Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 29, 22 July 1893 — Ke Kulana o ke Aupuni. [ARTICLE]
Ke Kulana o ke Aupuni.
I ka Poakaln iho nei, i piha pono ai na malama eono o ka hookumuia ana oke Aupuiii Kuikawa mai ka la 17 mai o lanuari i hala. He manawa kupono keia e huli ai kakou a nana aku ike kulana oke aupuni e noho nei mahope o kona paio ana me na enemi a me ka hoaoia ena pilikia he lehulehu. Mamuli oka lokomaikai o ke Akua, keikeia nei ke aupuni e ku ana ma ke kulana kiekie oka ikaika a me ka maluhia. I ka hoomaka ana o ke Aupuni Kuikawa, he hemahema loa ika nele ina koa makaukan. Ua kiai ia na haleaupuni a me na alanui eka poe kokua manawalea w r ale mai, oiai e hoomakaukauia ana na puali koa. Uanui no lioi ka hemahema ika hilinai ole ia mai e ka poe mea elala, nana e hoaie mai i na elala e pono ai. He mea mau ina wa hookah\\Y\ aupuni, he liopohopo ka poe mea elala 110 ke ano maluhia ole, ahe pii loa ka uleu panee ona bona aie aupuni. Xo ia knmu, he mea hiki ole i ke aupuni kuikawa ke hoolilo nui aku i kona mau hona, i mea e hiki ai ke liooholo imua ina liana nui e pomaikai ai ka aina. He nui no hoi na aie kahiko a kela poe kuhina o ka Moiwahine i aie ai, e like me kela aie he §95,000 a Mr. Spreckels i hoopilikia mai ai i ke Aupuni Kuikawa 110 ka aie i hanaia e ke au i hala. No na malama elua, ua ka--1 koo ia mai ke aupuni kuikawa e na koa o ka mokukaua Bosetona, aua liio ka Hae nani o Amerika o ka aina i mea e hodlana ai ika manao, I a e pale aku ai i na enemi kuwaho e manao ana e komo mai a hookae ina liana kuloko oke aupuni. Ika la mua o Apeiila, ua unuhi hou ia aku kela Hae, aua waiho wale ia mai ke Aupuni Kuikaw r a eku iluna ma kona ikaika ponoi wale iho no inalalo o ke Akua. Ua lokomaikai mai ke Akua, aua ku maikai ke aupuni me ke onipaa, aua hoka loa na olelo .liooiloilo a kona mau enemi e hina koke ana a helelei liilii.
Iloko 0 keia mau malama eono, ua ulu a mahuahua mau mai ka ikaika 0 ke aupuni. I keia wa ua ikeia lie Avikani loa. Ekolu mea nui e akaka ai kona ikaika, ma ke ano koa maoli 0 kona mau puali koa; ma ka holo pono ana o kona oihana waiwai a me ka hoopihaia ana 0 kona waihona; a me ka mahalo nui ia mai o kona mau kuhma a me ka aha kuka ma ka lakou mau hana. Mamua iho nei, he nui na olelo hoowahawaha mai 0 na enemi, e kapa ana i na koa he poe kuewa wale, he 1010, he poe koa ole. I keia wa nae, ua hoomaopopo ia lakou ma Kalalau, he wiwo ole, he eleu i ka hana, a he koa io no. I ka hoolewa ia ana o ko lakou poe hoa i make hanohano, ua mahalo nui ia ke ano maikai o ka paikau ana o aa puali koa. Aole e hiki 1 na eneini ke hoohenehene aku e like me ma--111 ua. Ua maikai loa no hoi ke kulaua 0 ka waihona aupuni ma* muli 0 ka hookele akamai ana o ke Kuhina Waiwai e noho 1 nei. I ka nana ana, ke hele'
rcī a lanakila inaok maluua o na piiikia. l'a oiaopopo kona ikaika e hookaa pooo akn 1 na aie a paiu a me ka hoolawa ina oaua e i>au ai na hemahc:na oka oihana kalaiaiua. Ke hoopiha hou ia nei ka wai hooa i na dala, i puu dala t kokua ai i na pilikia e ili wa!t uiai ana. Xo keia niaa kumu i olelo ia maluoa, ke mahuahua mau nei ka hiliuai ia mai o ke aupani. ke mahalo ia nei no hoi ua Kuhina no ko iakou ano naauao. akaheie a me ka maikai o ka hookele ana. Pela no na mnn > oka poe naauao a pau e i.nvelawre pu ana i na hana me lakou. La loaa ia makou ka ike lea ana i ka manao o ke Kuhina Amenka he mahalo i ka noeau a me ka hoopono oka lakou hana. Ua lilo ka inoa o keia aupuui Kuikawa i inoa maikai a me ka mahalo ia ma na wahi a pau. a ua hilinai nui ia mai. 0 kekahi kumu nui o keia ulu aua o ka ikaika o keia aupuni hou, oia no kona hookahua ia maluna o ka manao paa o ka poe naauao o Hawaii nei nona na oihana waiwai a me kalepa. Ma na paiapala hoike helu o ke Kuhina Waiwai. ua akaka ka nui o na dala iloko o na hana kaiepa a me na hana hooulu waiwai a pau, ua oi ike $32,000,000. 0 ka poe uona na kanakolukumamaiwa hapa kanaha. be poe haole ili keokeo. Hookahi hapa kanaha koe i na ili e ae. He $18,000,000 ka waiwai o na aina a me na mea e ae, aia maloko o laila kahi waiwai o kanaka maoli. Ma keia helii ana ua maopopo lea ka ikaika loa o ua poe waiwai la e malama pono ana, o lilo ke aupuni malalo o ka hookele uhauha ia e like me inamua. Ua paa loaka manao o kela poe e hookupaa i ke anpuni Kuikawa a hiki i ka manawa e holo ai ka Hoohui ana mo Ameiika. oia no ka pahu hopu inaopopo imua o Hawaii nei. Nolaila ke onipaa nei ke kulana o ke aupuni, aole e hoohiolo ia e na enemi anee ahi e hoino mau mai nei.