Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 17, 28 ʻApelila 1894 — KULA SABATI. [ARTICLE]

KULA SABATI.

Na la hope o loaepa. Kinohi 50: 4-JZ. \ PAl' ae lfi Rft la kanikan, oUIo aka 1 o lowipa i na kanaka o Parao, i akn la, i loa* ia'a k«t lokomaikaiU niai ia oakoa, ke noi aka nei aa, e olelo akn onkon m* ka p?peiao o Parao f me ka i akn. N* ko'o makoakane iboobikiaiAti,iuiai ]& ia, E, e make ana an. £ kann oe ia'n ina ka iaa kapapaa a'a i kohi ai no'u ma ka •<aua ī K-anaana, Malaila oe e kana ai ia'a. L a« mai boi ia'a ke pii aka a kann i kan ni»-.kaa ane, a boi Loa mai no. ('» 1 mai la o Parao, O hele e kann i kou uiHknakan9, e like me kao ihoohiki ai nana. 7 aka la o loaepa e kana i koaa maka* ak*b<-, a piī pn akn la me ia na kauwa a i*«.ru.o a pan, a me na lnna kahiko u kona hinia. a na lana kahiko a paa o ka aina o A;^cp;ta: o ko poe a pau me kona poe boahh -ku, a mt ka poe a paa o kona maknnknv.t. O oa kamalii, a me na hipa, a me na ois waJe no to lakoa i waibo ai mabo- ; t. : j-i ka aiua i Ooaena. . ī'H ako la me ia na kaa a me na hooh<:■•,. - : he poe nni loa. 10 fu akalalakoa i kahi hehi palaoao Aima o akn o loredane, a malaila lakoa ī avf ai nie ka nwe nni loa, a kanikao iho ;» : •■ i kon t makoakane i na la ehikn. 1 A i-e ae la ka j>oe noho ma ia aina, o *o Kasa«n\ i ua k«>.i)ikaa nei, ma kahi hehi »a *• Atada, iho lakou, He kanikau nai loa keia o ko Aignpita: no ia mea, na kapa «ka la ka moa o Abe!amiZviraima, ain m* o hhq lorodane. li' A akn la kana mr.n keiki iaia e iik- me i-'aua i kaaoha ai ia lakoo. 13 e aka la no kan» mmi keiki ia ia, i iaa o Kauaana, a kana iho ia iaia mrt tto an iio'r<o o k« knla, ma M.ikopela, na Aberah*rna i knai ia kala i wabi ilina nona, me Eparoua no ka Heta, aia ma ke alo o A!amere. 14 A paa ke kana ana i kona maknakane, hoi aka la o losepa i Aigupita, oia, a me kona poe hnahanaa a pan i hele pu me ia e kana i kona niakuakane. 1. r > A ike iho la na kaikaaana o loaepa, na m&ke ko lakou makuakane, olelo lakon, E ukmki mai auanei o lo9epa ia kakou; e oiaio no, e hoop&i mai ia ī ka hewa a paa a kakou i hana aku ai ia ia. 16 Kauoha ae la lakou ia loaepa, i ae la, Kaooha mai la kon makoak&ne, mauina o kona make ana, i mai la, 17 E i akn oukou ia loaepa, Ke nonoi aku nei makou ia oe, e kala oo i ka hewa o kon poe kaikuaana, a me ko lakoa hala, no ka mea., na hana hewa lakou ia oe. Ano hoi e, kala oe i ka hewa o na kanwa a he Akna o kou makuakane. Uwe iho ).a o loeepa i ka l&kou olelo ana mai ia ia. 18 Hele ae la hoi kona poe kaikuaana, haule iho la ma kona alo, i ae la, O k r tu mau kauwa makou. 19 1 mai la o I eepa ia lakou, Mai makau aukoa, Owau anei ma ko ke Akua wahi? 20 I manao eo oukou e hana ino mai ia'a, a hoololi mai ke Akua īa mea, i mea maikai, e hana mai ai e like me ia i neia la, e hoola i na. kanaka he nai loa. 21 Mai makau: m'a no oukou e malama »kc i ka ai, a me ka oukou poe keiki. Hooloolu mai la ia ia MNf a olelo lokomaimai ia i ko Ukem naau. 22 Nobo iho la o I«Bepa ma Aigupita, oia, a me k« ohana a kona makuakane: a o na mak&hiki o ko lowpa ola aua, hookahi haaeri a me ka nmi keu. 25 A ikeiho la o loaepa i na keiki a Epenuma a vao ko ku akolu, a me na keiki a Makira. ke keiki a Manase, o ka mea i hanan ia ma na kuli o loaepa. 94 1 ae ia o loaepa i kona poe hoahanau, E make ana au. E oiaio no, e ike mai ke Akua ia oakoa, a o hoihoi aku ia oukou, mai keia aina aku, a ka aina ana i hoohiki tsi ia Ahemhama a ia laaaka, "a ia lakoha. 2.% losepa jio, na nanio a Iseraela i h«ohiki ai, i ae la, E oiaio no, e ike mai ke Akoa i% oekou, a e lawe nku oukou i ko'a u>au iwi, m>ii anei aka. ?6 A niake iho la o loaepa ma ka makahiki o kona ola &na, hookahi haneri a me k& umi kea. A ialoa iho la lakoa ia ia a w&iho ihn ia maloko o ka pahu ma AiLrop;ta. Pauki' Gula Na Solomona 4:IS. O ke ala o ka poe pono ua like ia me ka malamaiama e aa ana e mahoahua mau loa ana i ke awakea loa. Manao Nui. E pono ke mihi i na hana hewa. Olelo Hoakaka. Ue maa makahiki mahope o na hana i olelo ia ma ka haawina mamoa mo, ua make o lakopa, M. H. 1689. Ua noho e oia me losepa ma ka mokuaina o Gosena mamuli o ko losepa kono ana ia ia. Ua hooko ia na moeuhane a losepa, a kulou na imkua a me na kaikuaana imua ona. He mau makahiki he 89 ko īosepa i ka wa a kona makuakane i iho mai ai ia Aigupita. Ua loaa ia loaepa he ima makaniki he 110, a make i 31. H. 1635. Ua mau kona paulele 1 ko Akua o kona mau kupuna. Ma kona kauoha hope loa a hoike aku i koea manaoio onipaa. Ua ake oia e kanu ia ma ka aina a ke A..ua i haawi mai ai i ko Aberahama poe maoao, 15 Oielo—me ka makau nui, mamuii o ko lakou hana ino mai kinoh Ua manao lakou ia losepa he kanaka nona ke ano kulike me ko iakou ano hana. 17 Uwe—ma ka ike ana i ko lakou mihi pahn, no ka moakaka loa o ko lakoa hoomaopopo ole ana i kona lokomaikai maoli, kona imi pono kona malama mao ana I ko lakou pomaikai. 18 Haale—e hooko ana i ko Icsepa moeehane. 19 Akua —aole e hiki i na kaoaka ke hoololi i ko ke Akua manao paa. 20 Ino—aole ahi oi i ko iakoa hewa. Maikai —mamuU o ko ke Akua lokomaikai ma ka hooponopono aoa i na hana o ko keia so» 23 Huii—be hoailona o ko losefia hookama ana ia laua. 24 Hoo* hiki—ma ko losepa moeuhane, Kin. 46:34. 25 Hoohiki—e like me ko lakopa hoohiki ana ia losepa, Kin. 47:39-31. Na ninau ma na mahele ekolu. I Ke aka o ka hewa kahiko, 14-18. A pau ko loaepa kanu ana i ke kino kapapaa o lakopa, i hea kona hele «na akn? Heaha ka mea a '.ona nao kaikuaana i makau nui ui?

Ua kulou anei lakou me ke aloha nui paha, uae ka hoopiiioieaai paha? Heaha ko lakou haiolelo imua o loaepa? Heaha ke kumu no kolakou makau? Heaha ke kumu no ko lakou noi? Ua oiaio anei ko lakou oleio hoike e pili ana i ko lakopa kauoha, aole paha? Ua paa anei ku manaoio o ka pee mihi me ka manaoio, ua loaa ia lakou ke kalahala no ke Akua mai? Heaha na kumu iīo ko loaepa uwe ana? Ke hoeha nei anei kakou i ke Akua ma ka hoole ana i kona aloha huikala? II Ke kala ana ma kft ano like me ko' Kristo, 19-21. 'Heaha ko leauolelo ninau īa lakou? Ua makemake anei o losepa i ke alii waie ana? Ua kamailio anei o loāepa e pili ana i ke ano haukae o kona inau kaikuaana? Ua ,loaa anei la le.su kona' n'oho alii ma ke. ano ke Akua hoola, no kona ano Akua, a i ole pā.ha no kona mau hana .aloha, ina ka ae ana aku i na eha a me ka henehene? Ehia mau makahlki ko losepa uoho kauwa ana mamua o ke alii ana? Ua loaa Imei Iko losepa mau kaikuaana he wahi pomaikai no ko lakou hewa mai? Ua hooemi ia anei ko lakou ano lawehala no keia pomaikai i puka ai? Ua pili anel ko kakou pilikia paha i ka pomaikai ina mea e ae? Heaha ka losepa olelo hoomalkai i kona inau kaikuaana? PeHea e pono ai ia kākou ke hana aku i ka poe hoino ia kakou? Ileaha ke kuiuu hoohalike ma o lesu la e piii ana i ko kakou kalahala ana? Heaha ke noi ma ka pule a ka haku e pili ana i ka huikala? No wai ke kuleana ma ka hoopai mau loa ana, Kom. 12:14-20? Ileaha ka olelo ao ma Ep. 4:32? He pono anei ke malama mau i na manao ukiuki? Heaha ka uku kupono na kakou e heihoi aku i ka poe i hoino ai ia kakou? 111 Ka hopena o ke ola maikai, 22-20. Ehin mau makahiki no ko losepa wa ola? Heaha kona mau pomaikai ma kona wa elemakule? Ua loaa anei ia ia he mau olelo hoomaikai e like tne kona mau kupuna? Ua paulele anei oia i ko ke Akua olelo wanana? Heahaiea olelo hoohiki oka Iseraela? Heaha ka losepaolelo wanana, Heb. 11:22? Pehea na hana e piii ana i kona kino kupapau? Ehia mau makahiki, i waiho ia ai ko losepa kino ina Aigupita? Mahea i kanu ia ika wa mahope, Puk. 13:19 losua 24:32? Ika makahlki hea mamua o ka haku? Heaha ka olelo hoomaikai Hal. 128:4,0? Heaha ke ano o ka īaloa ana? Heaha na kumu no ke kanu ole ana i ko I»sepa kino kupapau ma Aiguplta? Heaha na kumu no ko kakou manaoio ana e ola mau loa ana kakou ma ka pomaikai lani? Manao Pili, 1 Ua pono anei ke hoike aku i ko kakou mau hana hewa i mea e loaa ai ke kalahala? 2 Ua pomaikai anei ka poe manaoio i ko lakou wa ola a pau loa? 3 Ua pono anei ke hoopal nui oe i na keiki no ka poino i puka ai mai ko lakou mau hewa mai, a i ole paha inamnli o ko lakou ano hewa wale no? 4 Ua pono anei i ka poe opiopio ka hoohana ī na manao e piii ana i na pomaikai e loaa ana ia lakou? 5 Ua pili anei ko kakou pomaikai i ko kakou hana pono ana?

M-.i 13. O ka Iseraela ma Aigapita. l'okaana 1:1*14. ElAnaiuoa o na keiki a laeraela, i hele aku mo lakoha i Aigupita, o kela kanaka keia £anaka i hale aku me ko ka Lale ona. 2 O Hehuena, o Simeona, o Levi,o inela. 3 O Isakara, o Zebuluaa, o Beniamiua. 4 O Dana, o Napetali, o Gada a o Asera. 5 O na ineaola. a pau i paka ai, mailoko ao o ko lakoha pnhaka, ; e kanahika lakou; a ina Aigupita no o loeepa. 6 A niiiiio iho la o losepa, a me ia hanauna a paa. 7 HRnau nhi iho la na msmo a Iserae'a, a lalia loa ae la, a kawowo loa: na nui loa ko lakon ikaika, :i ua piha hoi ka ama ia lakon 8 A ka inai la kekahi alii hoa ma Ai«upita, aole i ike ia īoaopa. y 1 mai la ia i kona poe kanaha, Aia hoi, ua oi aku ka nui o na kanuka mamo a Igeraela, a me ko lakon ikaika i ko kakou. 10 E hana maalea kakou ia lakou; o nni auanei lakoa, a hiki mai ke kaua, hni( u lakou me ko kakou poe euemi, a e kaaa mai hoi ia kak'ou, a pela l.ikon e pii aku ni mai ka aina aku. 11 A hoonoho aku la lakou i na luna hoolahi maluua o lakon, i moa o hookaumalia loa ai ia lakou i na hana nui. A hana iho la lakou i na knlanakauhale papaa no Parao, 0 Fitoma, a o Kameae. 12 like me ko lakou hoolnhi ana mai, pela no hoi kolakou nei mahnabua, a me ka palahalaha ana aku. A makao loa lakou 1 na mamo a Iseraela. 13 līoohana iho la ko Agupita i na mamo a lseraela me ka hookoikoi. 14 Hooawahaia iho la lakou i kolakon nei ola ana i ka huna luhi iloko o ka palolo, a i na pohakulepo, a me n& hana a pau ma ka uiahiuaai: a o ka hana apan a lakou i hoohana iho ai ia lakon nei, he mea koikol īa. Pauku Gula. Halelu 124:8. Aia no ko kakou kokua maloko o ka inoa o lehovu, ka mea nana i hana i ka lani a me ka honua. Manao Nui. E pono ko paulele aku i ko Akua hoopakele. Olelo Hoakaka. Ma keia haawina Baibala, ua loaa ia kakou kekahi apana o ka moolelo o ka Iscraebi mnhope o ka make ana o losepa. Ua kapa la kela palapala hemolele ka buke o ka pukaana, no ka mea he moolelo ia o ka pukaana o ka lahui luelnio raai Aigupita aku. Ua iho mni o lakopa ma i Aigupita M. K. 1706. Ua alunu a hookaumaha keia Parao i ka lahui M. K. 1000. Ua puka ka Iseraela malalo o Mose, M. K. 1491. 1 Inoa—aole i like a like na ano hana ma ka hooponopono ana i na inoa o ka lakopa mau keikl. Ma keia papa hoike ua olelo ia, ma ka pauku hope loa, na keiki o na kauwa wahine. 5 Kanahiku—o lakopa kekahi, a hui ia no hoi o loaepa me kona mau kelkikane elua. G Make—ko loaepa mau makahiki 110, a pau kona wa ola, M. K. 1636. 7 Nui— hoomahuahua, Kin. 46:1-3, 8 Alii—o kekahi ohana hou okoa. Aole~ua kue oia i ka ohana alii' i kapa la na alii kahu hipa, a manao oia e hoopau loa ia i ko lakou mau meahoomaimo. 10 Maaiea— meka naauao a me ke akamai. 11 Luna hooluhi—oia hoi he Inna hana oolea ma ka hooholo loa ana i na hana lima o ka Iseraela me he mau kauwa k'uapaaia. Papaa—he mau wai-,

hona no na waiwai i hooauhau ia. Pitoma —ilokoo keia mau makahiki e nee nei, ua loaa na kahua halelu o na kulanakauhale elua i olelo in. 14 Pohaku lepo—adobe, uwinihap», no ke kukulu ana i mau hale hou. IKa hoomahuahua ana, 1-7. Owai o Iseraela? Owai na inoa o kana inau keikikane? Ehia ka Iseraela i iho mai ai 1 Aigupita? Ehia ka helu i olelo ia, Oih. 7:14? Pehea i hoouaahuahua ia ai lakou ma Aigupita? Heaha ka olelo wanana e pili ana i keia helu nui, Kin. 46:34? Ina no na makuakane 55 he mau keiki 4 pakahi, ehia ka nui 0 ka lahui ma na makahiki 2,15, Oih. 1:16? Heaha ke kumu o ko ke Akua koho ana i ka Iseraela e lilo oia i k.ona poe ponoi? Heaha ke kumu oo ka hoomahuahua.ana i ka Iseraela? Ua lioōloli ia anei ko lakou ano hana, a lilo ka poe hanai holoholona i poe mahiai? Ua loaa anei ia lakou ke akamai ma ka hana limamikioi? Ua loaa anei ia lakou ka hoomana kii ma Aigupita? II Ka hookauwa ia ana, 8 12. tieaha ke ano hou o ke aupuni Aigupita? lieaha ka mea a keia alii i makau nui ai? Heaha kona kulana, muikai paha ino paha? Heaha koua manao paa? Owai ka poe i hoonoho ia maluna o ka Iseraela? Owai kekahi mau kulanakauhule a lakou i kukulu ai? Heaha ko lakou ano noho? Mahea ko lakou kokua, Ilal. 124:B? Ua paa anei ka manao o loliova e noho mau ka Iseraela ma Aigupita f Kan 32:11? Ina e noho alii kekahi mea ike ole ī ka haipule, penea ke ano noho o ka lahui? Pehea ka poe kue i ka pono i keia mau la, ua an® like anei ko lakou hoohenehene, inaina, makau, hoomaau? 111 Ka hoomaau ia ana, 13, 14. 1 Pehea i hookuumah* nui ai ka moi ika poe Hebera? Heaha ka hana i kauoha ia mai ia lakou e hooholo loa ai? Owui ka mea nana e hookaumaha mai nei i na kanaka he nui wale, loane 8:34? Pehea i hoopauia ai kona alii ana, Gal. 5:1? Heaha ka hua o ko Parao mau hana ino? Pehea i hiki al ika lahui lu- , daio ke hoomahuahua nui ae i ka wa popilikia? Ua hoomaikai anei na pillkia ia kakou? Owai ko lakou mea i imi nui aku? Heaha na kumu no ka hoomaau ana ia lakou? Manao Pili. 1. Hiki anei i na kanaka hewa I ke hoopau koke ac i na manao paa o ke Akua? 2. Owai ka mea hiki ke hoopakele aku ia kakou? 3. Ua haalele anei ke Akua i kona poe ponoi i ko lakou wa pilikia. 4. Hiki anei i na poino ke lilo i pomaikai? 5. He mau kumu kupono anei no na poino o ka Iseraela?