Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 11, 17 Malaki 1894 — Mai puni hou aku, a e noho me ka Naauao. [ARTICLE]

Mai puni hou aku, a e noho me ka Naauao.

K<! ioiu* i!ci makou i keia mau ia i kn olelo a kekahi mau anee alii, ina a< le e hana o Amerika Iluipuia i kekahi mea n«> k i pono o ka Moiwahine, alaila e iele inai ana o lieiiN»i e liooponopono ia Hawaii, asm w,\ c hoihoi i;i ai ke alii. No ka mei, ua paa o llei-ilania a me J*\irani ;iiki.jlo o ko kuikahi e malama i ke ku<;koa o ke aupuni alii o Hawaii. Iveu no ka iwaupo haalele o imanee Alii, iki ka mea, ma kela kuikahi a si«kou e olelo nei, aole i kahakaha ih na huaokloe malama mni o Beritaniu a me Farani i ke kuokoa o ke anpuni alii. Ua ae laua pakahi, e ite mai ia Ilawaii ma ke ano aupuni kuokoa, a hoohiki iho Ia laua aole e lawe pakahn, aole hoi ma ka hoonaalu aupuni mai a ano e ae paha i kekahi wahi lihi aina o Hawa'i nei. A no ia kumu no i oni ole mai ai 0 Iseritania a me Farani i ke kulana «ei iloko o kela makahlki m«I I keia wa.' * O k< īa snau olelo hoonuinui a kekahi poe anee alii mamua aenei, he hook.maaho wa!e no ia no keia inau la kupilikii o ko lakou noonoo i fea inoau loa o keia mau la e kali nei, e hoopunipuni nei a e hoomoenhane aku nei no ka hoihoi ia av oke alii, i imiu mai ai no ka pipili o ka poe nnwaliwali o ka noonoo maliope o kela "kumuhana manaolana poho" he hoihoi alii. K hoopau ne ka poe anee alii puni wale mamua ilio nei i ko lakou hoolohe ana aku i na kuhikuhi lalau a ka poe nana i hoolilo ae ia lakou iho 1 mau alakai aao aku la i ka Moiwahine ma ka la I I o lanuari, 189;], <• hookahuli i ke aupuni a e kukala :tku i kumukanawai hou. Oua poe alakai naauj»o la nana iao paewaewa i ke alii a nele i ka mana ole a ine keaupuni, o lukou no keia a oukou e hoolohe aku nei. Aoleanei i keia Ia 17 o Maraki, o ka piha ana ia o na malama loihi he umi-kumamaha o ko lakou apuhi mau ana mai ia oukou, a mea hoi ae, a mea niu iho, aolio nae he ko iki? Ua lawa kela makahikl a keu o ka noho naaupo ana, ae ao kanaka mai i keia manawa a e hoolohe i ke ao ana. Ua make a ua kanu ia a nalo loa ke aupuni alii ma Hawaii nei ma ka la 17 o lanuari, 1893, ua paa i ke kahakaha ia ma ke kia hoomanao poina ole o ka moolelo o ke ao nei, a e heluheiu ia ana e kela a me keia hanauna mahope o kakou. Mai hoolohe ikiaku i na olelo palaualelo, he aupuni alii hhu aku kahi ma Hawaii nei ma keia mua aku.

E hoi like mai ka lahui ma ka noonooana i ka mea pono e hana ai. O ko kakou nui ko ka iahui Hawaii ponoi i keia wa, he kanaha tausanl wale no, na emi hoi ia huina malalo iho o ka hapalua o ka heluna kanaka ī keia wa e noho nel ma ka aina. Xa ko Amenka Iluipuia lahui kakoa i hoomalamalama a hoonaauao mua mai i kinohi, oiai kakou e noho ana iloko o ka pouli. • Ua apo aku kakou i kona malamalama a hookipa mai, a ke kapa aku nei kakou iaia he niakua ma ka hoonaauao nna mai, he kumu kuhikulii no ke kokalu ana i aupuni kumukanawai, he alakai no na hoolala kau kanawal a me na hana kuikahi me na lahui e a me ke kiai pu mai no ia Hawaii nei mai na pakaha mai a na anpuni makaleho ia Hawaii nei. A

ia kakou e ike uei ua emi ko kakou heluna ko na Hāwaii malalo o na lahui e ae, a me ka maopopo oio ke hoomau ia ke kulana o ke aupuni kuokoa me keia mau ano lahui hui kau a me ke ala mai o na haunae-le kuloko, aole anei he mea oi loa no ko kakou pono ko na Hawaii, ko kakou holo aku iloko o ka poli o Amerika Iluipuia, ko kakou makuh nana i hoonaauao i ko ka honua nsi rnau pono, a i ko ke aupuni uhaoe? Ina kakou e lokahi ana i ka holo like īloko o kona poli, aole e ole ka apo ia mal e ka makua. Aole no hoi o kakou mea e pilikia ai, no ka mea e koo ana no ia kakou pakahi ko kakou mau kuonoono a me na pono kiviia a pau e like no me ka wa i hala, a m:i ka mana hoomulu ka like ole.