Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 24, 16 June 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

Ke Kiowai kapu a me ka Mana Kupua e kiai ia ana e na Honu Alii he UmikumamaLUA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA Ul O Hawaii. MOKUNA 11. I hoomanao ae ai ka mea kakau i keia mau wahi lalani mele a ka poe loea. Nanl Kaala ke kuahiwi o Waianae E huli iho ana nana ia Koiahi Nani ke kino o ka laau waimaka nui He mea nui ka manao he kona i ka makemake— A—hanini iwaho—a— Oia hoi—h—e — I ka pau ana o kona mau aahu i ka wehe ua hoomaka aku la oia e hiamoe maiuna o kona moe i hoonani ia me na mea nani lua ole i ike ole ia ma Hawaii nei. E na hoa, e hookuu kaua ia lakou e hioiani ana, e halawai ana me ka aina moeuhaae, oiai ua huli keaia ma kaakaa, hookahi no ia helena o ka hiamoe o ke kahiku no ia o ka la iluna loa. O keia ka ekolu o na po o ko iaua hiamoe ana iuka o ka aina a me na la ekola. Ma ke kakahiaka nui ae, ua eleu aku la ke kamaaina i ka hōomakaukau ana i na mea ai ono loa no ia kakahiaka, ua makaukau na meaai. Ua moa a o ka lawe wale aku n» koe i ka papaaina, ia wa i kii aku ai o ke aliiwahine o ka loa e hoaia i ka olOmana kane a ala mai la īa, a o Puakooiau hoi ua ala mai Ia no hoi ia mai kona hiamoe ana aia oia me ke kamaaina kane maka rumi hookipa kahi i hoolai ai. O ka ui ua ala ae la ia mai ka hlamoe ae aia iluna o ka noho a o ke kamaaina wahine ua eleu aku ia ia i na wai like ole o na pua o ka aina o Kuaiheiani, i mea hoioi no ka maka 0 ka ui hookalakupua aole no ka nele i ka wai ole e holoi ia ai kona maka poniponi, ua makaukau mai la ka wai hoioi aole nae ka ui i holoi i kela wai. Oiai oia e kali ana i kona kahu hanai o ka hele mai e hoomakaukau i kona wai holoi maka e iike me ka mea maa mau ia laua i na wa a pau a laua e hele nei, mai ka haalele ana i ka aina hanau a hiki wale i ka aina i olelo ia ma ka lakoa kanawai paa, o ka mea o haule 1 ka hewa a uhaki i ke kanawai o ka aina, o Kuaihelani ka ainae noho ai a hiki i ka make ana. He mea oiai« e ka mea lehulehu, ela laua iluna o ka aina o Kuaiheiani i keia mau po ekolu a me keia mau la ekolu. Ua hoi aku la ke kamaama mai ka rumi aku okaui. I ke kamaaina i haalele aku ai i ka ui, ia manawa i eleu aku ai kona kahu hanai no kana apana hana, \ komo aku ka hana o kona kahu hanai e noho mai ana kana luhi a hanai alii hoi, iluna o ka noho nani a maikai. Ua hele wale a enaena na papaiina o ka ui, i lele iho ai kona kahu hanai a lioni iho la i ka wawae o kana hanai me ke aloha alii a aloha haku e like me ka mea maa maū i

ko Hawaii nei mau rula I hooaaakaukau aku ai oia 1 ke pa wai hoioi o kana alii, a o na manu iiwl maka polena hoi, ua lele like mai ia laua ma ka laua apana hana. I ka pau ana o ka holoi ana a na manu i ka maka o ka ui, ua komo iho la ka ui i kona maa aahu alii, oia no na aahu pili paa iaia, a i ka pau ana o ke komo ana i kona aahu ua oi pono ae la ia a luna o kona noho, i ka nana aku a kona kahu hanai ua noho pono iho la ka nani a me ka maikai iluna o ka ui 1 keia mau minute. Ua hele ka rumi a piha pono i na ula ahi oka napl, i hoomanao ae ai ka mea kakau i keia mau wahi lalani meie a ka poe ka- ' hiko. I Puaehu kamaleua ka uka o Kapaa- | luhi Ahu iho la ka pua wahawahai Wailua Ha ka iwiaoao o ke Koolau O puakei—a— I ka makaukau ana o kona mau aahu, ua naeu niai iu no ka ruml aina. laia i hiki aku ai ika rumi aina, ua hele na mea ai 1 hoooiakaukau ia no ia kakahiaka, ua hele >yale a luhiehu i ka ua mea o ka nui hewahewa o na mea ai i hoomakaukau ia, iaia i komo aku ai i haawi mai ai ke kamaaina i kona aloha kakahiaka, a pela no hoi ka ui i panai aku ai i kona aloha, i luwe aku al ke kamaaina ama ke poo oka papaaina i noho iho ai ka ui e hoohalaii ka maka poniuniu. I noho iho ai lakou e paina a piha ka iua oka inaina a mahope o ka pau ana o ka paina ana, ua hoi aku la lakou ama ka rumi hookipa i hoolai iho ai, a mahope o ka hoolai ana, ua pai hou aku la ka ui I kana apana liana oia ka ninau o ka wa i hala. Oia hoi ka ninau e pili ana i ka hoopai o ka mea e hana ana i ka hewa me ka hai wahine a me ka hai kane. E na hoa luhi o keia moolelo, ua hala ka la mua me ka hai ole la mai 0 ka haina, o ka ninau a me ka ninau. Eia ke kumu i hai ole ia mai ai ka haina o ka ninau, o ka ike oie ia o kela hewa iwaena o ka aina o Kuaihelani nei mai mua mai a hiki 1 kela wa e nlnau ia nei, oia ke kumu i hiki ole ai ke hai ia mai ka haina. A penei ma keia mooieio. ua ike la ka aina o Kuaihelani ha aina maiuhia e noho ana ke kaoe na ka wahine hookahi, a pela no ka wnhine na ke kane hookahi, o ka poe e noho kane ole ana a wahine oie paha, aole lakou i ike i ka hana j hewa, he aina maluhia a hana hewa ! ole oia ka mea i kanawai ole ai, o j na hewa e ae a pau he kanawai waie no. | Aole ka alna o Kuaihelani e like i me ko Hawaii nei ka ai i ka mea i ' papa ia e ke Akua, mai moe kolohe | oe—moe kolohe no nae, aole pela | keia aina he noho ike ole i keia mea j he ono. Ma keia ninau aka ui, aole he haina, a pau ae la keia ninau. I ninau hou aku ai ka ui i! keia ninau. ' Ina e pepehi kekahi kanaka i kana wahine a pela ke kanaka i kona hoaloha a me kekahi mea okoa e ae heaha ka hoopai, wahi a na malihini. O ka hoopai ina e ku ka hewa pepehi kanaka i ke kano a wahine pnha he make, oia make na ka liona eai mai ka io ame ka iwi, o ka lua liona ua hoomakaukau ia io la honua, o na hewa i ku i ka make a pau o keia wale no ka hoopai, a o ka hewa I ku oie i ka make e hoohana ia lakou ma na hana i hooanaakoa ia na ia poe e hana, he hoomaemae i ka paalil i like me elima haneri eka, oia ka ili o ka paaiii, wahi a na kamaaina. A pehea ina owau ke hele ana ina ke alanui, a i ole ia ma ka nahelehele paha a loaa au i ke kauaka a hoopoino mai kela la'u me ko i ala manao e pepehi ia'u, aka, no ko'u ikaika ua eha īa ia'u, a i ole ia ua make paha ia'u, ua ike ia nae keia ka e aku, ua hele nae kela kanaka e hoike imua o ke alii ma ke ano hoopunipuni na'u ka hewa mua i kii iaia e pepehi a make al oia, owal ka hoike ma ko'u aoao i ka wa e hookolokolo ia ai ka hihia pepehi kanaka a me ka mea nana ka hewa mua i hana, wahi a na malilihini. (Aole i pau)