Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 41, 13 ʻOkakopa 1894 — Ka Oihana Mahi Kofe. [ARTICLE]
Ka Oihana Mahi Kofe.
[Hoemauia.] He uaea i>ono no hoi mahopa koke iko o ka pau ana o ke kau hua, alaila e hoomaka keke ia ke oki ana i ua iala i pau ka hua ana ia makahiki, (oia na lala i olu ae mai na lala kumu mai), a e pau hoi kaia hana mamua ae o ka hiki ana mai e ka manawa pua o ke kope. Ioa e maknala pouo ia keia mau mea liilii, aiaila e Iilo auaoei ia i mea e kokua nui ai i ka hua ana o ke kope i kela • mekeia kau hua; aka hoi ina e hoopalaleha 19, e ike ia no, aole e iike ka hua aua o ke kope, oia hoi e oui loa ana ka hua ana i kekahi makahiki, a 1 kahi makahiki hoi, he omihinoihi loa kahi mea e loaa mai. Ua ike a ua niaopopo uo hol ia kakou ke ano o ka pua ana o kt kope, a nolaila he mea makohewa wale ao hoi ka hoakaka hou ana 'ku i ke ano • ka pua aua o ke kope a hiki hol i ko lakou wa e helelei aku ai, a me ka ike ia ana aku o ka hua iluna o na laia. £ hooaiaopopo ia nae, o ka haale ua aoa i ka wa o Ka hoomaka ana ae o ka pua e mohaia a he 2 a 3 paha la • ka pua ia manawa, e lilo aoa la mau pua i mea waiwai oie; no ka Mea na ka ua e hoopaia koke i ke a'u o ka pua a palaho a h«lelei wale hoi; aka hoi, ina e haule ka ua mahope koke iko o ka heleiei ana o ka p«t, alaila e
Uto aaw la i mea kokua nui ioa. I 1 ka wa e ano oo «i ka hua % a ho«»tn.t- | ka hoi ka paU a oa, alnila e ho»»u)«ka I ka ohi an* »ku i hut p»i», | nie kit nii'Hma p«nr> l«i* »» l.»?« leīj wule I>uh I p»»!.». .♦ t » 'a e i han* niiu ai it hiki i p t i •*na n | k© kdU hUit, E h»!\>»:rH*»J" v po |K>MO | ia hol, ##!e e »• ij»»i ht »»« huh i | ano pal« haa(u.i n«», »ka o na \ bua W.il> Oo , (wli) »|t*ikni, »>}.* Im i, ! UA uU līke ka ili o k* hua « pu i. j A oiai no hoi, a..»!e liv hookHhi ■ pdla ana o na hua a pau Ioh, n*>liiiH be mea p«?no e makaala kt» o»ta inahi kope ia mea. Ua ike ia o na hnu pnlH mua, aole oo e oui ioa Hna i ka luauKwa hooknhi, aka o Ra pnla elua ana, ola ka wa httna nui. Au!f no hol e pono I ka wa o ka ohl ana e huki a e hoole aiai pnha i na hun. aka e ohi pakahi oo, a ma ia ano e loaa ole ai he poino I ua IhIh o ke j kope. Aoie no e ukukua Ioh ka pahi ana o ke kope i ka wa mHlie, aka ina he wa ua, e hikiwawe loa aua ka pala ana. Noiaila e pono 1 ka uiea mahi kope ka inakaHU ttna i na ihhnawa a pau. Malia paha he inea uui i ka e heluhelu ana i kela nmu walii wehewehe pokoie ana, ke ano o ka aiahi ia ana o ke kope ma na aina e, noiail», ke panee pu in aku noi keia oihIhIo iho, oia hoi na mea i ikeia ma na hoike a na Kauikela Auierika e noho ana ma Mekiko, Guatamala, Berazila a me kekahi uiau aina e ae no hoi. KEANO O KA MAllI ANA MA ME* KIKO. No ua mea e plli aua i ka hooalu ana I ko kope ma Mekikn, penei ka M«kia J, D. \Varner o ke kulaimkauhale o Mekiko mau hoakaka aua inaloko o ka Nupepa <«Mexican Tracier." O ka olhana Muhi Kopo ma Mekiko, eia no ia ke nee malie nei, aka ua hoomaopopo ia ke loaa noi mai ka 100 a 200 pa kenota puka maluna o ke kumu waiwai, h o ke kope no hoi o Mekiko, ua ike ia oia paha ke kope helu 1 ma ko ao nei. O ke kuiuukuai e ka paona kape hookuhi o kuai ia nei i keia wa ma kahi iho no o ka mahl kopo, he 20 keneta no ka paona hookahi, a nnle hoi he mau lilo komiaina a mau ano e ae palia i ka poe na lakou e hoopukapuka aku; o ka liio i avelike ia no ka paoua hookahi mai ka wa o ka hooulu ana, ka malama ana, ka ohi »na a nae ka hoomaemae ann, he 7 kenet* wale no. O ke kuiau* kuai o na uina kupono no ka mahi kope, oia hoi na aina hihia ole o ko kuleann, e loaa no ia mai ka $5.00 o ka eka a i ka $100, e like hol mo ke ano 9 ka waiho aua o ka aina; a mai kela a me keia eka hookalu mai, ua hlki ko hooulu ia mai ka 000 a ka 1000 kumu kope.
Ua olelo pu ae oia, aole laa i loaa kekahi mau poino i na Mahi Kope o Mekiko mai ka Eleao a kakani paha; aka nae hoi, ua Ike ia maloko o kekahi puke i ho®pukaia mai ka Oihana Mahi mai • ia aina i ka 1883, e olelo ana, ua hoomaopopo ia mawaena q na mea © hoopoioo ana i ke kope, aia he Eleao e kolo nna malalo o ka lepo me ka hoopoino nui hoi i ke aa o ke kumu kope ma 0 ke nali ana i na aa. O ke kiekie kupono o ka aina no ka mahi kope ana, aia no ia mai ka 1000 a i ka 3000 kapuai ke kiekie maluna ae o ke ana o ka iiikai, a ua hoomaopopoia oia mau wahi, ho 01 aku ia o ka maikai loa, no ka mea ua hiki aku ia i kahi ano huibui o ka aina. Ke hiki mai i ka wa pala o ke kope, o nn wahine a me na keiki ka poe nana e ohi. Ua hoike ae o Mekia Warner, o ka avelike e uku ia ai ka poe hana ma na wahl mahi kope, he 43$ keneta o ka la. xMa ka Senora Moreno, ke Kuhioa Noho o Mekiko ma Amerika Huipuia mau hoakaka ana, i hoopukaia i ka 1875, ua oielo oia o ka lilo no ke kumu kope hookahi, mai ka hoomaka ana o ke kanu ana a hiki ikapihaanao ka eha makahiki, he 11 keneta wale no; e komo pu ana ooe ke kumukual o ka aina a me ka uku hana o ka poe paahana; a ua olelo pu ae no hoi o!a I ka wa e piha ai i ka eha makahiki o ke kope, e loaa aoa mai ke kuinu kope hookahi mai ma kahi o elua paona, j a ina ma ka 10 keneta o ka paona hookahi, alaila ua like me 20 keneta ka loaa no ke kumu hookahi. O na iilo no ka ohi ana a me ka hoomaemae ana i ke kopo a hiki i ka wa e kuai aku ai, aia ma kahi o ka 5 keneta waie no o ke kuma hookahi, alaila e koo ana he puka o 15 kenela mai ke kumn hookani mai. A ina e iaaa ana he 1000 kumu i ka eka hookahi, alaila e loaa ana he pukao$150 no ka eka hookahi, i ka wa hoi e piha ai he Hii makahiki o ke kueoa kope. £ pii uau aku ana no ka mahuahua ana • ka hua o ke komo hookahi nai ia manawa aku. O ktia malalo iho, ua lawe ia mai ia mailoko mai o na boike pili aupuui o Mokiko e pill ana i k« ano o ka lawelawe ana o ka Oihana Mahi Kope, a he mea pono no hol e hoomaopopo poao ia ma na wahl kaou kope e ae a puni ke ao fiei.