Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 41, 13 October 1894 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

i'Ao!? o rn*kosi mākfmak? e liwe i ke koikoi 7 di b*l» n<> nt uaiiAO i h>x>puk* !a malAloo kc»» v*jo e ko io**o'i poe rat-« kak»u | I na iho no Imua o ke AloI.HA NO HUĪ E HAKAKA KAKOU K I.AN'AKILA ANA NO. Mukaainana, Hept, 17. —Aoao 4 lalani itainu nialuna iho e heiu ai, pehea e lanakila ai kakou ke hakaka? Ei, ehoohenehene mai auanei n;i hoku o ka lani, a akaaka mai ke aloiloi ka ia waha liilii o ke kai, a i oie ift i ka hee i ke kuu mai a pouli na maka o ka Makaainana e hou hewa mai nei, pehea e lanakiia ai? Ile nali aku hoi, naaupo loa kela noonoo, lalaa loa kela ao ana, e aho no ia kanaka e nohe iioko o ka opu o kona makuahine, i ole e ike i keia alakai lalau a ka Makaaioana. I'ehea, aole anei ua makaukau ke aupuni Hepuhalika nnni o Hawaii i keia manawa, ua lako i na mea eha, l>u, pahi, elau a pela aku. "E olelo mai ana. paha ka M<kaainma, aoie he aupuni naaupo loa hoi keia, he pi gl he ai kanaka, he naaupo ioa kela noonoo Iapuwale; q ke aupuni ka i iako i na mea kaua o ka hoolehelehe kii aku kau. Iloohoa aku oe i ka la ipo, poohu ko lae kuhi ke pohue, kai no o ka hakaku pono e hoohiki iho na kane kupono a pau no ke koho a hookomo iloko o ka pahu balota ina moho a kakou i manao ai he mau koa wiwo ole, e kaua no ko kakou mau pono iloko o ka Hale AhaoUlo o ka Ilepuimlika nani o Ilawaii, o ka hakaka pono ia la."

Aole o kau hoeueu hakaka o knhl poa ke pau i ka make, e Ilke me ka hoala kaua ana i ko au o Kaiakaua o Wilikoki ke alakai, pela no oe nole oe e hookokoke aku aua ma kahi o ka iiaunaefe e hofo ana oe, o ka pauhananuu iho loaa koke oe i ke oūe-a-liilii a ka lmole, o paku ae nae paha i ke palau moena e like me ou wahi kupuna naaupo o Wnimea i Waialua la o o aku, ea hele oe a hikl ilaila kahe ka hupe pulu loa i ka hou, make e no i ko kula o Mokuleia aloha wale. Aole no hol e noonoo ka opu peleleu a ke kalai naauao hoopuka i ke akea, he hana palaueka anei ka hana kalai nupepa, aole he waha ia 110 ka lehulehu, e kalai naauao ana i ka

puu a me kee o ke aupuni. Oi kamailio aku nei oe iwaho a o ka ioaa ole o ka nhui maia e painuu ai pane mai uo, hoomanawanui kakou a keia mokuahi ae, a kela mokuahi aku, a keia nuu ae. Ua hooholo ka aha Senatoa a keia kulolo ne, pela no e hoopunipuni nei na nupepa anee alii, a paakiki kuhihewa loa ka lahui iuanmii o ke ao iaiau a aa nupepa pai anee alii. Ina no hoi ho l:\hui e ao kanaka ae ana i keia epa mau ia. O ka waha kou e kole o ka pakeke ko lakou nel e nakeke, ina lie baibala ma kou hale, e lena ae ko mau maka ma Ieremia. Ku mai la hoi na hokl hihiu ma na wahi kiekie; hau ao la ko Iakou mau waha i ka nakani. No ke aha kela hau ana, ua hakahaka ka opu piha no ko lakou oei waha i ka papaa barena, hau wale iho no kou waha i ka hua kepau aole paha ou pilikla, ua loaa kan ai a me kau ai he kukulu hua kepau. O lakou nei hoi o ka lahui au e ao lalau oei, ke hau opi nei ka waha i ka makanl aohe loaa o ka hana no ka hoohiki ole malalo 0 ke aupuni RepubiUika nani o llawaii. E hakaka ka ponopehea e hakaka ai, i aha ka pahi i pahoa nae paha he manumanu ka mea loaa aole e pohole aku Jca alualu o ka haole, ku e mai ia no i ka waiki a ka haole. Papapau kakou he aa ko ka hale, ina ihe no 1 ke alo paa ke kuhi ana 1 waho, ua pala onukunuku ka maia kuhi koke no I ke alo, eia ka oieio ao a Keopuolani ia Kekuaokalani, wehe ka piko la e ka hoahanao oiai aohe makemake o Keopnolani e hakaka e noko iike, o kan hoi ina hoi kakou e hakaka e ianakiia ana no. E hakaka io auei kakou ua Uko anei kakou l na Ihe laameki, ka wai auau o ka nai oupani kanlana o Hawaii, ka Napoliona o ka Pakipika ka moi Kaniehameha I. IV hea keia i lako lakou la i ka pa, o

ka hai kaa o ke a'a i MMaaloa, be ike oie paha o na poo anpaai i keis m?im»iaole!o iwaeaa o koo aianao pep«i f ina e hakaka kakoa e ianakila ana no. E olelo ia mai ai oe henoo iEe ai«to kpalaa o ka waha a oki ia a muuniua, i o'.e e ao h«wa i ka lahui e hoeuea hakaka. O ka hakaka anei ka mea e Unakila ai, aole o ke kaikahl a hui pa m« na hooponopono aoa a keia acpuoi P.epubaJika, iua n« he noonoo kaulike kou e ike no oe i ke ano o ka noho tnoi o Kaiakaua, he aiunu i na mtina a pau nona wale ao aohe nana ae o ka poe wjiwal e «ka nei i na auhau koikoi, e hoopiha nei i ka waihona waiwni o ke aupuni. Eia kau ke hakaka a lanakiU, he l hana uuka anei ka hakaka, aole | anei e hookahe ia ana he mau auwaha koko, e like me kau malalo iho, aole aoei e h#ekahe ia aoa ke koko makamae a ke Akua i haawi oiai ai i oia no na kanaka, ina e hakaka e ioaa hou mai anei ke oia aoie e pio ana kaa ahi, hoi no ka uhane i ka mea nana i han», he hana aloha anei ia i ka aiua hanau a me ka lahai.

Ke ao mai nei ka baib.ila, o ka mea oki i kona lima i ka pahi e nui ana ka waha i ka alaia, malia paha aoie oe e make koke ana he kino nuaui pauhananuu, he ola ioihi no 1,000 A. D. hou aku. O kau paipai hoi ina no hoi e h*kaka ana kakeu e IanakiU ana no, a maka hiamoe koke oe aole e nolio aiii hou waluna o na hua kepau no elua kaau makahiki i koe. I aha ka kakou pu, fle; aoie i ike ka haole i ko kakou waihona pu i keia manawa. aia a hakaka ike lakou he kii waie aku no i na lala o ka mikana, papaia, hei, a haihai inai a uhai ac ke kumu me ka eieu e hakahuka aeana hoekomo ka hua aliipoe mahope aku, puhi aku i ka waha aiele ka poka aliipoe a ku ka nalo, ea hilahila ka poe naauao i keia hookikina au e hakaka kakou. 0 ka mea maopopo ina e hakaka ana kakou e pau koke ana keia iahui, e like me ka olelo ia aole e hala he kaau M. H. i koe nalowale keia lahui, o ko kakou mokuahana iho la no hoi ia kakou iho, hakaka aku nali niai, paluku aku pohole mai, o ke kokoke ana iuai la o ka elelo a ke kauoha l'.ou. O ke aupuni i mokuahana iaia iho aole oia e mau, u ke uwalo ae la o Aperahama ia Lota he mau hoahanau kaua,'* aole e pono kaua e hakaka kai no i ke pukiki kakou e hookeke aku ai na niho ia kakou iho no ka, he haaa aloha paiia ia ia i ka lahui? He hana naaupo foa īa e like mo ka na pake e kaua puaa mai nei nie na Iapana, he oki ke poo a oni wale iho no ka pauku kino. l'a hiki mai anei ka la e kue ai ka makuakane i ke kēiki, o ke keiki i kona makuahine, o ka makuahine i kana kaikamahine, a uoho aiii ka haole ke pukiki a me na lahui e ae o na aina e maiuna ou e Ilawaii aloha, wahi a ka Makaainana paipal hakaka nui wale o kela mau la. E like me ka olelo ao a Abarahama !a Lota, Pela no hoi kaua.

Aole pono o hakuka, lie inau Ilawaii no kaua elun; Eia ka aina nui palahalaha o ke Aupuni llipubalika o Hawaii nani imua o ko kaua alo, c koho mua oe: Ina o ke Aupuni Ripubalika kau, a o ke Aloha Lahui hoi ka'u. Naua mai oe ia'u; Alawa aku hoi au ia oe. I hookahi umaunaa imua o ka Ilipubalika o Hawaii. A kohu iho hoi ka leo alii a ka Na'i Aupuni Kamehameha I, "He Mamalahoe Kona Kanawai, " ke ano, "Ho maluhia." Hole ka elemakule me ka luahiie a moe i ke ala; mc ka oki ole ia o na poo t ka hoapiii o ke kino, a walaau mai i kahle, wahi au e ka Makaainana kumakaia. » Maiia hoi o oe o kaua ke kau mua aku ana i Peresidena no ka Ripubalika hou, ke hala ae ko 8. B. Doie kau, oiai he aupuni koho keia, ua nui hoi ka poe lawe i kau nupepa mai Kumukahi a i ka weio ana a ka la i ka mokupuni o Neko. Auwe! O Neka ka hoi t Hewa ia la ! O ka'u hoi ke oli aku mahope uei: E Hawaii e kuu one hanau e, Kuu home kulaiwi nei, Oli 110 au i na pono lani ou, E Hawaii aloha e; C'lio. E haaoli t naopio Hawaii nei, Oli e ! Oli e ! Mai na aheahe makani e pa [niai ne! Mau ke aloha no Hawaii. Aole pono e hooulu i ka hakaka e ka Maknainana, o nui aku ka ino Aloha Lahii. Honolulu. I ka wa e nakuiu ai oloko o ka opu me ka eha, a helo moku ka iepo, aiaila, e hoao i ka Chamberi ain's OOLie, CUOLERA & me PlAl ROEA Rembdy laau iapaau a e oi aki. ana kou mahaio ke ike oe i kona hopi oa. JIe oiuolu, paiekana a puhili ole. He oluolu, paiekana a puhili e e Ue 25 a me 50 kenela o ka om*ie, a e kuai ia no ma na h&lekuai iapaai a pau. Bksson Smith & Ca, nu Agena ma ko Hawaii P&eaina. tf.