Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 41, 13 October 1894 — MA KE KAUOHA NA RULA A ME NA HOOPONOPONO ANA NO NA HOOHIKI A ME NA KOHO BALOTA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

MA KE KAUOHA

NA RULA A ME NA HOOPONOPONO ANA NO NA HOOHIKI A ME NA KOHO BALOTA.

i •. a:. \ jw-i»Aio a 1/1.1 ka 1 : • , , J o ka Pe* 2. i;.»-k 1 .sj*• ī# *» « ka Aha K *- k » I' .'iku .*♦ o ke Ku- :. ♦ h »n.i : n.i ru'.i a me : -v *<•i ku* "k- i k* Kn-.-4v. ..: . k.i s V.vel.iWf ana i :<n ■ i. - l.i'k* :i n." na k»«h«» i«.ta f Lk* i.i i h««oka.'twale ia ai e k*- K »i a tsa inana ? st a |>nu j h'" 'i i 1 m tti.n n»aluiia «•»*u : ; if.: .15 ,r» u ke hun.i. n"laila. .. r*i P !»"!♦-. P»re-i.h--r .: >. 1 11« ; li'. iliia -1 Haw:tii. ii*#- ».; 1 " k:i Al.a K-ihina. kf* ! -i ..•* ; k-rth.v: ak } 1 i na rula a • . : L *>:■■ :;•'j" «j;< > an.i n.alalo • m.:x 1 na <»h'ln " ... . 1 > ♦ !. i h'"»- . : .• »• '.«• K :n.';ka:ia«:ii. N • V' ; lu'.'M'l \N\ I K F ANO. i ■ 1 1:,.i (■ k-'iana ma- . . • . i t 1 ! i Hula a !»<e na If•»- ~ •, i 1 },'::!• »l*-!<» a me » ••.< !•> !i. ti.l!'• ih... e nia- ■ t 1 : , j i 1 i :..i n,«'a a pau i- : ► « > ; 1 I.♦•!, il::» : 1»• ī♦ - ♦* ku'* li.'l ■ • . - ; . .ī n <!."{"■ inai ia ' ' » V • !;• I. ' ' K :> t. )>ih a »• n, 1! 1 a" ia <• K s •• ka kalaiaina ► i 1:: i-.'. i '• k.i !»fj»ubalika. K'-:i:.ul.aiiawai. ♦* j»i!i a e nui • • k- Kulll' 1 k:♦ li. 1 w ai •• ka !:• : . • .1::i • • 11:»-\ aii. i k tika!a ia 1 . ! A 1' 1 "l' L n:♦* ka h»>«»loli , ; ■ ;.:1. 3 . .: 1 \::'.a,\ a i "I<* "Na LlUia \ t: : . : "iii-iu Paj'a Nana.'* v j.;'i i 11 ,i, !■• ;a "ia ka Luna Nana i . • : 1 1 11 :i Nana K"h<> I»al«•- ! : :ka a ia Iiial«»k«» n«'i. M-.!.., II"!" l'.al"ta' a i »»ic ' M ua pili ia i ke kanak t a *ī...'; kanaka i wae i:i inalah» .. k- aij • i )i.>l kaka ia ♦• k» ia inau 1 a n,»- na II'»"i»"in»|M»n<» i hoo- »':«• j i nH. 11" ke koho ,1 Īi.a : l !• '.i.t a: k t !l"ll«» il'»k«> «• ka \h.«. .!■■:»■ ' \h:!." j.i!i ia i kekahi aha i • •i.«ka ;:;:i 11 h inannili <• keia iuaii i;.;:aa n.» — sa H'»ip»>ii>ipono aii:i e i.,N.; 4 ..;.»k«.i" i 11 a l.ihliia i ulu a>- ' ,:t i.'.l■ • - >i 1 n,' :t. • i'.tpt" a i «•!<.■ "Na Papa." a i ole •;.., P i].a H-H,j.aa In«».i." ua ]>ili ia ;. t l'.ipa a i!a\ 1 r.i| a Hoopaa inoa . , | ■.. k"li" i h«H.ka:»uale ia 111:1 k< ! !;;,■: ll':!a a n:»« na H<»opon«»K"h - i;.il"!a." ♦ pili a e manao ; k. *..h,« !-a!"ta ana i na Sena- • t a i <•!«• n» i.MiKiinakaainana i i. • , *.ika ia »irl i», »h>k<» nei. H". 'pa.i ;n".i, ua pili ia a e u.M" ia U" ka ni'-a h««»j»aa i na :n .1 .. I i p..»- k.»h" hal.'la ! h,>«>ka- .: v. •'« :.t n-ai'ik" nei. "Apana." «.• j.i!i i;i i kekahi Aj>a;.a K"ii • Ikil'-'a «• ia nei. K.. h".a h !" "Malok" nei. ' i hooia i'"k" " k<*ia inau Kula a !. 1 • :.i H""j<"!i"j>"Uo :»na, <• nianao -, i 1 ]■,:! :a a «> k«<n;i an<> maoli. ;;a ];kr!iir k«» ka inea holook«>a, • ■•'.• 1 ■•. <• L""po!«»lei ia a nia ka ; auk.i w.ili' ii" 1 hi»«»komo ia ai. ina ; h"ike ii.:t"j»"}"> h>a na t>lelo < ■ • k"a ka niana«'. <':.:■• H""!!!kl <» N V 1.1 NA Al I'IM. ♦ \ i ■<•? K' !i" P» \! "lA. N A Lr\ \ M \k \ :\ \N \ \ MK V\ Jl K1 . \l\ ' i• i' • P<"(\ l{ /<>. ) Pa'ik'.i 2. A"!e ♦• kupom» ki'ka--5 : :; «.1 . !i'i" 1 l.una Aupuni, Sena- :. a L",n i!;:akaainana paha malalo - . L'. pi:! a:ika a i o!e ia i mea • •? - 1 ;!: 1 >. u.iu-. Lunamakaainana • ; . k, kahi 11:1»' j»aha aia wale Uo a : ■>'h.ki kak.;nin«»a <-ia i ka 'iiiki !>,ah< >j><' iho n«-i: K«- h""hiki i.» i au iniua «> ke \k-. * L".i «' k«»kua no au i ke K ukanawai. na Kanawai a me Aupuni o ka Kepuhalika o H iwaii. a ;i"l< au ma kekahi ano e k 'kua ma ka h"ih«»i hou ana a ::a ai:.i pah.i i Auj»uni M«>i ma k>< Hawaii. P i*:k ! ". Aole e noho kekahi i **a■. »!••!' a I.unamakaainana paha. ! . " ka Ah i"!elo. aia wale 110 a • :a n:a:ah> :i i kulike me ke K;:v '::N.i!i.uv.ti a me keia niau K';kt a ni<* na H<H»i>on"pono ana. K\ \?i\ Kikkh k\ Mkn >\n\ r ]{~ <v. \ " i"«<! a • KK Kl Po V o \ \ Lai \. A'»v .' •'. : •.'!•< 1 i P,l". k 'i l*>. ) P.i'.:ki: L li.a ua h«»v»j»aapaa ia k h ' aiia i kekahi noho nia k-''-x - •.* fc.ije c!ua a ua ulu mai ka .; k.i'.iawai «.> ka Aha Hook ' 'n- i • K .eki • wa'e n<» ka lunak.i::.»v.a: T;;\na e h<n»ho!». ina paha i;a k"h.» 'p'iiiMa ka mea ma ia noho: ua n-ana»» ka Aha ua m:\lama ,a : o ke koia» ana elike me ke kaalaila nap.a iu> e hooholo i ka ?..«•;» i koho ia. 1L '!kr A\A N'> KI: Kux>NO. i K- - .\hinauai Paulu f/. i i'auku *». Ina ua kiie ia ke ku- <• kekahi niea e lilo i StMiator a l. ii.ainakaainana jviha, a i ole ia ♦ <• k'.»|*o!io o ka mea kolio i na >« '~.*tor a Lunamakaainana j<\ha *' k« kahi i»iea i kujH»no i ke koho :mua o kekahi aha i hvia he mana ♦ ii.» \:i hana e ili no ke k"ik"i maluna o ka mea i hoopaaia 1»" k"j.a kntK»no e !i«»«>maojH>jH> i k«»na kuj»ono. o ka olulo wale no » 1 "!*• ia «• ka !i«v»hiki ana o ke kanuk& i kue :a ua kuj«<»n«i oia aulo e luanao īa ua lawa, aka uana no e h«>ikt- niai mamuli o na olelo ike e a ma"}*>jn> i ka Aha ua kujK>f;o wii. < > n* olelo i loaa ole na kakou ia a 1 "h' h«H»hiki paha a kekahi uum i kaimlua ia kona kli|)oii.i.

\.\ e :n3r.v*' ia «a l*w:\ ka V"--V-H a<? i k#* fc< : k"i « ka < ;v.«»: aka he |»-r.o iaia e lawe riMĪ i ruau ike hou aku e lawa ai i k" ka Ahaolelo H«>'kok.k< ]o a aha <• i .*•? ?nan.-io. ua kiijc»rio oia. | ole o ka rr»E i Koh.-ia. ( Kumnhanwii Pn >ilv 42.) Paukn 6. Aule e hiki ke koho ia k-kahi Jala <> ka Ahaolelo iioko I -) k.i manawa i koho ia ai 0:3 e r;'«ho ma kekahi oihana o ke aupnni. k<x* nale no ka oihana Peresi- • i'Mia a Kuhina iluko o ka Aha Kuhina. Lunakanawai o ka Aha Hoe»k«<]"koIo Kiekie a lala f>aha o ka Ahakuka o ke Aupuni. Kf H'NO OI.F O 5A Lt .VA Al Pl'M A *>IY. KA P"E 1 Hoomana IA MAi.aLo o ke At;pt.\r. < Ku muL'i navrai Fav.ku ) Pauku 7. Mawaho ae 0 na hoa 0 ka Ahakuka o ke Aupuni. a«»Ie kekahi n s ea e paa ana i kekahi oihana iloko a malalo iho a i ole ia mamuli o ka iiiana o ke Aupuni. i iiui pu ia me na Noteri o ka Ivehui<rhu a me na Agena Hooiaio I'aiapala a kanaka paha i h'»hana ia e ke Aupuni e kuj>ono e koho ia 1 ka Ahaokio- a e n"ho ma ke an>» he h" i i koho ia no ia hale. Kt i'o.nm «»i.f o Kkkahi Pok. ( K>* rrt ul't naleai Pauku 44) Pauku S. A'»le kekahi mea puj»ulr a huj»o. a aule kekahi mea i kij'.ikuia inai ka Ahaolelo mai no ka haawi ana a i ole ia kokua ana ma ia hana. a aole no hoi kekahi kanaka i haawi ia ma ke kanawai no ka aihue. kipe, imi loaa ma ka hoopii!ii]>uni, a i ole ia kekahi hihia hewa e ae i hoopai ia i keia luanawa, a i ole ia e hoopai ia aku ana paha ma hoopaahao ma ka han:i ook-a a i ole hana <x>lea ole paha no kekahi manawa e oi aku ana ma mua o elua makahiki me ka lioojiai dala ole paha e kakau i kona inoa e koho K»alota a e koho paha, a i ole ia e noho ma kekahi ohi ana iloko a i ole ia malalo a i ole ia mainuli o ka mana o ke Aupuni, ina aok' ua mea ala i hoopai ia j>ela i kalaia a hoihoi ia kona mau j>ono ki v i l:i. KA lIALK 0 KA POK I KOIIO lA. K.\ NU o x.\ Ll NAMAKAAINANA. ( Ku m ukana 11 ai Pa uhu f>7.) Pauku 0. He umikumamalima k 1 nui o na lala o ka Hale o ka Poeikohoia i koho ia, koe ma na ano i hoakaka ia maloko nei, i kela a ine keia elua makahiki. Ka M nnawa k Noiio ai ma ka OIIIANA. Pauku 10. 0 ka manawa e noho ai ma ka oihana o na Lunamakaainana i koho ia ma ke koho halota mua i malama ia malalo o keia Kumukanawai, e mau aku no ia a hiki i ka Poakolu hoj>e o Sej»atemaba. a o ka manawa o ka j>oe i kohoia ma ia hoj>e aku ma kekahi koho balota mau, a i ole ia koho kuikawa, e mau 110 ia a hiki i ke koho balota mau i malama ia 111 a ia hope iho. Na Apana īanamakaai.nana. Pauku 11. No ka mahele ana iloko o ka Hale o ka Poe i Koho ia a hiki i ka manawa e hoakaka ia ai ma kekahi ano e ae ma kekanawai. ua mahelo ia ka Hepuhalika iloko o na apana Lunamakaainaua mahope iho nei, oia hoi: Apana Kkahi. o kela wahi o ka Mokupuni o Hawaii i kapaia o Puna, Ililo a me Hamakua. Apana Klua, kela wahi o ka Mokujmni o Hawaii i kaj>aia o Kau, K<>na a me Kohala. Aj»ana Kkolu, na Mokupuni o Mani. Molokai. Lanai a me Kahoolawe. Apana Kha, o kela wahi o ka Mokuj>nni o Oaliu e waiho ana ma ka hikina a me ka hema o ke alanui Nuuanu a me ka laina malaila aku mai ka Pali oNuuanu a hiki i ka Lae o Mokaj>u. Aj>ana Klima, o kela wahi o ka Mokuj>uni o (>ahu e waiho ana ma ke komohana a me ka akau o ka Apana Kha. Apana Eonu, na Mokupuni o Kauai a me Niihau. Ka H(X)Noho Ana. Pauku 12. He kuleana ko ka j>oo koho ma na Apana i olelo ia e kolu» i na Lunamakaainana e like me keia olelo ia mahoj>e iho nei: Aj)ana Ekahi, Elua. Ma ka Apana Elua. elua. Ma ka Apana Ekolu, ekolu. Ma ka Apana Kha, ekolu. Ma ka Aj>ana Elima, ekolu. Ma ka Aj>ana Eono, elua. N\ Mea k Kipono ai ka Pok i Koiio 1 a. | [Kiunukanaieai Pauku ōS.) j Pauku 13. I mea e kuj>ono ai e lilo i lala o ka Hale o ka j>oe i koho ia e loaa i ka mea e manao ana e koho ia i ka manawa koho keia mau mea: Ua j>iha kona mau makahiki he iwakaluakumamalima. lle kuj>a kane no ka Hepuhalika. Va hiki iaia ke heluhelu, kakau a kamailio i ka olelo Beretania a i ole i ka olelo Hawaii me ka niajx>no, Ua noho iloko o keia aina aole emi malalo o ekolu makahiki. A he ona oia o kekahi waiwai iloko o ka Hepuhalika nona ka waiwni io i emi ole malalo o hookahi tausani ilala mawaho a maluna ae 0 na hihia a pau. a i ole ia ua loaa iaia kekahi loaa dala aole enii inalalo o eono haneri dala iloko o na mahina he uiuikumamalua mamua koke iho 0 ka la koho balota. KA sexate. Ka Nri o na Lala. (KumuLanawai Pauln 54) Pauku 11. He umikumamalima lala o ka Aha St 4 nate. Ka Manawa k Noiio ai Ma ka OIIIAXA. Pauku 15. E koho ia na Senatoa ma ke koho balota mua e ma-

:-m.a i-\ n k; U m.iu r'.;l.\ 3 vr«A nna, e ii«»ho lakou n.a ka c»iharui a hiki i ke k"h«> haloia nui e malamaiaana rna ka makahiki 1>99. E koho ia ea ma ke koho halola nui e maUma ia ani ma ka Pf«akolu hoj>e iloko o S«pateniaba ISOO iloko o ekolu p«aj>a e noho nia ka oihana no elun. eha a me niakahiki pakahi, a ma ia hope aku no na manawa o eono makahiki. ona hooponopono ana ame na mahele ana o na manawa e hoomaopopo ia no e ka Ahaolelo. Na Apaka Sesatoa (Kumul'inmeai Pauhn 56.) Pauku 16. oka maheleana iloko o ke £enate a hiki i ka manawa e hoakaka ia ai ma kekahi ano okoa e ke kanawai e inahele ia ka HepuV/»lika iloko o na apana ?enatoa mahoj>e iho nei. oia hoi: Apana Ekahi. ka Mokupunio Hawaii: Aj>ana Elua. na Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai a nie Kah»x>lawe; Apana Ekolu, ka M«>kuj>uni o Oahu; Apana Eha, na Mokuj>uni o Kauai a me Niihau: Ka H(X>n«>iio ana 1 na Sknatoa. Pauku 17. Ile kuleana ko ka j>oe koho uia na apana i olelo ia e k»»I»o i na £enatoa e like me keia mahoj>e iho nei: Ma ka Aj>ana Ekahi, eha. Ma ka Aj>ana Elua. ekolu. Ma ka Apana Ekolu, eono. Ma ka Apana Eha, elua. Na Mka e Krpoxo ai e Lilo i Senatoa. (Kumukanawai Pauku 50.) Pauku 18. I mea e ai e koho ia i Senatoa e lilo ke kanaka i kupa kane 110 ka Hepuhalika; L r a hiki aku oia i ke kanakolu inakahiki; E hiki iaia ke kamailio, heluhelu a kakau i ka olelo Beretania a i ole ia ka olelo Hawaii me ka maoj>oj>o pono; Ua noho ma ko līawaii Pae Aina aole emi malalo 0 ekolu makahiki; He ona oia ma kona kuleana ponoi iho o ka waiwai iloko o ka Rej>ubalika nona ka waiwai io i emi ole malalo o ekolu tausani dala maluna a mawaho 0 na hihia a j>ati a i ole ia ua loaa iaia he loaa dala aole i emi malalo 0 umikumamalua hanori dala iloko 0 ka makahiki niamua koke iho o ka la 0 ke koho ana, no ka hooiaio ana o ia loaa ua hiki 110 e koi ia oia e hoike mai i na hoike kumu o ka loaa ana iaia o ia lo&i makahiki. NA KOHO ANA. lIOOKI I' ANA O KA PoK KōHO MA KA I.A Kono. (Kumukanawai Pauku 72.) Pauku 19. Aole e hoj>u ia kekahi mea koho ma ka la koho balota oiai oia ma kalii koho balota a me ka liele ana aku a me ka hoi ana mai mailaila mai, koe wale no ina ua kue ia ka maluhia ma ia manawa a i ole ia ua liana i ka hewa kipi a feloni j)aha. Pauku 20. Aole e koi ia kekahi mea koho e hana i ka liana koa ma ka la koho balota, i mea e keakea ia ai kona koho ana, koe ka manawa kaua a j)ilikia e ae j>aha o ka lehulehu, a i ole ia ua kaawale mai kona wahi noho aku mamuli o ka lawelawe maoli ana i ka oihana koa a ina j>ela ua hiki no e hana ia ma ke kanawai ka niea e hiki ai iaia ke koho. Pauku 21. Aole e keakea ia kekahi mea koho ma na ano a pau e kona haku hana mai ka hele ana i kahi koho i na hora i hookaawale ia 110 ke koho balota, ma 0 ke ano j>aahana kela la a ano e ae j>aha. Ki'pono o ka Pok Kom' 1 na LrNAMAKA AINANA. (Kumukanaieai Pauku 7J h )

Pauku 22. I mea e kuj>ono ai e koho no ka Lunamakaainana e loaa 110 i ka mea koho keia mau mea: 1. He kupa kane 110 ka Kepuhalika, a ina he kupa i kookupa ia mamua o ka la 17 o lanuari, 1893, he kanaka no kekahi aina i loaa ma ia manawa a i ole ia ua hana kuikahi mamua me Hawaii; a i ole ia, Ua loaa iaia ka palapala hookupa e haawi ana iaia ka pono o ke kupa Hawaii; a i ole-ia, Ua loaa iaia mai ke Kuhina Kalaiaina mai ka palapala hoike o ka hana i hoakaka ia maloko nei. 2. Ua noho oia iloko o ka apana kahi ana i niakemake ai e hooj>aa ia kona inoa no ka manawa aole emi nialalo o hookahi mahina mamua koke iho o ka nianawa ana i makemake ai e hoopaa ia kona inoa. o. Ua piha na makahiki heiwakalua iaia. 4. Ua hoohiki a kakau inoa i ka olelo hoohiki i hoakaka ia ma ka pauku 101 o keia Kumukanawai. 5. Mamua iho o kela a me keia koho mau ana iloko o ka manawa i hoakaka ia ma ke kanawai no ke kakau inoa ana ua hookomo oia i kona inoa iloko o ka papa inoa o ka poe koho i na Lunamakaaina no kona apana. 6. Mamua iho o ia hookomo ana i kona inoa ua hookaa ma a i ole ia mamua iho o ka la ekahi o lanuari mamua iho o ka la e kakau ia ai na inoa i na auhau a pau aua e uku ai i ke aupuni. Kia no nae hoi uo ke kakau inoa mua ana no ke koho halota mua e malawa ia ana malalo o na hoakaka maloko nei ua hiki no e hookaa ia na auhau ma kekahi manawa mamua iho o ke noi ana e kakau i ka inoa. 7. E hiki iaia ke kamailio, heluhelu a kakau i ka olelo Beritania a i ole ia ka olelo Hawaii uie ka hoomaoj>opo jK>no, I mea e hiki ai ke hooko i keia mea i kauoha ia e hiki iaia ke kakau a heluhelu me ka hooholo kujh)ho i kekaliī pauku a mau pauku juiha 0 keia Kumukanawai. Eia 110 nae hoi 0 ke kauoha e hiki iaia

ke kamaiiio beiah#»iu 3 kaīeau i ka Beritania a i U o!e u Hawaii me ka moakaka ku{>»no aole ; ia e pili i ka (x>e i loaa ia lak»Hi ka i palapaia hoike no ka hana e iike me ia i hoakaka ia ma ka Pauku 17. Ke A\t) o ke Koho axa 1 na LrNAMAKAALNANA. (Kamukanami Pauhi 7.?.} Pauku 23. Ua hiki i kela amc : keia mea koho i na Lunamakaai- ; nana e hookomo i na koho ana i like ka nui me ka nui ona Luna- ■ makaainana e koho ia ana mai ka | Apana koho Lunamakaainana i | kuieana ai oia e koho. l"a hiki iaia ke haawi i kona mau koho ana ; a pau no hookahi Lunamakaai- | uaua ? a i ole ia e mahele iwaena o ina Lunamakaainana ma ke ano i ana i ike ai he pono, eia nae hoi e l Hio i mea oie kekahi mahele ana o j kekahi koho ana inawaho ae o ka I hapaiua. I Ona Moho i ku]K>no ka uui e ! loaa ana ia lakou ka heluna kiekie » o na koho ana ma na Apana koho j Lunamakaainana. o lakou no na ( I.unamakaainana no ia mau apana. !N v mea e Kl pono ai ka Poe Koho 1 xa Skxator. (A' uīnulanatc<tt Pauku 70.) Pauku 24. I mea e kupono ai e koho i na i?enatoa e loaa i ke kanaka na mea a pau i kauoha ia ma k?ia Kumukanawai no ka poe koho i na Lunamakaainana, a mawaho ae oia mau mea e lilo oia i ona a he kuleana kona ma kona pono ponoi i ka waiwai j>aa, iloko o ka Hej)uhalika nona ka waiwai io aole i emi malalo o $1,500 maluna a mawaho ae o na hihia a pau, a i hookaa ia maluna o laila na auhau ku i ke kanawai ma ia helu waiwai ana, no ka makahiki mainua koke iho o ka makahiki i makemake ai ia mea e kakau ia kona inoa ma ka papa inoa o ka poe koho; a i ole ia he waiw r ai lewa kona aole i emi malalo $3,000 maluna a mawaho ae o na hihia a pau, a i o)e ia ua loaa māoli no iaia he loaa dala aole i enii malalo 0 eono hanen dala iloko o ka makahiki mamua koke iho o ka la mua o Aperila mamua jho o ka la o kela a me keia kakau ana i na inoa o ka poe koho; 110 ka hooiaio ana ua hiki ke kauoha ia oia e hoike mai i na hoike kumu o ka loaa ana mai oia loaa iaia. Ke ano o kē Koho ana xo na Si:xatoa. Pauku 25. Ua hiki ; i kela ame keia mea koho i na Senatoa e hookoino i hookahi wale 110 halota no kela a me keia Senatoa e koho ia ana mai ka Apana koho Senatoa i kuleana ai oia e koho. 0 ka nui o na nioho kuj>ono e loaa ana ia lakou ka heluna kiekie 0 na koho ana 111:1 kela a ine keia aj>ana kolio Senator o lakou no na Senatoa no ia apana. Kakau ANA IKA Poi: Kouo. (Kumukanawai Pauku 77.) Pauku 2G. Aole e koho kekahi mea ma ke koho ana i na Lunamakaainana a i ole ia na Senatoa ina aole oia i kujiono e.like me ka mea 1 kauoha ia ia maloko nei, a ina aole i hookomo ia kona inoa e kekahi papa kakau inoa iloko o ka papa inoa o ka poe koho e like me ia i lioakaka ia maloko nei. Na Maiielk —Pehea e Ki kui.u a E ĪIOOLOLI AI. Pauku 27. Ua hiki no ike Kuhina Kalaiaiua, ke makemake ka poe koho 110 ko lakou maalahi, e hookaawale i elua a oi aku mau Mahele koho iloko'o na x\'pana pakahi; a oia "Maliele pakahi i kukulu ia e hoqk'aawale ia ona wahi e koho ai; k<fe keia, aole b hoololi ia mahope iho o na palena 0 kekahi Mahele maloko mai o na la he kanaono o ka wa koho balota. Kahi kakau Inoa a e Koho ai. Pauku 28. 0 kela a me keia kane i kupono no ke kakau ana i ka inoa, ua hiki no ke hana j)ela iloko o kona Mahele e noho ana; a aole e ae ia kekahi e kakau a koho 1 kekahi Mahele okoa aku, aia wale no ma kahi ona e noho ana. Ina ua noho kekahi mea ma Jia wahi i oi aka mamua o hookahi Mahele, nana no e koho i ka Mahele kahi ana e hoopaa ai i kona inoa; aka hookahi wale no ona Mahele e hoopaa ai i kona inoa. Eia no nae hoi, ma kekahi koho balota iuikawa ana, ua hoopaa mua kekahi mea i kona inoa, a, mahope iho oia hoopaa ia ana ua nae oia ma kekahi Mahele e aku me ka loaa ole iaia he manawa e lioopaa ai i kona inoa malaila, ua hiki no iaia ke koho. p>a ka Mahele ona i hoopaa mua ai i kona iuoa. Na Papa Hoopaa Ixoa. (Kumuhinawai Pauku 77 Mahele 2.)

Pauku 29. I mea e ninau ia ai ka j)oe noi e hooj)aa ia ko lakou mau inoa ma ke ano he ix>e koho a i mea e hoomaoj)opo ia ai ko lakou kujx>no, e hoonoho ia he elima j>apa kakau inoa; hookahi no kela wahi o ka mokupuni o Hawaii i kapaia o Puna, Hilo a me Hamakua, hookahi no kela wahi o ka mokupuni o Hawaii i kapaia o Kau, Kona a me Kohala; hookahi no na mokupuni o Maui, Moiokai, Lanai me Kahoolawe; hookahi no ka mokupuni o Oahu; a i hookahi no na mokupuni o Kauai a me Kiihau. He ekolu lala o kela a me keia papa, a e hookohu ia lakou e ka Peresidena me ka ajK>uo o ka Senate. Ua hiki i ka Peresidena me ia apono ana e hoopiha i na liakahaka a j>au ma kekahi o ia mau Paj>a. Eia no nae hoi, no ke koho balota mua e malamaia ana malalo o keia Kumukapawai, e loaa i ka Peresidena ka mana me ka apono ana o ka Aha Kuhina, e hoonoho a e hoopau paha i na lala o ia mau Papa, a me ia ajx>no ana ; ua hiki iaia e hopiha i na, hakahaka | ma ia mau Paj)a e loaa ana mamua | o ka halawai mua ana o ka i E mana na hookohu aiw a ka Peresidena i hana ai iloko o ka

mnniwa p am ka Sf a i kn halawai hou ana o l:\ j ah:\ ma ia hoj*? iho. | t*A hiki no e hoopau ia na !:tla o j ia aiau Papa e ka Peresidena me ka apooo o ka i^naie. Ka Maxawa Halawai. {KHmHknnawai Fit*hi 77 M*k<U ,1) Pauka, 3iX K halawai na Pa]>a ll»>ipaa Inoa iloko o kanakolu ia mahope iho o kn niana ana o keia Kumukanawai no ka hoopaa ana i na inoa o ka poe i knpono e hoopaa ia ko iakou niau inoa oo ke koho ana i na senetor h rm» na Lunamakaainana a e luioiuau i ko lakou halawai anA tua na wahi maloko o ko lakou mau ap.iim iho 110 ka manawa e hiki ai i ua kanaka a pau i kupono e ho.n*i& ia ko iakou mau ipoa e hana \ i !a: Kia no nae hoi, o ka noho hope ana o ia niau Papa no ia hana aole ia e emi malalo o iwakaluakumaniakahi la inamua iho o ke koho balota mna i malama ia maialo o na hoakaka ana maloko nei. (Kumnkanamii Pnukk 77 Mahele 4.) Pauku 31. E halawai na papa iioko o ko lakou inau apaua jxikahi ma na manawa mawaena o ka ta mua o Apenla a me ka la kanakolu o lune iloko o ka makahiki a mawaena o ia mau la iloko o kela a me keia elua makahiki ma ia hope iho e like me ka nui kupono o na manawa e hiki ai ia lakou e kakau i na inoa o ka ]x>e a pau i kupono e kakuu ia ko lakou inau ino:i. Papa Inoa ma xa Koho Ki ikawa. {Kumukniaiau Piukn 77 Muhele. 5) Pauku o'2. Ma kekahi kohu kuikawa e lawelawe ia 110 ka inoa 0 ka )K>e koho i lawelawe i:i mu ke koho mau ana i hala nu* ka hoololi ole ae. E lIKLE Kino ak ka mka Noi. (Kumukunaieai l'auiu 77 Mahele 0.) Pauku 33. Aole 110 e hookomo ia kekahi inoa ma ka papa inoa o ka poe koho no na Senator a i ole ia na Lunamakaainana aia wale no a hiki kino mai ka niea noi imua 0 ka Papa Kakau lin>a ma kekahi halawai i hoolahaia o ka Papa. Ninaninau ana 1 ka Pok Noi. (Kum uka na ira i l*a uku 77 Maheh' 7.) Pauku 34. E ninaninau ia kela a me keia mea noi e hookomo ia kona inoa iloko o ka papa inoa 0 ka poe koho i na Senator a i ole ia na Lunamakaainana malalo o ka hoohiki a ka j>apa kakau inoa o pili ana i kela a me keia mea e kupono ai oia. Eia no nae hoi, mahope iho o ka ninau ia ana a apono ia ana o kekahi mea noi e pili ana i ka hiki iaia ke kamailio, heluhelu a kakau i kaolelo Beritania a Hawaii paha me ka moakaka, alaila aia 110 1 ka manao o ka papa 110 ka ninaninau hou iaia e pili ana ia kuiuu makaukau. Pauku 35. 0 ka ninaninau ia ana 0 kekahi mea noi a me na hoike a pau i ninau ia imua o 0 kekahi papa kakau inoa malalo no ia o ka hoohiki i hoohiki ia aku e kekahi 0 na lala 0 ia papa, a ma keia'ua haawi ia ka mana ia lakou e lioohiki aku i na olelo hoohiki 110 ia hana. Pauku 36. oka ninaninau ana, ka nui o na hoiket a me ka nianawn a mau manawa paha e ninau ia ai inalalo no ia o ka hooponopono ana a me ke alakai ana a ka papa. Na Mana-o ka Papa. (Kumv ka n a iva i Pa uku 77 Mahele 8.) Pauku 37. Ma keia ua haawi ia 1 kela me keia paj>a Hoopaa Inoii na na mana a pau 110 ke kii ana a me ka ninaninau ana i na hoike a me ka malama ana i ka maluhia, a i hui pu ia me ka mana e hoo]>ai 110 ka hoo wahawaha i baawi ia ma ke kanawai i na Aha Hookolokolo Kaapuni. Hoohiki Wahahee. (Kamnkanaieai Pauku 77 Mahele 9.) Pauku 38. O kekahi kanaka malalo o ka hoohiki nana i hoike aku me ka ike no ]>ela i kekahi olelo oiaio ole imua o kekahi papa a i ole ia me kona ike 110 aole oia i kuleana e kakau ia kona inoa a i ole ia e koho, eia nae ua kakau 110 ia i kona inoa, a i ole ia ua koho 110. ua pili iaia ka hewa hoohiki wahahee. HooPaa Kokk axa no ka lloohiki Waiiahee. (Kumukanawai Pauku 77. MaUele 10.) Pauku 39. Ma keia ua haawi ia ! ka mana i na papa pakahi e hoopaa koke aku i kekahi mea no ka hookolokolo ia no ka hoohiki wahahee imua 0 kekahi oia mau papa. ina ma ko lakou manao lia loaa he mau kumu kopono e manao ai ina e hookolokolo ia ua mea ala e hoahewa ia ana oia no ia hewa. Kue ana aku. (Kumukanaieai Paukn 77. Mahele 11.) Pauku 40. Ua hiki no i kekahi uiea koho i ku i ke kanawai e kue j aku i ke kuleana o kekahi mea e hoopaa ia kona inoa e olelo ana ua ! kupono oia e hookomo ia kona inoa ma ka papa inoa o ka poe koho: e ninaninau i ka mea noi a me na hoike i lawe ia mai eia a e lawe mai a e ninaninau i na hoike e kue ana i ke kupono o ia mea. HOOI'ONOPONO AXA. (KumuLanawai Pauku 77. Mahele 12.) Pauku 41. Aole na e hookomo kekahi papa kakau inoa i ka inoa o kekahi kanaka iloko o ka papa inoa o ka poe koho aia wale 00 a raaopojK> ]>ono iā lakou ua lawa na mea e kupono ai ua mea la.

Ho**ru ana mai P\rv Ar. \ /* JII. i T.\ }hhfk /-?■) | Pauku 42. Ina ua h»x>!e ka |«|>a i ki\ h<>opaa ana i ka iuoa kekahi mea e noi ana e h«>»pa;i i kona ine«j ua hiki i ka met\ i ho-oie ia, a ina tis kakau ia keka!ti in«xi. ua hiki i kekahi mea kupon»* i ke koho i kela a nte kei.i mananra ih>ko o umi ia n»ahojie iho o ka hmv hoK> ana oia pajm e hoopii aku iniua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke ano i hoom;»oj>oj>o ia ma ke kanawai no na hoonii hou ae ma na hihia kivila imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie niai ka Aha Kaapuui aku. a i ole la ma ke ano i hoakaka ia ma keia hoj»e aku ma k-? kanā«rai. {K imnkannwm /V%(« 77. M<thtU 14.) Pauku 43. I ka wa e pono ia ai ia hoopīi hou ana e maka aku ka Aha H«>»ko!okoh» Kiekio e ht»oU>he i ua hihia nei ma ke kan a i ole ia iloko o ka inanawa maho|M? o ke kau iloko o ka wa kii[Hino ma ia hoj»e iho, a o ka mea i hooholo ia e ia Aha oia n > ka mea j»aa. Hwn AIIA AN I KA PaIW I K\ MKA t HiKlllol.OlA. {Kumihlanaieai l'auku 77. Mah<U l'n) Pauku 44. Mahoj>e koke iho o ka hiK>puka ia ana o ka olelo ho*>holo ma ia hoopii e hoike aku ka Aha Hookolokolo Kiekike i ka Papa Kakauinoa i hoopii ia mai ai, a ina ma ia olelo hiH>holo ua ho»>holo ua lux>loli koke ka j»aj»a i ka papa inoa a kulike nie ia olelo hooholo. Kii.ana o ka Mea i Kakai IV Kona Lnoa Oiaio k Hana ia AXA KA H«H>l'U. (Ktnmtl<n\airai Pnnkn 77. Maheh' VI) Pauku 4.3. Ina ua hoopii hou ia ka olelo hooholo o kekahi j»;tj>a v hookomo ana i ka inoa o kekahi mea iloko o ka Paj>a Inoa e waiho ia no ka inoa oia mea iloko o ka j>apa inoa a lohe ia kiv olelo hooholo o ka Aha lkH>kolok<»lo Kiekiee pili ana ia mea. Ina ua koho ka mea i h(H>kouu> ii\ kona inoa ma kekahi k«»h«> hal«»ta ana inainua iho o ka o!el<> liooholo o ka Aha a mamua j>aha o ka liana ia ana e like j>u me ia olelo hooholo aole e lilo ia koho ana i mea e niana <»le ai ia koho l>al«»ta ana, ina no j>aha ua kue ka oleh> hooholo o ka Aha i ka hookomo i«t ana oia inoa iloko o ka j>:tj»a iu«>a. lIOOI.AIIA o NA Hal AWAI. (k'umukanawai I'anku 77, Maheh 17) Pauku 10. K hoohiha ia ka manawa a me kalii o na halawai ana a pau o na j»aj»a ma ka olelo P»eri tania a me ka olelo Hawaii iloko o na nujiepa a i ole ia ma na olelo hoolaha kapili i kau ia ma na wahi hele niau ia aole e emi malah» o ekolu ma kahi kokoke i kahi e malama ia ana ia mau halawai Aole e manao ia ma keia mahele ua j>apa ia ka hoc>j>anee ana o kekahi o ia mau halawai i hoolaha i i mai kekahi la a i kekahi )a, a i kekahi manawa akaka i hoolaha ia i ka nianawa i hooj»aneo ai. Manawa e Hookomo ai i na L\oa. (Kumukumueai I'auku 7 7 Mahele IS.) Pauku 47. Aole e hookomo ia kekahi inoa a i ole ia kaj>ae ia paha mai ka j>aj>a inoa mai koe wale no ma kekahi halawai hama ma o ka j>ajm a ma ka hoiko akea ia ana, koe wale no no na kumu mahoj>e iho nei, oia hoi: 1. Jna ua hooholo ka Aha llookolokolo Kiekie i kekahi olelo hooholo ina ka hooj)ii e hoololi ana i ka mea i hooholo ia e ka j>aj>a. 2. lna ua hooholo ka j»aj»a ua kujM>no kekahi mea e houkomo iu kona inoa a ua haule koua inou mai ka jjapa inoa mai, a i ole ia ua kakau hewa ia, a i ole ia ua kakau ano e ia kona inoa. Bi ke Kakai - Inoa o na Poe Koiio Moolki.o o ka tok Kouo. Pauku 4S. O ka huke kakau inoa o ka jx>e koho, oia no ka j>aj>a inoa o na kanaka i hooj»aa i ko lakou mau inoa ma ke ano he j*>e koho iloko o kekahi apana koht>. i hoonohonoho ia ma na hua j>iaj>a ma na mahele. Na ka Paj>a r ae o ka hana kakau inoa o na j»>e koho, e hana i mau kope a hu<juna aku i na Paj>a Nana Koho Balota, a e pai ia, e like me ka mea i hoakaka ia ma ka pauku 48, e hoomakaukau ma ke ano hoonoho j>aj)a aua i hookahi koj>e a e kau ia ma o mai 0 ka inoa o kela a me keia mea koho, i moolelo jxilolei, e hoike ana 1 ka makahiki, wahi i lianau ai, ka hana, wahi e noho ai, ka la i kakau ai, he kupa, he kujia ma ka palapala a i ole he mea e paa ana i ka palapala hoike, a me na mea e ae e maopoj)o ai e pili ana i ua mea koho la no kona kupono ma ke ano he mea koho halota. E hoolako ia aku ona koj>e moolelo kuj>ono e pili ana i ka mahele a lakou e noho luna nana ana r e ka Papa i kela a me keia Paj»a Nana pakahi mamua ae o kela a me keia kau koho ba!ota nui ana. E Hoouna ia sa Kope o ka Pata Inoa i ka Li na Nana Koiio Balota. (Kumuianaieai Pauhi 77 Mahele 19.) l'auku 49. E hoomakaukau na papa iloko o ka wa kapono rnahoj>e iho o ka pau ana o ka papa inoa o kekahi mahele keho i ka hana ia i eha kope o ia papa inoa a e hoonna aku i ka Luna Hoomalu o na Luna Nana Koho o ia mahele, a iua a>>(e i hoonoho ia ia lun& nia ui m.mawa alaila i ka hope makai nui o ka apana kahi o ia m&hele i waiho ai.

I K ?i:.iLini \ k:i Lnn.'i i aku ai : ii i.i wni kr»*.'T ! i h<«»kahi i mea h-ma kahi' koho. a e kapili . k<»ko :iki: i 11.1 koj>e i k«»o n»a kekahi ! iiuiii w i,iiī h«'!e nni :a e n:i kanaka rr. u >k > " kn !r,:ih:Me i nira e nan.i ?:l .11 r- k,t U v ir»l'. h 1- \>; r. k n\ L.i n \ Nana 1 N V P.UW I.V>A. [K." ■■ r,rti /'.*,•>> U' U«.W* > "{I A.>ie e pakui ia aku a i ia k.U'U i.v kekal:: uu»a nmi ka j*aj>.i intnai o ka koho ;ioto iu» o l-.iHihih i i nid kekahi ;u\»> e na l.uiui Nana Koho HiiloU. ko<e wuh' no nta k«' kauoha i kakau i t mai ka Pat»a Kakau Ino.i o ia A|vina. [I*v>r»\voroN,> vNA r KA Papa In»> v. :r Mt \'i--?L) P:uikit ot. Ina e ak.ika i kekahi Pap.i i kekah.i u;.iu.iv\\t tt;t haule a i ulo 'w ua k ikau hewa i;i a i ole ia ua kakau un*> e ia ka in«.vji o kek.ihi mea i ae ?a e k ikati ia kona ino.i ma ka pap i in»>.i »u?ii ka papa in»>a ni.ii, n.i i;i jKt}> a n«» e h«H>j».»rto}*>no k«>k»' aku no i \ haule ana t kakau iu'wa ana }«aha. a :na ua ia aku kv kopt* »» ka papa inoa i k i Aj>ati\ K»-!i" kalii a ua inea !.t i kuj>«>no ai e koh«» x alaila e kauoha k<>ke aku ma ka palapala i na Luna Nana »»ia apana e hvH>~ j»v>iioj»ono i!i > i ke k»>j>" o ka |>aj>a inoa. Ma ia kaiioha e h»»akaka ia na kunm no k:» han i ana i ka h:\na i kauoha ia. a e nialama ia ua kau olia la ae uailio ia e na l.una Naua Koh«> Haloia fia kekahi o na :n>»"h'h> i> ke k»')io ana. O ka i!t.in;i l>""j>.»r."j>on" a li>»«> |>oloi« i i haawi ia nta ki'ia n**i a»»!e e man.i'» ia ?it i nn a ia r a«> ia ai ka wehe h"'.t ana i ka ninau no ke kujH>no o kekaiii tnea i ho.»k»»m»> ia k<>na in»>a e k.t {>uj> i i!<»koo kt» |>t*{»a inoa ka jn>e kofi«>. Mooi.n o »> \ \ i 1 ,\v \. Pauku ">2. Mawalio <u> o ka lUtke lt\oa o ka j>or koh«> a ine ka uuM>lel»> kupono »■ lioakaka ia nei e maUma. e ke!a a ine keia Pa|>a i mau l»uke mo»>lel«> h maloko «> laila e malama ia ai na m»M>leh> o ka hikt»:i :isan liana a pau. (>:a t»ia:i hana «• malailia ia mat kalii !.t a i kekahi. a |>enet e h<>«>komo ai: (1) Ka la a me kahi o ka halawai aun. (J) Na in>>a o na lala o ka I'apn i liiki. (.'>) Ka inoa i> ke!a a me keia mea i noi e hoopaa i ka inoa, ina }>aha tia h«» >j>aa ia ia im>aa ua h»>ole ia j»:iha, n ina ua hooi«> ia. heaha kumu. ( l) ka inoa o ke!a a me keia nua i lawelawe ia ai ka h,iohiki. a iua i ninaniuau i.a. na iit.«a <» na hoike a me ke an»» utti o n.i j»aiu' a ka iin-a n->i a ine ua' hoik<- (•">) l\.i inoa »> kekalii in.a e ku»m.ai an.i i ka j»<>n<> «• k»'ka!ii inea noi (« h<»«*j»:ia i ka in«>a. na kumu •» ke kue aua ii!ai. ka n;t-a <> ka ine i i ktte ia a iii.' ka o!» !■» h" >!i 'i" . liaau i ia. (<» ) < ' !• 1 ī:: r' ! e .!«> t p:i i; i 11, ui lt ! ia m:;ii.a o ila mai !te mau ninau maluua o kekahi mea i j>ili i k.a hiiUA aka 1 '.i|»;i a o k kalii mea j>aha i- hiki mai ana ime.a «> ka jtaj»a. K \ w »:ur \\ \ i N\\ \ i \ \ ]| w \ l'auku O l;a l'.uke ln<»a <» ka |»oe koii.» ;» ni.> ua n.ea a j>au i j>i!i i ke kakau iuoa ana oka ju»e k<• h• • a o kekahi k"ho l»a!»>la (<aha. m.a ka īiialu o ka I'apa n»»..|»aa In-.a. na Luu i Nana !\<»h" }!al"!a. ka Ilamuku :v «» kekahi Makai Nin }>aha, a o ke kuhina }'aha, e weh>ia n«> ia no ka uali i aua <» k» kahi niea koln». ma na wa kupono, k•»«• ka iue i i li>»akaka ii m i ka j>oif.u 11 1 111.th' >j*e !. N.\ kk K( h;n \ I\\t.\t\i\.v v H>»».Mvt i n \ I'\!il \u \|{ \ln \ I'auku 01. Na k»' Kuhma kai.i: uiiiii e ho"!ak«» aku i na l»ukr ku JM>nn a rno na |«;t • hak.ilia ka n.» n.t hooj»aa liina. l:.»k. u iu<»a. k»•!.<» i»alota. j>a!aj»a!a li-.ik»- a tn<> na hu;ua heiil hah>ta i h'<ak.i!;a ia ma)«.ko nei, a e !ikf> !ak<»u ina k»' aii" Na na Li N\nri.r y ji»>": >k»> \mi i j N \ PAi'A I \.»A >> K \ I'.IK I H«.«. j KA vii: \ At 11A r . I'iiiiku oō. Na na Luiuh>hi }»akahi. ma ka inanawa a<>l«> e l.»hj i inahoj>o aku o ka la 1"> »> Manki »» kehi a me keia luakahiki »• malama ia ai k>* k»»!n> !»al>>ta nui. »• ho-»lak" ika I'aj»a i J>aj>a j>o!"!ei i h.H»nohonolio ia ma na hua j.iaj>a, li.»i ij>onopono ia ma na mahele, n<» i.a kane a pau i iwakalua m.akaliiki i j>ii aku iluna. »? ii»!im ai.a malok" o na Mahele k«>h<> ma!<>ko !i<>i .» k > lakou Aj>ana Auhau, k i {>■»♦' li-»i i lHK>kaa i k<> lakou mau auhau maj mua ae «> l;iiHiari 1 o ia n.;ikahiki Kia no nae hoi, a«>le e kau ka Lunahelu maluna n ia j»:i{.airn>a i kn inoa o kekahi mea aua i ike ai aole oia i ku{>on" no k«- kakau ana. 0 ia |>aj>ain«>a, e ii!o ia i hoik»» <> ka mea i h»>okaa a me ka nn a i hookaa ole i k»>na uihau e like ;i ». j la mainua nia!«>k«> nia u> iheie. aka. ua hiki no ke ae ia kekahi mau ike e a»> e hoole ai ia mauao : NO NA POK H« >L<) MAH>T.\. N \ KA l'H' Koh'" K \\\K. I'auku ō'i. A"h- •> ae ia kekahi mea e !»»>!" !>a!',ta ina a»»!e »»ia i nonoi ia ma ka na!aj>ala i kakatt inoa ia e na inoa aole i emi malalo ihooka iwakalua-kumamalinia p«w kuj>oTU> i ke k»>lio bah>ta «> ka Aj>ana i kauoha ia ;ii o ua koho hah>ta ana la. Oia uonoi, ki.*e na mea e hoakaka ia aku ana mahoiie aenei, e waiho ta me ke Kuhina Kalaiaina ih>k»> onn !•■» -»<»!.' »• i ia.lalo o ke k;mj ■ • ; : • 't ; k«>h«. h ■ »••» !, a i « ! • ia i ikahia la Uiaioea. ;»<> o Ua la k.»ho l»a!oia Uuikawa, ki»> ku mokupuni o i»ahu, e waiho ia ua nonoi nei aole e emi

maiaio o omi 1& m*miu ae o li <>U & f*au. f K h<-«ouQ& i& n»ai keU ame k»>ia §»>-. >-r 4 * me k& iwakaiua-kamama--11 -. a iiaU no n& hlo e i ?jj &n& i ke 1 1.--h»"» V«&1»»?a aiia. n uku i& aku ia [ i «iiilA ī* 4go .» k& \Vaih«»ni [ m& in»' h<- !«»&& &uptmi. Mk tx *h !.Tir» ai ike | K»!»,i.u »» ke n-.i a k& koh<» * * ''a kawaii i« iho naaluna ka * r. <r* a me k& minule i I05& ai K; i īi' :.ae hoi. ina u* haal*»le a ; :iha m<*& h*..»J«» ha!ōta. "* hiki no « h&n& i& kek&hi noi a i&i; th>i p&h& e p»ni m& k&hi o ka . . n.nke a ha&leie me ka hoo nu&o|Mi|»o <»)e &e i k& p&iena o ka l:4&u&«& £ t>lt*Jo mua la. a w&iho me k& P&pa Nana Koho Ba- . t* o k& Ap&na k«hi o k& moho i m&k* &i & 1 ole i haaU-U mai. n»e w&ih-■"» |>!i ana &ku h<>i i ka uku . hankstk ;a titai<>ko nei M& kt-ii me* &e i&. ua hiki i ka :.<«* koh-i oiai e koho ana. ka&au i kikahi o ia nii>ho hol<» tioU n*jiiui./i <• k* f*alota. a k«»ho nu + hke n»«- j e:4 i hoakaka ia n*i. Hul»lf o M M"Ho Bai.ōta. , ii i-ullk* !**«•**<*' BAI.<-ita ae. i*«Uk.a "7 l a hiki no i kekahi r,,r* h•»}«• KaIoU k»- unuhi aku i k :*a .n»«u maniu.n <• ke koho ;-,i .t& *iiH. m& o k* h<»ike ririi mai k* Kuhina Knl.-iiiiii.i iua ke mkmll hta «r haaiel** m:ti ana ka inea i■■> UioU ih.. '< ke [»aiia -.1.» •» tt& iiaioU. e hoike pu aku oia : 4 kakaui na I.una Nana Kolio f-i^« »Lm «» ii* k-ihi oiih i holo 5i I.* I.una Nana Koho Ba- * « « at'<) maioua o k.i w<-Jie ia - ka |'thu ti«l<»t& ma ka la - »]f-io h'Milaha no ia iiaaleie « a liiak»' ana <» kokahi inea • ti u !i j««*!a j»u lioi me ka 1 h iii «u si4'*a «t na mea e holo • i . iin. tj.a kahi koho \ K ki \ M«>h » Hoi.o B\i<»r.\ ma N \ Bai.«>T V. d ku "»> N.i k«-la a nu* keia ?( .<i«. i-.ii 'Uh luaiuua &e oka . 4 k -»r. • e rh;li« njai iinua o na i Naii* ma u.i inahelē k<»lt<> r *K«:... i i.a]»» inoa jM»lnU»i 0 ka •* ,* }.ttj j ae la ma ke ka- . \ 4 l.'K'innaliiua ia <• ia no , ». "niii ma ia mahele koiio, a ae la kekaiii kanaka i |nta ». :m i!f«i fua ka j»a|»ain<»a e u. »l.»ko •» kalii koho ma ka .1 111 *ho ii<»]o l»alotu la. • . . :..u »• iuhiiho i.i ua j»aj»a aku , . :.,t k>>ku.t waie ana mai a . • ; k**kahi m<*a ii«»lo l>al»»ta. II •» X% Ijl.O JiAI.<»TA. , .k• 1 Malok«» mai o na la «iikalua mali<»|»e iiio <» kekalii l«al.»ta ana, e waiho aku kela • *♦•:* moho imlota jiakahi a me ni»*-n& j»*kjihi & kornite j>aha e • ana no kekahi inoho i ke iUa. i h.»ike iielu j»aj»a o kona k-» lako\j mau lilo koho balota ii luoho ii«»lo i»al<»ta la. e hoike j na iiiniia pakahi i inH)lilo ia; m maiia » a iut- ke kuniu j»akahi • ikua ih ai ia liooiilo, i ke kanaka . : ; .4U kanaka j*&ha i uku ia ai; a . 'iiki ia ua inau iioike lilo la e i * iu«- k»*ia mea naua i hana ia ■ a f hamaina n<» kt» ka ler;'»ni ana ii !ki iN% AOHK ll«H»|IIO. i'.iuku *»0 lna o kekaiii molio . !< .» kekaiii Affena a Komite ; e la*«*lawe ana ma koiia inoa. in..' i hana i kekahi mau hnolilo v i* k »ho i.&iota ana, e waiho aku .■;* *.• iakou j»aha tue kt* Kuiiina »k•» mai ona la he iwakalua u,*ii..j»** iho o ke koiio i»alota, i K » ke 1 hoohikiia e weheweiu' ana • in»*a N 1 I II o l'oiol KI i AK lA. }'»ukn*»l. Kia iho malalo na ... ku 1 ke Kanawai, &ole o na niea » i- e h«»»lilo la ai e ano kekaiii .l»aK»ta ina ke ano Sena- !»* n l.uuamakaainana paha; Kona mau lih» piiikino ma i< ano tni4io holo l»ah»ta. » Na Hlo o ke pai a h\K»laha ana n.» na nu|fi*a. ;i Na hio no na l&ko pa!aj»a!a l;<f 11% }HTH»lfta. 4 Na lilo o na iiaiawai uiakaaii.an» ak«-a ana. r » l kn ho»»lim&lima a me na hoouk<» ana i na Keena Komite. aole n.mr r 01 aka iu&uiu& <» hiKikaiii m» k< 1* an>e keia <r«hi kolw^ Na uku o n& Kakauoleio *.f}< eix &ku mimua o )KH>kahi a | 111« «l«i& m&u e)ele no kela u ine k«i& w&hi toobo (7> N&«k® on* ki&i aole eoi aku m&ma& o hook&hi. m& ka ia kaho b&lota wmk no. ma kola a me K» a v&hi koho. No *A KOHO H.4L4ITA. f,aku 62 O na kolu ana i ho&kakm t& fn&h»ki* nei no ke koho ana u h&loU i na h»v\ koho 4a k* Ah&olelo. i1 ke &00 oke b»ho ana i»ia 110 ut. tue& e book«awaie ia nei maanei. DO k«k&hi n>ea e ae K««0 BiLOTA Kuikawa. P&uku 6S. K m&l&in& Hna be4<«bo bak»t& kuik&«r& nn ka 1& i«rakaiaa koxu&a&iw& o Okatoba, O n& kiiho b&kA& knikawa mawah . »eoke kobo bftlo(& mu& i ia m&Ioko nei, oia ua ktrai<4A e ia &n& 110 &% an& ī u& hak&k& o n& b«*a i bob«ii <1 k& Ah&olelo. 0i& awu b&kak& e hoopihaīa &ku aua iM* k* m&u&v& w&le aku no i koe i P&uku 64, luae b&kahaka ana Uoko o n& bo& i kohoia o k& Aha«leia, n& ke Kiabiii& K&l&i&ina • bool&b& aku e mal&m& i& ona koho b&W& koikaw& e hoopiha uo ia b&k&k& E Iwlwn n& kobo b&loU Kutk&w& tft& n& um* & p&o, koe n& m«& e &e i bu&k&k& i& mak»ko nei. e like me *t knhikulu o u& k&u kobo b&k>ti La&&u elua tr>&kahik» i m&t&m& i& ka&l&lo o i& n&a hooko &n&.

| Koro Balota Kī'ikawa wa k\ j V\ī \ Pai 0 5 \ Bai/»ta. Pauk'i C-V Ina m& k'kahi koh'» | h&inta u* n*!e maoii aohe m A & i puka ma ka pai a pai ana o na balota m&w&ena 0 eiua a 01 aku mau m»»ho i hoio haloia, e hoike aku k& U&inuku & i «»le Makai nui me n& kumu i ke Kuhina Kalaiaina, & nana e kauoha aku e malama koke ia ke-kahi koho baiota Kuikawa e hoopiha ai ia hakah&ka. No keia ano koho halota Kuikawa ae ia. ua lawa iho Ia no na nonoi niua a na moho i waiho mua ia mai. l'a hiki no i na nonoi a na moho hou ke waiho i& m&i ke kuiike me na kuhikuhi ana maanei. KOHO BALOTA NL'I. ( h'u mijlanatrai Pauhi $9.) Pauku 06. E malamaia he koho l>a!ota nui ma ka Poakolu hope 0 .Sepat*rnaba. M. H. 1897, a e malamaia na koho i»alota nui ma kaj Poakoiu hoj>e o Sej/atemaba o kela , & me keia elua makahiki ma ia hope aku. Ina rio kekahi kumu aole i lualamaia kekahi koho ba!ota nui ina ka manawa i kauohaia, na ke Kuhina Kaiaiaina me ka h<x»hakalia kupono ol® e koho i manawa hou e malamaia ai ia koho ana Hooi.aha Koho Bai.ota. Pauku 07. Aole e emi malalo o kanaono la mamua ae 0 kekahi koho balota nui ana, aole hoi e emi malalo o kanaha la mamua o kekahi koho balota Kuikawa ana, na ke Kuhina Kalaiaina e hoopuka aku i hoolaha Koho balota a hooili aku i na kope oia hoolaha i na Paj>a Luna Nana Koho Balota ina na waiii a pau o ka Repubaiika. a 1 ole i kahi e malama ia ai ke koho balota ana. Na oi.ei.o o loko o ka Hoolaha. Pauku 08. E hookomo ia maloko o ia iioolaha he hoakaka no ka manawa a me na wahi kahi e maiama ia ai ke koho balota ana a ine ke kuinu o ke koho ana. Ua hiki no hoi e hookomo ia na mea e ae e pili ana ia hana a ke Kuhina i manao ai he kupono, i hui ia me ka haawi ana i na uku makana no ka hopu ana a me ka ahewa ana i na j»oe kue i na kanawai koho l»aiota. Pai ana 1 na Hoolaha. Pauku 00. E hookomo ia na li<K>laha kolio balota iloko o hookaiii a oi aku mau nu|»ej>a ma Honolulu ma na olelo Ilawaii a me Enelani, a e kau ia na koj>e o ia hoolaha kolio halota ma na wahi akea aole e emi malalo o ekolu iloko o kela a me keia mahele kahi e malama ia ai ke koho ana. NO NA LUNA NANA KOIIO BALOTA. Hkli'na. Pkhka k koho a k HOOI'IHA AI I N.\ HAKAHAKA. Pauku 70. E hoonoho ia i ekolu mau Luna Nana Koho Balota nu kela a me keia niahele. E koho ia lakou e ke Kuhina Kalaiaina, e like me ka mea hiki, mai na aoao kue holo balota mai. Ina ua liiki ole, a liana ole a hoole palia kekahi mea i koiio ia pela ma ke ano Luna Nana, na ke Kuhina Kalaiaina e koho aku i kekahi e hoopiha ia hakahaka mai ka aoao mai o ia mea i hiki ole ke liana. Eia no nae, ina he mea hiki ole ke hoike iaaku ia mea i ke Kuhina Kalaiaina iioko o ka manawa kujH>no e hiki ai e hookohu i kekaiii mea mamua ae o ka inalama ia ana o ke koho l>alota, ua hiki 110 i ka lala a mau lala paha o ka papa i koe, e koho i kekahi mea a mau mea j>aha e hooniha iahakahaka. Na Hana a na Lina Nana. Pauku 71. O ka hana a na Papa 0 na Luna Nana lehulelni, oia keia: I. O ke j>ai koke aku. i ka wa e loaa mai ai o na kope o ka papa inoa o ka jn>e koho i kakau a pai ia paha. mai ka Papa Hoopaa Inoa mai, aole e emi malnlo o ekolu wahi akea a ike nui ia o loko o na mahele koho lehulehu. '2. Ma ia ano like, e pai aku i na hoolaha koho balota, i ehiku la mamua ae o kekahi koho balota ana. a ma ka wehe ana o ka pahu balota e pai aku i na balota hoikeike a me na olelo hoonaauao, e like me ka mea i makemake ia maloko nei, 3. E hooponojx>no i ke koj>e 0 ka poe koho baiota, i ka uianawa a ma ke ano a ka Papa Kakau Inoa e kauoha ai. 4. E hoomakaukau i na wahi koho balota ma ke ano i hoakaka i& maloko nei; e noho e hoomalu m& kela a me keia koho ana, & e ' uialama ia koho ana a e malama i ka maluhia. f>. E kakau i ka inoa o ka mea e koho ana, a e kaha ae i kona inoa maloko o ka papa inoa o ka poe koho i hiH>lako ia mai ai e ka Papa Hoopaa Inoa. 6. E hwmaopopo a hoike ae ma ke akea i ka hoj>ena o ke koho balota ana. 7. E hooili aku i ka hopena 0 ia koho ana i ks Makai Nui o ka Mokupuni, koe ka niokupuni o O&hu i ka Ilamuku ia e hoouna aku &i. 5. E malama & hooili aku i ke Kuhina Kalai&ina i na balota a pau 1 hookomo ia, holoi a hoohana ole i&, me na papa inoa a uie na 1110olelo a pau e pili ana i ke koho baloU, a me na kope o ka hoike ana i j ka hopena 0 ke koho balota. 9. E malama i moolelo piha o na hana a pau o ka Papa. 10. Ina ua h&alele mai, a i ole ia, ua make kekahi mobo holo baloU Aona ka inoa i pai ia maluna o na UaloU, a ua waiho ia mai paha na moho holo l>aloU hou, e pai aku i hoolaha no ia mau mea ma kahi koho. 11. E malama i na pahu balota a me n:\ waiwai e ae e pili i na koho ba!oU, a e i na lianu e n& haua a me na mea i kau-

j ohn. i,i e ke kanawai. am?na hana ' kupT,-> oī.Tii e hooko an.i i ki iakou mau hana. L*\V4H«X>HU.r N \NA Bai/»TA. Pauku 7*2. Ina aoie mea e a*~- i kuhikuhi ia e ke Kuhina Kaiaiaina. alaiia o ka Luna Nana nona ka ka inoa mua. ma na paj*a inoa o na Paj)« Luna Nana Koho Baiota. oia ka Lunahoomain a e noho hoomaiu ma ma na halawai apau a na Luna Nana e malama ai. 0 ka oieio hoohoio & ka hapanui o na lala a ka P&pa Nana, oia ka oieio hooholo a ka Papo. KE HIKI OI.E MAI KA Ll N'AHOOMAU*. Pauku 73. M& na mea a |>au i pili i na hana a ka Lunahoom&lu 0 na Luna Nana Koho e laweiawe ai, u& hiki no ia mau hana ke laweiawe ia e kekahi o na Luna Nana Koho i ka wa o ka Lun&hoomalu e kaawale ai no ka manawa a ano e ae paha a hiki oie ke iaweiawe i na hana. HOOPON'OPOKO ASA I KA PAPA INOA o KA POE KOHO. Pauku 74. Aole e hana ia kekahi hoololi ana i ke kope o ka papa inoa 0 ka j)oe koho i hoolako ia mai e ka Papa Hoopaa Inoa, aia waie no a na na Luna Nana Koho, a i kulike ai me ke kauoha i kakau ia a ka Papa Hoopaa Inoa o ka Apana. Ka inoa. ka la a me ke kumu o ia hoololi a hooponopono pakahi ia ana e hookomo ia ai iloko o ka | na Luna Nana moolelo. Na Pahu Balota. j Pauku 75. Na ke Kuhina Kalaiaina e hoolako mai i elua mau pahu baiota kuj>ono no kela a me keia wahi koho balota. Hookahi o 1 ia mau pahu e kau ia me na huaolelo moakaka maluna "No na Benetoa," a ma kekahi "Na Luna-1 makaainana." Aole e kau ia ke- | kahi mea a hoaiiona paha maluna iho. 1 E hana ia ua mau pahu nei mailoko mai o ka laau. e iike ka manoanoa o na papa, aole e oi aku 1 ka hookahi iniha aole hoi e emi | iho malalo o ekolu hapaha iniha. E kahi ia a pahee oloko a me waho, e hana ia i pani me na ami a 1 hoopaa ia me ka laka a mau laka maikai. Mawaena oia pani e oki ia i puka i oi ole inamua o ekolu iniha ka loihi, a aole hoi e oi mamua o hookahi hapaha iniha ke akea, i hiki ke pale ia me na apana i kau ia ma na kae. NO NA WAHI KOIIO BALOTA. Papa ia na halk Hoaini; Rama. Pauku 76. Aole kekahi wahi koho halota e ae ia ma na wahi e laikini ia ana ke kuai o na wai ona, hia a waiona paha. Kekka e Kohoai. Pauuku 77. Na na Luna nana koho e hoouiakaukau ma kela a me keia wahi koho balota, i keena kupono a kowa kaawale paha, i wahi e hoonoho ia ai ma kahi kupono no ka poe hele mai e koho, na pahu balota elua i hoakaka ia maloko nei. Hoonoiionoho ana o xa Keena e Koho ai. Pauku 73. Na na Luna Nana kolio e hoolako maloko o ke keena koho balota, aole e oi mamua o ekolu mau haka koho, a keena paha, i wahi e hiki kupono ai i ka jx>e koho bolota ke hoailona i ka iakou mau balota. E lioonoho ia keia mau haka koho balota ma ke ano e hiki ole ai ke ike ia mai e kekahi j>oe i ka wa a ka poe koho e hoaiiona ai i ka lakou balota. E hana ia kekahi kaola keakea a paa i mea e hiki wale ai 110 i ka j>oe maloko oia kaola ke liele mai a aneane eono kapuai ke kokoke i na j>ahu balota, a ine na haka koho paha, a keena palia. Ka hoonohonohoana nae, e hana ia ma ke ano e hiki ole ai ke nalo na pahn balota, a niau haka koho, a keena paha, n\ai ka ike ana aku & ka poe mawaho koke iho o ua kaola keakea ia. Aole no e ae ia kekahi ix>e mawalio a-e o na Luna koho balota, a me ka poe koho e hoomakaukau ana i ka lakou mau balota, a j>oe paha e koho balota ana, maloko o ua kaoia nei i olelo ia, koe wale no ma ke kauoha a na Luha Nana no k& maiama i ka maluhia a hooko aua i ke kanawai. 0 kela a me keia haka koho a keena paha e hoolako ia no me na makaukau 110 ka lioailona ana i na balota. Ka WALE NO I AE IA MaLOKO O ke Keena koho Balota. Pauku 79. Na na Luna Nana koho mamua a-e o ka webe ana i kahi koho, e hookaawale i wahi kupono niawaho a-e o kahi koho i mea e keakea ai i na hana kue i ka wa koho; A aole no e ae ia kekahi mea mawaho a'e maloko o kahi i hookaawale ia i ka wa e koho aua, o na Luna Nana koho, na moho holo balota a o ko lakou mau agena ponoi paha i oi ole aku mamua o elua no ka mea hookahi, a me ka poe e koho ana i oi ole aku mamua 0 eono i ka manawa hookahi, e hele maoli ana e koho ia manawa. 1 Ka Manawa o ka wehe axa a ue | KE I'ANI ANA I KAHI KOHO | Balota. Pauku SO. E wehe ia no kahi koho balota e na Luna Nana koho m& ka hora 8 o ka wati ma ke kak&hiaka o ka la koho, a e hoohamama mau ia a liiki i k& hora 5 o ka wati ma ke ahiahi oia la no, koe wale no ina ua pau loa mai na poe koho i paa ma ka papa inoa oia apana i ka hookomo i ka 1&kou balota mamua a.e o ia manawa, alaila e pani ia kahi e koho balota &i, & e helu ia na haloU e like me ia i hoakaha ia mahope aku nei. Na haxa i *a w* k weue ai I t uu KOIIO. Pauku 81. I ka wa e wehe ia ai kahi koho no ke koho baloU

| an.i. na ka Lunahoomalu o ka poe Lnna Nana koho. e w*heakea im«ta o ke a!o o ka poe e «u 3na maUila a e hoikeike aku i ka p»"«e a pau rn:*lai}a, i ua mau pahu KsloU ; j mea e hiki ai kc ike ia a«>he mea o!ok«>. Alaila e pani ia no ua uia'l |M:ta in.'i a e idka ia a paa» a ! aole lv»a e «retie hou iii no kekahi kumu, a hiki wale no i k& manawa e paui Ī3 āi kahi koho. Ma ka manawa e wehe U ai kahi koho e wehe akea ia na siia hoopaa o na ope balota, a na ka Lunahoomalu e wehe ua m&u ope balota nei. E kau koke ia no ka pepa kuhikuhi e hoakaka ana i ke ano e hoailona ia ai na balota. a me koho ana. a me ke kii hoike o kela a me fceia ano balota ma kela a me keia haka koho. a keena paha i hoakaka ia maloko nei, a aoie hoi e emi malaio mai o ekolu o ia mau pepa kuhikuhi a me ekolu kii hoike o kela a me keia balota e kau koke ia ma na wahi e ike ia ai mawaho a-e o ka nimi koho haloU. Na Aahu.koa a me na Ahahui ma KAHI KOHO BALOTA. I Pauku 82. Aole no e hele kekahi koa i kahi koho balota no kela a me keia kumu me ka aahu koa; a aole no hoi e kai huakai kekahi ahahui koa & ahahui e a-e paha a i ole hele paha ma ke ano puwalu i kahi koho balota. Ka MANA 0 N'A LINA N r ANA E Lawelawe i ka Hoohiki. Pauku 83. Ke hoomana ia nei kela a me keia Luna Nana Koho e lawelawe i kekahi hoohiki i hoakaka ia maloko nei na na Luna Nana Koho e hana. Hoike Wahahee. Pauku 84. 0 kela a me keia mea e lawelawe ana i kekahi hoohiki i hoakaka ia maloko nei, a i hoomana ia e lawelawe ia aku e hai ana i na mea oiaio ole, e pane ana ! me ka oiaio ole i na ninau i haawi | ia aku ia ia malalo o ia hoohiki ana, ua ku ka hewa"hoohiki waha-, hee" iaia ma ko degere elua. I Xa Balota. | Pauku 85. Ma ka balota wale | no na koho ana. j 0 ka balota he pepa ia i kakau a pai ia paha, i kakau hapa a pai hapa me na inoa o na poe a pau o ka poe e koho ia aku ana a me ka | oihana e hoopiha ia ana. | Na mea oloko o ka Balota. | Pnuku BG. K kau ia nia ka balota ka inoa a mau inoa o ka mea a inau niea e koho ia aku ana; ka ] ka oihana a mau - oihana i noi ia, a j nie ka apana kahi e malama ia ai j ke koho; a me ka manawa a mau manawa o na oihana e koho ia aku ai. E pai ia ka inoa a mau inoa o ka moho a mau moho ma ka olelo Hawaii a i ole ia ma ka olelo Enelani ano like ina he inoa kahi pela, ke noi mai ka moho i ke Kuhina Kalaiaina pela ma ke kakau ma ka wa o kona waiho ana mai i ke noi i keKuhina Kalaiaina. Aole e kau ia ma ka balota kekahi huaolelo, kii, kaha a hoailona paha mawaho ae o ka mea i ae ia nialoko nei, a e pai ia pela e ahuwale ole ai na hua pai ma ke kua. Waihooluu o ka Balota. Pauku 87. O na balota no na Senatoa he pepa bolu a o na balota no na Lunamakaainana he pepa keokeo. Balota no na Sexatoa. Pauku 88. 0 na balota e haawi ia aku ana ma na apana koho Senatoa no ke koho ana i na Senatoa, e like loa ka nui, ke kaumaha, ke ano, manoanoa a e like no hoi ka waihooluu. E hookoe ana i na mea i hoakaka ia ma ka pauku 55, alaila o na balota no kela a me keia apana koho Senatoa e hookomo ia na inoa o na moho holo Senatoa a pau no ia apana i wae pono ia ma ke ano i hoakaka ia maloko nei, a aole e hookomo ia ona inoa e ae. Na Balota no na LunamakaAINANA. Pauku 89. O na balota e haawi; ia aku ana ma na apana koho! Lunamakaainana no ke koho ana i j na Lunamakaainana, e like loa ka nui, ke kaumaha, ke ano, manoa-1 noa a e like me ka waihooluu. | E hookoe ana i na mea i hoakaka ia ma ka pauku 56, alaila o na i balota no kela a me keia apana j Lunamakaainana e hookomo ia na inoa o na moho holo Lunamakaainana a pau no ia apana i wae pono ia ma ke ano i hoakaka ia maloko nei, a aole e hookomo ia ona inoa e ae. I HOOPONOPONO ANA I NA INOA O NA ! Moho ma ka Balota. | Pauku 90. E kau ia na inoa o na moho e holo ana ma ka balota ma ka hoonohonoho ana ma ke ano hua pi-a-pa. j E kaha ia i kaha pololei mawaena o kela a me keia inoa pakahi a ! me kona inoa like, ina he inoa kahi pela, a me ka inoa mahope ; iho. | * Mahope koke iho o na inoa a | | pau. ma ka lima akau o ka balota, e j kaha ia i kaha pololei mai luna a j lalo e hui ai me na kaha e moe ] ana, e komo ana malaila he kowa i ano like na aoao ma ka panina o kela a me keia inoa a me kona inoa! ano like, a maloko o ia kowa e hookomo iho ai ka mea koho i kana mea i makemake ai ma ke ano i hoakaka ia maloko nei. E kau ia na inoa a pau maluna 0 ka balota nie ke kaawale kupono. Aole ab ia na Wahi-leta. Pauku 91. Aole e ae a helu ia kekahi haloU i hookomo ia iloko o ka wahi-leta a i opeope ia paha ma kakahi ano e ae. Na ke Aupuni e pai i na Balota. Pauku 92. Na ke Kuhina e pai 1 na balota malalo o na lilo o ke Aupuni. £ hoouna ia i kela a mekeia maheie koho, aole e emi iho malalo o elua m&u balota no kela a me

; keia iiv\i i p.u ma ka in<>A ? kn p*-*> koho ma ke koho K\!ota i J hala maniw. ? In* ma kekahi wahi ua ia na palena o kekahi mahele maho|*? mai nei o ke koho hak>ta i hala. alaiia o ka nui o na t*a!ota e hoouna ai aia nn r\ ma ka ke Kuhina mea e koho ai oia e palua i ka nui i ko ka p"e koho o ia inahele. } HOOPONOPONO ONA B.\LOTA. j Pauku 93. Ika manawa e pau | ai i ke pai ia» alaila e hana hoopaa- | ia na h4lota iloko o ka pu-a ma ka | hookahi hanen o kela a me keia | pu-a, ma ke ano e hiki ai ke maihi a wehe pakahi mai. E hooili ia aku na haloia e ke Kuhina Kalaiaina i na Luna Nana Koho iloko o na puolo t Sila ia, a aole e wehe ia a hiki i ka wa e wehe ia ai ke kohoana ma ke ano i hoakaka ia maloko nei. E malama ia e ke Kuhina Kalaina he papa helu o ka nui o na balota i hooona ia i na Papa Nana Koho pakahi. ' Manawa e hoouna ai i na Balota i na Luna Nana Koho. Pauku 94. E hooili ia aku na balota, na balota kumu liov)halike a me na olelo hoakaka i kuhikuhi ia inaloko nei, e ke Kuhina Kalaiaina i na Papa Nana lehulehu ma ke ano e loaa aku ai ia lakou aolee emi malalo o elua mau la mamua ae o ke koho ana. Na Pepa Pai-hakahaka. 95. Na ke Kuhina mahope koke iho, e like me ka hiki, o ka hookohu ia ana o kela a ma keia Papa Nana, a i ole mahope koke o ke kauoha ia ana o kekahi koho balota kuikawa, e hoolako aku i na Papa Nana Koho a pau me na pepa paihakahaka i like ka nunui a me ke ano a me na kaha me na mea i makemake ia maloko nei. 0 ka nui o ua mau pepa paihakahaka la e hooili aku ai aole e emi i ka palua o ka heluna o ka poe koho iloko o na mahele lehulehu e malama ia ai ke koho balota. Ina e lawe hewa ia i ole haule paha, a lilo i mea e loaa ole ai na balota i paiia i hoakaka ia maloko tiei no ke koho ana ma kekahi o na mahele koho, mnmuli o ka loaa ole ana aku i na Luna Nana, a i ole, hoo|K>ino ia paha a nalowale paha, e hiki no i na Luna Nana oia mahele ke hoomakaukau, ma o ka ninau ana la malalo oka hoohiki owai la na nioho holo balota i wae pono ia no ia apana, a e kauohae hoomakaukau ia ona mau balota paihakahaka e like me ka hiki e kulike ai me na hoakaka i kuhikuhi ia maloko nei e pili ana i ka hooponopono ana o na inoa, i na bolota e lawa ai no ia koho ana. Ma na wa e ae a pau mawaho ae 0 na mea i hoakaka ia ma keia pauku, aole loa e hoohana ia ua mau paihakahaka la; a mahope koke iho o kela a me keia koho ana, e hoihoi mai ai na Luna Nana 1 na paihakahaka a pau i hoohana ole ia i ke Kuhina. Ive ano o ka Opiopi ana i ka Balota. Pauku 9G. Mamua o ka haawi ia ana o ka balota i ka mea koho e opiopi iho na Luna Nana i elua opi ana, o ka mua mawaena i loaa ai ka huina-ha loihi, alaila opi ae j 110 e like me ke opi mua ana i nalo j ai na mea oloko. Haawi ana o ka Balota i ka MEA KOHO. Pauku 97. I ka wa o ka inea koho e hoomaopopo mai ai ua kupono oia e koho, alaila e haawi aku ka Lunahoomalu o na Luna Nana i ua mea koho la i balota a mau balota no na Lunamakaainana a i ole no na Senatoa, e like me ke ano 0 ka mea i makemake ia me ka opiopi kupono ia e like me ia i hoakaka ia maloko nei. HOAKAKA ANA I KA MEA KOHO. Pauku 98. Na na Luna Nana Koho Balota, e hoakaka aku i ka mea koho i ke ano o ke koho ana, ke noi ia mai. Ke ano o kk Koho ana. Pauku 99. Ika loaa ana aku o ka balota i opiopi ia e like me ia i olelo mua ia, alaila e hele koke aku ka mea koho i haawi ia aku ai ua balota nei iloko o kekahi keena i hoomakaukau ia no ia hana, a malaila e hoailona i kona balota ma ke ano i hpakaka ia maloko nei. E opiopi hou ae oia i ka balota a mau balota paha e like me ka wa i haawi ia mai ai ua balota a man balota la iaia e na Luna Nana, a e haalele iho i ke keena me ka hookaulua ole a me ka hoikeike ole aku ma na ano a pau i na mea o loko o ka balota ia hai r koe na mea i hoakaka ia ma ka pauku 104 o keia, e haawi ana i ua balota a mau balota la i opiopi ia iho la i na Luna Nana Koho Balota e malama ana i n& pahu balota, a aole hoi lakou e wehe a hoomahola ae, aka nae, e nana )x>no iho lakou i na kihi me ka hoomaopopo loa ina he hookahi wale no balota i opiia, alaila e hookomo koke iho iloko o ka pahu a mau pahu knpono paha no ia mea. Ke ano o ke kaha ana i KA Balota, Paukn 100. Na ka mea koho e hoike i kona makemake no na Senatoa ma ke kau i kaha pe T a Xma ka aoao akau o ka balota ma ke kowa a mau kowa i hookaawale ia no ia mea e kulike ana me ka inoa a mau inoa o ka moho a man moho holo balota a ka mea koho i makemake ai e koho. Na ka mea koho e hoike i kona makemake no na Lunamakaainana ma ke kau ana i huahelu a mau huahelu Arabia ma ka aoao akau o ka h&loU ma ke kowa a mau kowa f hookaawale ia no ia mea. e kulike ana me ka inoa a man inoa o ka 1 moho a mau moho holo balota a ka mea koho i makemake ai e koho.

Ka maiu loa o ka Balota a K£ KI'OKOA o KA ME.A Kojfo. Pauku 101. Aole e hoike aku kekahi rae» koho i kona balota i kekahi mea e ae» aole no hoi e nana a noi aku paha kekahi e nana i na meu maloko o ka l»alota o kekahi inea koho. koe wale no ka mea i hoakaka ia ma ka pauku 103 ma!oko nei; »ole hoi kekahi mea maloko o kahi i hookaawale ia no ke koho ana e hoao e hoololi i ka makemake 0 ka mea koho. I ka wa o kekahi mea koho tnaloko o kahi i hookaawale ia no ke kaha ana i kona balota, aole e ae ia kekahi mea e ae. koe na uh?3 i hoakaka ia maloko o ka pauku maloko nei e komo aku ma ia wahi i hookaawale ia ma ke kulana e ike ai oia i ko ka mea koho kaha ana i kana halota. Aole e lawe i ka Balota Mawauo O KAHI KOHO. Pauku 10*2. Aole e hiki i kekahi mea ke lawe i ka balota mawaho aku o kahi e koho balota ia ana. a ina e haalele mai kekaln mea i 1 loaa iaia ka batota i kahi koho nie ka haawi mua ole mai i ka Luna Nana ? e like me ka mea i hoakaka ia maloko nei, a hoikeike aku paha i kona balota koe na mea i hoakaka ia ma ka pauku 103, mahope o ke kaha ia an& o ka balota, e nele oia i ka mana koho ole, a e hoopaa ia na hana o keia ano e ka Lunahoomalu o na Luna Nana. Hiki no i na Li na Naxa kk KoKt*A I XA POE KOHO PILIKIA. Pauku 103. Ina no ka makapo a no kekahi pilikīa kino e ae r ua hiki ole i kekahi niea koho ke kaha i kona balota, e loaa oo iaia ke kokua ia e kaha i kona balota e kekahi o na Luna Nana, ina oia e noi aku e hana pela. Mamua o ka lawelawe ana i kela kokua, he inea i>ono i na Luna Nana ke hoomaopopo lea he pilikia io paha ko kela mea koho o ia ano. Na Balota Pono ole. Pauku 104, Ina e pono ole kekahi balota ma ke kaha ana, alaila e loaa no iaia he balota hou, ke hoihoi oia i ka mea i pono ole. 0 ka balota i hoihoi ia mai pela, e kaha koke ia, a o na kumu o ia kaha ia ana e kau pu ia maluna a e kakau ia e ka Luiioohuialu o na Luna Nana. Helu ana i ka Bai.ota. Paukku 105. Ma o ka haiki Ia o ke keena kahi e malama ia ai ke koho balota, aole no nae he mea e keakea ia ai o kekahi kanaka ke komo mai e hoolohe i ka lielu ia ana o na balota ma ka la hoho, aia wale no a oia ka mea pono no ka malama ana i ka maluhia. ICE ANOOKAHELI' ANA I NA BALOTA* Pauku 106. Mahope koke iho o ka pau ana o ke koho, e wehe ka Lunahoomalu o ka Papa Nana i ka pahu balota a e hoomaka aku e helu e like me keia malalo iho: E helu mua ia na balota a pau i mea e ikeia ai ina ua like ka huina 0 na balota me ka huina o na poe i koho i kakau ia e na Luna Nana. Ina ua ol aku ka nui o na balota, e hoihoi hou ia e ka Luna Hoomalu na balota a pau iloko o ka pahu, pani, ki a paa, alaila lulu i ka pahu 1 mea e hui pono ai na balota. E wehe ia ka pahu a uhi ia me ka apana lole, a na ka Lunahoomalu 0 ka Luna Nana, mahope iho o kona kau mua ana i kona lima iluna me ka mohala o ka peahi lima i ulu ia ka lima o ka lole ahiki i ke kuekue lima, e hookomo iho kona lima malalo o ka lole e kau ana maluna o ka pahu balota, e unuhi mailoko ae o ka pahu me ka nana ole, i hookahi balota i kela a me keia unuhi ana ahiki i ka wa e like ai ka nui o na balota me ka nui o na inoa o ka poe koho 1 paa maloko o ka papainoa a na Luna Nana. O na balota i unuhi ia pela, e hoailona koke ia mamua o ka helu ana aku, ma ke ano e ike ia ai mahope aku, a e kakau ia e ka Lunahoomalu o na Luna Nana, a e malama me na moolelo. Pauku 107. Ina ua like ka heluna o na balota me ka huina 0 na inoa i paa i ke kakau ia e na Luna Nana, a i ole ua emi iho paha malalo o ia heluna, a i ole ma ke ano e hooiaio ia nei maanei ua like, alaila e hoomau aku na Luna Nana i ka helu i na balota o kela a me keia moho. Na Balota e Kiola ia. Pauku 108. Ina ua oi ae na inoa mamua o na oihana e hoopiha ia ana; a i ole ia. Ina m& ka balota no na Lunamakaainana ua oi na kaha ana mamua o ka ke kanawai i ae ai; a 1 ole ia. Ina ma ka balota ua kau ia kekahi kaha a hoailoua paha e hoomaopopo ia ai ua balota nei, a i ole ia, kekahi mea a hoailona paha ma ke ano kue i na hooko ana o keia kanawai; a i ole ia. Ina ua loaa elua a oi aku mau balota maloko o ka pahu balota i opi pu ia ma ke ano akaka ua oi ae mamua o hookahi balota i hookomo ia e ka mea hookahi; a i ole ia. Ina ua kue ia balota ma kekahi ano e ae i na mea i hoakaka ia ma keia kanawai; alaila oia balota a me na mea a pau maloko e hoolei ia. Aka aole e hoolei ia kekahi balota ma ka emi o na inoa maloko malalo o ka mea i ae ia e kohoia. E kakau ia'ma ke kua o kela a me keia ba)ota i hooholo ia ua kupono ole ka huaolelo "hooleia" e ka Lunahoomalu o na Luna Nana, me kona inoa a huakumu paha. E Haawi koke ia na olelo HoolIOLO. Hauku 109. E hooholo koke ia na ninau a pau e pili ana i ke kupono o kekahi balota, a o ka manao o ka hapanui o na Luna Nana e mana a paa no ia, koe ko ka Aha

R;ekit % m:inA t> h=»:ikaka ia nei nial'-ko nr:.. K HKl.l' I.E«> \rt I N V r»v.l« «T A. Paukll iPX I S:l h'\!l :U:1 1 H:1 bah»Uf. e heUihehi a nie k:i Ir«» nui m«uk.ika e kok.ihi o n i Lun.i N'm;i r.a in<\i o ka p*v »> koho i;i ana, \ •* malann i;\ >>',n rr ■».*!•»!•».» kekahi •» na X.\i\i. HoiKE V\\ !KA ME\ t K x !r «IA l'anka 111. Ika n\i o maopopo ai i na I.uua N.iw.i k;\ ir;i o n:\ l>«IotA no ke!a a nw b'u nuw lv!o halota pakahi, e I;\k >u m.\ ke mkēi\ i kj» nui o na h\h>t.\ : h»komo h, .1 me k:\ h.uun:\ o mv >uiK>ta o kph\ a me kei.\, Na ka i.unah v>malu «> na l.un;\ Nana e kauoha e h:u\;\ \a i moololo piha o ia inra. iloko >» ka !>nke mo»»le!o a m\ Luna Xan;»: o hooili i;\ i hookahi kope o i:\ hoike i ka Makai Nui a lUmuku jvih:«. ;» i h<x>kahi i ke Kuhinu K:\l.»i.ū--n \. Waiiio ana ona Moolk.lo. Pauku 112. I pau ana ona !»a lota i ka helu m;»hope iho o ke pani ia ana oke koho % a »te ka hoike ia ana i»a ke akea o k:\ hop*v na o ia kolio ana. e han.i koke na Lnna Kana iimt;\ o ka p«>*> liolo batota, a o ko h\kou mau hop<* paha, a o keknhi \kx* koho paha e makemake aua e ike, a pau iloko o ke ope na h:\lota i hoouna ia mai i na Luna Xana e ke Kuhina Kalaiaina. ine na jH»pa paihakahaka pu apau. ina ua hoohana ia a hoohana i>le ia jv\ha. na balota pai a pau i hoohana ia. ia a hooiei ia; me ka papa inoa o ka poe koho a me ka nKX>leh> piha i lawelawe ia ma kahi koho ī loaa mai ai mai ka Papa HiH>paa Inoa mai, a me ka papa in«>a o ka jhv koho a me na mea e ae a pau i pili i ke koho ana i kuhikuhi ia maloko nei e lu>ouna aku i ka Makai Xui a llamuku pah.a a i ke Kuhina Kalaiaina. 0 ua ope la. e si!a ia e n i l.una Nana me ko lakou .<iia a mau eiia ponoi, a me na sila o ua poe h»»lo balota la. a hojH> |viha oua hoh» balota la e Jike me ka mea i makemake ia e hoopaa a»\ Alaila na ua l.una Nana e kau iho i ka hoailona mawaho o ua ope la me ka inoa a me ka inoa nihana o ke Kuhina Kalaiaina. me ka hoa kaka i ke ano o ua mea oloko e like ine keia malalo iho nei: "Moolelo 110 ke Koho Hahua ana no IS.. Apana K»-ho Lunamakaainana llelu .... Mahele Koho lielu .... Mokupuni o a e hooiii koke aku ia mea i ko Kuhina Kalaiaina. A<»le e wehe a nana ia ua puolola. aia imua o ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie. a ma)io]>e o ia nana ia ana. e eila hou ia iniua o ua lunakanawai la. Mahope aku o kekahi koho l>alota nui ana, ua hiki n»> ke hana ino ia ua mau balota la a me na inoolelo koho baiota c ae i wehe ia a waiho ia i ke Keena Kalaiaina. Hoike Hki.l' o na Hai.ota a mk ka llaawi ana o ka Pai.aiwi.a HoIKE NO KK Kolio 1A AYA. Pauku 110. Na ka llamuku a Makai Nui niahope ki>ke ih«» o ka loaa ana iaia o na hoike no ke k»»ho ana mai na Papa Nana lehulehu mai a pau o na apana koho, e luw.<maopopo i ka mea koho ia me ka hoonohonoho paj>a i ka hopena <> ia koho ana iloko o ia ;u ana. 1 ka wa e maopopo ai na p«>e i koho ia mamuli o ka loaa ana i na poo i like'ka nui me k;i huina i koho ia o na balota i oi ae ka nui. ma kekahi o na apaua koho, e kukala ia o lakou kai koho ia. alaila .) haawi koke aku ka Ilanmku a Makai Nui i na palapala h«>ike m> ke k«>h<» ia ana i ua poe la. li] hoonna koke ia kekahi kope o ia hoike i hoonoho pnpa holu ui a me na palapala hoike 110 ke koho ia ana e ka Ilamuku a i ole e ka Makai nui, i ke Kuhina Kalaiaina. A oia kope, e lilo no i;i me he palapala kumu la. Kk ANO o K.\ pAt,AI'.M..\ H n tKK N«> KK KOIIO IA AN A, Pauku IM. oka palapala hoiko no ke koho ia ana ma ka pauku aenei maluna, penei ke an«>: 0 wau, o ka Makai Nui 0 (a o ka Ilamuku paha o ka Kepuhalika o Ilawaii) ke hoike aku nei, ua koho pono ia o ma ka la o ....,18.., (i Senatoa a Lunamakaainana) no ka Apana Koho Balota no ka manawa e pau ana ina ka la .. o , A.n., 18..' Haawi ia malalo o ko'u lima i ka la LS;. Makai Nui (a i ole Hamuku o ka Uepuhalika). Ukl- osa Li na Koho Bai.ota a me na Lii.o Koho. Pauku 115. Na ke Kuhina Kalaiaina e uku mailoko ae o na haa' wina a ka Ahaoielo e h(K>holo ai iio na lilo koho balota, i na lala o ka Papa Hoopaa Inoa, i $7.00 o ka la i emi ole na hora hana maoli o ka la malalo o ka eono, a e komo pu aiui hoi me ko lakou mau lih» kaahele: a i na Luna Nana koho l»al«>ta hoi, 1 ka huiua o umi dala pakahi no kela a me keia koho balota ana e malama ia ana: a e uku pu hoi lakou i na lilo kupono o ka hoomakaukau ana i na mea pili i ke koho balota a me kahi e koh<» ai, oia mau lilo nae e hooponopono a e kau]>aiena ia e ke Kuhina Kalaiaina a aole hoi keia i pili i na lilo o na mea ai. Aole i pili keia pauku i ka Papa Hoopaa In»xi mamua aku o keia koho balota ana. SANFORI) B. DOLE, Aponoia: Peresidentt. PRANCIS M. HATCH, Kuhina o ko na Aina e, S. M. I>AMON t Kuhina Waiwai. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. W. 0. SMITH, Loio Kohina. Honolulu, Augate ot, 1894»