Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 46, 18 November 1893 — Page 2
This text was transcribed by: | Emily Knotek |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KLOHANA POOKELA NO KA LAHU HAWA.
MA KE KAUOHA.
Kua i o ka hool i mal i ma o ma Koena A i na aupun i o Puuhaoa, Wa i lua a me Koal i Hana, Mau i .
I K a POALUA, DEKEMABA 5, 1868, hora 12 awakea ma kea alo o ka Hale Mana Hooko, e kua i i a aka a i ma ke kodala akea ka hool i mal i ma o na koena a i na Aupan i o Poohaoa, Wa i l u a a me Koal i , Hana, Ma@ i , nona ka i l i h e 900 man eka, o i iki ak u a em i i k i ma i paha. Manawa: he 20 mau makah i k i hool i mal i ma. Koho k i ek i e e hoomaka aku a i ke koho, he $75 o ka makah i k i , e hookaa mua i a ma na hapalua makah i k i .
O ka ia mau a i na, e hool i mal i ma a aku no a malalo o ke i a kuma, aole e koa a na la@u, aole ho i e hool i lo i a i kola holoholona.
J.A.K i ng,
Kuhna Kalaana.
Keena Kala i a i na, Oct. 31,1893.
2466-@
Kua i o ka A i na Aupun i ma Lam mi , Awaawa o Nuuanu, Honolulu, Oahu.
I ka POALUA, DEKEMABE 5, 1893, hora 1@ awakea, ma kea lo o ka Hale Mana Hooko, e koai ia ako a i ma ke kudala akea, ka pa a i na Aupun i ma La imi, Awaawa o Nuuano, Honolul u , Oah, nona ka i l i he @ mau eka, o i i k i aku a em i i k i ma paha.
Komukua i k iekie e koho aku a i , he $200.
J.A. Kng,
Kuh i na Kalaana.
Keena Kala i a i na.Oct.31, 1893
2466-3
Kua 1 o ka Hool i mal i ma o ka A i na Aupun i ma Ha makua, Hawa ii .
I ka POALUA, DEKEMABA 5, 1893, hora 12 awakea ma kealooka Hale Mana Hooko e kua i a ake a i ma ke kudala akea ka hool i mal i ma o ka A i na Aupun i mauka o ka Mahelo A i na 2832 ma Hamakoa, Hawa ii , nona ka i l i he 57 2-10 mau ekaq, o i i k i aku a em i i k i ma i paha.
Manawa: He 10 makah i k i hool i mal i ma.
Koho k i ek i e o hoomaka aku i a, he $50 o ka makah i k i , e hookaa mua i a ma ka hopaloa makah i k i .
J.A. K i ng,
Kuh i na Kalaana.
Keena Kala i a i na, Nov. 1 1893,
2466-3
Kua i o ka Hool i mal i ma o ka Pono Hoaaina ma ka makemake o ka Aina Aupun i ma Laimi, Awawa o Nuuanu, Honolulu, Oaho.
I ka POALUA, DEKEMABA 5, 1893, hora 12 awakea, ma ke aloo ka Hale Mana Hooko e kuni ia ake ai ma ke kudala akea ka hool i mal i ma o ka pono hon aina o kela kappa o ha pa a in a Aupun i ma La i m i , Awawa o Nuuanu, Honolulu, Oahu, nona ka i l i he 7@ mau eka, o k aku a em ma paha.
Ma uawa : Ma ka makah i k i a i ka makah i k i a h i k i i ka mauawa a ke Kuh i na Kala i n i na e hoopau a i ma ka ha awi e ana aku i ka l o ho i loko o na la he 90.
Kumukua i k i ek i e: H e $20 o ka makah i k i , e hookaa mua i a ma na hapalua makah i k i .
J.A. K i ng,
K uh i na Kala i a i na.
Keena Ka i la i a i na, Nov. 1, 1893.
2466-3
_
Kua i o ka An i a Aupun i ma ka I hona Hema o ka Puuu o Puow i na, Honolulu, Oahu.
I ka POALUA, DEKEMABA 5, 1893, hora 12 awakea, ma ko alo o ka Hale Mana Hooko, e kua i i a aku n i ma ke kodala akea kela apana a i na Apuni ololi mahope aku o ko F. Smith pa aina ma ka ihona hema o ka pua o l’aowina, Honolulu, Oahu, nona ka ili he 1873 kapua i kuea, o i i k i a em i i k i ma paha.
Kumukan i k iekie e koho aku a i , he $50.
J.A.K i ng,
Kuh i na Kala i a i na.
Keona Kala i a i na, Oct. 31, 1893.
2466-3
_
HOOLAHA A KA LUNA AUHAU
_
K H I K I ANA KA Luna Auhau o ka Apana o Wa i oluk, u Mau i , ma na wah i a ma na a malalo i ho uo ka oh i ana o na auhau:
Ma Makena, Paulua, Novemaba 21.
Wa i hee, Poaha, “ 23
Wa i kapa, Poal i ma, “ 24
Kahulu i , Poakah i , “ 27
Ma na la e ae a h i k i Dekemaba 15, (oe na la Sabat i ) e loaa no ka Luna Aubau ma koa koena ma Wa i luku.
Ma na Poaono, e panl i a ana ke keena o i hana ma ka hora 12 awakea.
O na auhau a pau i o i aku i ka $10 a hookaa i a ma ko kala gu ia o Amerka Hu i pu i a
Wm. T. ROB I NSON,
Hope Luna Helu a me Auhau o ka apana o Waoluku, Mau.
Wa i luku, Nov. 6. 1893.
_
Kua i Kudala o na La i k i n i Awa.
E kau i ia aku ana ma ke kudala akea ma ka POAHA, la 7 o Dekemaba 1893, ke i a mau La i k i n i Awa no ka Manawa o Hookah i Makah i k i ma i I anuar i 1, 1894:
Oahu.
Ewa me Wa i anae………1
Koolaupoko……………1
Mau i
Laha i ua …………………2
Wa i luku………………….2
Makawao…………………1
Hana………………………1
Moloka i ……………………1
HAWA II
Kau………………………1
Hamakua…………………1
KAUA I .
Wa i mea…………………..1
E kua i i a aku aua na La i k ini Awa o Hahu ma ka la i olelo i a maluna, ma ka hora 12 awakea, mamua o kea lo o Al ii olan i Hale.
O ko na Mokupuan i o Man i , Hawa ii a me Kaua i , e kua i a aku ana ma ko lakou mau apana i ho ma ka la maluna ae ma ka hora a ma kah i e hookaawale i a aku ana e ua Maka Na i u i olako lakou mau hope paha, I na o loaa ana kohah i kamu ma i ka i ke hoolol i i ka la e kua i a i , e haawa a i aku ana no he Manawa kupono e hoolaha a ma na pepa hoolaha alanu ma na mau apana la.
Na Kumukua Keke-No lahana a me Waluky,m ke $300 no ka lakn hookah, a no na lakn o na apana @mamua aeno @ha a, he $100 o ka lakn hookah.
Ke Ano-E hoahu e i a ma i ka i wakaoa-kumamal i ma hapa-haner i i ka wa e haule a ka hamare, a o l i lo wale kela mau dala haaw i mua ke hookaa p i ha ole i a ma i ke koena o ke kala o ka la i k i n i maloko o na la he um i ma i ka la ak e i kua i i a a i .
J.A.K i ng,
Kuh i na Kala i a i na
Keena Kala i a i na, Nov.3, 1893.
@67-4t
_
Ka
NUPEPA KUOKOA
_
Ko Hawaii Paeaina I Huiia
_
No ka Makahiki - - -$2.00
No Eono Mahina - - - 1.00
Kuike ka Kala
_
@
@
@
@ 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00
2 Iniha 2:00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maioko o kela Nupepa e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookanole.
_
Hoopukala E Ka
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H.M. WHITNEY, Luna Nui.
J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
_
POAONO , --NOVEMABA 18,1893
_
E Maheleia ana na Aina Hookuleana no na Kanaka Mailoko mai o na Aina Leialii.
He nui ka noonoo ana o ka poe aloha io I na kanaka Hawaiii no na mea e pono ai ka lahui kahiko o ka aina. O ke kahi mea ano nui I noonoo nue ia, oia ka hoolala ana e hoolkoia na kanaka Hawaii a pau me na kuleana kupono, malaila e noho kuonoono ai me na home I koolako pono ia. Ke ike nei kakou I keia wa, he lehuleu na Hawaii I nele I na home ole. Ua pau I ka morakiia a me ke kuai lilo ia na kuleana o na makua I haawiia ai ia lakou e Kamehameha III.
Nolaila, ke noonoo ia nei, e hookaawalw koke aku I kekahi mau apana aina maikai kupono o na Aina Leialii, a e mahe lehele ia kela mau aina I mau kuleana hookuonoono no na kanaka Hawaii I nele. He nui a laula na aina leialii I lilo no ke aupuni ma ka hoopau ana ia o ke aupuni alii. He nui no hoi na apana aina maikai e noho oluolu ai kanaka Hawaii malaila a pau ko lakou noho ilihune.
He pomaikai nui keia e loaa ana I na kanaka Hawaii ma ka hoopauia ana o ke aupuni moi. O lela mau aina maikai, ua hoolimalimaia aku I na haole mamua, no na mahiko a me ka hanai holoholona. O na dala loaa mai, ua uhauha wale I a ma na hana pono ole o ka halealii. Ma keia mua aku, e lilo ana kela mau aina I waiwai nui no ka lehulehu. E ie ia ana ma hale hookuonoono o kanaka e kukuluia ana ma na wahi neoneo mamua.
O na poo aupuni e noho nei, he mau makua aloha lakou no na kanaka Hawaii, a ke imi mau nei lakou I na mea a pau e hoopomaikai aku ai I keia lahui kamaaina kahiko o ko lakou one hanau. Aole nae e hiki kela mau mea ke hookoia a hiki I ka wa e onipaa ai ke aupuni ma kona ano e hoomau ia aku ai. Nolaila, o ko kakou hoomanawanui ka mea pono a pau ka papa kuhikuhi hana a ke Aupuni makamaka I ka ike ia.
_
Mai hopohopo, aka e hoolana I ka Manao.
_
Ke hele malie nein a mea poli aupuni. O ke kuhina Amerika hou aole ia I hoike mai I kekahi manao imua o ka Peresidena Dole, koe wale no kana mau olelo hoolauna aloha I kinohi. Ke hana akahele nei o Mr. Willlis, aloe e hapai pupuahulu I na hana hou. Ua maopopo no iaia ka pono e makaikai mua I ke kulana o na mea e noho nei. He ekolu malama ko Mr. blount kaawale ana. Malia paha ua hoololiia ke kulana aupuni ma kekahi mau ano, a like ole me ka blount I hoike aku ai ma kana palapala hoike. No laila he ana naauao ka Mr. Willis e hapai akahele nei I kana hana me ka hoomaopopo lea mamua I a mea a pau.
Ma ko makou naua pono ana, ua lawa lao na kumu kupono e noho manaolana ai na kauaka Hawaii me ka pihoihoi ole. O kekahi kuma nui e hopohopo ole ai kanaka, oia ka waiho ana o na hana a pau ma ka lima o ka poe kanaka hoopono a me ke aloha, he mau kanaka I hiliai mau ia I ka maikai o ka lakou mau hana a pau. E like me ka makou I olelo mua ai mamua, o keia poe kuhina e malama nei I ka pono o ke Aupuni Hawaii, he mau kanaka kelakela o ka hoopono a me ke aloha I na kanaka Hawaii ponoi, a oia no ka oiaio. Aole loa e hiki I kela poe kuhina maikai kea e aku I kekahi hana e hookai ai a e hoopoino ai I ka lahuikanaka kamaaina o ko lakou one hanau. E minamina mau ana lakou I na pono o kanaka Hawaii. E imi ana hoi lakou I na mea a pau e hiipoi ai a e hooluolu ai ia lakou. Ma ka manao aloha o keia poekuhina, o na kanaka Hawaii oia no na ohua kapena maluna o keia moku aupuni o Hawaii nei, ae malama maikai loa ia ana lakou. Nolaila e noho oluolu lakou me ka hopohopo ole, a e hilinai makau ole aku I keia poe kuhina maikai.
Pela no hoi ka manao o ko ke kuhina Amerika Willis. Ua maopopo kona ano he kanaka haipule a me ka hoopono. He kanaka naau pumehana no hoi a ua piha I ke aloha. Ua ike kakou a pau I na olelo aloha ia Hawaii ana I hoopuka ai I kona wa ike aupuni. Ua ike no hoi kakou I na olelo aloha ia Hawaii a ka Peresidena Kalivalana I hoopuka ai. Ua kaulana no hoi ko Kalivalana ano, he kanaka hoopono. Nolaila aohe kumu e hopohopo ai na kanaka mo ka hoolala ia paha o kekahi mea e hooneleia ai lakou I kekahi pomaikai. He lokahi ko Mr. willis manao me ko ka poe kuhina e noho nei, e hoomahuahua ae I ka pomaikai o nakanaka Hawaii, aole loa e hoopoino ia lakou.
He nui na olelo lokoino a ka poe wahahee e mea ana, e hookae ia ana na kanaka Hawaii, a e kipaku ia ana e pee ma huahiwi. He mau olelo kela a ko Satana poe keiki e hoala ai I na manao kue a me ka inaina. Aohe kumu a kekahi mea e hopohopo ai no ka poe hoopau moi, he poe hookae lakou I na kanaka Hawaii. Aole loa pela. Aole e hoonele ia ana kekahi kanaka Hawaii. Aole loa pela. Aole e hoonele ia ana kekahi kanaka Hwaii I knoa kuleana, aole hoi I kekahi pomaikai e ae. Nolaila e hoolana na kanaka a pau I ko lakou manao, ke hele nei ke aupuni imua, a ke komo aku nei kakou iloko o ke au o ka maluhia a me ke kuonoono o ka noho ana.
_
Noho malie ke Kuhina Amerika Willis
_
Ua aneane e elua ae nei mau hebedoma mai ko ka Elele Kuhina Willis hiki ana mai ma Honolulu nei. A ua eiwa ae nei no hoi la I hala mahope o koua hoike ana I koua palapala hookohu ia Peresidena Dole aoie nae ia I hoike hou mai I ka Peresdena I kekahi manao mai a Kalivalana mai. Nolaila ua koho wale ia, aole no paha a Kalivalana kauoha iki he manao ko Mr. Willis e hapai I kekahi hooponopono ana me lakou.
Malia paha, a ku hou mai ka moluahi lawe leta “Monowai” I keia Poaha ae, alaila loheia ko Kalivalana elele palapala I ka Ahaolelo Lahui no ka ninau o Hawaii nei. Ma ka manao nae o kekahi poe, aole e hoopuka ana ka Peresidena I kona manao no Hawaii a hiki I ka halawai hou ana o ka Ahaolelo ma ko lakou kau mau I Dekemaba. Ua loihi loa ke kali hoomanawanui ana o Hawaii e lohe I ka manao o Hawaii e lehe I ka manao o kela Peresidena a me kea no o ka Mr. Blount hoike.
_
Hookelakela na Aupuni Keikihane
_
Eia kekahi mea kakau nupepa o Parisa ke hookikina nei I ka hapai I ka manao he mea pono ke kukala ae a kuahaua aku me ka leo nui ma ka aina kuikawa e like me Amerika Huipuia, eia ke paa nei he kuikahi mawaena o Farani a me Rusia. A o na molukaua o Rusia a me Farani ke huiia, ua oi loa aku mamua o ko na mokukaua a pau o na Aupuni ekolu I paa malalo o ke Kuikahi Kahikolu, a o ko laua mau puali kaua a elua, ua like no ka nui me ko Geremania, Ausetrlia a me Italia mau puali koa.
O ka Adimarala a me ua Aliimoku Rukiui I holo makaikai aenei ia Farani, a no lakou na hoahaaina hookelakela I pahola ia aku I ua mau malihini la, ua haalele iho ia Parisa ma ka la 24 o Okatoba, a ua hoi aku. Ua oi aku mamua o hameri tausani ka nui o na kanaka e alualu ana mahope o na kaa lio nana e lawe ana ia Admarala Avela a me kona mau ahimoku mai ka hale keaka mai a hiki I kahi hookio kaa ahi. Maloko o ka hale keaka, ua hui pu mai ke anaina I ka himeni ana I ke mele lahui o Farani “Maseile” a me ke mele lahui o Rusia, a I ka wa I pau ai ka hana keaka, ua ku ae la o Adimarala Avelan iluna a hooho ae la, “Huro no Farani!” Na keia leo I hoohehena ae I ke anaina. Ua himeni ia ke mele lahui o Rusia he eono Manawa, a ua kahea mai la o Peresidena Canoto e “Ola o Rusia!” a ua kupinai mai la ka leo mai kela a me keia wahi o ke anaina.
_
O Geremania ko Farani enemi eleele e hoomauhala loa nei. Eia ke kumu o kona ukiuki loa. I ka makahiki 1870, ua kukala kaua aku o Napoliona III., ka Emerera o Farai I kela wa ia Geremania. I ka hookui ana o ke kaua, ua hele lanakila loa aku ko Geremania mau puali koa maluna o ka aina o Farani a pio o Napoliona ia lakou. Mahope, pio wale mai ke kulanakauhale alii o Parisa, kela kulanakauhale nani loa o ke ao nei. Hookahi no makahiki ka loihi o ke kaua ana. Ia pio ana, ua hana oolea loa aku o Germania I kona enemi e moe ana malalo o kona mau kapuai, me ka manao e hoonawaliwali aku iaia a hiki ole ke kaua hou mai.
He elua mau hoopai oolea loa I kau ia: Akahi, ua anhau ia o Farani e hookaa mai I hookah tausani miliona dala, alaila hookuu aku o Geremania iaia a haalele I ka aina o Farani. Pau koke nae ia mau dala I ka hookaa ia mai. O ka lua o na hoopai oolea ua pakaha wale aku o Geremania ia elua apana aiua nui o ke aupuni o Farani, oia o Alesase a me Loraine, a oia hoi ka hapaumi o ko Farani ili aina a pau. Elua kumu o ko Geremainia lawe ana, no ka pilli kokoke o ia mau aina iaia a he mau pukaua nui no hoi malaila e pomaikai ai o Geremania ke hoala hou ia ke kaua me Farani. A o kekahi kumu, no Geremania no kela mau apana I ka wa kahiko, a na kekahi alii o Farani I pakaha ae he elua haneri makahiki mamua aku. Ua aloha nai na kanaka a pau malaila me ka pumehana ia Farani I keia wa, a he nui hoi ko lakou ehaeha I ka hoihoi ia ana malalo o Geremania.
O kela mau dala a Farani I hookaa ai aoke ona mauao nui I koe no ia mea, oiai ua opp ka waiwai o Farani a mahuahua loa, a ua oi loa I ko Geremania. Aka o na apana iana I lawe ia, ke mau nei ka uluhua a me ka inaina no kela hao ia ana. Me he la, ua hoohiki paa loa ka lehulehu o na kanaka o Farani e kaua hou aku ia Geremania a lanakila, alaila hoihoi mai ia A llesase a me Loraine no Farani.
Ua hoomahuahua loa o Farani I kona mau puali koa I keia Manawa, me ka hoomaamaa I ka paikau ana a like ka ikaika me ko Geremania. Ua mahuahua no hoi kona poe mokukaua a oi loa I ko Geremania. O kekahi hana nui no hoi, ua hana kuikahi pu iho nei o farani me ke aupuni nui o Rusia, e kokua like laua I ka wa e kaua ai. Nolaila I hauoli niu ai na kanaka o Farani I ka hookopa ana I kela aumoku kaua Rukini a me ka Adimarala, ka mea I olelo ia ma keia nupepa mamua iho nei.
Ke waiho la o Geremania me kona lahui nui he 50 miliona mawaenakonu o na enemi elua, oia he 80 miliona o ka lahui o Rusia a he 35 miliona hoi o Farani.
Ua loaa he elua mau hoahui no Geremania e kokua ai iaia I ka wa kaua, oia o Auseturea me 30 miliona kanaka, a me Italia me 25 miliona. Noaila ua ane like a like ka ikaika o na aoao elua. He oi nae na mokukaua o Farani ke hui me ko Rusia. Ua manao ia no hoi e kokua ana na mokukaua o Bertania I ko Geremania aoao. Aole o Beritania makemake ia Rusia a me Farani e hele lanakila ma ke Kaiwaenahonua, a e emi ko Beritania mana ma Aigupita a me ke alawai o Sueza, no ka mea ioa kona alanui e hele ai I kona aupuni panalaau nui ma Inia.
Malia paha no ka ikaika like o na aoao a pau, e makau ana lakou aloe e hoeu kaua koke. O ko Farani inaina nae kea hi e hoopahu ia I ka pauda ke ole e akahele ka malama ana.
_
Ua makemake o Kalivalana e hoihoi mai I ke Aupuni Moi. Paha?
_
Ua hai ia mai ma ka waea telegarapa o Nu Kilani, e haku ana o Peresidena Kalivalana I elele palapala I ka Ahaolelo Lahui, e hoike aku ana I kona makemake e hoihoi I ke Aupuni Alii ma Hawaii nei.
Makeia nuhou e ala ana ka hauoli nui wale o ka poe anee alii, me he la o ke ko keia o ko lakou makemake I kali loihi ai.
He kanalua nui kjko makou I ka oiaio o keia olelo uwea. Aloe e hiki ke hoike e mai ka Peresidena I kona manao I hunba lihi ai, oiai e haku ana a aole I makaukau kana elele palapala. Aole pela ka hana a ka poe Luna Kiekie o na aupuni nui, e hoike mua aku I na manao huna. Nolaila e akahele loa kakou I ka manaoio ana aku I keia olelo uwea auwana hele a puni na aina a pau o ka honua.
Eia hoi kekahi mea nui e noonoo pono ai na mea a pau, aohe mana I ka Peresidena e hooko I kekahi hana o keia ano,m ke ole e hoomana mai ka Ahaolelo Lahui ia ia. No ka mea, o ka hoihoi hou I ke Aupuni Alii, he hookahuli no ia I ke Aupuni o Hawaii e ku nei. Ka mea a ke Aupuni o Amerika I ike mai ai ma kea no aupuni, a I hoouna mai I koua mau elele Kuhina ia nei. He kukala kaua kea no o keia, aka aia no ia mana kaua ma ka Ahaolelo Lahui.
Nolaila, eia ka ninau, e ae ana anei ka hapanui o ka Ahaolelo Lahui o Amerika Huipuia e kaua mai I ke AUpuni o Hawaii e ku nei, I mea e hoihoiia ai ke Aupuni Moi?I ko makou manao, aloe lakou e ae ana.
O ka hapanui o ka Hale Makaainana ke poe hooko wale I na manao a pau o ka Peresidena. Aka o ka Aha Senate, he uuku ka oi o ka pie Demokarata maluna o ka pie Ripubalika. Ua ike kakou, ekolu malama ko lakou keakea ana I lela bila dala keokeo a ka Peresidena I makemake loa ai. Ua hoomanawanui nae o Kalivalana a lanakila.
Ma keia manao hoihoi alii, aole e lanakila ana kela ma ka Aha Senate, no keia kumu, aia a puka kela mauao hoihoi alii imua o ka lahui o Amerika, o ke ala mai no ia o ka mauao kue o ka lehulehu e hiki ole ai I ka Aha Senate ke apono I kela haaa a ka Peresidena. Ma ka bila dada keokeo, ua kokua ka hapanui o na nupepa a me na kanaka. O ka poe kue, aole nui ko lakou inaina I kela hana. A ka o keia hana hoihoi alii, he mea no ia e hele ai ka imaina o ka lehulehu a hahana, a e hiki ole ai I ka Aha Senate ke pale aku.
Nolaila ua maopopo, e kakali ana ke Kuhina Willis a lohe ia ka mea a ka Ahaolelo Lahui e hooholo ai no Hawaii. He nui a ikaike ko makou manaolana, e hole loa ana ka lahui o amnerika I keia hana ino I olelo ia no Kalivalana.
_
Hooloihi Alahao a Hiki I Waianae
_
Ua hoolaha mai kekahi nupepa namu I na mea a Dilinahama I hoike mai ai no ka hooloihi hou ana aku I ke alahao a hiki I Waianae. O ka liko apau o ke alahao mai Honouliuli aku a hiki I Waianae, he loa nona ma mile he 15, he $164,000. Ua aneane lawa na dala ma ke kuai ana I na bona alahao ia Widemana a me kekahi poe e ae. Aohe kaualua o ke Dilinahama manao, e hoomaka ana ka hana I ka malama o Feberuari aenei.
_
Ua wehewehe mai o Dilinahama I na loaa ukana ma ke alanui holo I Waianae, e pomaikai ai ke alahao I ka hali ana a hoihoi ia mai kona mau lilo. Ma ka holo ana ma Honouliuli aku a hiki a Waimanalo, he nui ka aina mahiko, a e hali ia ana e ko maluna o keia alahao He mahuahua loa no hoi ma ia wahi na ululaau kiawe, no ka hui alahao no ia. E kua ana lakou I na paila wahie he 250 I kela malama keia malama, a hoolawa I ka poe makemake wahie ma Honolulu nei. He mea no ia e emi hou ai ilalo ke kumukuai o ka wahie ma ke kulanakauhale.
O kekahi ukana nui, oi ke kopaa no ka wiliko mai o Waianae ma ka 3000 tona o ka makahiki . Ua upu ia e mahiko ma Waianae, no ka halihali ia o ke ko ma ke alahao e like me ko Ewa. He mau aina kupono I ka mahiko ma Waianae, ua kaawale loa mai ka wiliko aku, a ina e paa ke alahao, e mahi ia ana.
Ua hoike mai o Dilinahama I na loaa o ke alahao o Ewa no ka halihali ukana I na makahiki ekolu I hala, penei:
Makiko o Ewa, $41,017.95; na maia, $11,365.36: na laiki, $13,013.74: kela me keia mea, 37,819.09. Huina $103,216.14.
He puka maikai keia o ka hana ma ke alahao o Ewa. O ka mea I pilikia ai ka hui I ked ala ole, no ka nui loa o kona mau lilo I na han hoomaikai, e like me kela mea hapai lanahu a me na haua e ae. O na loaa o ke alanui, he oi loa I na lolo o kona hana ponoi, a he make pono loa ka hana.
_
HEMO KA MIOWERA.
_
PUHILI NA ALO’AO’A O PUUIKI
_
U a kolo ia mai lioko nei o ke Awa o Kou.
_
I ka wa kai piha nui o ke kakahiaka Poalima I hala. Ua huki liilii ia o Miowera a huli iki kona ihu I kai. Poaona mai huki hou ia a huli loa I kai ka ihu, me ka neeu iki imua he mau anana he umi. Ia wa, na nui ka manaolana a ua upu ia I ka Manawa e huki hou ia ai, e homo loa ana. Aole I hoka kela mauaolana, oiai I ke kai nui hou ana I ke kakahaika la Sabati mai, ua ikaika ka huik ia ana a nee aku la ka moku a kaa I ke kai hohonu. Lana hou me ka maikai ma ka poli aloha o ka moana, a pau kona oni maopaopa ana maluna o na akoakoa lokoino o Puuiki. Ua kuu koke ka heleuma, a kali ike mawaho. Hoomakaukauia na mokuahi elua, Mikihala a me C.R. Bishop nana e kokua pu me Eleu, a I ke awakea, kolo ia o Miowere iloko o ke awa, maiaila e hoomaikai hou ia ai.
No ka nele o ka moku I kona hoeuli, he mea paakiki ke hookele pono iaia ma kahi haiki. Noaila, ua pnon I mau mokuahi mahope nana e huki I kona hope I o a ianei o ili hou. He haba nui koe o ke kapili hou I kona pou hope I hemo, I hoopili hou ia ai ka hoeuli.
Ua mahalo nui ia o Capt. Metcalfe no ka naauao o kana lawelawe hana ana. Aohe ona kuhijewa, aole hoonohonoholalau. Aohe ona kamailio nui a aohe akena wale ake. Ua hoolala malie I na hana me ka eleu a me ka loea, a o lana mea a pau I hana ai ua holo pono.
Ua maopopo ka pono maoli o kekahi hana a Metcalfe. Ua lawe oia I kana heleuma nui mamua o ka moku, he 60 anana paha, a ua hookuu ia ilalo loa malaila. Ua eli ia he lua mawaena o ke akoakoa me ke kiana pauda. Hookomo ia ka lou o ka heleuma iloko o ka lua, hooponopono ia a paa loa I hemo ole mai I ka was e huki ia ae. Alaila hilinai aku o Metcalfe I ua heleuma la ua paa loa iloko o ke ko’a. Hoonohonohoia na kaula nui a me na balaka huki. Na na maju o louna o ka mokuahi I huki a huki ikaika loa a o kela heleuam aole nae I homo mai. O ka moku ka mea I hemo, a lana maikai aku la.
Aohe I lalau ko Metcalfe paulele ana I kana heleuma. Malaila I Akaka ai ka naauao o keia kanaka, ua ike maopopo loa I kana hana pono I hilinai aku ai. He aaauao nui keia. He mea nui ka manaoio malaila e lanakila ai, a hukiia na mauna a hoolei ia iloko o ke kai. Aka nae, o ka manaoio lalau a paulele aku I kekahi mea kupono ole a hemo wale, he mea ia e poino nui ai.
O na haohanau Lou gee, na haole luu kai, ua makaikai pono la lalo ae o Miowera. Aohe poino nui I loaa I ko laua huli ana. Ua hookui ia no na paphao nalalo a ua pepelu, aole nae I naha, a aloe I komo ke kai maloko.
He manao hophopo no, o poino na enegini mahu, a pelu paha kekahi mau hao, no ka hookui ino ana o ka moku ma na ako’ako’a I na pule eono I hala. Ma ka hoao ana nae I na enegine, a ma ka hoohulihuli ana me na lima kanka, he maikai wale no ka huli ana me na lima kanaka, aole he pilikia.
Hookahi no hana nui, o ke kapili hou ana I ka pou nunui mahope, kabe e paa ai ka hoeuli. Ua hemo kela pou a haule iloko o ke kai, me ka hoeuli pu. Ke kapili hou ia nei kela pou ma ka hale hana hao ma Ulakoheo.
Ke hana mei o Sorenson Ma I pahu nui e hookomo ai malalo o ka hope o Miowera, a pauma ia ke kai o il pahu a maloo, malaila e komo ai ka poe paahana malalo o ka moku, a hoopaa hou I ka pou hope I hemo. He mau pule koe a paa hou ka hoeuli, alaila, holo aku o Miowera I Kapalakiki, malaila e oomaikai loa la ae kona mau poino I koe.
_
Ua olelo ae kekahi hoohui aina, o ke kumu o ka hoihoi ole ia ae o ke alii o ka pokopoko o ma pahu hae o ka poe anee, no ka mea ma ka hoike a na pa kuai papa, aole hookah pahuhae I kiki, aku I ka 100 kapuai, aia wale no I auwahakika.
-
Eia o Hawaii Malalo ke Malu o America Huipuia,
_
E Malama ia ana ka Maluhi
_
PUAPUAI IKI MAI KA ELELE KUHINA AMERICA WILLIS MISIONA I HAWAII NEI-AOLE E AE ANBA NA LUINA MANUWA AMERICA E HANA I A KEKAHI HOOHAUNAELE.
-
Mamuli o ka loaa anba mai o ka lono hoolele hauli ma ka wa I ku mai ai ka mokuahi “Alameda” main a Panalaau mai o ka Hema I ke kahahiaka nui Paoha iho nei, oia hoi ua hoouna ia ae he lono waeaolelo ma ka la 2 o Novemaba mei mai Wasinetona ae a Ladana a mailaila mai a Kikane, e olelo ana ua elele waea la, eia o Peresidena Cleveland ke haku la I elele palapala I ka Ahaolelo Lahui ma ke kokua I ka hoihoi hou I ka aupuni alii ma Hawaii, nolaila ua miki aku ka mea kakau o ka nupepa Hoku e halawai me ka Elele Kuhina America Willis e hookamailio a e haha I ko ko Kuhina manao no keia lono hoopioloke mamua aenei., Ua ae makkai mai ke Kuhina, a ela malalo iho na ninau a me na pane. O na ninau mai ka elele kakau nupepa aku a o na pane mai ka Elele Kuhina America nai.
Aole anei e hiki ia o eke hoomana mai I ka nupepa “Hoku” e Mr. Willis e kamaillo I kahahi mea e hoomalielie ia ae keia pioloke a e hoopau ia ai na lono lehulehu e laha nei?
Ae, ke manaoio nei au ua hiki mai ka Manawa e pono a pololei ai au ke hoohana I ko’u noonoo no keia mea. Ke hoomana ia aku, aloe @
He mea nana e hoololi I ke kulana e ku nei no kekahi mau hebedoma lehulehu I koe. Ua lawe mai au mo a’u I kekahi mau hoonaauao ana mai ke Aupuni mai o Amerika Huipuia no ke kulana o Hawaii nei. Mai ko’u wa I hiki mai ai ianei, ua ulu mai kekahi mau mea a ke Aupuni o Amerika Huipuia a me a’u I mahui ole ai I ka wa a’u I haalele ai ia Wasinetona. Ua manao au he haua pono na’u ka hoohana I kela noonoo I ae ia mai ia’u, e waiho aku I keia mau mea I Wasinetona mamua o ko’u hooko ana aku I ka’u mau olelo hoonaauao mua. Ua hoouna aku au I ka’u mau elele palapala I Wasinetona ma ka mokuahi o keia ia (Novemaba 16), a aia a loaa ia’u he pane no lakou, aole lea he nau hoololi e ike la no ke kulana o keia wa aole hoi kekahi m@ e ae e ae ia.
Heaha kea no o kela olelo, aole” hoi kekahi mea e ae e ae ia?”
O ke ana, penei: Aia a hiki mai ka wa no’u e hooko ai I ka’u mau olelo hoonaauao, alaila o ka maluhia a me ka noho ana maikai o keia anaina e malama ia no me ka hooinoni ole ia no ka pomaikai o na kino kanaka a pau. O na hoao ana a kekahi kanaka a mau kanaka paha e hoohaunaele e upiki koke ia aku no ia a hoopai ia. Ua hiki no ia o eke wehewehe lea loa aku a maopopo a ina no pa@ e hoopau ana ke Aupuni Kaikawa I kona mau puali koa a pau I keia la, aole loa no he mau hana hakihaki kanawai e ae ia aku ana malalo o ke kuiana o na hana I keia wa.
Ua lawa loa keia no ka hoomalielie ana I keia was pioloke, e Mr. Willis: aole anei e hiki ia o eke pakui hou mai I kekahi mau mea hou aku?
Ae, ua hiki ia o eke olelo aku u @ hoowahawaha loa au I ke alanui a kekahi mau nupepa e hoalaala nei I ma lili poai maanei, a ua mahale loa au I ke alahele a ka Hoku ma ia mea. Ke manao nei au, o kea no o kona mau manao. Ua pololei a kulkie malalo o na mea e ike ia nei. O ka ninau o Hawaii nei a pau, eia ke kau nnei ma kea no kaulua a aole he mea na ka nupepa e olelo a o hana ai e hoao e ia ae ai I hookah waki huna iki. Ke kukala aku nei au I keia mea me ka lawe ana I ke koilio maluna iho o’u, a me ka manaolana ola ka mea nana e hooalielie I keia wa poploke. Aole loa he wahi mea iki no kekahi e kiamoe ole ai o ka po no ka hopohopo no ka ulu mai o kekahi haunaile, no ka mea aole e ae ia aku ana kekahi mea o ia ano e olu mai.
_
Ua hoihoi aku o Peresidena Dole a me na Kuhina Damon a me Smith, I ka panai ike oihana a Adimarala Irwin o na mokukaua Amerika ma ke awa o Honolulu nei, ma ka holo kino ana aku iluna o ka mokulaua “Piladelapia” I ke awakea Poaha iho nei e ike ai. A ua hoohanohano ia mai ka Peresidena o ke Aupuni Kuikawa me na kipu aupuni he 21 ma ke kipa ana aku, a me 21 kipu hou I ka haalele ana I ka mokulaua: Ua ukali ia ka huakai e Lutanela Kolonela Soper a me Mekia Potter o ko ka Peresidena ukali kino, e hoopau hou ia no paha auanei keia Adimarala no ke kipu ia Presedena Dole, No ka mea, oia ke kumu I hoopau ia ai o ka Adimarala mamus iho, wahi a na nupepa anee alii.
_
Ua heopai ia o C.B. Maile a me Ki, no ka malama opiuma, imua o ka Aha Apana o Honolului, I ka la 18 Novemaba, ma ka $250 o ka inoa mua a me $200 no ko ka inoa hope.