.H. Kulika a me M. Lutera,
Koho ana i na Luna nui.- Ma ka halota, ua koho ia Desha i lunahoo- malu, Kalawe i kakauolelo. Koho ia na komite mau. I Komite Imi Kumuhana, Emesona, Kulika a me Kalaiwaa. 2. Komite Imi haarwina, Kekuewa, Kamaka a me Kapa. 8 Komite halawai haipule, Kauhane, Waiau me Kalino.
Hoike hapa a ke Komite Imi Hana.- 1 A Hora haipule. 2 Hoike Kihapai me na hoike Komite. 3 Palapala Hoopii. 4. Oihana Kuwa- ho. 5 Oihana Kuloko. (a) Misiona i na lahui c. (E) Hale Kahu, hale- halawai a luakini. (i) Ola Kahu. (O) Kula hanai. (u) Keiki a ka aha. (h) Ekulesia Kahu ole. (k) Na hana hoeueu. (I) Na hana e kulai ana i ka pono. O Koha ana i na Komire Hoike imua o ka aha nui Pae Aina. 7 Heluhelu Haawi-na. Kahi a me ka wa e halawai hou ai kei aha; Emesona, Kulika, Kalaiwaa na Komite.
Aponoia ka hoike a ke komire. No mai o Kalaiwaa e lio na Kahu KUla Sabatu Nui, na Kahu Kual Sabati apana, na Elele Kula Sabati, na haioleo a me na hoa kupono e ae i mau hoa kuka no keia aha. Apo- nola. Hapaiia ke Kamuhana 2, Hoike kihapai. Na ke Kakauolelo i ko Laupahoehoe, noi mai o Lalai- waa e lawo i keio hoike noo noo; aponia, ma ke noi a Kaui e kohoia ia o Kalaiwaa i Komite pane aku ia D. Kahooio no ka hooponopono maii- kai ana i ka poe hewa e nohe hii- kau ana ma kona kihapai. Hooholo ia. Na kamaka i ko Hamakua HIkina, a na ke Kakauolelo i ko Hamakua-waena a me Komohana, na Kailina i ko Waimea a me Koha- ka Hema, noi o Emesona e waihia ia keia hoike a hiki aku i ke kumu- hana 5, mahele (e), na hale kahu,Halehalawai, luakini; hooholoia, na Kekuewa i ko Kohala Akau, na ke Kakauolelo i ko Kohala Kohmohana; noi o Kekuewa o waihoia keia hoike a hiki aku i ka mahele [i] Ola kahu, aponoia; na Kalino, komite o Kaekaha, nui mai e hoopanee keia aha a noho hou ma ka hora 4:30 pm. aponoia, hookuu ia ka aha me ka pule a Kulika.
Noho hou ka aha e like me ka hoopanee ana. Pule o Keohoehu; hapai hou ia ke koena o na hoike kihapai, no Kaiaiwaa i ko Kailua me Helani, na Waiau i ko Pukaana, na Kalaiwaa, hou, komite i ko Kealakekua me Kona-waiena, a nana no i ko Kaohe me Milolii, na Kauhane i ko Waiohinu me Kapailiuka, na Kamau i ko Kalapana me Opihikao, noi o Kekuewa e waihoia keia hoike a hiki aku i ke kumuhana 3 Palapala Hoopii. Hooholoia, na Kalawe i ko Puula, nui o kalino e waioia ka hapa e pili ana i ka hale kahu a hiki aku i ka maele [e] Hale Kahu, Halehalewai a luakini; aponola, nui mai o Kalaiwaa e waihola ka hapa e pili ana i ke kue a me ka mokuahana mawaena o ke kahu a me kekahi hoa paahana o kakou a hiki aku i ka mahele [l] Na hana e kulai ana i ka pono. Hooholoia, na Kiwini i ko Haili.
Na hoike komite.-Na ke Kakauolelo i ka hoike komite no Olaa, a ma ke nui e lawe a noonoo i kela hoike komite, ua aponoia, nui mai o Emesona e waiheia kela hoike komite a Kamoku ma ka lima o kekai komite, aponoia; keho kalunahoemalu i keia komite; Kekuewa, Kalaiwaa a me Kamakū. Na ke kakauolele hou no i ka hoike komite hale kahu o Puula, nui o klaiwaa o wāihoia keia hoike komite a hiki aku i ka mahele [e] Hale Kahu, aponoia; no ke kakauolelo hou no i ka hoike komite no ke ola kahu o Kaiapana me Opihikae, nui mai o Emesona e waihoia keia hoike a hiki aku i ka mahele [l], aponoia, na ke kakauolelo no i ka hoike komite aie hanai kahu o Kekaha, nui huu o Emesona e hoopau loa la ka aie o Kekaha, a e hookuu pu ia aku no hoi me ke komite Kalino e hooikaika nei no keia hana. Hooholoia.
Hapelia ke kumuhana 3 Palapala Hoopii. 1. Na Kalaiwaa, komite i heluhelu mai he palapala hoopii mai Kaohe a me Milolii mai, e noi ana e hoohoi oa imua i hookahi, a e kapaia ko imua inoa na "Ekalesia Hulia o Kaohe me Milulii," ma ke noi ua hooholoia e hoohuiia laua i hookai, noi mai Emesona, he mea pono no e waihoia na hoopono- pono ana ma na mea aku i koe ma ka lima no o kela komite, hooholoia. 2 Na ke kakauolelo he Huiia mai o Kalapana me Opihikao, e noi ana, e noi ana e hoopau lua ia ko Kamau noho kahu ana no ua mau Ekalosia Huiia la, noi mai o Kekuewa e ha- paiia mai ka hapa hope o ka hoike kihapai a Kamau i waihoia ai a hiki i ke kumuhina 3, hooholioa. Noi mai hoi Kiwini, e waihoia keia hoike kihapai a Kamau a me ka palapala hoopii a na hoahanau ma ka lima o ke komite, hooholola, koho i a na komite, Emesona, Kau- hane a me Kakuewa. 3 Na ka luna hoomalu i heluhelu mai ha pa- lapala hopii m ai na Ekalesia Huiia mai o Kealakekua me Kona- waena, e noi ana ia M. Lutera i kahu no lakou, ma ke noi a Emesona, ua waihola ma ka lima o kela komite mua ae nei o na palapala hoopii o Kalapana me Opihikau, noi mai o Kekuewa e hoopanee ka aha a noho hou ma ka hora 9 a.m. apopo, hoo- holoia a hookuuia mo ka pule a ke kahu o Kohala Akua.
La Hana 11. Sept. 14, 1994.- Halawai hou ka aha e like ma ka hoopaneeia ana, Kiwini ma ka noho luna hoomalu, wehe ia na hana me ka himeni a me kapule a Kalaiwaa, malama ia ka hapalua hora haipule, kahea ia na inoa o na lala, heluhelu ia ka moelelo o ka halawai i hala a aponoia, Noi mai o Kekuewa a ha- pai ia ke kumuahna 6, aponola ko- ho ka lunahoomalu i keua mau ko-mite, Kalino, Komite no na hana o ka aha; Kekuewa, komite no na hoike kihapai.
Hapai hou ia ke koena o na pala-pala hoopii, na ke kakauolelo i heluhelu mai he palapala hoopii mai ia M.C. Kealoha mai e nui mai ana laia e hookuu aku iaia ma kona ano he lala no ka Ahahui Eunelio Mokupuni o Hawaii, ma ke noi ua aponoia, waiho mai Emesona, e pane aku ke kakauoleo iaia, aole pono e kapa mai i keia aha he aha lenahiko e like me ko na moku- puni o Maui, aponola.
Hapaiia ke kumuhana 4, Oihana Kuwaho, na Emesona a me Kulika i hoakaka nui mai no keia oihana a me na lala e ae, a nui ka pomaikai i loaa mai, a ua kauoha pu ia na Elele a pau e hoi aku me na Ekale- sia o lakou a hooikaika no keia Oi- hana Kuwahu.
Misiona i na lahui e. Huakaka nui mai o Emesona me Kulika no keia, a waiwai nui ka Ahahui i ka lohe ana i keia hoakaka. [e] Halekahu, halehalawai a luakini. Na Kaninau i hoike mai no ka hale kahu o Ke- kaha ua pau ka pilikia a he mau mea liilii wale no koe. No ka hale kahu o Puula, noi mai o Kekuewa e pono no e hoopau ia ke komite mua J.W. Kamoku, a kohe ia o Kalawe i komite no ia hana me ko ;akou hana mua nae a loaa he $50 e like me ko lakoe ikaika, hooholoia. Na Kiwini i hoakaka mai no ka halehalawai o Kalepolepo, Hilo, aole i pau ia pilikia. Na Kapa i ka ha- halawai o Kalaoa, ua lulu dala, aole nae i kekeluia. Na Kamau i ka luakiui o Opihikao, ua hoolaaia. Na Kamau i ka lua kiui o Opihikao, ua hoolaaia. Na Kalino i ka luakini o Kawaihae- kai, noi Emesona e kohoia no o Kalino i komite no keia hana, hooholoia. Na Kekuewa he hoike komite e pili ana no ke kihapai o Olaa.
Hoike a ke komire Komoku.- Mamuli o ka nana akahee ana o ko oukou komirte keia hoike, ua ma- nao ko oukou komite e waiho aku no keia hoike iloko o ka mahele [1] o ka Oihana Kuloko, Kekuewa, Ka- Laiwaa me Kamakawiwaoole, komite aponoia. Ma ke noi a Emesona, e koho ia o Kiwini a me Kalawe i mau komite hooponopono a kuka pu aku me na haipule o Olaa no ka po- no o ka hoolaa hou ia ana o ka luakini malaila, oiao aole i kupono ko E. Kekoa hoolaa ana i ua hale ia hoomnoloia [i] ola kahu noi kokua no Rev. S. C. Lahiau mai ka papa Hawaii mai i $75 non ka makahiki, hooholoia. Noi o Kamakawiwoole e hoopanee i ka aha a noho hou i ka hora a. m. a popo, aponoia hookuuia me ka pule Kulika.
La Hana 111. Sept. 15, 1994.- Halawai ka ahahui e like me ka hoopanee ana. Kiwini ma ka noho lunahoomalu, whe ia na hana me ka himeni a me ka pule Aiu, ma- lama ia ka hapalua hora haipule a kahea ia na inoa o na lala, heluhelu ia ka moolelo o ka halawai i hala a aponia me na hooponopono. Ha- paiia ke koena o na hopike omite. Na emesona, ka lunahoomalu o na palpala hoopii. Ekolu mea i waiho la mai ma ka lima o ko oukou ko- mite na lakou e noonoo. 1 O ka hoike a ke kahu o na Ekalesia Huiia Kalapana me Opihhikao. 2 O ka palapala hopii o ua mau Ekalesia Huiia o keala- waiho i ka hana, na maopopo ke kumu i loaa ai keia manao i ko kakou hea, oia keia; ua makee oia ia ka noho kuikahi ana o na mau Ekalesia la. He mea kaumaha no keia waiho ana o ko kakooa hoa paa- hana aloha i ka hana ana i lawelawe ni me ka hoomanawanui a me ke aloha, no na makahiki loihi i hala me nei, no ua makahiki loihi i hala ne nei aka ma ka @@@@ a ko oukou komite, ua pono e ae aku keia aha i ke noi a ko kakou hoa paahana. 2 No keia waiho ana mai o ko kakou hoa o Rec. W. Kamau i ka hana ua hala ke koikoi o ka hana e pili ana no ka palpala hoopii o Kala pana me Opihikao mai ko ka- kou like aku, aka he mau mea no i koe liloko o ua palapal hoopii la e pono ai i ke'a aha e no aloha ako i ua Ekalesia la, me ha la, us hooka- hua ia keia palapala huopii ilun@@@ na manao wela o na hana kala aupu- ni o keia mau la Ua haalele lakoiu i na ano hooponopono maikai ana a kakou i maa ai malalo o keia aha, nolaila ke paipai alha aku nei keia aha i na heahauau o keia mau Eka- lesia, e waiho aku i na manai hoo- mokuahana, a e haipu mai me ke aloha me Ekalesia e so malalo o ka hooponopono ana a keia aha. Ke aipal pi ia nei na Ekalesia a pau, O hoomahui kekahi i kela oleloi puka hewa mai, oi ka hilinai ole ua o ke lakou hooponopono ana, alaila e lilo ana ua mau Ekalesia la i mau Ekalesia kuakoa. 3 No ka palapala kahea kahu no na Ekalesia Huiia o Kealakekua me Kona-wae- na i waiho ia mai, e noi ana i keai e hoonoho ia o Rev. M. Lutera i kahu no kela mau Ekalesia, eia ka manao o ko ou kou komite; he mea pono e waiho ia kela hana i keai wa, o paa loa ananei i ka hana kuloko, ka mea i hapai lanakila i na kuwaho. Emesona, Kau-hane me Kekuewa, na komite.
Noi o Kalaiwaa, e lawe ia keia hoike noonoo, aponoia a nana no i noi hou mai e apono loa aku i ka hoike a ke komite, hooholoia. Ma ke noi a Emesona e hapai ia ka ma- hele h o ke kumuhana 5 Ekalesia kahu ole, aponia. Nana no i wai- ho mai i ka inoa o Kalawe e lilo oia i komite nana e malama a lawelawe a hooponopono i na hana a pau no ka wa kahu ola o na Ekalesia huiia i Kalapana me Opihikao, a hiki i ka wa w loaa ai o ke kahu, apopnia.
No ka apana o Olaa, noi o Kailnon e lilo o Kiwini i komite nana e ma- lama ia apana, hoholoia, o Kamaka no Onomes me Hawalau, Kahooio no Hamakua- waena me Komohana, Kailno no Kohaka Hema lutera e hoihoi ia aku no keia olelo hoohulo iloke o lkona lima, hooholoia, nui Kai- waa e lilo no o Lutera i komite nana e malama a hooponopono ia na hana ma na Ekaletia Huiia o Kealakekua me Kona Waenn, a e hookuu loa ia aku oia ma ke ano komite, Aponoia.
Ma ke noi a ka luna hoomalu e lolo o Kekuewa i komirte hooponopono a hoopau i na kuee mawaena o na Ekalasia huiia o kealakekua a me Kona-waena, hoohuolia; a o Latela no i komite nana e malama a hooponopono o na hana e malama a hooponopono i na hana ma na Ekalesia o Kaohe me Milolii, Hooholoia.
Hapi hou ia ka mahele 0 o ka kumuhana5 kula Hani; ua Kiwin- i hoakaka nui mai ua ke Kula Hani O hilop a na Emesona no na Kula a ae. Halapaaia ka mahele ukeiki oia no o lo kaina no kalapana ouna a me Emesona e kohoia i komirte e hui pi aku me keia mau keki no ka nininau ana ia laua, aponia; kohla o Emesona, Kekuewa a me kauhane i mau komite no la hana.
[k] Hana hoeueu, aohe mea i kamanilio ia, [l], na mea e kulai ai i ka pono, nui mai o Emesona e hooui ia keia mau mahele elua i hookahi, hooholeia; ka Kalaiwaa i hoakaka mai no ka Kamoku mau hana ua paewa no kauna mau haua ma kekahi mau kihapai o keia aha, nui mai ola e lilo o Kulika i komite e pane aku ia Kamoku me ke aloha, no na mea ana e kulai nei i ka pono ma kekahi mau Ekalesia o Kakou, Hooholoia.
Hapai ia ke kumujana 7, heluhelu haawina ohe mea i makaukau, nui mai o Kekuewa e hapai hou ia ka maele [i] ola kahu apono ia, nana hou mai no e haawi ia mai i ka Papa Hawaii mai na D. Kahooio i $50 dala a na ke kakauiolele e hoike aku i ka Papa no kela, ooholo ia. Kumuhana 8, kahi a me ka wa e hui hou ai ka aha, nui mai ka anela o na ekalesia hui ia o Kailua a me Helani, e oho ka aha ma Kailua, Kona Akaw, i ke kau o Maraki A. D. 1895 e h iki mai ana, hooholo ia.
Na ke kiai o Kohala Akau i waiho mai he olelo hooholo penei; olelo hoohole, hooholo ia; ke haawi aku nei na hoa o keia aha i ko lakou hoomaikai i na makamaka o Kau, i ke lakou kokua ana mai i ma lala o keia aha i na mea e pono ai ke ola kino, me ke aloha S. W. Kekuewa ua apono ia, na ke launahoomalu hoi i waiho hou mai he olelo hooholo hou, penei; olelo hooholo, hooholo ia. He mea pono no i keia aha ke haawi aku i ku lakou hoomaikai nui i ka hui nana ke kaa ahi kokua mai no na lala a me na hoa e ai, me ke aloha S. L. Desha, apono ia.
Keho ia o Emekona i komite pane aku no keia, noi o Kekuewa i ke- kahi lala o ke komite e ninaninau i na keiki a ka aha, he mea poon no e waiho ia ka mana a pau no keia hona ma ka lima o ke komite, apono ia. Heluhelu ia ka moolelo a poon ia me na hooponopono, noi mai no ka moolelo o keia aha ma ka nupepa KUOKOA, hooholo ia, nana no i nonoi hou mai o hoopanee ia keia aha a hui hou ma Kailua, Kona Akau, i ke kau o Maraki A. D. 1895 hooholo ia; hookuu ia ka aha me ka himeni a me ka pule a lunahoomalu.
L. K. Kalawe. Puula, Puna, Sepatemaba 29, 1894
He Moolelo Kaao
-No-
Namakaokapaoo
-
Ke Ahikanana Wi
Wo ole o kula
I Maui.
-
Ke Koa Kaulana i ke Au O Imaikalani
ka Moi O Kauai.
-
Ka mea Nana I Pulumi
Pau Na Kaeaeaokau
Ai A Puni
-
Ka Olalu Au Moana O Na Kai
Ewalu O Hawaii Nei.-Ka Hiapaiole O Na La I
Au Wale Aku La.
-
(Hoopukaia e John K. Ilihia, Lihue, Kauai.)
Ia wa, pane ae nei ua'lii la, ua maopopo ae nei ka oukou ike a pau loa la'u, a o ka olua wale no koe ka na kahuna, he makemake au e hoike pololei mai olua imua o'u i ka oi io o ka olelo a ke keiki, kona ano a me kona kulaa, ina ia he alii a in a ia he koa. Ia wa lalau aku nei ua mau elemakule nei i ka laua mau puolo iliili, uwai mai nei a mua o ke ale a wehe ae nei; aia i ko laa manawa i wehe ai i na puolo puu iliili a laua, he maalo ana o kekahi mea kino aka wailua ka laua mea i ike mamua pono o lana iloko iho la o ia wa, a kulolou iho la ua mau elemakule nei ilalo a liuliu, a kunou mai nei kekahi elemakule i kahi elemakule, a ea ae nei iluna a hoopuka aku nei i ka huaolelo imua o ke'lii, e o-, kai puhi, kai hee, kai kakala ka hoi o ka moku keia hoaka o ka pulelo ana iho la mamua pono o mauia nei no, a ua ike iho la maua, eia la he ka-ha-ea, he Uhiokalani, he Niuhi ai holopapa no na moku, ai koa, ai alii, ai lau, ai mano, ai kini, ai lehu, he e'a ku kanawao mai ka po mai, he laau palala Hiwa-uli no ke kapu, he i-o, he manu i ke a-ewa o ka lani, he i-o, he manu i ke a-ewa o ka lani, a he koa, o ke koa keia laupapa ka aina, laupapa ka molu, o ke koa no hui keia laumeki kahawai o Hilo, malo i ka hele a ke koa ikaika, a i kumu no mana e ike maopopo loa ai i ke ano o keia mea e ke'lii, e aho ea e u haele ae maua e koo iloko o na heiau, aoe moua e liuliu aku a hoi o ka poe o loko ei o ka hale a pau loa, aoe leo walaau, aohe hamumu, aohe hawanawana, aohe holoholo, he kapu ko loko nei ke puka i waho, a pela hoi ko waho mai a komo iloko nei, o o ka mmea e hookuli aua i keia olelo a mauia la ea, he make no knoa hoopai, a oia iho la ka olelo.
Ia wa i pane mai ai ua 'lii nei, ua mahalo ia kela manao o olua, no ka mea oia ko'u makemake o ka ike i ka mea oiaio, aole ao ka mea wahahee; a ia manawa i oili aku ai ua kahuna nei mailoko aku o ka hale a ku ana iwaho, a kamailio aku nei ua mau elemakule nei i ke anaina kanaka o waho e paapu nei, a kamailio aku nei, e noho malie oukou a pau loa o waho nei i keia wa aole e holoholo, aole he leo walaau, have ka ilio make, pua ka leo o ke kanaka make, alala ke keiki make, a nolaila, kai-hakoko kanawai o ke akua, aia hoi a komo ko maua mau poo iloko o ka hale nei la, alaila noa kanawai o ke akua.
-
Ka Hoike Ana O Na Aumakua O
Ka Kakou Koa Opio Imua O Na
Kahuna O imaikalani, Oiai
Laua Iloko O Na Heiau.
Ae, la wa, hele aku nei ua mau kahuna nei a kahi e na heiau, a pilaku nei kekahi elemakule a komo iloko ao ka heiau alii, a o kekahi elemakule no hoi a komo iloko o ka heiau akua, o ke ano hoi o keia mea a keia mau elemakule e kmomo nei iloko o na heiau, he haihaia ke ano o i hana, a oia ko laua kuleana o ke komo pakahi ana iloko o na heiau a i elua, a na ke akua a me na aumakua e hoike mai i ka mea oiaio, in a ia he koa, a in a paha ia he alii nui mai ka po mai, a i ole la, he ano akua a kupua paha, a o ka pule a na kahuna e pule ai iloko o keia mau heiau, he kaha-ea ka pule o ka heiau alii, a he ku-honua hoi ka pule o ka heiau akua.
I keia wa i hoomaka aku ai ua mau kahuna nei e kulu i ka pule, ke iho nei hoi ka pule a kekahi kahuna o i na papaku o ka hoi ua, naua aku ia la, nakolokolo, aole o kana mai ke hele la iloko o kahiki ke a i Kahiki moe, ke kapapa la iloko o Kealohilani a me Naomealani, a pela no hoi kekahi kahuna, ke haukawewe nei no hoi ka pule a nei elemakeule, aua ak ia la, aole o kaua mai, nakeke i ka lani, paapaaina i ka lewa, o-Wa i ku honua, nakulukulu mai ka pae opua, haamai Kahaka'eka-ea me Kuaihelani, mape opu mai ke kai popolohua a Kane.
Ala hoi i keia manawa a ua mau kahuna nei e haukawewe nei i na pule a laua, oia ko laua nei wa i ike aku ai i na aumakua o ka kakou koa opio, eia lakou a pau akoakoa ke kaalo nei mawaho o na heiau, a o ka wa no hoi ia o ua mau kahuna nei i kuupau iho ai i ka ikaika hele huhu o ka laaua mau pule, ke hele la a hu ka maknani aole o kana mai, me he mea la e hoowa ia ana oluna o na heiau, he alawa aku ka a ike i ua poe eepa nei e kaalo ae ana mawaho o na heiau, nee no ka pule a ua mau kahuna nei, a iloko iho la o keia wa i loaa ai ia laua ka ike, keakami a me ka mana piha mai ka kakou koa opio mai.
O ka hele hoi kela o na pule a laua nei a amama ae nei, puka aku nei a mawaho o no heiau, a ninau aku nei ke kahuna iaia ka heiau akua, i ke kahuna iaia ka heiau ahi, pehea ke akua? I mai nei keia kahuna, ua maikai.
Ia wa hou aku nei Imua nei a komo iloko ao ka hale, pane ae nei ua mau kahuna nei, ua no kanawai o ke akua, ua pau ke kapu; a haole iho la laua nei noho ilalo, huli aku nei a hoopuka i ka huaolelo imua o ke'ili. E kamaiho aku ana maua, a e hoolohe pono mai oe, e hoike piha aku ana maua i ka ike i loaa ia maua i keia wa, no ka oiaio o ka olelo a ke keiki a kahi koa i lawe mai nei, a eike ke ano:
Namaka-o-ka-paoo, oia ka inoa o ke keiki a kahi koa mei i hoike iho nei, o ka inoa hope, o kona inoa ponoi no ia, "ka-paoo," aole i hea kona mau makua ia inoa iala, nana ponoi no kiea inoa i kapa laia iho, he elua ano o neia mea he paoo, he i'a aia iloko o ke kui, a o ka paoe uala no hoi, aka ua hoike iho nei kahi koa i ka olelo a ke keiki, he kalina lau uala kana mea i ike e paa ana i ka lima a hoopuka ae la i ka olelo, "e ai paha au e koe paha oe, e koe paha oe i o o Imaikalani." He ai keia na ke akua he uala a e maia, a nolaila, o ke ano o keia keiki, he akua a he kupua, a eia hou, aole i ike keia keiki ia oe, a aole no hoi oe i ike laia, aka ua loaa nae kou inoa iala ma koua ano akua, a eia hou, "o Imaikalani ka hoi ke'lii, owau keia o Namaokapaoo." Ae, o oe ke'lii, a oia ke koa, o ke koa ia puni ka moku, a eia hou no, "me kuu aikane me Namakaokai'a, puni ka hoi o Kauai nei ia maua." Aia, akahi no a maopopo ae la, e hoike piha aku maua; eia ke ano o keia keiki, he alii kiekie, he alii nui mai ka po mai, he ahi a he wela, he ano akua, a he akua, a he kupa kekahi ano, he mana a he ike ma na ano a pau, he ikaika a he koa, he like ka maka o ka ihe a me ka laua palau me he wai auau la imua o nei keiki.
Aohe e lawa ka ikaika o nei keiki i ka lau kanaka, i mano kanaka, i kini, i lehu, puni o Kauai nei a puni, aole no e ana iho ka ikaika o nei keiki, pau ka moku, a pau aku ka moku, a pau hou aku he moku, aole no e ana iho, a komo nei keiki e komo i Kalahiki, o ka puni ana no hoi ia o na moku, alaila, e olelo aku amua ia oe e ke'lii, aohe aina, aohe hu, aohe i, aohe mahi, aohe palena o ka ikaika o nei keiki, no ka mea, eia ke keiki la ua hele a ulu kokea iluna, he lila maia no ka e'a, aohe e pala i ke anahulu, he iki aalii kukohana, aohe makani nui ikaika nana e kulai e hina ai, he laau palala hina-kii no Haloa, ua hele ka laau a nei keiki a po oluna i ka lehua.
Eia ka manu la he Io, he manu no Kahiki, ua hele ka lala o ka laau a neia keiki a luluu i ka manu, a nolaila he io ke keiki, aohe lala kau ole, kau o ka lala maka o ka lala maloo, he Niuhi ai humuhumu, ai holopapa, ai aina, ai moku, a nolaila, o keia mau mea a pau loa a maua e hoike piha aku nei imua ou e ke'lii he mea oialo loa ia, i lawe ia mai nei e kahi koa a hoike ia iho nei imua ou.
E manao iho oe e ke'lii, o ka olelo au i lohe iho nei, he olelo ia nou e ike aku ai i ke keiki, nolaila e ike aku oe i ke keiki; i aha ai? I ola ai oe, a i ike ole aku oe i ke keiki, ehia ka hui mea aloha o oe e ke'lii, a pakele mai no maua na kahuna.
(Aole i pau)
Hoolaha Humau.
Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola in a he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo. he mea oiaio keia i hooialo ia ma na wahi o na poai olaolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na.
Huale A Ayers.
Oia wale no ka Laau Hoola Ake maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano Laau Ohana aohe on a lua e like ai.
O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka. E pepehi a elupa ana i na Puha, e hoola ana i na pohapoha hi e ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma'i a pau. O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ai, ka na Waliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai. He mea pono e inu i ka laau.
Sasaparila A Ayers.
He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka ino ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.
O ka Ayers Cherry Pectoral Laau, aohe lua ma ka loola awiwi ana i na Kunu, Anu a me na Puu Eha. E hoola ia na Kunu Kalea a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.
O na Huaale a Ayers na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka
Hollister Drug Co. Lt.
@
@
Kakela
Me
Kuke
-
Ka Halekuai Nui
- O Na -
Waiwai Like Ole
-
Na Mea
Hana Kamana Aipau
Na lako pili hao kukela hale,
Na kepa,
Na lei @,
Na @,
Na Mahi,
Na @,
Na @,
Na @.
Palau Lio
Na mea mahiai,
Na au no,
Na au @,
Na kua hipa,
Na lei @,
Na kaulahao @,
Na uwea pa,
Na kaa palala,
Na mea piola,
Na @.
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai
Na Kaula,
Na hulu pona,
Na @,
Na pena, me ka aila,
Na hopa,
Na aila mahu
Na pakeke
Na pakeke hao,
Na kapu hao,
Na @,
Na @,
Na @,a me
Na ipukukui.
Mikini Humuhumu Kaulana
Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.
ka Remington, Elua Lopi.
A me na ukana he nui loa. o kela ano a me keia ano.
Kakela me kuke
@