Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 21, 26 May 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

Ke Kiowai kapu a me ka Mana Kupua e kiai ia ana e na Honu Alii he UmikumamaLUA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA ljl O HAWAII. MOKUNA 11. laia e hele aku nei imua o na maiihini eku mai ana, he mea eka haimaluie o kona mau ami wawae no ka mea ua piha ia oia me ka eehia nui, no ka mea, akahi no ia a ike i keia nani nui eku mal la, e hele aku ana imua a e emi mai ana i hope a pela wale no ia e hana nei, e na hoa iaia e iohi apa nei, aia ka ua kaulana ke kilihune ala maluna 0 ka eiemakule, ua hele wale a puiu elo. I pane mai ai kahi olomana wahine, e aha ana oe e apa ia mai la, i kuhi ae ai na iima o ka oiomana kane a kuhikuhi iho ia i na kuii, aole e hiki aku imua ma na ano a pau. Oiai ka malule e iiili iho ana maiuna ona a haia kekahi manawa ioihi o kona iohi apa ana, oiai ka eehia e hana mao ole ana maiuna ona a me kona pulu pu i ka ua kau iana o ka aina, a hala kekahi manawa loihi a pau ae la kona eehia, a puka aku Ia ia e hele ana imua ma ke ala hele e hiki aku ai i na alii kaulana oka hikina e ku mai la mawaho o ka pa. laia e kaukoo uku nei imua me ka hoomanawanui me ke ake e hiki aku imua o na maiihini eku mai ia, a hiki aku ia keia ma ka puka pa a haawl aku ia 1 ke aloha ma ke kunou ana o kona poo a pela no hoi na maiihini aukai i panai mai ai i ko laua aloha ma ke

kuneu ana mai o ke poo. A i ku loihi iho ai ke kamaaina no kekahi manawa loihi me ke kaulona pono ana o kona mau maka maluna o na ui e ku mai ana imua o kona alo, aliuliu iki i pane aku ai oia rau ka ninau ana aku ia laua. E na anela a i ole ia e na kupua mai o Nuumealani mai a i ole ia, e na alii mai ka maka mai o ka la a 1 ole ia, e na alii mai ke kai mal a i 010 ia, mai ka hikiua mai a ka la ma Kumukahi. E oluolu olua e hoolohe mai i keia mau ninau a me ke pahaohao nui au e kamailio aku nel ia olua ma ka ninau aua aku i keia mau ninau. E na alii, mai ka ainā hea mai olua i hele mai ai a hiki i keiaaina, a ka poino a rae ka pilikia i noho ai? Ile mau alii maua mai ka hikina mai a ka la ma Kumukahi a me kn aiua nona ka ua kaulana, wahi a na malihini. Owal ka inoa nui o ko olua aina kahi a olua i hele mai nei ia nei, wahi a na kamaaina. O Hawaii ka inoa nui oia pae moku, a he nui na mokupum ma lalo oiu inoa, wahi a na malihini. He mau alii hana paha olua no ka

aina, a owai ko olua B mokupuni i noho alii ai ko olua mau makua, wahi a na kamaaina. O Hawaii no ko maua mokupuni, iiaila no kahi i noho alii ai ko maua muu makua a mailaila no maua i hele nei i keia aina, wahi a # na malihini. Ileuha*ke kumu o'ko olua hele ana mai i keia aina maiihini ame ka polno o na mea a pau e kipa mai ana i keia aina, wahi a na kamaaina. Ile oieio aeiike mawaena o ko'u kaikuaana a me a'u, wahi a na maiihini. Heaha ia olelo aelike mawena o olua a me kou kaikuaana a me hoi e ku mai nei inaua o'u nei, wahi a na kamaainn. Penei, ina e haule au i ka hewa a me ka'u hanai nei, alaiia aoie maua e nolio i līawaii, aole hoi i na wahi e ae a pau e koUoke aku ana i Hawaii. Oka aina o Kuaihelani ko maua aina e noho ai, a ina hoi o laua o keia aina no ko laua aina e noho ai, wahi a na malihini.

He hanai ka keia nau e ku pu nei me oe, ua iike pu no hoi ko olua ano e ku mai nei, wahi a na kamaaina. Ae, he eha no ko makou nui, he ekolu makou keikikane a he hookahi oia nei he kaikamahine, o ko'u inua ua iawe i ko'u muli iho i hanai nana a owau no hoi iaia nei i hanai na'u, raa ke ano he hanai haku a lianai alii kapu, wahi a na maiihini. E auhea olua e na alii mai ke kai mai a mai ka aina hikina mai. Ile aina kapu keia, he aina poino no ke kamahele ke pae mai i keia aina. 110 aina make, aia no ke kanawai o keia aina ī ka waha o ke alii o ka aina nei, aia no laia !*a niake a me ke oia. He aina nui nae o ka al, aole he pilikia o ka malihini ma keia aina, a owau īu) ke kiai o keia aoao o ka aina, aia no ia'u ka make a me ke oia. Ua ola hoi olua ia'u i hoopau iiio ai oia I kana kamaiiio ana, a no ka wa ioihi īki kona ku ana a pane mai la. E na aiii aukai eu haele mai no ka hale—e na malihinl, I huli ae ai ka ui ame kona haku hanai aka moe aku la no ka haie, ia lakou e naeu hele aku nei no ka hale, aia kahi olomana wahine ke lohi apa mai la i ka hale, ua eehia ia ika ike ana mai i ka ui nohea e heie aku ana imua ona, ua hina aku la kona alo ilalo no kekahi wa loihi a hiki aku ia iakou nei i ka hale, I lele iho ai ka elemakuie kane e lomi ana e hoala ana e kahea ana me ka leo nui, e mama e—e aia hoi

hoi paha eia na malihinl a kaua la he mau malihini mai ka hikina mai a kn la. E ala, e aia, e iioomakaukau i na mea ai na ka malihini, o na malihini keia oia na iwi o na eiemakuie wahi a'u ia oe e kuu haku wahine i hoomaha iho ai oia i kana kamaiiio ana, oiai na alii aukai e no'ao ana maiuna o na noho nani e ku ana ma ka rumi hookipa, oiai laua e noho ana me ka mahiehie nui, ano ka inanawa ua pau ae ia ka mai ahuiau 0 ka olomana wahine, a ala mai la oia a haawi mai Ia i kona aioha ma ka muki nna ma ko laua mau lima me ka lioomau ana i kona muki ana, a no kekahi manawa ua eleu aku la ke kamaaina no na mea ai, a makaukau na mea ai ua hele aku la lakou ma ka rumi aina a malaila lakou i iuakaha iho ai, e haupa ana 1 na mea i hoomakaukau ia, ia wa a lakou e ai ana ua holo aku la o Hanare mai a laua aku a noho poo iho la o Keonipuiu i ko Hanare makaiua, ua pau ae la ko laua maka poniuniu, oiai no hoi aole no i pau ko laua maona o ka paina ana mai iluna o ka aina o Kanehunamoku, oiai iaua i kaawaln mai ai mai ia aina mai.

A pau ka lakou paina ana i hol mai ai lakou u ma ka rumi hooklpa i hoolai like iho ai lakou a hoohala kamallio iho ai lakou me ka nlnau ana mai o na kamaaina i na malihini ma ko laua mau kulana a me ko lahui, a pela no hoi na malihlni i na kamaaina no na ano a pau o ka aiua o Kuaihelani, ua ninau mai la ke leamaaina wahine ia laua nei ma na ano pau mal ka mua a ka hope, a ma ka nlnau ana mai ift laua nei.