Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 31, 4 August 1894 — Ua Oia ka Lahui i ke Aupuni Ripubalika Hawaii. [ARTICLE]

Ua Oia ka Lahui i ke Aupuni Ripubalika Hawaii.

() ka hoohiki ana oka lahuikanaka Ilawaii malalo o ke kumukanawai o ka Ripubalika Hawaii, oia kekahi hana kaulana loa i loaa i keia lahui, a e ike ia mai ai e na aupuni naauao loa o ka honua nei o Hawaii noi kekahi aupuni naauao i hiki i kona lahui ke hookele ma ke ano oupuni la'ui a o ike ia raai ai e na aupuni lahui eae ma ke ano Kipuhalika Ilawaii. O ka pono koho harota oia kekalii pono kivila nui © loaa ai i keia lahui. A.ole mea e lilo ai keia poao, kee wale no ka hana ana o ke kanaka i na hewa nui i ku i ka hoopai ia i ka make a me ka hoopaahao ia a pau ola a i ole a hala paha kekahi mau niakahiki, a he mau hewa hoi e hoonele ia ai ke kanaka i ka pono kivila, oia ke koho barota, a pela pu no hoi ka aihue. Ina e hoohiki ole na kanaka llawaii ponoi, alaila ua maopopo loa i na aupuni naauao e launa aloha nei me Hawaii nei ho lahai haiia hewa loa keia mai na loio liooliiki ole, iih ona nupepa, na kahunapule, na lunakanwai, na hinamakaainanana, poo Lahainaluna a me kekahi poe i manao ia ua hoonaauao ia ma na kula kiekie a me na kula haahaa.

A eia no hoi kekahi mea nnna e hoonele hou i keia pono koho balota oia hoi ka hiki ole ke heluhelu a me ke kakau ma ka olelo 13eritania ame ka 01010 llawaii. Nolaila, ua hikl loa keia inoa ke hoopili pu ia aku i ka poe loio, na kahunapule a me na ona nupepa i hoohiki ole he Lahui Asia* Ina oukou eka poe hoohiki ole e ike i ka manao o ba pauku 1 o ke Kumukanawiu llipuhalika Hawaii, ua loaa no i ka lahui kela pono kahiko o ke Kumukanawai Kameliameha \ r a me M. il. 1887 o Kalakaua, he maii pono piii paa ke ola, ka noho lanakila ana a me ke kuleana e imi aku ai a loaa a hoomalu i ka waiwai, a me ka fmi ana i na mea e oluolu ai ka noho ana. Mahele 11, ua lawelawe ia ke

aupuni no ka pomaikai o na mea a pau, aole no ka waiwal a hanohano a i ole ia pomaikai o ke kanaka heokahi ohana a lahui kanaka paha.

Nw'aila, aole i hoouele ia ka lahui Hawaii i na pono kahiko o na aupuni moi, ua kailike no keia mau pono me na lahui e ae e noho nei iloko o ka aina. O ko aha aku Ia na pono kahiko i koe o ke aupuni nioi e ohumu loa ia nei o kekahi poo Hawaii e kuhalahala loa nei, malia nae paha no ka lilo ole ae o na hookele aupuni ia kapulupulu mn, aole ike wale iho o kahi hoa kanaka e hamama aku aua ka walia hoolei iho i wahi apana berena, o ke kau ae la ia o ka ihu i ka lani, aole he wa e ae i lo.\ ai i na kanaka Hawaii e llke me keia ka hoouoho ia ma na oihana aupuni i hiki i na na kanaka Hawaii ke hookele. Oia hoi Lunakanawal a me Lunamakai a me kahi mau oihana e ae, a koe aku no ua oihaua hiki ele i kanaka ke hana, e iaa ka Pere.sideua, Lunakanawai Kiekie, Loio Kuhina, Oi* hana Kuhina a me na oihana kiekie 9 ae o ke aupuni, no ka mea, aole i lawa a mahuahua" ka iko i loaa i ke kaoaka Hawaii- Nolaila, ke hoouiu nui ia nei na kula e hoonaauao la ai na keiki Hawaii ma kela a me keia laia o ka ike a* mo ka uaauao e loaa ai i na keiki kane a me na kaikamahine Hawaii a me na lahui o ae. Ke hoomunao nei wau i ke kuia kaikamahine o Maunaolo, Uaulalena, na H. V. Ualauwiua ma e uku eei ka uku kula o ka hapanui o na kaikamahino o keia kula. O ke aha ka Buki, Nawahi a me kahi poe e hapaimuemue nei! ke aloha i ka aina, a i ke kanaka hoi aole he olelo ae he aloha kii uiai hoi e uku ae i ka uku kuia. No Hilo mai kekahi mau kaikaaahine o noho nei i ke kula aole he puka iki e hoomnha

ma Su hoike makahiki o ka M. H. K*-l, ua kii Euai ke kupunakāae aoo u i nawaiiwaii, a u&kipa tcsi l o'a nei a he mau heleheleoa laaiihioi hoi i*'v y ct aku wao i ko'u l<jkorusikai i k* malihini ao<>, a m& ka feupon© oa hoekuu aku inu e-kn I »a uie-opana e h<ii i llawaii a hiki i ka manawa kul* alaila hvi mai, ua hooie uai oa kumu, hom 2 oia b oo ua hiki hou mai ka malihini soo i o'u nei, ua oinaa aku •*, auhea ka hoi ko raaa moopaoa, ua pane mai keia aole e loaa mai i ua kuuia no ka hookaa ole o ka Mulw,t!iine Liliuok&lani i ka aku o ke kulii, na ka waim&ka no e hiolo, ua oee ia niai e ka oa ukiu a pulupe. He nai ko'u aloha i keiaaoo i na paha wau he alohaaioa i na aa kii wau e aku. A o ka elu;i uiai nei keia o ka hele ana mai nei oia ana no ka aele'a hoi oui aku la uo, i na paha ma ka inoa o H. P. Hulauwina ka hookomo ia ana, aole he olelo ana. O ka'a kaikauiahiue 4 makahiki i ke kula o Maunaolu, na H. P. Balauwina ka uku, he kii wale aka uo me ka hoohoka ole ia, aole he waimaka helelei i ke alanui.

Auhea oukou e Buki ma, Xawahi ma, a me na loio, na kahunapule ka poe Asia naaupo hoohiki ole eia ilio ka uepa o na kikaia o oukou, pauku 3 o ke kumukanawai o ka llipuhalika Hawaii e hoomaka ana ma ka hapawaena a hiki i ka pau ana oia paaku, mo'a puehuehu paha auanei na kikala oukou, ke hookikina nei oukou i kanaka e pule, aole e hooiohe mai ke Akua i ka pule a ka poe aia, do ka mea ua olelo matolesu, o kaiuea aole ma o'u nei ko'u enemi noiao ka mea hoiliili pu ole me au hooheie. lei waie aku no wau, no ka mea i ke ahiahi, oielo oukou e hoi ana ka Moiwahiue, no ka mea, ke ulaula mai nei ke ao, uo ka mea ke hakumakama mai nei ke ao, o ke ao a oukou e kuhihewa nei he ao ua ole, he ao paa oie i knhi hookuhi e pulii wale ia ana e ka makani a nulowale loa. Nolaila, ua lulau 1«>;< oukou i ike ole i ka palapala hemoiele a nio ka mana o ke Akua, ke kauo nei oukou i na kanaka Hawaii iloko o ka nenelu poho o ke kuhihewa. a ke hooili nei oukou i iu ukana kauniaha hiki ole i na kanaka Hawaii ke auamo, ua maluhiluhi oa, he 1S maiama keia a oukou e liuoluhi nei, uu pau ka ikaika ka munaolan.i no ka hiki hou o keia pohaku ke hapai hou n kau i kona wahi i kau mua ai. I). 11. Aukai Kula, Maui lulai 2S, 1804.