Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 30, 28 July 1894 — Page 4
This text was transcribed by: | Emree |
This work is dedicated to: | I dedicate this to my brother Joseph for always being their for me |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KULA SABATI
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Manao Nui. E pono ke lohe i na leo e haapono ana ia Iesu.
Olelo Huakuka. Ma ka mahele kupono ana i ka moolelo o Iesu, oka lua a ka mahele oia no kona wa i hoonakaukauia ai no kona oihana laa. Ma keia haawina ke noonoo nwi kak@u i ka hapa mua o k@ia mahele, eia no ka moolelo o Ioane @apeli@e, ka mea nana i hoike mua ia Iesu ma kona oihana maoli ma ka @@@@@@@@ ana laia e like me ka poni ana i na moi no ko lakou oihana. Ua @@@@@@@@@@ oia ma @eta@ara i ka papau o ka maliwai o loredane, hemau ma@@ elima ma ka akau mai leriko aku. Ua haiolelo o Ioane ma ka waonahele o lulea, oia no ka inokualua ma ka aoao komehana o ke kai make a hiki i Enona, elua hapakolu o ka holo ana o loredane mawaena o ka nuku o ke kai o Gal@laia, a me ke kai Make. Ua hoomaka o Poneteo Pilato i kona oiha@a kmaina ia makehiki hookahi no. O ka wa a Iesu i bapetizoiaai, oia hoi. Ianuari. M. H. 27.
I Mua oia hoi, na hoomakaia maanei ko Mareko moolelo, aole like me ko luane mai ka mau loa aku. Eunanelio, he hua olelo Helene, nona ke an@ @ka loao maikai. @ Iesu- oia hoi Iosua, ka Hoola. Kristo, oiahoi ka Mesia, ka mea i poniia. Keiki- ano kulike, mana hookahi, me ke lehova, ke Akua lua ole, mau loa. Kaula - Isaia 10:3. Mal 3:1. Elele-e hoomakaukau ana i ke ala kupono. oiai aole i hooponopono mau ia na alanui ma na aupuni o na aina hikina. e like me ke ano hana ma ke aupuni Roma, ma Europa, a me Amerika no hoi. 3 Waonahele--he mokuaina neoneo, he uuku ne kamaaina. I Bapetiza--ke kapipi ana i wai i kela mea keia mea o hanao ai. He oihana Iaa Iudaio keia i hoomaemae ai a hoolaa ai i na mea Kino a me na hana uhane no na hana hoomana i hooponopono ia. Aole ia he hoailona o ke Iesu make ana a me kona kanu ia ana. Mihi--me he mea la ma ka mihi ana ua holoi ia aku ke ano lawehala. Kalaia--aole no loane keia mana, no Iesu mai ia. @ @oko--aole peia ka huaolelo Helene: aka nae ua olelo ia i ka muliwai. oia hei kahi a Ioane i kuai ai no keia oihana, aole naema ke ano he ipu i komo ai. 6 Kamele--nona he hulu kalakala i ulana ia i lole, e like me ka huluhulu hipa. Uhlni--he mea ai no na lahui ma Asia a hiki i keia wa. Meli--aole he kopaa ma ia mau aina. 7 Kamaa--ma ke ano like me ko Hawaii i ka wa kahiko. Wehe-- oia no ka hana o ke kauwa kuapaa hashaa loa. @ Wai--ma ke ano he hoailona wale no. Aolo hiki i ka wai uuku, ka wai uuku, ka wai nui paha, ke holoi i na mauano. Uhane --oia no ka mean hookah, nona ka mana akua o kala aku i ke ano hala o na mea hewa. 10 Manu--he hoailona ia o kona ano akahai, e like me ke ano hipa o Iesu. He hosilona no hoi ia o ka wa maluhia. Ua lilo ka mana ia Noa he hoailona o ka emi hope o na wai halana. 11 Leo--eia na hana okoa ekolu o ke Akua Kah@kolu.
I-- Ka leo no na kaula mai, 1-3. Heaha ke ano o ka huaolelo euanelio@ Iesu@ Kristo@ Heaha ke ano maoli o Iesu, Ioane 1:1-32 Owai ka mea i kapaia ka elelo mamua o kona alo? Heaha kona oihaua? Heaha kona kulana, Mataio 11;7-14@ Heaha ke ano o kona mau haiolelo, Luka 3:7-14@ Pehea kona pili aua ia Iesu, Ioane 1:19-27@ Heaha ke kumu no ke kapa ana ia Ioane Ba Petite "ka leo"? Ua Hoomakaukau ia anei oe e hookipa @a Iesu ma ko@a
oi@na kou mea kalah@la@ Heaha @@ H@n@ kup@no e hoomakau@@@@@ ai na mano o na kanaka h@wa e laina pu ai me ke Akua Hemolele@ Heaha na awawa? Heaha na ahuahu@@ Heaha na k@kee? Heaha na @@@@@@@@@ Pehea e pau ai ka mo@@@@, haaheo, kalakala, apiki?
@-- Ka leo ma ka waonahele , @@ Heaha ka hana a @@ane Hapetite@ Owai kekahi Ioene e ae i oleloia ma ke Kanoha Hou? Heaha kona ano pilikoko ia Iesu@ Heaha ke kum@hana o kona haiolelo? Heaha na hua u ulu aku ai no loko mai o keia mau ha@olelo? Heaha ka mihi? Heaha ke kumu no ke kapa ana i ko Ioane Bapetizo @@@@@@@ e mihi ai?" Heaha ke auo okoa o ka bapetizo karisetiano? Heaha ka manaolana o ka lahui @udaio e pili ana i ko lakou ano noho? Heaha ke kumu no ko Ioane haiolelo ana e pili ana i ko lakou mau hewa? Ua hiki mai anei o Iesu e hoopau ai i ka ma na aupuni? Heaha ka pomaikai ano nui a Iesu i lawe mai ai? Ua haawi ia mai anei k@ia pomaikai i na kanaka @ pau loa? Heaha ke ano nui o ka poe olhe i ko Ioane haiolelo? Ua hiki anei i ka mea hewa ke mihi ke ole kona hoike ana i kona mau hana hewa? E pono anei ia oe ke mini a hoike? Heaha na humu kupono no ka paipai ana i na mea hewa e hoike i ko lakou hewa? He aha na kumu no ko Ioane hookomo ana i ua aahu i olelo ia? Ua like anei oia me Elia, Zek 13:4? Heaha na aahu o ka poe haipule, Mareko 12:3@, Luka 7:23? Heaha ke ano o ke kapa hula kamelo, ke kaei ili, a me na kamaa? Heaha ka mana hoomaemae o ka Uhane Hemolele? Pehea e @oaa ai ia kakou? Heaha ka manao o ke Akua e pili ana i na mea hewa, Oihana 13:39?
@@@-- Ka le@ no ka lani mai, 911. Owai i hele mai ai mai Nazareta mai i mea e bapetizoia ai? Heaha ka haua kupa@anaha i kona wa i bapetizoia ai? Heaha ke kumu no ko ka Uhane iho ana mai maluna o Iesu, Isaia 61:1? Heaha ka olelo no ka lani mai? Owai ka poe lohe? Heaha ka manoa kupono e pili ana i keai leo kupaianaha, 2 Petero 1:17? Heaha ke kumu no ko Iesu iini e bapetizoia ai, Mataio 3:15? Ua bapetizo ia anei oia no kona ano hewa? Owai ka mea ikemaka i ka Uhane, Ioane 1:32? Heaha ke mea i hoai@onaia na Ioane Bapetite e noonoo ai Ioane 1:33? Hiki anei ia kakou ke manaoio aku ia kakou iho he poe no kakou i aloha ia e ke Akua? E pono ana anei i ka poe manaoio ke hoike aku i keia imua o na kanaka?
Manao Pili. 1 Hiki anei ia oeke huikalaia ke ole ka paulele ana aku ia Iesu ma kona oihana kalahala? 2 Hiki anei i ke Akua ke huikala ia oe me ka hoapono ole ana ia oe? 3 Ina bapetizo ia oe, ua paa anei kou komo ana iloko o ka pomailai lani? 4 E pono anei i na kahunapule ke hoahewa i ka poe lawehala? 5 Ua hoomakaukau anei oe i ke alahele uo Iesu e komo ai i kekahi makamaka paha, kekahi ekalesia paha?
@@@. 7. Aug. 12. Ka hoowalewale aua ia Iesu, Mataio 4:1-11.
A@@@@@, alakaiia aku la o Iesu e ke Uhane i ka waonahele, e hoowalewaleia aku au e ka diabolo. 2 Hookoai iko la ia i hookahi kanaha ia, a me na po he kanaha, a mahope iho, pololi iho la ia. 2 A hiki aku la ka mea hoowolewale i on a la, i aku ka @a, in a o ke keiki oe a ke Akua, e i mai oe i keia mau pohaku e lilo i berena. 4 Aka, olelo mau la o Iesu. i maila, na palapela ia aolo e oia ke kanaka i ka berena wale no, aka ma na mea a pau mai ka waha mai o ke Akua. 5 Alaila, lawe aku la ke diabolo iaia i ke kulanakauhale hoano, a hookau aku la iaia maluna iho o kahi oioi o ka @nakini. 6 I aku la iaia, iua o oe ke keiki a ke Akua, e lele iho oe ilalo, no ka moa , ua palapala ia, e kanoha mau no ia i koua poe anela nou. e kaikai lakou ia oe ma ko lakou mau lima. o kuia kou wawao i ka pahaku. 7 I mai la o Iesu, na palapala ia no hoi, mai hoao aku oe i ka Haku i kou Akua. 8 Lawe aku la ke diabolo iaia i kahi ma@- na kiekie loa, a hoike aku la iaia i na aupuni a pau o ka honua, a me kou lakou nani. 9 I aku la hoi iaia. o keia mau mea a pau kau e haawi aku ai ia oe, ke kuku@ iho oe, a hoomana mai ia‘u. 10 Alaila, olelo mai la Iesu iaia, e hele pela oe e S@tana. no ka mea. na palapala ia. e hoomana aku oe i ka Haku i kou Akua. a e malama aku oe iaia wale no. 11 Alaila, haalele aku la ke diabolo iaia, aia hoi, hele mai la na anela a lawelawe nana.
PAUKU GULA. Hebra 4:14, O kekahi i hoowalewale ia aku i na mea apau me kakou la i hoowalewale ia mai ai, aole hoi on a kala.
MANAO NUI. E pono ke lanakila maluna o ka mea hoowalewale.
OLELO HOAKAKA. Ua manao wale ia ua noho o Iesu ma kahi waonahele i kapa ia Karanataniaa, (ke ano o keia iuoa, he mau la kanaha kekahi pali kokoke i ka muliwai o Ioredane, a me ke kulanakauhale o Ieriko.)
1. Alaila, -- i ka wa koke. He hana maa mau ia Satana e hoowalewale ikaika ai i ka mea huli i ka pono i kona wa i hauoli nui ai no kona ano hou. He wa keia no kakou e hooponopono ia i mea e pale aku ai i ka mea hoowalewale. Alakaua, -- aole he holo wale o Iesu iloko o ka mea ino. Hoowalewale ia,--mamua o ka papai ana i kona ohana hoopakele. 2 Kauoha,-- ua nui na moolelo o ka hookeai no keia wa loihi. Pololi, --a nawaliwali no hoi. 3 Hoowalewale,--o Satana keia ma ka olelo Hebera, ka mea kue. Ka diabolo, ma ka olelo Helene, oia no ka mea hoohalahala. Ua kue mau oia i ka pono ma ka ilui mau ana e komo ai na kanaka i ka hewa o keia a me keia ano. E kolu mau papa okoa ano nui e like me ko Iesu, no ke kino mai no naiini mai, no na manao e hooakua ai. 5. Lawe, --ma kona kino maoli paha, ma ka hihio paha. Kulanakauhale,--Ia Ierusalema. Oioi,-- ma ka kaupalua paha o ka puka komo ma ka hema, he mau kapuai 600 maluna o ka lalo o ke awaawa o Henima. 7 Hoao,--ma ke ano mahaoi. 8 Mauna,--aole i oleo ia ka inoa o kekahi pali paha i ka waonahele kolohe ia Ieriko. Hoike,--ma ka hihio paha, Luka 4:50. Hoomana,--a hoakoakoa iaia, he pani hakahaka no ke Akua lolilua ole i makemake ole ia.
@. Me la pololei, 1-4. Aia mahea ko Iesu hoowalewale ia ana?
O@@@ ka mea hoowalewale? Heaha ua ku@@ no keia hoowalewaleia an@. Hebera 2:@@@@@@@@. Heaha ka mua o ka no walewale ana? Heana ka mea maikaia Iesu i makemake ai ma kona wap@l@@@@? Heana ke ana hewa ma ka hana a @@@@@@ i kukikuhi ai? Pehea jo Iesu ku e ana i keia manao hewa? Heaha ka hana @i aku o kona pono, ha hoopau ana i ke ano pololei, ka hoomau ana i ke ano hoolohe? Ua hoowalewale anei ke Akua ia Iesu? Heaha ka makemake o Satana? Heaha ka manao o ke Akua ma ka hoao ana i na kanaka? Heaha ka mea ano nui no kakou i mea e pale aku ai ia Satana, Epeso 6:11? He pono anei ia kakou ke hoole i ke ano kanaka i mua e hemolele ai? Heaha ka olelo a ke Akua a Iesu i kuhikuhi ai, K@ nawailua 8:3? Hiki anei ia Satana ke hoopau i ka mana o ka olelo a ke Akua? He ola kupono anei ke ola kino i lo@@ ma na hana apiki? E pono anei ke aihue i berena i mean olaai? Heaha na ano okoa o ko Satana hoowalewale ana i ke kanaka mua, a me keia Adamu elua? Ua kaawale anei ka uhane hemolelo i keia wa hoowalewale? Pehea i hoopau ai o Iesu i na hana a Satana ia wa? Ma kona ana kanaka ua hiki anei ia Iesu kw pio aku ai ia Satana? Ua pololei anei ko Satana ano kanalua e pili ana i ko Iesu ano Akua?
@@. Me ka haakei, 5-7. Heaha ka lua o ka Satana mau hoowalewale? Heaha ke ano maikai ma ka hana i olelo ia? Ua hiki e ia Iesu ke hoopau i ke ano kanalua o ka poe hoole ma ka hana ka pauku Baibala a Satana i kuhikuhi ai, Halelu 91:11? Aole anei keia hoolei ana iaia iho ilalo ko Iesu paulele ana i ke Akua? Heaha ke ano hewa ma ko Satana wehewehe ana i keia pauku Baibala? Heaha ka pauku Baibala a Iesu i kuhikuhi ai, Kanawailua 6:16? Ma ka paulele wale ana i ko kakou manao, he hoohenehene nei anei kakou i ke Akua, ma ka loaa ana iaia e hoopoino al ia kakou ma ka imi ana i ko kakou mea i makemake wale ia? Hiki anei i na kanaka hewa ke kauai mai i ko lakou komo ana i ka pomaikai lani? Hiki anei i ka mea imi pono ke hana hewa a ola mau me ka manaolana e loaa ana iaia ke kalahala i ka wa mahope?
@@@. Me ke alii wale ana, 8-11. Heaha kohu o ka hoowalewale ana? Pehea i hiki ai ia Satana ke haawi aku i na aupuni o keia honua? Heaha ke ano hewama keia manao a Satana, mai paio aku i ka hewa, e kuikahi nae i ka hewa? Pehea ko Iesu kue ana ia Satana? Pehea ko kakou hoowalewale ia ana ma ke like? Owai ka mea nona ka mana oi aku ma ka nana aku i keia wa ma keia ao, o Satana paha, o lehova paha? Ua hoowalewale hou anei o Satana ia Iesu i kekahi wa mahope? Pehea ma Getesemane? Pehea e hiki ana ia kakou ke lanakila ma ke ano like me Iesu? Ua hoomana aku na kanaka puni waiwai i ka momi dala? Ua hoomana aku anei ka poe punilealea i ke ano oluolu? Ua hoomana aku na kanaka i mau alii ino mamua o ka hoomana ana aku i ke Akua hemolelo? Heaha ka pauku Baibala a Iesu i kuhikuhi ai, Kanawailua 6:13? E pono anei ia oe ke hoolohe i kekahi mea e ae? E pono anei i ka poe hoahanau ke ae wale aku i na manao kuhihewa o ka poe kanalua, hookuli, hoole? E pono anei ke hana hewa i mea e loaa ai kekahi pomaikai?
MANAO PILI. 1 Owai ka mea mana hiki ke kokua ia oe i ka wa hoowalewale? 2. Ina moakaka kekahi ano hewa, e pono anei ke kali a hoomanawanui; a i ole pahe e kiola aku me ka huhu? 3. Ua heluhelu mau anei oe i ka Baibala a loaa ke akamai ma ka wehewehe ana? 4. Ina kaawale oe mai na hoa kanaka aku, e pau ana anei ko Satana hoowalewale ana? 5. E pono anei ke pee aku imua o Satana?
NA LETA
[Aole o makou makemake e lawe i ke koikoio na hala no na manao i hoopuka ia malaloo keia poo e ko makou noe mea kakau. ]
Ua Ola ka Lahui Hawaii i ke Aupuni Ripubalika.
I kuu lahui Hawaii ponoi o ka apana kaulana, ohi ka io o ka laau o Makawao, mai ka wai o Opuola, nou ke alo e halii ana i ka makani, a hiki i ka wai iniki hui koni i ka ili o ka hau anu o Kamaole, welina wale. Owau no ko oukou hoa uhaiaholo no ke kakoo ana i ko kakou mau pomaikai e loaa ai ka noho ulakolako ana, a e kaupale aku ai hoi i ka noho hunw ana, ua hooikaika aku wau ia oukou e lokahi pu mai oukou, a oia kue iho aua mai a oukou ia‘u, ua oi pakela loa aku ko‘u lanakila imua o okou, a ke mihi nei oukou iloko o ko oukou kuhihewa a ke kapa aku nei oukou i puni oukou i ka hoopunipuni ia e na whi nupepa anee alii Ka Oiaio a me Ka Makaainana, Holomua Aloha Aina, a me Ka Leokanikau, no ka make kanu loa o ke Aupuni Moi. O ka‘u no ia i kula mau aku ia ia oukou mai puni iki oukou i ka alapahi mai a Buki ma e haanou ai, a mea hoi ae ka Moi, no ka mea o ko lakou pomailai ia o ka lawe mau ia o na whai nupepa, aole o lakou manaoio no ka hoi ae o ka Moi.
No ka ema aole anela i iho mao ka lani mai a olelo mai i ka hora a me ka la ka malama a me ka makahiki e hoi ae ai ka Moi, no ka mea us olelo ka Baibala, aole e hoike wale mai ke Akua i kekahi mea ke ole ma @@@@@ a me na kaula, i na he mau kaulao Buki ma a me Nawahi ma, heaha la ka mea a ka Akua i hoike pololei ole mai ai i ka manawa e hoi ae ai o ka Moi. No ka mea aole mea hiki ole i ke Akua, a ke koho lalau loa nei i ka la e hoi ae al, hala aku ana, a @ala aku ana, hele I ke @@@ loa.
Nolaila, ua hala ke Aupuni Kuikawa me ka poina ole, no ka mea ua hanau mai oia ma ka la 17 o Ianuari M. H. 1893, he la ano eehi me ka maluhia, a o ke keiki i hanau ia la he keiki kaulana loa. A ma ka la 3 o Iulai 1804 ua hiamoe aku la oia me ka maluhia, a ma ka la 4 o Iulai na hanau mai he pepe nani loa o Amerika ka makuakane o ke Aupuni Kuikawa, ka makuahine a o ka inoa oua keiki nei , Hawaii Ripubalika, o@ aku a ke keiki nani pali ke kua @ahina ke alo i ke ku a ke kanaka maikai, i keia keiki ola ka lahui Hawaii, ola nui aole e lualua, he berita hou keia a ke Akua i haawi mai no ka lahui Hawaii, ua nalo ke aupuni alii ua elemakule, na lualua, ua nalo, o ke Aupuni Ripubalika Hawaii, oia ke Aupuni o Daniela i ike ai ma ka moeuhane he aupuni mau loa i keia aupuni e pukaka ia ka ihu o na aupuni nui i ka honua, aia no ka pau o keia aupuni ripubalika Hawaii a hele mai oia la ma na ao o ka lani me kona puali koa nui.
Nolaila, e ala me ka lokahi, ku iluna, lalau ka lima i ka peni, a kakau iho i kou inoa me ka hoohiki ana imua o ke Akua e malama mau i ke kumukanawai o ka Repubalika Hawaii, a e kue i na hoao ana e kukulu hou i aupuni moi ma na ano a pau ma ko Hawaii Paeai@a, no ka mea, ua uiha, ua maluhiluhi oukou no ke kuhihewa, luhi makehewa ke kino i ka hanai i na puaa na ke alii, hookahi no alii a oukou e manao aku ai o H. P. B@lauwina, ka mea nona ka aina a oukou e hanai nei i na puaa, aohe aina o ke alii a oukou ua hoolimalima i ka aina o Keokea, Waiohuli, Kealahou, ua lilo i ka haole, a ke uwe mai nei oukou i ka hopu ia o na holoholona, olelo ae i ka pilikia, e ole ka puuwai hamama o ke keiki a ka mikanele Balauwina loaa ai kahi e hu ai ka hanai i puaa na ke alii.
Ina oukau e makaikai pono i ka moolelo kaao, o Hu'a ke alli a me Luahoomae ke kaula, owai o laua ka pepehi kanaka?
Ke olelo mau nei @a nupepa anee alii, o ke kakauinoa ana iho nei o kekahi poe me ka hoohiki ana he kipi ia. E ike mai o'u mau hoa o ka ua Ukiu o Makawao i ko'u manao kanawai no ka huaolelo kipi. Mok. 6 Pauk 1. O ke kipi, oia ne ka oh@inu ana e make ke alii, a e hookahuli i kona aupuni a e hoopau i ko@a nohoalii ana. Ekolu no mea e hooiaio ia ai ke kipi:
1 Ua akoakoa pu ka poe ahumu kipi e like paha me R. W. Wilikoki, ma kahi o Liliuokalani ma Kapalama a me Albert Loomens me na lako kaua, e kaua i ke aupuni o ke alii.
2 O ka hui pu houluulu anaina emi o ke alii.
O ka mea kip, he make, a e lilo kona mau waiwai no ke aupuni.
O ke kakauinoa ana me ka hoohiki i ke Aua i mea e loaa ai ke kuleana e koho ai i moho elele hana kumukanawai Ripubalika Hawaii, aole la he kipi.
Kumu pale. Ma ka malama o Apr. 1894, ua kakauinoa au me ka hoohiki imua o ke Akua i loaa ai ia'u ke kuleana e koho i ka elele hana kumukanawai, aole aupuni moi i kela manawa, ua hoopau mua ia ka moi i Ianuari 17. Ma ia la, ua make loa, kela mokuna @ o na Kanawai Karaima ola ke kanawai pili i na moi, mai ka la 17 o Ianuari a hiki i ka la 2 o Mei, he Peresidena ka mea ma ka noho moi e noho hoomalu ana i ka lahui kauaka.
Nolaila, mai kanalua a hopohopo a kuihe iho, oiai ua ike kakou na kakou no ka kakou, aole na ke alii mai no ka mea eia ka makia kaulana, mahope mai nei o ka pau loa ana o na Kamehameha, a i ke au noho Moi mai nei o Kalakaua ma, haikaika pu ia kakou: Penei ka olelo, ke nana mai nei na makanunui o ua poe makaainana nei i al@i paha makou ia oukou, i alii makou i ka haole. Auhea oukou e ka lahui Hawaii, i alii ka lakou i ka haole, ua pono no ka ko ka haole hoopau ana mai ka noho Moi ae. Ina e manao ka haole e hoali@ hou, ua hiki @o a in a no e hoopau ia ana ua lawa loa. Me ke oho@@@ nui i ka Rip@@alika o Hawaii.
D.H. Aukai.
@ula, Ianuari 22, 1894.
He Moolelo @@@@
Namakaokapaoo
Ke Ahikanana wi wo ole o kula i maui.
@@ @@@ Kaulana i ke Au O Imaikalani ka Mai o Kauai
Ka Mea Nana I Pulimi Pau Na Kaeaeaokau Ala Puni.
Ka Olali Au Moana O Na Kai Ewalu O Hawaii New.-Ka Hiapaiole O Na La I Au Wale Aku La.
(Hoopuh@@o e John K. Nihiu. Lihue K@@@@
Na La Opio
Ui aku nei ua alii nei i na kahuna, a hoopuka aku i ka haaolelo: Makemake mai la ka hoi au i kahi kipoho kai o Nomilu la noʻu, aole paha e loaa mai ke hele aku e noi i ke alii, e ai like no la hoi @naua i ka waiwai o loke o ia wahi kipho.
A eia hoi ka pane a kekahi kahuana, i ke aha hoi, o ke noi e ke alii, oia ka mea maikai, o ke kailiku he hewa ia, he wehe ia i ua piko o olua.
Oia, ua hiki, keua ia ko wahi kahu, waiho aku oe i ko olelo iaia a pau pono, a nana ia e hele aku a i ke alii, a i loaa ole mai iaia ea, o oe ponoi no o ke alii ke hele, ia wa kene aku nei ua alii nei i kona wahi kahu ponoi, oia no hoi kekahi o kona kahu ponoi, oia no hoi kekahi o kona kukini manua, kamailio aku nei ua alii nei i kona manao a pau loa i ua wahi kahu nei o@a.
O ka manawa iho la no ia o ua kukini maina nei o Aikanaka i oili pulelo aku ai mailuna aku o ka puu o Nounou, he mea olo ua kahawai nunui, na awawa hohonu, na pali kuhoho, na piina, na haalu, a noho aku ana keia i ke alo o Imaikalani.
Ia wa, huli mai nei ua alii nei a pane mai la i ka huaolelo iaia nei, o ke kamailio ana iho nei no o na elemakule iaʻu la he malihini ka kaʻu e hoea mai ana, he huaolelo nui nue kai ka wahu, eia ka o oe; oliana waiho ia ae ana ka huaolelo iwaho.
Ia wa, kawailio aku nei keia a pau pono mai ka mua a i ka hope.
I mai nei ua alii nei, auhea oe, aohe i waiwai ka manao o ke alii au i lawe mai nei, o hoi a olelo aku i ko alii, ekolu moku o Kauai nei nona, e ai ia a me kona mau makaaiuana i ka waiwai o loko o ia mau moku, ahe ekolu no hoi moku o Kauai nei noʻu, e ai au a me koʻu mau makaainana i ka waiwai; he ae au i ka manao o ke alii au i lawe mai nei, in a o ka ia e holo la e kii mai ia a e lawe aku a e ai, he unahalo wau ia, aka, o kuu haawi aku o ka ia i ka lepo, o ka wai o ka aioa, ke hai aku nei au ia oe, ua nele ia i ka manao mai aʻu aku nei, aohe au e ae, e hoi uae oe a olelo aku i ko haku alii, in a kona he makemake e kili mai a lawe aku i kii loko ia, alaila e olelo aku oe, (ia wa kuhikuhi aku nei na lima o ua Imai kalani nei i na mean kaua,) aia ka ihe, ka mahiole, ka laau palau a me ka lei o manu, aia ka ia, aia ka loko a aia ka wai, a eia ka wai, kai no he alii aimoku ia, he alii aimoku au ao ahupuaa ia, ai ahupuaa au, ai kalana ia, ai kalana wau, a o hoi a olelo aku, ala ka i a a maua aia i ka maka o ka ihe a me ka laau palau.
O ka hoi iho la no ia o ua kukini nei a Aikanaka, a noho aku ana keia i ke alo o kona haku alii, ninau mai nei ua alii nei, pehea aku nei kau huakai o ka hele ana aku nei?
Pane aku nei keia, he huakai nele, he huakai ikaika, a eia ka huaolelo a Imaikalani i pane mai nei ia‘u, in a kou he makemake no ka loko ia o Nomily, a aia ka ia a olua aia i ka maka o ka ihe a me ka palau
A oia ka manao o @e alii? wahi a ka ninau a ke alii i kona kahu.
Ae aku nei keia, ae, a kulou iho la ua alii nei ilalo a ea ae la a pane aku la i na kahuna, pehea ia wau?
A eia hoi ka olelo a keia mau elemakule, pehea mai la ka hoi ka manao o ke alii a ko wahi kahu i hai maila?
I aku nei ua alii nei, na hoole ia mai nei au, a ua nele, a o ka hooko ana o‘u i kuu makemake, a oia kana i olelo mai nei, e auamo like mana i na mea kaua, a e melia i ke ola o ko maua mau makaainana maluna o ke kahua kaua, oia iho la ka huaolelo.
Aeia hoi ka huaolelo a ua mau kahuna nei i pane mai ai i ke alii, ka haha, wehe hoi i na piko o eluna la e na @@@, aohe wehe mai a koe,a in a hoi ha pela, kau ia ka mahele i ko poo, amoa ka laau palau a kau i ka ai, o ia ka maka o ka ihe imua, omau ia ou mau lima a paa i ka lei o manu, nai la ka aina a ku hookahi ae oe i ka moku i ai aku maua i ka waiwai au e ke alii, eia maua la aohe wa i koe, na ka i koko, a huna iho oe i keia mau iwi, ua hiki, he keikikane ia a he keikikane no hoi oe, kena ia ko elele, ia wa hoopau ae nei ua mau kahuna nei i ke kamailio ana mai i ke alii.
Aeia no hoi ua wahi kukui nei a ia nei ke noho mai nei, a pane aku la ua alii nei, o hele a i ke alii ia Imaikalani, olelo aku oe e kii aku ana au e kaua ia oe i ka la apopo,a e hele mai ia a me kona mau puali koa a hiki ianei o Kahoaea, a e hele aku au me k@‘u mau pualikoa a hiki ilaila, ma ia wahi maua e kakele ai i na ai o Hinakahua, a oia ka olelo.
He manawa ole hoi ia i ua wahi kukini nei on a, noho aku ana keia i ke alo o Imaikalani, kamailio aku la keia a pau a ana koe, peu ae la no keia hoi ana, a nou e ka mea heluhelu, o na mea a pau loa maluna ae nei a ka mea kakau e hoikeike nei, oia iho la no ke kumu o ko laua kue ana ia laua ihe, no kela wahi loko ia o Nomilu, a o ka makamua loa no hoi ia o ko laua hoomaka ana i ke kaua he elua manawa i kaua ai keia mau alii, a he elua no koi manawa i hee ai o Imaikalani ia Aikanaka.
I ka hoouka kaua mua ana o kela mau alii, a me ka hoouka kaua elua ana, aia ko lauamau kahunae noho ana ma kahi o ke kahua kaua, oiai o ka lakou apana hana ia, o ka makaala i ke alii, o ke kanaka e makemua ana i ke alii, he oki ia ke poo a moku, a lawe ia e na kahuna a kau ia iluna o ka heiau, a oia ke kanaka mua a na kahuna e mohai ai iluna o ka heiau, e mohai ai i ke akua, i na aumakua, e hana ia ai a pau a ana koe, alaila poaloia na onohi maka, a oia ka mea e hanai ia ai i ke alii, i hana na kahuna pela i loaa mau ka lanakila i ke alii.
A oia ka mea i loaa ai ka lanakila i keia alii ia Aikanaka no elua manawa, a o ke kah@a kaua a keia mau alii e kaua ai, aia iane@ o Kahoaea, aia i ka piina ana aku o ka @wapo o Opeula la, a o luna aku, a o ia kula aina nui palahalaha e noke oe a koʻu ko puu, e waih@ laula mai ana imua ou e ke kamahele, a aia malaila kahi i lumai ia ai he mau tausani o na tausani o na ola makamae o ko Kauai lahuikanaka i ke au kahiho, a oia Paha ka watalu o Hawaii nei iloko o ia au, e like me Napoliona @ i kaua ai i ke Duke o Welinetona, maluna o ke kahua kaua o Watalu, ke kahua kaua nana i lumai he mau miliona kanaka o loko o na aupuni hui o Europa a me Beritania Nui, a pela hoi keia mau alii o Aikanaka a me Imaikalani, na laua i lumai i keia mau ola kino a lehulehu wale maluna o keia kahua kaua o Kahoaea, a iloko o eono manawaa laua i kaua ai a hiki i ke pio ana o Aikanaka ia Imaikaluni, he elua kaua i hoouka ponoi ia e laua iho, a i ka hapa o ka ekolu, komo ka kakou Naita Opio Lima Ihu Elepani, he ekolu no hoi ana kaua i nai ai, loaa ai kahi pono i keia alii ia Imaikalani i ina paha ua noho wahi paa inpukuhaaku no Alkanaka, a nolaila, e na makamaka keluholu, o ka hele ana aku o ka kakou moolelo o keia mua aku, e hoomaka ana i ma kahi o ke kaua ekolu, a nolaila, e huli ae kakou a e nana aku i ua mau alii nei oiai ke hoomakaukau nei ua mau alii nei ia laua ho no ka hele ana i ke kaua i kekahi la ae, a aia hoi iloko o keia po, oiai na koa o ua Imaikalani nei ke hiamoe la.
Ia wa, hoakoakoa mai nei ua alii nei i kona mau kahuna, na kilokilo, na kuhikuhi puuone a me na kakaolelo, ke haukawewe la ka pukw a na kahuna, oi ka honua, eia hoi na kilokilo ke nana nei i ke ao opua, i ke ao uli lani a eia no hoi na kuhikuhi puuone, na uwai ia mai la na papa konana aia i ke alo kahi i waiho ai, ke panee la na ilil@@@, ae, o ka mea hilu loa, i ala wale ia no e kela alii me kela poe i kela po a hiki i ke ao ana, aole loa i loaa he hoike ana, a i ole ia he mau akaku la hoi a he mau kahoaka, mai waena mai o keia papa kahuna, no na mea e pili ana i ka lanakila o ko ke alii aoai, aole loa, ua ku ae no keia alii o Imaikalani me kona pualikaua nui hewahewa a hele i ke kaua, me ka ikaika hookua nui.
Aole i pau.
@oolaha @umau.
KA AYER SASEPARILA
Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahuna i hookumu@ a lo ka
Honodorusa Saseparilla Oiaio.
No ka mea, o ka @@@ NA HELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuih@@ @@. oia na laau oi loa o ka maikai. @@ ka mea hoi ua ike ia ka waiwai @@ ma ka lapaau ana i ma MA@ o ke KOKO-- ua oi ka
Aver Saseparila
ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu ho@ ai i ke kino i hoo@awaliwali la e ka ma‘i a me ka eha.
Ua hoonoono ia ka ai, na hoopau ia ka ma‘i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Pu@ Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA,ua hoola ia na EHA, na PUHA, na HUEHUE a me na ma‘i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau.
Ke hula nei la h@i. a e hoola no hoi ia oe.
No ke KUNU a me ke ANU o ka
Ayer Cherry Pectoral
ka laau lapaau alakai o na ohana.
Io ka NALULU, ka LEPOPAA ka LENA a me kekahi ma@ mea ine no e ae o ka opu, e lawe i ka
AYER HUAALE CATHERARTIC
E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.
Hoomakaaukauia e Kauka J. AYER & CO. Llowell, Mase@@@@@
HOLLISTER DRUG O.
@@ @@@@@ @@@ @@ @@@@@@@ @@@@@
KAKELA
ME
KUKE
kA- HALEKUAI- NUI
WAIWAI LIKE OLE
NA MEA
HANA KAMANA AIPA@
Na lako pili hao kukolu hale,
Na kepa,
Na iei ilio,
Na kaulahao@ho.
Na Paha.
Na Upa.
Na @ @@ @@@@.
Na Pulu@@@@
PALAU LIO
Na mea mah@@.
Na au ho.
Na au @@@,
Na kua hbipi,
Na lei bipi,
Na kaulahao bipi.
Na @@@@ pa,
Na kaa palala.
Na mea @@@@@,
Na @@@@@@
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai
Na ka@@@,
Na hulu pen@,
Na@@@@@@,
Na pena, me la aila.
Na koppa,
Na aila mahu
Na pakeke
Na pakeke hao,
Na kapu hao,
Na panda,
Na kukaepele,
Na @@@@@, a me
Na ipukukui.
Mikini Humuhumu Kaulana
Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.
ka Remington, @@@@ Lopi.
A me na ukana he nui loa. o keia ano @ me keia ano.
Kakela me Kuke
2896-@