Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 34, 25 August 1894 — NA LETA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA LETA.

[Aole onoakon makemake e law« i ke koikoi o na hala no na maoao i hoopuk* ia maialo o keia poo manao e ko makoa poe iuea kakaa.}

Komo pouo Iho la Oe i ka Ai a ka Lua, i ke Alapii a ka Opae- I Hewa no i ka Lele mua i k Hoouiu i ka la Ino. £ hooie loa mai ana aoei o«, aole iho la anei lala h» miol •ihana a he ak« oihana ma«popa Ua pili pono uoia ia «e, a penei § hoomohala ioa aku ai: u Ua plii p««o ka la ia Kamananui'," a Ina he mea hiki i ka ahaae o ka Eleie Kauaaui ke hoike wai i ka oiaio o ka'u, ina la ua haihai na iwi o ke koloka. Aiigo. Ku aku la oo i ka hao a ka wahioe o Hee y ka ike aku la au I ka oleha ma! o ko onohi ike. I haawi huale aku la hol au i pau mai na maa haumia e opupu la iloko ou. Eia hou mai; aole anei no ko ake oihana ma ka ia halawai o ka poe kuonoono i k* waiho ana o kou ; iuoa kekahi o holo oo k<t nobu luimkauawal, aole hol oe i ku ae a

h*ole, mka, paa loa ihu 1a ko waka, au no h«i I loht nai ai i ku« ku ana ae a kue aka i koa inot, namuli o ka lawe aaa o ka n>«a aana i walho ae kou iooa i elua iaoa, a o koa inoa oia ka lua, au no hoi i ka ae ai a hoeikaika bo kapono e ka Mea aaaa i waihe mai oa iooa, a aa maka'u ioa hoi ee o haele keu iooa, M*fcope iho o ka lawe ana o keia kalawai i ko kaua mau inoa, aa kahea ia kaua e haioiele. Aole anei i paka mai koa leheiehe ae iioko e kau haioielo aoa, <*he wahi ike kaoawai uuku ne ko'a, ua kopooo no oae i ka oihaoa lanakanawai." Heaha hoi kea mea i kae ole aka al f a noi aka e hookuu ia oe t no ka mea, ke makee alii a nloha aiaa ee, he ake olhana ole oe a he ku mau oe i ke ale pali. Kahehe. O kou pulakaumaka loa hol U e oolie nel. £ hoomaoae iho ee, ii kaua ne hoi e aoho ana i ka halekoal o Aehia a hiki mai ai ka lohe e ko'o iooa kai lawe ia e kaea, aole anei I kanahihi ae ko laooho, a holo iwlwi ae la ka lena i ou mau maka, a hoike mai la oluna ou i ka hailepo o ke aao kaoakamake; oo ke aha mai la mau

heleheleoa iooino. Kāhehe. No ko ■leimina l«a hoi i ka oihana lao&kaoawāi māoauli o kā walaw-U pahn ana o kou inoa. Ea, weia ke kai la e ka hoa, i bewa no ia oe i ko ohi hapuku, me kou ike iho na« i ka Alaihi kala ioa ka i'a kuku e pau ai ou nau liina i ka eeke, komo pone iho la oe ikaai a ka lua —i ke alapli a ka opae.

Ke kakala ae la oe me koo olalau i ano poina ka nooooo kanaka, he pio ka au nau; naai apono koke au ia oe ina i heololi ae oe peuei: O you ke pio na'u, no ka mea ua kuawili ioa oe, a ua hiki oie ke pale naauao mai, a ua |iiha loa ee i ki\ laanao kuaki a ''Kakaoae la ka waha o ka ua Nahua i kauhale—-1 ka i mai ne ua lilo o Ouiaolala ia Panaewa." Ua kulike loa kau kukala ana nie ka kahi keiki kahu hipa, e kahea ana. He ilio hae! He ilio hae!! E kokua! E kokua!! A hiki iiiai ua kokua,

akaaka wale mai kela, aka nae, i kona manawa i moeuhane mua ole ai, hiki koke mai la ka ilio hae, ā haehae iiilii ae la i na hipa, kahea oia i na kokua, aole i loaa na kokua iaia. Pela okoa iho ia no oe, au i hamama ae ai ko waha i ka makani. Auhea oe, eia mai ke iiio hae, nana oe e haehae iiilii aku iloko o na apana like ole ke helu ia.

Na'u ke kukala kaena ku, he pio oe na'u maiuua © ke kahua paio, a i mea e noho kuapapanui ai oe he pio na'u, no kou huua maka eleeie loa i kou iuoa, a na ka lehuk*hu e

hoomaopopo mai ma keia paio ana, a na lakou no e kau mai maluna o ko lae i keia meiara hoohaaohano. "Hohe wale! nohe wale." No kau mau ninau no ko'u kulana kahunapule. Ela mai na liaina e moe kokolo ai ka uahi o Kula. Na na hoahanau o keia Ekalesia a me Rev. E. S. Timoteo i hoolilo ia'u i hope kahunapuie, a penei e maopopo ai ia oe. Ua koho ia au me ma manao lokahi e na hoahanau o ka Ekalesia i Lunakahiko, a ke noho nei au ma ia kuiana a hiki i keia ia mamuli o ko'u hiiinai ia, he kulana hoi i hiki ole ia oe mamuii o kou hilinai ole ia. Ua noho hoomalu aku au maiuna o na hoahanau me ka ieo mana piha i hiki ke hoolohe ia, a e laweiawe ana ia oihana me ka hanohano nui. Ama ka manawa i hele aku ai ke Kahu no kana hana komite i ka mokupuui o Kauai, poni mua iho la oiā ia'u me keia mau olelo kauoha o ka iioaneano. "E maiama oe i nā Hipa." Ua like loa keia kauoha īa'u me ko ka Haku lesu kauoha ana ia Simona Petero. "E Simona Petero, e hauai ot i ka'u man hipa." O Petero ke kumukauoha a ht hope mao(K>po no ka Hāku ma ka honna nei, oiai Oia e kol ana me Kona Makua.

O Sol. H. Kalamakee ka hope no Rtv. Timot®o oo ka Ekalesiao Waialua nel, oiai ke Kaliu ua kaawale aku no ka manawa. Lehe aku la oe, pill pono paha ia la ea, pau ae la paha kou powehiwehi. Ihea kou wahl • ka noh® pu ana aku iuiua o ua Ahahui oia ano a ike iho la o§, he naoa a he kuleana kekahi • na Ahahui Mokapuni e hoolilo i kahi raea i hope kahunapule no kekahi Ekaleaia me ka ae ole o na hoahadm. I ka ahahai no anei • kupono ana i ko aioa la o Kapoho. Kaoi ka pahn holo ke kno. Akaaka he-! nehene a'u mau pokii o ke Kula Babati la «e. Eia mai ka lua, a he mea po«o nae e pakui mai i mau huaelelo hou mah«pe o ka niaau penei: «A owai kaa kuma;" a e hooholo loa aku ka ninau, <4 1 ke kula kahunapule hea 06 i ao ai, a ewai kau kuiau?" Eia ka pane, i ke kula kahunapule no aa a Rev. E. S. Timoteo i ao ia ai, a oU do ka'u kuaiu. A he naakaukau ko'u mai kona puniu mai i na mea huna o ka Baibaia e hiki malaelae ai i*'u ko wiliwili i ko kani ai i au mau pauku Baiba!a i haike ai ma ko manao pane puleiehua; au I hei i hoomaopopo ole ai i ka 10 oia mau kaana hua palapala hemolele. Aole ka'u he ai helu a he l'a helu. Aohe a'u hoolaha i ike ia pela, aka nau wale iho la ao paha ia i haku iho, oa ike pa&a oo a oa ma» na y he ai hela a lie i'a helu kao, o kou aluiaal maoli i ka holoholo olel*. He hilahiia maoli k«u ao ka

hāule aaa o ko Inoa peooi i ka hope waa iloko o ka papa iaoa hanohano o ka poe makee aiii oiaio o Waialaa nei a'u i hoike āe ai. He hilahila ka hoi I ko piikoi ae i inoa kapaka* pā kou, a ioaa pono aku la nae oe ! ka pua a PikoiakaaltUa, ike pono ia oe e a'u inai ko poo ako huelo. I oaakemake koi au e kaulai ae l ou uau Iwi a kuakea i ka ia, a kahea a« la oe me ko leo haoapilo i ka inea e ke keikialii, aie kou kuhihe* we hi wahi aumakua piiikana aku kahi ou ilaila.

Aole ioa oe i ike ia. Owai la te. A ke helu papa mai la oe i aa olelo pelapeia loa i kupono no a pili pololei i kou kulana. No na manawa lehuieko, ua helo āku au e ike i ke keikialii, a ma kaoa kono alii e hoohanohano pu aku au i kana papa ainn, oia ka'u i hooko aku ai i hoa ai pu nona me ko'u malama pu aku i kona kulana kiekie, a no keu iko ole ia aku a kono ole ia aku, ua kuhalahala loa oe, malaila hee ka mea maka'a. Ina ko'u he manae helu aku, loaa pono oe ia'u • hohole ana aia ike kumu o ke kauwila. Aolo a'u mea nui i haawi aku al i ke keikiaiii, hookahi wale Iho no o ka helo aku e ike iaia, noho pu, launa pu, maniuii o ke kono a ka makee a uloha alli iloko o ko'u puuwai. A ooe no ka mea i kamaaina loa ia mea o ka piepiele, ne ka mea, he wahi manao alii lki no ko« inamua 1 ka wa o ke aapuni Moi, a i ko ike ana iho nei ua pau ka pono a na 'lii, o ko holo pee no ia a pili I ko kowa pehaku, loaa pono aku la oe i ka olelo kaulana a la kaikamahine kn. eaea. "A ka lae o Kalaau, I'au ka pono a Kakina."

Aole aw e like me ia ae ia, e ike i ka wa o ka loaa, e like nt me īa i ka wa oka neie. Eia nae, ke pakeo mai la ko aieio, he aloha a mtkee alii ka kou mai kou puuwai mai i sila ia, a e holo ana ka na aa koko o ke kumakaia aiii a hiki i ka pali o Kaialau, kahi a Kooiau e lioekepue mai la. Kal oie loa no hoi. Ma kahi hea e ike ia aku ai kou aloha alii maloko, ke oleka haaamawaho, no kou ike oie i ka io o na pauku Baibala au i oku mai nei a me ke poliuliu loa aku • kou ike i ka moolelo o ke kanaka polno i haulo iwae* na ona powa. E hoonui iho ka ike ou nau onohi a e lena peno iho ma ka Bukt o Luka, mai ka pauku 30 a37 e ka Mekuna 10. Ua hana anoi oe e like me ke Samalia lokomalkai, i ka hu ana at • kona aloha a hooko pu me ka hana, nau no e hoole mai nei, a ua like loa no oe me na kanaka elua i maaio iho ma* niua, e nana aku ana mo ko laua mau maka uahoa o ke aloha ole, me na opu lokoino manao awahua; malia paha aole laua i nelt i ke aloha maloko, aka nae, aahea ka hoike o ia aloha mawaho, atlt lon.

Pili pono aku la ia ia oe. llele I no ku i ko mino olu i ka ili o ka! laau. Komo poao iho la oe i ke puhi a me ka nau, paa oo ia i kahuiui, i ke anapuni a Limaloa. Ileaha no la kau o ka lalama ana ae la i ka Baibala, A ku oe la i ke A'u, I ka i'a nuku loa o ke kai, | pau ou mau hulu la i ka unuunu ia e a'u, holo wale oe ia i keolohelohe, piii wale ka ia i piii waie. O ka'u kuU ia a ailolo, i kohu ai ka inoa hopo kahunapulo, a'u e iawelawe pu nei i ka oihana hooko mare, ka mea i launa 010 aku me oe, aia waie no a he kahunapule, a i ole ia kanaka i hilinal ia e ke aupuni. Nao, ke hoohuli pono ao nei aa i na owiii kaula uwila a kuhi poiolei aku ka'u «akeneti i kou kak«lu manao maluia, a ilalla oe e ike pono iho ai i na uwea aaaii o aupooi po, a llaila o€ e paa pio ai no ka hopeaa o kou mau ia. Ua kaena aeoo M be poo maunu au aau i ai a kau iluna o ka laau." O kona ano he koena i ai la e ke kanaka lawaia a koe, a hele mai ka »akapehu a ka uka a ai iho. ▲ o ka inoa poloiei, he al pala maunu. Pololei loa oe i pahu koke aaa ibo la no i ko piWu. O oo lo bo anoi ia la e hahai loloa helo ana aaahopo o*a iloko o na kaiekual 0 oe ne anei ke anee ana Ia i ke pakaukaa o ka ruml hookolokolo i ka wae

ooho ai ka ah:i? O no .mei ke noho ana me ke ope kanana si me kahi (>eoi i ka lima ma ke &no kap«kāko na'o? Ooe no anei u\ e pili * wale uiai ana nae k« kono ole i« akn, a ka lehuiehu e ike pinepine aaa? 1 loaa aka kahi poo mnuuu, oia iho la ka makap«hu o ka uka. O oe no anei kai hiki kino a« i kuu ha!c i kii ae i kahi hakina a*u i ai ai a koe ko koena. (Jwe no hoi ka naonao ia oe, 1 ko paikano ae pela v aae kou manao no hai aku ia akua hoounaunaau i hooieie mai nei, hoi iho id oo nae a ai ia oe i ke kahu, he puni ka hele i kahana. lle ai ka hoi ka ka hookāno, aoie e ola kena mai ou he hokil he raai oU ole. Eka hoi, kanl poha ka uwepa a kaua i:i i ko lae. Ano, ke hookuu uaiie aku nei au ia o« e uine malie i ke kai o ko haku, a ke noi pn aku uei ia oe e ke* mo pu iuai iioko oke aupuni hou, ka Kepuhaiika o Hawaii, ke aupuni » ka lanakiia, a nona na huila • niniu nei me ka hoiomua. A ina oe eae oluolu mui ana, aiaila luiu iima pu kaua iioko oka hauoli. Aka hoi, i onioni hou uiai oe, ul til i ua pau ae ia ka oielo a ka hoaioha no kou paiekana, a o hookuu ioa aku au ia oo nau uo ia o hoe hookahi ae iiokookou aahu huiu hipa o ka huna inoa. Auo ka lua oka manawa, ke noi aku nei au la oo e kala mai ia'u, ina ua oi loa aku ka pahee o ka'u makakiia a oa eha ia paha oc, i ka pa ana aku la I ka hua Noni. <jood by oe eke hoa. Owau no me ka oiaio, Soi.. 11. Kalamakek. Waiaiua, lulai 2'?, 1 Si> 1.