Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 30, 28 July 1894 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

 MANAWA HOLO.

@

@

NA KAA ALII

@

@ HAWAII

@

mokuaii Alaomeda @Pualia nei mai Ki@ Nuooi mai, a @ no Kapaikika @

@ Kipulalika no @ i an lela @ ka nui

Aia ke @ la ma Kapalaki@ na miu@ Honolulu @ kipu mai ai a ia @

Ia hookolui @ Mr. J. F. Scott, @kula mapuni o Waianae ma@ i Kak@ no ka Papa @ o hoomaka ama ka lawe @ mai ka la I aku

@ nei

@ Mr. H. P. Wood hanaua a @ J.@ o Kohala, a kumu-ula aupooi na hui manna i Kohala, a kumuhula napooi na hoi manna i Kohala, @ hoi aku nei i Kaleponi, @ aku @ Kimikela o ka Kipulalika o @ ke awa o San Diego. @ puni o Mr. J@ W. @

Aia ma ke awa o Kekimo, Berinmia Columebia i ka la 12 aku nei o Iulai kahi o ka mokukaui Baram Dugeeay "Trmin" i ku ai. E hookaulua am oia malaila no hookahi mahulu, ilaila holo @ no Na Celeonia, me ke kipu @ mai paha ma Honolulu nei.

Ua holo ia e Jack Aikinson mai H@ aku a hiki i ka lua o Pele o Kilauea ma ke alamui hou loa, malona o kona kau hehihehi wawae, ploko o na ho@ la me 10 minute, ke hui pu ia ae ka mile i hapai @ ia ai kahi kaa one. olai aule i @ maikai koa ke alanui a hiki i ka @ aka he ninau wale no kela no @ la pokole loa.

Ua hoopaa loa o Lanikanaw @ @puni A. @ kepoikai o Maui i @he we kekahi no laliu @ ma ka nehealii, no@ na hoohiki iho nei ola ma @ ka Kepulelika o Hawaii, a ua @ la oia i makainana no ka @. Aole anei e hoola like @ alil e like me ia?

@ pono ka he o kekahi @ mea o ka Aha Apana o Honolulu nei i ka Kealua iho nei, ma o na hooholokelo ia ana a hoopai ia @ mau malama hoopaahao a @ na ka hewa kuai opiuma. @ aku he mau lini na @ ka io a o koe hapa ana kahi @ i pau loa ka ia, na hua opiuma. @ kwa opiuma a me na puolo @ uma.

Ua ku mai ma Honolulu nei i ka @ 7 kakahiaka o ka Poaloa iho nei. Iolai 21, mai Vanekouwa mai ua ke ala aw o Victoria ka mokuahi @ ma kona ala e kikihi @ ana ko Kikaneua Fiji @ aku @ ia Vanekouwa i ka @ 7 kakhiaka o Iolai @ a holo pololei mai no keia awa, we 12 mau uhua kapeaa a me 13 mau akua @ehi. Ua loaa mai nei mal@ kona opu i ka moana mai.he @ mau poe mahuka puhikole, @ he kue ko Hawaii nei kanawai i na puhikole ke komo mai, nolaila, ue hului loa ia aku no i ka lawe. Ma ka @ 7 aklahi awa iho no o la loi ku mai ai, ua @ lo@ oia @ ua Paoulaau ka Hena.

Ua hala aku ka Loio Kuhina i @ ke Kinao o ka Pualua nei. @ hala ka aku ana oia e ike i ka loa @ noi pio ole o ka Kipuhalika.

Ua @ e holo makaikai mai @ Lona @ Morgan o Ame-@ Hoopuia i Hawaii nei i ka wa e @ ai keia kau ahaolelo e @ la no i keia wa.

@ na uapo o na mokuahi kol@ko eha i holo ai i ka Paalua iho nei i na makamaka a @e na hoaloha @ ka poe e kau ana maluna o lakou, a ua lawa pono lakou a pau i na ahua o na papa like ole.

Ua h@la aku o Kapena L. A. Anaru o ka puali makai o Honolulu i Wailuku maluna o ke Kinau o ka Poaloa nei, no kela hihia puhi ahi ma Wailuku i paa mai nei i ka hopu la he kanaka o Keliikipi a me ka haole o Plemmer.

Ua kahea ka ekalesia haole o Hilo in Rev. Mr. Hill i kahu no lakou. Ua hiki aw oia i Hilo, a ua haiolelo ma kekahi, Saliaii aku nei i hala. Aole oia i hoike mai i kona ae a haole, aka me he mea la nae paha ua ae mai la oia i ke kahea.

Mawaena o na ukaua a ka mokuahi "Warrimoo" i aoloolo ma ai no Honolulu nei ma ka la 21 o Iulai nei, he 100 mau lona pipa, 75 mau lona mauu a me palaoa maka, 50 lona waiwai kalepa.

Ua hoea aku i na aina e kekahi loho mai Honolulu aku nei, ua hoao ia e kipi na poo o kekahi mau hoi kalau ai na elua ka koo mahope o ke Aupuni, e ka aoao mai o na anee alii ma ka hoowalewale ana e pa elima lausani @la pakahi. Aole o makou manao io i keia lono e hele laala la, aka in a he oiaio alaila ua ekaeka a nekoneko maoli io no ke au alii e hooi @io loa i@ ai ke kupono o ka hoo@huli ia ana o ia ano aupuni.

Ua make mai nei ma Nukilani i kekahi o na la mua o keia malama, o Charles Turner, ke kane mare a Mary @oke, a he haole himeni leo tenora maikai. Oia a we kana wahine, he mau leo mele kaulana laua a ole laua ma haawi aha mele ana ma na whai a pau a laua e hele ai. Ua hoihoi ia mai koaa kino kupapau ma ka Alameda o ka Poaha iho nei, a ua kanu ia ma ka ilina o Kawaiahao ia ahiahi no i ku mai ai.

I ka Poaono aku nei i hala, ua hoohikihiki mai ke Kinau no Honolulu nei, mai Hawaii a me Maui mai ia 51 mau ohua kapena, 57 mau ohua oneki, 8,225 mau eke kopaa a me kekahi mau waiwai e ae. A ma ka hora 2 anina la Poalua iho nei, ua pelu hou aku oia no kona mau awa ku mau, me 46 mau ohua kapena a me ka heluna nui o na ohua onoki a me na ukana. Ehuehu no ke Kinau.

Ua hoopii ka Hui Mahiko o Makaweli i ka Hui Hooholo Mokuahi Pili Aina no ke koi poho he $5,000 no kela mau kopaa o ka Hui o Makaweli i hooili ia maluna o ka mokukuna "Mere E. Poka" e lawe i Honolulu. Oiai keia mokukuna ma ka moana, hookui iho la keia mau moku a elua a poholo aku la ka mokukuna mo na kopaa. Ua haawi no ka Hui Mokuahi e uku, aka no ke kupono ole i ko koi a ka Hui Mahiko, nolaila keia e hoopii nei.

Kia ke hoolala ia nei he huakai makaikai nui ia ka loa o Pele o Kilauea, malalo o ka hooponopono a me ka maiau ana a Mr. Frank L. Hoogs, ka lunahooponopono o ka nupepa Paredaiso. E haalele ana keia huakai  ia Honolulu nei ma ka Poalima. Augate 3 a holo no Hilo maluna o ke Kinau. Mai Hilo aku e pii ai i ka loa o Pele ma keia alanui hou loa e akena ia mai nei i ka nani, a pelu mai no ma ia alanui e hoi ai no Honolulu nei. E hala ana ma keia huakai he ewalu la a hoohiki hou i Honolulu nei.

Ma ka piani kiuipupu o ka auwina la Poaono i hala ma ke kahaa maa mau o Makiki mawena o na puali Kamehameha a me Hawaii, ua lanakila mau no o Kamehameha ma o ko lakou hoopomaikai ia ana la m@muli o ko lakou akamai a me ka eleu me 9 puni ia 4 wale no a Hawaii. O Kamehameha no ke poo o keia kau paani ma na ai puni a ma ua pa keneia. Aka, mamali o ke keakea a ka puali Crescents i eo ai ia Kamehameha i ka la 14 o Iulai, e koi ana e hoopau wale ia paani ana mawuli o ka nou piliwai a kahi hapa paele a hoolo ia aku e ka Hui, nolaila, ua unuhi aku ka puali Crescents ia lakou a kaawale mawaho o ka Hui me ka hoole aole lakou e paani hou i ke koena o ka manawa @

Na Hana Kuloko a Pauikeaouli i Hapaia "Ka Moi Kamehameha III."

Ua @ mai nei kakou i keia po no ka lawelawe ana i kekahi @ka Mui Kaukeaoali, kekahi o na Mui i aloha nui ia e kona mau makeainana a me na poe pono o ka aina. Ua hanau ia oia i ka la li o Maraki, 1814, ma Keauhou, Kona-akau, Hawaii, ola no hoi ka lua o na keikikane mai na pohaka mai o Kamehameha I, ka nai aupuni a me Keopuolani, he alii-wahine kiekie.

Ua hoonaauaoia oia kona mau la opio malalo o ke ao ana a ka Makua Binamu.

I ka wa i makealo Kamehameha I, ua ili ka nohoalii ia Liholiho, I kapaia o Kamehameha II, oia no hoi ke kaikuaana ponoi o Kaukeaouli, Ua holo aku o Liholiho a me kana Moiwahine Kamamalu i Pelekane ma ka makahiki 1823, a ma ka malama o Iulai 1824, kuu mai la ko laua mau uhane i keia ola ana.

I ka loaa ana mai o keia lono ehaeha, ua kukala ia mai la o Kaukeouli i Moi ma ka la 6 o Iune, 1825, i ka 11 wale no o kona mau makahiki, a ua kukala pu ia mai la hoi ia wa o Kaahumauu i kahu no ka mei oo ole.

Ma ka makahiki 1833, ua lilo kao koa loa ke aupuni malalo o kana hooponopono maoli ana, a ua hoopau ia ko Kaahumanu noho kahu ana. Ua wae mai oia i Aha Kuhina noua mailoko mai o na poe kupono, naauao a hoopono hoi o ia mau la, mawaona o ia poe, e hoopoina ole ia keia mau inoa: Kinau w, Kekauluohi, Wale, Kauka, Record a me Likeke.

Ua ao aku lakou i ka Moi ma na mea e onipaa ai ka nohoalii a e holomua ai hoi ka aina, ua hoolohe aku hoi ka Moi i ka lakou mau ao ana me ka hiani nui. Ma ka la 8 o Okatoba, 1810, ua kukala mai la oia i ke Kmukanawai mua loa i kakauia a ma ka makahiki 1845, ua weheia ka Ahaolelo mua loa malalo o ke Kumukanawai o 1840, alaila ua hanaia na kanawai. Ma ka malama o Iulai, 1840, ua ku mai la ma Honolulu nei ka mokukaua Artomise, kapena La Place, a koi mai la i ke aupuni e uku i $20,000 i mea hoopaa ma ko ke aupuni aoao, no ka malama pono ana i na makaainana Farani. Ua hanaia keia kuikahi a kakauinoa aku la o Kekauluohi a me Kekuanaoa.

O ke aupuni Hawaii ia wa aole ia i ike ia mai e na aupuni o Amerika, Euelani a me Farani ma ke ano aupuni kuokoa. I ka holopono ana o keia hana a na komisina, ua kamoe loa aku la ka laua huakai no na aupuni o Europa, a oiai laua mawaenakonu o keia alahele imi pomaikai, ua ku mai la ma ke awa o Honolulu nei ka Haku Keoki Paulete ke aliimoku kiekie o ka mokukaua Beritania Carystort i Feb. 10, 1843. A ma ka la 17 ae no o ia mahina, ua koi mai la oia i ka Moi e haawi pio aku i ke aupuni. Ua hooi loa ia ka pilikia o ka moi a me ka lahui a me na poe a pau e noho ana ia wa maluna o ka lepo o Hawaii, no ke koi kakauha a kekahi aupuni mana nui a ikaika hoi o ka honua nei i kekahi wahi aupuni uuku a nawaliwali loa akahi no a omaka ae.

Ua kukala ae la oia e pelu na kuli o na makaainana ilalo no ke noi ana aku i ka lokomaikai o ua lani e kokua mai.

Ua kuka pu oia me kona mau alakai, a o ke pookela loa paha o lakou oia no o G. P. Judd ka mea nana na ao naauao loa i ka moi, a haawi ia aku la ke aupuni malalo o na kumu keakea i ka la 25 o Feb. me ka manaolana pihoihoi ole o ka Moi e hoihoi ia mai ana no kona aupuni.

Ua huki ia ka have Hawaii ilalo, a kau ia ae la ka have o Bertania iluna.

Ma ka la 26 o Iulai o ia makahiki no, ua ku mai lao Adimarala Tomas o na aumokukaua Beritania o ka moana Pakipika nei, a ma ka la 31 o Iulai o ia makahiki no, ua huki iho la oia i ka have Beritania ilalo, a kau hou ae la i ka have Hawaii iluna.

Ua hoopomaikai ia mai na Komisina iwi kuikahi ma ka loaa ana he kuikahi o keia aupuni me na aupuni o Enelaui a me Farani, no ka mea ma ka la 28 o Novemaba 1843, ua ae hui mai laua i ke kuokoa o Hawaii. Ma ka makahiki 1846, ua kohoia na Komisiua mahelehele aina, a oia ka wa i haawiia ai ka aina i kela a me keia kanaka, ka hana hoi a kona mau makaaiuana aloha e poina ole nei a hiki i keia la. Ma ka makahiki 1852, ua hoopau aku oia i ke Kumukanawai o 1840, a kukala mai la i Kumukanawai hou, a oia no ke Kumukanawai a hiki i ka wa i nohoalii ai o Kamehameha V, akahi no a hoopauia.

He alii ake ike oia a he makemake i ka pono. Penei kana olelo kaulana loa:

"O ko‘u aupuni he aupuni palapala, o ke kanaka pono, @ ko‘u kanaka."

Ua kop@ loa ka moi ma kela ma@, a ua hoonoho aka i na kanaka @ a hoopono wa n@ @ ua lilo keia naua i wea hooholo i ka oaauao a we na hana a ka Hako, no ka mea, ma ka makahiki 1848, ua nui loa na kanaka i huli i ka pono, aole loa mamua aku, aole no hoi mahope mai a hiki i keia la, ka ike aui ia o na kanaka e huli ana i ka pono.

He Alibi oluolu loa ola, he aloha i kona mau makaainana, a nolila, na pilipaa ke aloha o na mea a pau iaia.

He alii kokua i na hana a ka Haku, ma na loakini a me na hana e ae e pili ana i ka pono, oia no ke kokua nui i ka wa i kukulu ia ai ka luakini o Kawalahao nei.

Ma ka la 15 o Dekemaba 1854, ua kou mai la oia i keia ola aua i ke 41 o kona mau makahiki, a i ka 29 hoi o na makahiki o kona nohoalii ana.

NA LETA

[Aole o makou makemake lawe i ke koikoi o na hala no na mauani hoopuka ia malaloo keia poo e ko makou poe mea kakau.]

Na Mea Hou o Hana

Ma ha la 12 o Iulai nei, M. H. 1894, ua malamala ka hoike makahiki o ke kula olelo Beritania o Hana nei, i noho poo ia e Mr. B. K. Kaiwiaea, a i kokua ia hei e Mrs. B. K. Kaiwiaea, kokua mua a me Mrs. S. W. Kaai, kokua elua.

Ua hoomaka na hana ma ka hora 10 a.m. ponoi, a ua hiki kino ae malalla ka lunakanawai apana J. H. S. Kaleo, Hope Makai Nui J. K. @osepa, na loio A. P. Kapaehaole, W. A. Kiha, J. K. Haunua, S. W. Kaai, Mr. ame Mrs. E. M. Hanuna, a me kekahi mau malihini haole, a me ka heluna nui o na makua mea keiki i akoakoa ae. Ua hoomakaia na hana me ka himeni a me ka pule a Rev. E. M. Hanuna.

ma ka hoike ia ana o na haawina, oia ka heluhelu, kakau ma ka papa eleele, a me na himeui, ua nui ka mahalo, ia manawa i lawe ia mai ai ka papa o na keiki liilii, malalo o ke alakai ana a Mrs. S. W. Kaai, ma ka pualu like ana i na haawina a me ka himeni ana, ua eleu ke ao ia ana, a ua ikaika maoli no ke kumu nana i hookomo i ka ike iloko o lakou.

Mahope iho o keia, ua komo mai ka Mrs. B. K. Kaiwiaea mau haumana, ma ka himeni, heluhelu a me ke kakau ma ka papa eleele, aia iloko o kela papa kekahi keiki pake a ua piha iaia ka hookahi makahiki o ka hele ana i keia kula. Ua nui ka mahaloia o na haumana a ua oi aku hoi ka hauoli loa la o kia keiki pake. O ka hopena o na hana, oia no ka haiolelo a na haumana no an himeni i hoomakauakau ia.

I ka pau ana o ia mau hana, ua haawiia mai he mau manao paipai pokole, ku i ka mahalo no na hana o ia la, a me ka paipai nui ana i na makua mea keiki, mai na keonimana pakahi mai i hoike ia ae la maluna. A mailoko mai o ia mau kamailio ana o maopopo ai, e hoouna ia aku ana kekahi mau kula kiekie ae o ko kakou aupuni. Me ka mahalo a nui loa i ke kumuluna a me kona mau kokua, a e hoomau aku imua ma ka hoonaauao ana aku i na opio Hawaii. ua hookuu ia ke kula a hui hou i ka la 10 o Sept. M. H. 1894

Pohaha la 19. Ua noho ka aha apana o Haua ma ka hora 10 a.m. no ka hihia pa aupuni a J. K. Hanuna mea holoholona a me W. von Grevemeyer ka mea aina, he hihla kela i hoopanee ia mai ka la 10 mai o keia mahina, a mamua o ka nee ana o na hana imua, ua hoakaka mai la ka hope makai nui o Hana penei: Ma ka la 18 aku la i hala ka pau ana o ka hookoku o ka mea mahalo ia ko kakou lunakanawai apana, a ma ia la hookhi no i haawi hou ia mai ai lai, ke kulana i hilinai ia e ka Peresidena S. B. Dole o ka Repubalika o Hawaii nei, a i apono ia e kona aha kuhina, e noho i makua hou no keia apana, a unu@i ae la oia (J. K. I.) i ka hookohu o ka luna kanawai a hoikeike aw la i ke anaina i hiki ae.

Mahope iho o ka makaikai ana o na lala o ka Aha, ua ku ae la o A. P. Kapaehaole a puana mai la i keia mau olelo. I ko‘u ike ana iho nei i keia hanohano i ill mai maluna o ka hoaloha, a me ke kulana i hilinalia mai o keia hooponopono aupuni hou nolaila, he mea pono ia‘u ma ka aoao o na loio e hoike aku i ko‘u mahalo no ka hoaloha, a e alakai ia eo me kau hana maluna o ke kahea o ka pono a me ka pololei, a e lilo kau mau olelo i mea e mahalo nui ia ai.

Ia manawa i ku wai ai ka Lunakanawai a pane mai la: Ke hauoli nei au i keia la i ka lo@ ana ia kakou he hooponopono aupuni hou, he aupuni no ka lehulehu, aole e like me ko ka manawa i hala, ua kama@ioa kakou ia, aka, ke kono nei au i na hoa o ka papa loio o Hana nei, na lala hoi o ka aha, he mea pono e lo@ ia oukou ma ko oukou hana ke alakai pololei ana imua o ka aha ma ke kanawai. A ia oukou hoi ka hope makai nui o ilana a me na makai, i kela la, ua ili iho waluna o oukou he hana nui, a aia @oko o ka poho o ko oukou mau lima ka maluhia o ka spans, o lilo oukou i poe kiai makaala, a e kinai i ka hewa, a e hooko hoi i na kauoha we ka eleu a me ka hikiwawe kupono.

Ua ku ae ka hope makai nui o Hana, a pahola aku la i ka hoomaikai i ka aha ma ka aoao o na makai me ka oleo ana, ke lawe mai nei au i ke ao ana au i ke kanawai no ka pono o na mea a pau.

I ka manawa i pau ai o keia mau olelo, ua nee aku la na hana imua no ka hopena o ka hihia, a ua pono mai o J. K. Hanuna ka wea holoholona, ua hooponopono ia @a hihia mawaho o ka Aha.

O ka hihia hewa mua loa i hoopukala ma ka inoa o ka Repubalika o Hawaii e kue ana ia Isida Iapana k. no ke kue i na hooponopono ma ke kanawai, a ua hoopaiia. He ma‘u wahi mea hou ae la ia. Me ka mahalo.     HANA OIAIO,

Hana, Iulai 19, 1894

Hoolaha Hou.

A HA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA

Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Maka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o S. KAHELE, o Koolaulau, Oahu i make.

Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Kauoha a S. Kahele i make, ma ka la 17 o Iulai. A. D. 1894, i kela Aha, a me ka palapala kauoha la a e hoopuka ia ka Palapala Lunahooponopono Waieai ia Cecil Brown, i waihoia mai e Elena Kahele.

Ke kauohaia nei, o ka POALIMA, la 17 o AUGATE. 1894, hora 10 kakahiaka o la la, ma ke Keena Hookolokolo o ua Aha la, ma ka Hale Hookolokolo o ua Aha la ma ka Hale Hookolokolo ma Alilolani Hale, Honolulu, ola kahi a me ka manawa i kohoia no ka hooialo aua i ua palapala kaueha la, a malaila a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i kuleana e kue i ua palapala kauoha la, a me ka haawi ana i ka palapala lunahooponopono waiwai.

Hauaia ma Honolulu, Iulai 17, 1894

Na ku Aha:

GEO. LUCAS,

Kakauolelo

2503 3

Knai a ka Hope Makai Nui o Waialua.

MAMULI o ka mana i loaa ia‘u malalo o ka Palapala Ohi Waiwai i hoopukaia e ka Aha apana o Waialua, Oahu, ma ka la 14 o Iulai, A. D. 1894, e kue ana ia Mr. Kaumaha ka mea hoopii ia, no ka pono o Chang King, ka mea hoopii no ka huina o $31.50, ua hoomalu ia e a‘u a e kuai ia aku ana in a ke kudala akea ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo o Waialua, ma ka hora 12 awakea o ka.

POAKAILI, la 14 o AUGATE, A. D. 1894

I ka mea koho kiekie i na pono, na pomaikai a me na kuleana a pau loa o Mr. Kaumaha i olelo ia, maloko o keia mau waiwai malalo iho nei, ke ole e uku ia mai ka olelo hooholo i oleloia, ka ukupanee, na koina a me ko‘u mau lilo.

Eia na waiwai e kuai ia aku ana:

1 Kaa huila lua.

1 Paa ili kaa

1 Noho Paulolo maikai.

ANDREW COX.

Hope Makai Nui o Waialua.

Waialua, Iulai 19, 1894                       2505-3

Olelo Hoolaha.

UA MAKEMAKEIA NA HOOILINA O HANAI wa i make, he ma‘i lepera no Waianae, Oahu, e kii ae ma ke Keena o ka Papa Ola, me na hooia kupono o ko lakou kuleana, i ke koena dala o na pono o ka mea i make i hoolilo ia malalo o ka Puuku ii o "Na Rula me na Kanawai Hooponopono o ke Kahua Ma‘i Lepera."

WILLIAN O. SMITH.

Peresidena o ka Papa Ola.

Iulai 18, 1894                          2503-3

Hoolaha Hope.

KE HOIKE la aku nei ka lohe i na mea a pau, oiai ma keia la 21 o Iulai, M. H. 1894, ua hookohu a ua hoomana pono aku au ia George K. Kaia Esq, o Honolulu, Oahu, ko Hawaii Pae Aina, i hope ponoi no‘u ma ke kanamea a pau he mau haua ka lakou e pili ana i ka waiwai o Moses Barrett o Kaawaloa, Kona hema, Hawaii, i make, e hooponopono ae me ua Hope la o‘u. Ua loaa iaia ka mana piha e hooponopono ia mau mea me he la owau maoli no.

Haawila e ko‘u ilma ma keia la 21 o Iulani,

M. H. 1894, ma Kapalama, Honolulu, Oahu

Hoike    }                              

F. METCALF }          JULIA BARRETT,

                        Lunahooponopono o ka waiwai o Moses Barrett.

2504-3

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

OIAI, ma ka la 19 o Iulai, M. H. 1894, ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho e ka Hon. W. A. Whiting Lunakanawai mua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi o ka Repubalika Hawaii, i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o Moses Barrett o Kaawaloa, Konahema, Hawaii, i make kauoha ole, nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe a pau i aie i keia waiwai e hookaa koke mai lakou, a o ka mai lakou i ka lakou mau koina me ka hoolaio pono ia iloko o na mahina eono mai kela la aku, o hoole mau loa ia aku.

JULIA BARRETT,

Lunaponopono o ka waiwai o Moses Barrett.

2504-3

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai

OIAI, ua hookohu pono la na mea nona na inoa malalo iho i Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Hooilina i pakui pu ia o James K. Kekaula, o Kau, Mokupani o Hawaii, i make: nolaila, ke hai ia aku nei ka lohe i ka mea i make, e waiho mai i ka lakou mau koi me na hila i hooiai o kupono ia, in a paha ma ka moraki a mau ano e ae paha. I na mea no laua na inoa maialo iho iloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole, ehoole mau loa ia aku iakou; a o ua poe a pau loa he mau aie ko lakou i ka mea i make, ke kauoha ia aku nei lakou a hookea koke mai i na mea nona na inoa malalo iho, ma ke Keona Loio o William C. Achi, ai ole ma ke keena Loio o Cecil Brown.

JNO. K. KEKAULA,

WAILUU KEKAULA.

Na Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Hooilina Hooilina i pakui pu ia o James Kekaula.

2504-4

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

MA ka hana e pili ana i ka waiwai o Mrs. Louisa N. Aemstrong, o Honolulu, i make.

Ua hookohu ia mai ka mea nona ka inoa maiaio iho i Lunahooponopono Waiwai a me ka Palapala Kauoha i pakulia no ka waiwai o Mri. Louisa N. Armstrong i make o Honolulu, ma keia ke hoikeia aku nei na kanaka a pau a ka mea make i olelo ia me na pepa e hiki ai ke hooiaioia, iloko o eono malama mai keia la aku a e haawi mai ia‘u, a i ole ma ke Keena Loio o J. K. Kahookano, ma ke Alanui Kaahumanu, Helu 15, i na hila koi ale a pau, a i ole pela, e hoole mau loa ia aku no.

 A o na poe a pan i aie mai i ka waiwai i olelo ia aku nei, e uku koka mai lakou ia‘u a i ole, ma ka lima o J. K. Kaahookano ka Loio o ka waiwai i olelola, ma ke keena i oleloia.

JAMES ARMSTRONG, ( Kimo Limaikaka)

Lunahooponopono o ka waiwai me ka Palapala Kauoha i pakuiia.

Hanale ma Honolulu, Iulai 21, 1894.              2504 @

Hoolaha Hou.

Olelo Hoolaha.

UA MAKEMAKEIA NA HOOILINA O KUIAIA k@i make, he ma i lepera ao Kapalama, Oahu, e @ ae ma ke Keena o ka Papa ula, me na hooia ka pono o ko lakoa kuleana i ke kuena @aia o na pono o ka mea i make i hoo@ malalo o ka Pauku ii o "Na Keia me na Kanawai Hooponopono o ke Kahua Ma‘i Lepera."

WILLAM O. SMITH

Peresidena o na Papa Oia.

Iulai @, @                                          2@-3

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE ai me na hooko ana o kekahi moraki i hanaia ma ka la 9 o Aperiia A. D. 19@7 a Aolone Rosa a me ka wahine, o Honolulu Mokupani o Oahu, ia Cecil Brown o ia wahi hookahi no, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupani Boke @ ma na nono @ a me @ a mai a Cecil Brown aka i hoo@ ai la F. H. Harseldon kahu malalo o ka palapala kanoha a J. G. Hayselden i make ma ka palaala kope ia ma ka Buke @ nono @.

Ke hoolahala aku nei ka lohe ke makemake nei ka mea nona ka inoa malalo iho e hooko aku i ua moruki la na ka uhakila o ka neiike, oia ka hookaa ole la o ke kumupaa a me ka uku panee.

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, mahope iho o ka pau ana o na nebedoma e kolu mai ka ia aku o keia hoolaha ana alaila e kuai ia aku no ma ke kudala akea ka aina i paa maloko a o na moraki ia ma ke kulanakauhale o Honolulu mokupuni o Oahu, ma ka POAONO la ii o AUGATE. A.D 1894, hora @ awakea o ia la ma ka hale kudala o James F. Morgan.

@ na mea i koe, e ninau ia

F. H. Harselden Kahu o ka palapala kauoha a J. G. Hayselden i make, a i ole ia Cecil Brown.

O ka waiwai ipaa maloko o ua moraki ia, ola kela aina apau e waiho la ma Kalihi, Honolulu, nona ka ili he 39.23 mau eka, a ola ka hapa o ka aina i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala @ila Nui Helu 595 a i hooliloia aku i ua Anione Ros@ la e J. P. Meudonea ka Lunahooponopono o ka waiwai o Lope@ Bama ma ka palapala i hanala ma ka la i o Aperila, 1887, kopeia ma ke Keeua Kaeau Kope o ke Aupuni Buke 108 ma na aoao 24 a me 25.

Kakauia ma Honolulu, Iulai 13, 1894.                                    2502-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE ai me na hooko ana o kekahi moraki i hanaia ai ma ka la 29 o Iulai, 18@2, e ana Momona opio. Ana Momona makua, a me Nakihei kana kaue, o lakou a pau no Ewa, Mokupuni o Oahu, kopeia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 24 ma na aoao 192 a me 193, a malalo o na hoolilo lehulehu ana a i keia wa ke oua ia nei e Sing Chong &Co. o Honolulu, Oahu, a i kulike pu ai hoi me na hooko ana o kekahi moraki i kakauia i ka ia i o Aperila, 18@, a hauaia e Nicholas Anna a me Ana Momona oplo o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia William C. Achi, o ia wahi hookahi no, kopeia ma ke Keena Kakau Kope Buke 98 ma na aoao 174 a me 175 a ma kekahi mau hoolilo lehulehu ana mai ua lilo mai a ke on a ia nei e Sing Chong &Co. o Honolulu, Mokupuni o Oahu.

Ke hoolahaia aku nei ka lohe, ke makemake nei ka mea nona ka inoa malalo iho e hooko aku i ua moraki la no ka uhaki ia ana o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupauee i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, e kuai ia aku no ka waiwai i paa iloko o ua moraki la ma ke kudala ak@ ma ke kulanakauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka POAONO la ii o AUGATE, 1894, hora 12 awakea o ia la ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan.

No na mea i koe, e ninau ia Cecil Brown, Loio, a i ole ia

SING CHONG &CO.

Mea i lilo mai ai o ka Moraki.

Kakauia ma Honolulu, Iulai 13, 18894.

O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia

1. O na aina a pau e waiho ia ma Waiau, Ewa, Oahu, a i kuhikuhi ponoia ma ka palapala kuai a B. Kahalepouli ia Ana Momona i kakaula i Iulai 6, 1867, kopeia ma ka Buke 23, ma na aoao @12 a me 413, nona ka ili he 35 7-10 mau eka.

2. O kela mau aina a pau e waiho la ma Kaumakapili, Oahu, i kuhikuhi pono la ma ka palapala hoolilo a W. C. Achi ia Nicholas Anna a Ana Momona Kamai, i kakauia ma Aperila 1, 1886, kope ia ma ka Buke 98 ma ua aoao 173 a me 174, nona ka ili he 72 mau anana.

3. O kela kuleana hapaha i mahele ole ia o ua Nicholas Anna la iloko o ua mau aina la e waiho nei ma Waiau, Ewa, Oahu, oia ua aina i hoolilo ia ai la Antonio Phillips ma ka palapala kuai a Salem P. Hauchett, kopeia ma ka Buke @ aoao 123, nona ka ili he 12 mau eka 99 mau ana@a a me 2 kapuai: a mai ua Antonio Philips la, ia Nicholas Anna a me kekahi poe e ae ma ka palapala kauoha i ae ia e ka aha hooponopono waiwai.

O ka ili o na aina e waiho nei ma Walau, Ewa he 35 7-10 mau eka, a ua paa malalo o ka hoolimalima ma ka $120 o ka makahiki, a e kuai ia ana me ke koe noo ka hoolimalima.

2502-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE, I kulike ai me ka mana o ke kuai i hookomo ia iloko o kekahi moraki i  haua ia ma ka la 2 o Feberuari, A. D. 1891, e SARAH A. SWINTON a me kana kane me H. S. SWINTON o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ko Hawaii Pae Aina ia Peter C. Jones o ua Honolulu la, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupun Buke 132 aoao 65, a no ka uhaki ia o ka aelike iloko o ua moraki la, oia ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai, nolaila e hooko aku ana ka mea e paa nei i ka moraki.

Ke hoolaha hou ia aku nei, o na aina a pau a me na waiwai i kuhikuhi ia iloko o ua moraki la, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o James F. Morgan i ka POAONO, IULAI 21, 1894.

O ka waiwai e kuai ia aku ana, oia keia malalo iho:

O kela mau aina a pau a me na hana hou maluna iho, e waiho la ma ka ihona o Puwina ma Honolulu, Pa Aina nelu 475 ma ka palapala aina Aupuni o ia wahi, a oia na aina i kuhikuhi la iloko o ka Palapala Sila Helu 3,521, nona ka ili he 11,250 kapuai kuea.

E uku ia ke kumukuai ma ke dala Gula o Amerika Huipuia,

Hanaia ma Honolulu, Iune 23, 1894.

P.C. JONES

Ma o kona mau Loio ia CARTER & CARTER.

2500-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki a ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hanaia e JOHN COSTA o Kainaliu, Kona-akau, mokupuni o Hawaii, ia @enry Weeks o Kainaliu ao, ma ka la 27 o Novemaba, A. D. 1885, kopeia i ke Keena Kakau Kope, Buke 99 a ma na aoao 4 me 5, ke hoolahala aku nei ka lohe, ke manao nei ua Henry Weeks ia e hooko aku i ua moraki ia no ke kumu, ka uhi ia o ka neiike oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha hou ia aku nei, o ua aina la i paa maloko o ua moraki la, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 16 o IULAI, M. H. 1894, hora 12 awakea.

O ka waiwai i paa iloko o ua moraki la, oia keia:

O kela apana aina a pau e waiho la ma Honuaino, Koaa-akau, a me kela hapa a pau o ka aina i haawila ai ia John Cavanah ma ka Palapala Sila Nui Helu 761, e waiho la ma ka aoao mauka o ke alanui e holo ana mai Kealakekua a hiki i Kiholo, a oia na aina i lilo ai ia John Costa mai a Henry Weeks aku ma ke kuai i hanaia ma ka la 2 o Maraki, 1885, kopeia iloko o ka buke 94 a ma na aoao 460 a me 461, a o ua mau palapala hoolilo ia no na mea e kuhikuhi pololei i ua mau aina la.

HENRY WEEKS,

Mea e paa nei i ka Moraki.

No na mea i koe e ninau ia J. M. Mon@rraii.

Kakauia ma Honolulu, Iune 19, 1894.                        2499-4

Hoolaha hou.

Olelo Hoolaha i na Ohua Holomoku.

O KA POE a pa@ e manao ana e @ ohua maiana o na mokuahi o ka @ Hoohelu Mokuahi Pili Aina mai Honolulu aku ke kau ohaia nei lakou e kuai moa i na @ ma ke Keena Oihana ma ka n@po o ka @ mam@ o ke kau ana ilona o ka moku, a in a e hana kekahi o@ pela, alaila @ ia aku ana oia e iku i 25 @ pakui hou iho mawaho ae o ka uku @ mau. @ hooko pololei loa ia aku ana keia @ mai a mahope aku o ka ia i o Augasa ae nei.

W. B. GODFREY.

Peresidena.

W. H. MCLE@.

Kakanolelo.

Honolulu, Iulai 17, 1894.                    2303-6

Hoolaha Hooko Moraki.

MAMULI o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o MELE KAUHAN @ a me JAMES KAUHANE kana kane mare o ka aoao mua a me Rev. J. Kauhane o ka aoao elua, ma ka ia 1@ o Iune, 18@2, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu a@like o keia moraki, oia hoi ka uku oleia o @ kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoola haia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hou lahala aku na aina i hoikala ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas F. Morgan ma Honolulu, ma ka la @ IULAI, 1894, hora 12 o ia la, oia ka POAKANE.

No na mea i koe e ninau ia W. @ Achi, @ ma ke Kanawai.

Hanala i keia la 22 o Iune, 1894.

REV. J. KAUHANE

Mea Moraki Mui.

Penei na aina i moraki ia@

O kela mau pana aina elua e waiho ia ma Waikiki, Oahu, a i hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui 3046 a kuleana Kela @ ma kai noa o Nahau, he @ 100 eka @ oia no hoi na aina i hoolilola ia Kupele ma o ka pa@anaia kuai ia a Kauahipaula i kope ia ma ka buke @ aoao 1@0: o Mele Kauhane oia wale no ka hoo@na o Kupele: e kuai pu ia aku ana hoi me na na@ ekolu e ku la ma ka aina.                               2@-4

$100 MAKANA.

E haawiia no ka Makana o Hookahi Hane@ Dala i kekahi mea a mau mea paha e hoike mai ana i ke kumu e hiki ai ke hopu a hoopana ka mea a mau mea paha nana i oki ka@ ke alelo o kekahi pipi waiu a Paulo @ o Waiaiae, Mokupuni o Oahu, ma ka maiama o Iune, 1894.

K. @ HIT@K.

 Hamuku, Ripu@ o Hawaii

@

PAPA! PAPA

AIA MA KA HI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

E LOA A NO NA

PAPA NOUAIKI

O kela a me kioa @

Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepolepe, na Pou, na O‘a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau lea

Na Balaki o na Ano he Nui Wa

Ke hai ia aku nei oukou o na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

E like me ka mea e holo ana @ o Laua a me ka Mea Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

2396-@

Hoolaha Hou.

E Haawi i na Keiki Ai Waiu   He Ai Hooulu Oi Loa

No ka hooulu Kamalil

Ka Hoopohala mai ana

Na Mai Ake Pau

Na Opu Aiwaii ole

A ME NA POE OMAIMAI

a me ua@elemakule @

Nawaliwali

MELLIN'S

FOR INFANTS AND INVAIDS.

TRADE Oha @ LABORA MARK.

FOOD

I ka Mea Ai.

HE AI MAKAI LOA,

No nai Pokii @ Hanai Lima ia

BENSON, SMITH & CO.

Na A@ona wale no ma ko Hawaii Pae Aina.