Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 22, 3 June 1893 — Page 3
| This text was transcribed by: | Francene H Aarona |
| This work is dedicated to: | To all with insight to renew this for our heritage |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
@UI ALAHAO ME AINA O OAHU
MANAWA HOLO.
a Mahope aku o Iune 1, 1893.
NA KAA AHI
NO HONOULIULI.
B B A D
A. M. P. M. P. M. P. M.
@ALELE IA HONOLULU. . . 8:45 1:45 4:35 5:10
@ALELE IA MANANA. . . . . 9:30 2:30 5:10 5:56
@AI I HONOULIULI. . . . . 9:57 2:57 5:36 6:22
NO HONOLULU.
C B B A
A. M. A. M. P. M. P. M.
@ALELE IA HONOULIULI. . . 6:21 10:43 3:43 5:42
@ALELE IA MANANA. . . . . . 6:55 11:15 4:15 6:10
@AI I HONOLULU. . . . . . . . . 7:30 11:55 4:55 6:45
@A No na Poaono wale no.
@B No kela a me keia la.
@C Koe na la Sabati.
@D Koe na Poaono.
@KU HOU HAWAII.
---
Eia he mau hoololi hou i na ma@ holoholo o na kaa-ahi o ke @Alahao o Ewa.
---
O ka Ahahui Aloha Aina o na @Waleha, ke kulanalana la e hina @ o Maunahina.
---
O na dala o ka waihona aupuni e @ ana ma ka la 27 o Mei i hiki ke lawelawe ia, he $56,941.78.
---
Ua hookohu ia o Mr. W. L. Wil-@ i ka la 29 o Mei, i kokua lunawaiwai apana o Honolulu nei.
---
Ua ku aku ka mokukaua Amerika Mohican i ke awa o Townsend i dala 17 o Mei mai Honolulu aku @ .
---
Ke puapuai mai nei na lono e hoopau ia aku ana o D. Kalauokalani mai ka noho lunakanawai ana no Molokai.
---
O ka nui o na make o Honolulu nei no ka hebedoma hookahi e pau ma i Mei 28, he eono Hawaii a me ekolu pake. Huina 9.
---
Ma Koula ae nei, Mei 25, ua awaiaulu ia ae o Mr. H. Kamaile a me Miss Ludia Kamaka. Na D. K. Kaumiumi laua i hoohui.
---
Ke olelo ia nei, eia ke pau nei i ka hale wiliko o ka mahiko o Makaweli ma Kauai, na tona lanahu he ekolu haneri i ka hebedoma hookahi.
---
O J. E. Bush ma no ke kuamuamu ino i ka Moi, no ka loaa ole o ka oihana kuhina, a i keia wa ke noi hou nei e ai i ka luai e like me ka ilio.
---
Ke manao nei ka papa komisiana kinai ahi, e hoolako aku ia Waikiki me ke kaa ili kinai ahi. Aole i wae ia kahi e waiho ai ke kaa ili, aka e hooko ia aku ana.
---
Lele ino na oili o ka poe anee alii o Honolulu nei, a no ia mea, ua oi aku lakou i ke Komisina Beritania e ana i ka mokukana Hyacinth aole e holo, mahope pilikia lakou.
---
Ua hoouna ia aku ma ka mokuahi " Gaelic " o ka la 30 o Mei, mai ka Hale Leta nui aku o Honolulu nei, no ka lawe i Kapalakiko, na leta he 2795 a me na nupepa he 645.
---
He halawai ko ka Aha Kuhina alii hope loa i pau, me ka Moiwahine i pau, ma ke kakahiaka Poakolu i pau. Aole wahi mea i makili iki mai no ke kumu o ko lakou akoakoa ana.
---
Ke upu ia aku nei na moku hao pea " Keoni Ina " a me " Na Mokupuni Hawaii, " o ke ku mai ma keia awa i keia mau la iho. E holo mai ana laua e hoopaa ia laua iho malalo o ka hae Hawaii.
---
Ua ku a hoonaukiuki maoli kekahi poe anee alii i keia mau ia hope i ka hoopunipuni mau ia a ka la e mea hoihoi ia ae ke alii i ke kalaunu. Hala ae ana nae ka la he hoka ka mea loaa.
---
He 500 mau inoa hou loa i komo hope mai nei i ka Puali Hoohuiaina i hoouna ia mai nei i Honolulu mai Hawaii a me Maui, a ke hauoli pu nei lakou me ka puali o eono tausani i hoolaha mua ia aku.
---
Eia ke wehe ia nei i puka aniani hou o ka Hale Leta nui ma Honolulu nei, ma ke kalai ana i na pohaku iliili i kaweili puna ia a hamama, alaila hana aku i puka aniani, i wahi e kuai ia ai a poo leta.
---
E haalele aku ana ka mokukaua Sepania i kapa ia ka Nautilo ia Nukilani a holo ae no Kapalakiko. Ua koho, wale ia malia paha o kipa mai keia manuwa ma Honolul nei ma ke ala moana e hiki aku ai i kona pahu hopu.
---
Ua lohe mai makou, ua eo ia Kale Notele makua o Paauilo, ka hoau ana e holo maluna o ke kaalio huiia lua mai Paauilo ma Hamakua a hiki i Kapaau ma Kohala Akau, ma kela alanui i hana hou ia iho nei mai Waimea a Kohala.
---
I ka la 24 o Mei, ua haalele iho ka moku kiapa Amerika " Annie Johnson " ia Hilo a holo aku la no Kapalakiko me 26,555 mau eke kopaa no lakou ke kaumaha he 3,317,901 mau paona, a no lakou ke kumukuai i koho ia e hiki ana i ka $123,999.14. Hookelakela mai nei ka hoi ke awa ku moku o Hilo ia Honolulu.
O na pomaikai i manao ia e ka poe kuonoono e ili mai ana iluna o keia lahui, he hoopunipuni iho la ia i ka Holomua, a o ko lakou alapahi aku hoi i na kanaka e hoihoi ia ae ana ka Moi ma ka noho alii, aole he olelo io he wahahee.
---
Ma ke kulanakauhale o Hilo, Hawaii, i ka la 24 o Mei, ua hipuu ia ma ka mare e Rev. Ed. P. Baker, o Dr. W. L. Moore o Ann Arbor, Mikigana, me Miss Alameda E. Hitchcock, ke kaikamahine muli loaa Mr. a me Mrs. David H. Hitchcock o Hilo. O ke kaikamahine kela i loaa ka laikini loio ma Hawaii nei.
---
Eia ko Ewa poe ake nui i na hana pono o ka Haku, ke kahea wai nei i ka hele i ke Kula Sabati no ka hoike nui o na Kula Sabati o Oahu nei ma Honolulu ma kaluakini o Kawaiahao. Ua olelo ia mai ia makou---o na himeni he ku i ka nanai a me ka hiehie kohu leo no ka Iiwi---a o na haawina ka, he ku i ka anoano. E lilo paha auanei ke eo i ke Kula Sabati o Ewa.
---
O ka puu dala he 95,000 a ka banako o Spreckles i hoaie ai i ke aupui alii i palahuli, a i hookekena ia mai e uku aku i kela mau la aku nei, ua pau i ka lulu ia e na haole kalepa o Honolulu nei i ka Poakolu iloko o iwakalua mau minute wale no, a ua koe aku ka poe makemake e haawi dala mai i ke aupuni no ka piha e ana. He hoike keia i ko ke Aupuni Kuikawa hilinai ia e ka poe kuonoono.
---
Ua nonoi ia mai makou e ke Kahu Kula Sabati Nui o Kona, Oahu nei, Rev. J. M. Ezera, ehoolaha aku e hoike hui ana na Kula Sabati o ka mokupuni o Oahu nei ma ka Luakini o Kawaiahao, ke hiki aku i ka la 10 o Iune, 1893, hora 9 a.m. Aole ma ka Luakini o Kaumakapili elike me ka hoolaha mua. Oiai ma ka Luakini o Kawaiahao e noho ai ka Ahahui o ka Paeaina.
---
Ua lawe ia mai maluna o ka mokuahi Alameda o ka Poakolu aku nei mai Kikane mai, kela lio kane heihei nona ka inoa Stromboli. He eha makahiki wale no keia lio, a oia ka mea nana ka eo o ke kiaha o Kikane. Ua haawi ia aku ka ona o keia lio i $20,000, eia nae ua hoole aku oia aole e kuai no ia puu dala. Ua lawe loa ia aku ua lio heihei la no Kaleponi e kakelekele ai a hooheihei maoli pu.
---
E hoololi ia ana ka mokuahi Likelike e holoholo ma na awa o ka mokuahi Waila mai ka la 6 aku o Iune aenei, a o ka Waila e pani aku ana no ko ke Kinau mau awa mau ma Maui a me Hawaii, oiai e hoomaha aku ana keia mokuahi no ka hana hou ana. Mamua nae o ko ka Waila a ʻ ea ʻ e ana aku i na ale o Pailolo a me Alenuihaha ma keia hoololi ana, e pii mua ana oia iluna o ke Alahuki Moku e hoomaemae ai i kona mau hemahema, i pakika ai ka paka ale ana.
---
I ka hora 8:15 auina la Poakolu aku nei, Mei 3, ua halulu mai ma ka nuku o ke awa ka mokuahi Alameda, kapena Morse, iloko o 16 la a me 18 hora holo mai Kikane mai ; a he 11 mau la 20 hora mai Nukilani mai. Ua lawe ai oia no keia awa, ia 4 mau ohua kapena a me 110 mau ohua oneki. I ka hora 12 awake Poaha mai, ua holo loa aku oia no Kapalakiko me ka lawe pu aku ia 12 ohua kapena.
---
Ua make emoole o Koanui (w) ma Maunakiekie, Honolulu, i ka hora 1 o ka po Poakahi nei. He maikai pono no kona ola mai ke ao mai a hiki i ka po ana, aka mamua iki iho o kona wa i haalele mai ai i keia ao, ua kuwo ae la oia, " Auwe kuu make e ! " a o ka lele loa ae la no ia o kona hanu. Lele aku na ohana e lomi, ua pau nae ka pono. He kaikuana keia mea make no ka wahine a Judge Kalauokalani o Molokai a ua hoihoi ia aku ana kona kino wailua no Kamaloo ma ka Mokolii o ka Poalua.
---
I ka Poaono aku nei i hala, i pau ai ka manawa o ka noho ana o ka Aha Kiure Kaapuni o Oahu nei me ka pau pono ole o na hihia ma ka papa hana o ke kau. A o ke kauoha a ke kahu o ka Aha, Hon. H. E. Cooper, no ke koena o na hiia o ke kau, penei no ia : O na hihia a pau e koe nei o keia kau, e hoomau ia aku ia no keia kau aku, o na hihia a pau i elua kau o ka waiho ia ana mai a hookolokolo ole ia, e hoopau ia mai ka papa hihia ae, aole loa e hookomo hou la mai, aia wale no ma ke noi ia mai ; a o na hihia a pau i paa no ka makahiki a oi, e hoopau ia no ka hoopii ole ia, aia wale no a he kumu maikai ke hoike ia mai.
---
Hui o na Lani Alii.
---
Ua hoolaha ia mai nei, o ka la 8 o Iulai aenai, oia ka la e mare ia ai Ka Mea Kiekie ke Alii ke Duke o Ioka, a hooilina o ke Kalaunu o Beritania Nui mahope aku o kona makuakane ke Keikialii o Wale, me ke Kama Aliiwahine May o Teck. O keia no ka wahine hoopalau a ke kaikuaana o ke Duke o Ioka i make.
---
KA STEVEN HOIKE MANAO.
---
Nu Ioka May 23.---Ua hoopuka ia ma ke " Commercial Advertiser " o Nu Ioka, kela palapala a pau i hoopukaia iho nei maloko o ke Kuokoa, na ke Kuhina John L. Stevens i kakau. Ua holo kela hana apuka a ka poe aihue palapala, a ua hooili aku lakou i Nu Ioka i ka la 10 o Mei.
( Koena Mai ka Aoao Ekahi Mai. )
KE KUHINA STEVENS I PAU.
---
Kana Mau Olelo Hoakaka i na Nupepa o Amerika.
---
E Pili ana i Kana mau La-
welawe Pili Oihana ana
a me na Kumu i hiki
aku ai i ka Hoo-
kahuli Aupuni.
---
Ua lele aku lakou iuka me ka hooko pololei me ka aui aole ana hookahi iniha mai ka lakou hana ae. Aole lakou i hapai ae i hookahi manamana e kokua i ke aupuni alii i hiolo aku, a i ole i ke Aupuni Kuikawa paha i ku ae. Ua noi mai ke aupuni alii i kona kokua, aole nae he mau kokua iki o ka lima ikaika e haawi ia i na aoao a i elua e kapena Wiltse a me ka poe malalo mai ona. A o na olelo hooiaio a pau i okoa ae mai keia, i hoopuka e ia kela a me keia, he mahaoi kiekie o ka hoopunipuni me kekahi wahi helehelena ole o ka oiaio. Ke ano hana a na aliimoku me na kanaka o Amerika Huipuia iloko o na la he kanahiku-kumama-lima o ko lakou noho ana iuka o Honolulu, ua pili na mahalo ana oia mea i ko lakou naauao, ko lakou aloha aina, a me ko lakou hoomalu ia lakou iho, he hanohano nui hoi no na aumoku kaua Amerika. Me ka lilo ole o kekahi ola hookahi, ua ko iho la keia hookahuli aupuni kupaianaha ma na mokupuni o Hawaii nei.
A ma keia la ua loaa i ua paeaina la he aupuni i oi aku o ka maikai mamua o na mea i loaa ia lakou mamua. I keia la, ua oi ae ka ikaika me ka paa o ua aupuni la mamua ae o na la i ike mua ia ai oia he aupuni. Ua kakoo ia oia e na makaainana oi aku o ka maikai, a e ka ehiku hapawalu hoi e ka poe waiwai o ka aina. Ua ake nui ke aupuni kuikawa a me ka poe nana e kakoo la e hoolilo ia Hawaii i apana no ke Aupuni Repubalika Nui. O ko lakaou mau manao makemake Amerika he kupaa oiaio a hiki i ka puuwai. O ka poe i kaua ai i Bunker Hill, a i kaku ai hoi i ko lakou mau inoa ma na huapalapala nunui iloko o Independence Hall, aole i oi aku ko lakou ano Amerika oiaio mamua ae o ka poe nana i hoouna i ka lakou mau Komisina i Wasinetona e hooponopono ai i na kumuhana hoohui aina. He poe kanaka o ko kakou koko hookahi, i kamaaina i ko kakou mau moolelo, i hoohuiia mai ia kakou ma o na kuleana pili like hookahi e manaolana ana no ko Amerika pomaikai nui o keia mua aku, ke noi mai nei lakou i ka hae o Amerika, i ke Kumukanawai o Amerika, a me na kanawai o Amerika e hoomalu aku, a e malalma pu aku hoi i ko lakou maluhia. Me ka hoolilo ole aku hoi i kekahi ola Amerika hookahi, a dala hookahi paha o na gula Amerika, ke haawi mai nei lakou i keia makana waiwai nui, i keia mau pono waiwai nani hoi o ka Pakipika, i ke aupuni Amerika ma ke ano he kahu waiwai no na kanaka o Amerika.
Aole loa he makana e like me keia i haawiia mamua i kekahi aupuni nui. He lehulehu na aina mamao a Roma i hoohui mai ai mamuli o na ikaika kaua---a i kekahi mau manawa me ka nui o ke koko e pau, a me ka nui o ka waiwai e pau, mai ka poe mai i pio a me ka poe i lanakila. Ua hoomahuahua ae o Alekanedero ka Nui i kona mau mana aupuni mamuli o na hana luku nui a hoopoino. A o Beritania Nui, ua like me Keneturi, kona hoomahuahua mau ana i kona mau panalaau ma Inia, ma Aigupita a me na wahi e ae o keia poepoe honua, mamuli o ka ikaika o kana mau mea kaua, a pinepine loa hoi me ke kumukuai nui o ke koko. Mamuli hoi o kana mau hana kukakuka aupuni a me kona waihona dala ua kaa mai la malalo o kona mana hoomalu o Hongkong a me Malta, a o Cyprus hoi e ka waiho ole aku no i ka ae ma ke ano koho, a ano e ae paha o na kanaka o ia mau mokupuni waiwai, ua lilo mai la no iaia, a o na aina i loaa iaia iloko o ka Pakipika mamuli o ka lima ikaika he nui a laula. Aka hoi, o keia mau mokupuni nani o ka Pakipika Akau he kanahiku ae nei makahiki o ke kiai akahele ia ana e na kalaiaina akamai o Amerika me ka hanai milimili ia e ke aloha aina o Amerika. Na ka lokomaikai Amerika a me ke aloha i na hoonaauao karistiano ka mea nana i ninini aku i ka miliona a me hapa dala iwaena o lakou ma ke ano o ka lakou mohai haipulo a aloha ia.
Na ka poe kanaka kalepa Amerika a me na poe lokomaikai o ke aupuni Amerika i hanai ko lakou kuonoono ma o ka lu ana aku i na miliona dala he nui. Mamuli o ka pili like ana o na kuleana, ma ka wai a me na kanawai kupono no ka launa ana aku a launa mai, ua lilo lakou ma ke ano hoonohonoho o na mokuaina o Amerika. No na hana hoopuninei a me na oihana kalepa, ua oi aku ka lakou waiwai ia Amerika mamua ae o Cyprus, Malta a me @Buroda ia Beritania Nui. Pela ka Adams me Webster, Clayton a me Merry ike i na makahiki lehulehu i kaahope aku. A pela pu no ka Seward a me Blaine ike maopopo lea ana i kekahi mau la mahope mai nei. A pela no paha o Bayard a me Cleveland i hoomaopopo ai i ko laua wa i hoopuka ai i ka laua mau olelo ao o ka la 12 o Iulai, 1887, ia Kuhina Merrill a me ke aliimokukaua, e hooili ana maluna o laua i ke koikoi o ka malama ana i ka pono o ka lehulehu, i ke ola a me ka waiwai o na Amerika a me ko Amerika mau kuleana e oi ae mamua o ko kekahi poe ma Honolulu. He mea i maopopo lea ua ike o Peresidena Harrison a me ke Komite Aina E o ka Aha Senate o Amerika Huipuia i ka waiwai nui o Hawaii i ko lakou wa i haawi ai i ko lakou kakulima i ke kuikahi hoohuiaina. Aia ma keia mau mokupuni he panalaau Amerika i kukulu ia maluna o kekahi kahua paa o na hoonaauao Amerika, na hana hoi a na kane a me na wahine pono kiekie i hana ai, a i haalele ai hoi i ko lakou mau home i na makahiki loihi i kaa hope aku, mamuli o na hoeueu ikaika ana a ka manaoio karistiano, nona pu hoi na heluna i pakuiia mai mahope e ne kanaka ake hana ma ke kalepa.
Ua lawe pu aku keia poe i ko lakou hele ana i na manao o Amerika me na iini Amerika. Aole iloko o na mokuaina Amerika o kakou kekahi poe kanaka Amerika manao ikaika a kupaa mamua ae o lakou. Ua huli ae lakou e nana i ka hae a ko lakou mau makuakane i kukulu ai a hoolaa ai no ko Amerika Kuokoa a kulana aupuni maikai, i mea nana e malama ia lakou. Ua hoomohala ae ko lakou lima noi i keia aupuni ikaika nona na kanaka kuokoa, e i mai ana aohe ma ke haalele aku ia lakou iloko o keia mau la nele hiki ole ke alo ae. Ke lohe nei na kanaka o Amerika i ka lakou noi e aloha aku a e kokua aku. E lilo anei ko lakou leo uwalo i mea ole ? Heaha ka na aupuni nui o Europa e hana mai ai malalo oia mau kumu like ? E ae anei o Beritania, Farani, Geremania, a i ole o Sepania hoi. E haalele i ko lakou poe kanaka, ko lakou i mau panalaau, i na kanaka o ko lakou koko hookahi, iloko o na hune ikaika e like me keia ? E hoole hoowahawaha ikaika mai ana keia poe aupuni i ka haalele ana ma keia ano i ko lakou mau makamaka o ka oiwi hookahi iloko o na ulia menemene ole a na hopena makona. O kekahi o na aoao maamaama loa o na buke moolelo o na aupuni o Europa oia no na wahi e hoike ana i ko lakou keakea wiwo ole ana i ko lakou mau panalaau o na aina mawaho.
Ua halele wale a nei o Helene a i ole o Romapaha oiai no laua e noho pegana ana, i na kanaka o ko laua aina ma na aina e ? Nana---hoohenehene kiekie ia mai na kumuhana oia ano e na makaainana a me na koa Helene a me Roma i na e waiho ia aku imua o lakou. Ke koi mai nei ke aloha kanaka, aloha aina a me ke ano kalaiaina akamai e hoihoi koke ia ka Paeaina Hawaii i keia wa no a mau loa aku malalo o ka hae Amerika. Mawaho ae o na kuleana ano nui o ka oihana kalepa o Amerika me kona mau aumoku kaua i owili ia iloko o keia ninau pili ia Hawaii, ka ninau pili i na poino e loaa mai ana i ua hana hoonaauao Christiano, mamuli o ka awiliwili pu mai iloko o ia hana o na lealea pili kino haumia o na ano aina Polunesia a me ko Asia.
E lilo anei na manao o Europa, Amerika o keia noho ana, na ano hoopono, o ka hoomana a me ka hooponopono kanaka ana, i kanu ia e na lima o Ameriika ma ia mau mokupuni o ka moana i mea lanakila ?
A i ole, e huhuki ia ane i a hooponoino loa ia e na mana kue ? E hoolilo ia anei ka pohaku koa ( Plymouth ) o ka Pakipika, a na kane me na wahine christiano Amerika i kiai a malama ai me ke akahele loa a oi ae mamua o ka hapa keneturia, i mea uhi pu ia e ke kai poi o na hana hapa-peganaa hana noho kanawai ole nana e hooweliweli mai nei ? A i ole e hoolilo ia anei kela pou kiai o na manao, na kanawai o Amerika, a me na kuleana aina---kela pakaua moana paa o na hoonaauao Karistiano e huli aku la he alo a he alo me na lahui Asia, i mea haalele wale ia na na hana ino a alunu a na haole aea wale manao pono ole, ka poe hoi e manao ole ana i ka aina, i ka hoomana, a i na hana naauao. O kekahi keia o na manao nui i komo kukonukonu iloko o ka hoohui aina o Hawaii, a na kane a me na wahine Amerika e noi ia aku nei e hooholo mai. Aia no nae hoi kekahi poe manao ololi a kuaaina, i like me ka pupu kanioe ka hoohaiki i na palena o kona mau wahi maloko wale iho no o kona pupu, a i like hoi me Diogenes ke kanaka i makemake e noho iloko o kona wahi tabu uuku wale no. Na na poe o keia ano i kue ka hoohui ia ana mai o Louisiana, Texas, Kalelponi a me Alaska, me ka olelo ana ua nui a lawa kupono iho la no ko kakou aina. Aole nae pela ka Peresidena Jefferson i manao ai, i kona wa i hoole ino ai i na manao haiki mua ona e pili ana i ke kumukanawai, a lawe mai ai oia no ke kanaono miliona francs i na aina nana i hapai ae ke kiekie nui o kona aina o keia mua mai nei. Ke hoomanao nei no au, a me kekahi poe pu no o oukou, i na wa a keia poe kukulu manao kuaaina, a no ia keakea hoi, i olelo ai : " Heaha ka mea e houluulu wale mai ai a ku ka paila o na aina i ke aupuni ma o ka hoohui ana mai la Kaleponi mamao loa, i hiki aku i na tausani mile ka loa e moe la maluna aku o kekahi aina panoa waiwai ole, i kaa aku ma kela huli o na Mauna Pohaku ? " Pomaikai nae, aole he mau maka opeapea ko ko kakou mau kalaiaina e noho mana ana ia manawa---ua ike maopopo lakou " O ka hoku o ka mana nui e mau ana no oia ma kona Mahele k@ ohana. " O keia a me keia Amerika aloha aina, ma kela a ma keia mokuaina ana e noho ai, a o kela a me keia kalaiaina Amerika nona na maka ike i kaupalena ole ia i kekahi mahele aina wale no, e aloha a manao nui ana i ka holomua a me ke kiekie o ka lahui ma kona ano okoa, a makemake lakou i ka pau koke mai o na hana o ka muliwai eli o Nicaragua mamuli ona dala Amerika a malalo noi o ka mana hooponopono Amerika. Ma ka imi hoomaopopo noeau ana a na anaaina piha ike, a me na poe hoohana dala akamai, ua hoike ia mai e pau pono ana keia hana nui kamahao ma kekahi kumulilo makepono e waiwai nui maopopo ai ka hui hoolilo dala malaila. Ma ka lawe ana mai i na kulanakauhale o Kapalakiko, Potalana, a me Puget Sound i eiwa tausani mile ka oi ae o ke kokoke ia Nu Ioka, Ladana a me Hamburg, he mea ia nona e haawi aku ai i na Mokuaina Hui o Amerika i na kuleana pomaikai mahuahua loa ma na hana kalepa o keia mua aku ma ka Pakipika. O na aina nui, na laau, na minerala, a me na wahi loaa e ae o na moku aina o ka aoao Pakipika e papalua ia aku ana ko lakou kumuwaiwai. Ma ka moanawai nui o Nicaragua e loaa ai i na au-moku kana o Amerika i kekahi awa-wai maoli---a mai ole, e hiki ai i ko kakou poe moku ke loaa mai ke kauoha telegarapa mai Wasinetona mai, ke holo aku malalo o ka mahu a puka i ka Pakipika a i ole i ka Atelanika, ma na wa a pau e makemake ia ai no ka hoohana ana i ko Amerika mau pono, a ma ia mea e hoomahuahua nui ana i ko kakou mau au-moku kaua e pono ai.
Nolaila, ma keia mea ua maopopo o ke kukulu ana o keia auwai nui a me ka hoohui ana mai i na mokupuni o Hawaii no na kumu kalepa a me na kumu mokukaua no hoi ua apo pu ia laua e na manao i hoolala ia a oo e na kalaiaina akamai o Amerika a me na poe noonoo a pau. E haalele hilahila wale anei kakou i ko Amerika mau pomaikai o ka wa oi loa o ke kupono, oiai ko kakou mau hoa paio e hoopapau eleu ana e noho haku ai maluna o na mea pili pono ia kakou mamuli o na kumu oiaio a me ka pololei ?
Ina makahiki he kanaiwa ia kaa hope aku nei, i ko kakou wa he aupuni uuku o na miliona eono wale no, ua kapae ae o Peresidena Jefferson me ka hana ole aku i kana mau kukuklu manao maa e pili ana i ke kumukanawai, a ua hoohui mai la ia Louisiana, no ka mea, ua ike oia a me ka poe e lawelawe pu ana me ia i ka waiwai nui o ia mua aku o kona lahui i ka panalaau i loaa mai. Aole o ʻ u kanalua i ka hoike aku i ka manao, ke pau ka hana ia ana o ka muliwai eli o Nicaragua a me ka loaa ana mai o na Paeaina o Hawaii, e like uku ana ka waiwai nui no keia mua aku o na Mokuaina Huiia o Amerika, me ka loaa ana mai o New Orleans a me ka nuku o ka muliwai Misisipi i ike ia ai ka waia me ka mana i loaa aku i ke Aupuni o Amerika mai ka makahiki 1803, mai.
E ae anei kakou i na manao paonioni o na aoao a kakou e ku nei iloko o ka aina i mea nana e uhi mai na ao hoopululuhi hoonawaliwali i ko kakou mau kulana hana ma na aina e, ma o ka hoike ana aku i ke ao holookoa i ko kakou kulana mokuhana ? E lilo anei na olelo kuaaina a kekahi mahele aina e hikii na lima a e hookuia na kapuai o ka pilikua Amerika ?
He mea makehewa wale no ka manao ana o kekahi aupuni nui e nana ole aku i na kanawai e ola ai oia. He mea makehewa wale no ka hoao ana o kekahi aupuni nui e nana ole aku i na kanawai e ola ai oia. He mea makehewa wale no ka hoao ana o kekahi aupuni nui e hookaawale ae iaia iho mai na kuleana koikoi maopopo loa e ili ana maluna ona. A aole he aupuni i oi ae o na kuleana koikoi i li mai mamua ae o ko kakou.
Eia kakou ke ku nei mawaena o na moana wai nui elua, me ka ulu hikiwawe mau ana o ka lahui a me ka waiwai, me na kumuwaiwai nui kupanaha wale, me na ikaika hoeueu pookela loa, me ke kaawale hoi i na haawe weliweli o ka malama ana i na puali koa nui a me na aie nana e hookaumaha mau nei i na kanaka o Europa, nolaila aole loa e hiki ia kakou ke pakele ae mai na kuleana e ili mai ana ina no i makemake kakou pela.
E hooili mai ana ke Akua a me na mamo o keia mua aku i ke ahewa maluna o kakou no ke ano o ka kakou lawelawe ana i na mea i waiho ia mai ma o ko kakou makemake la. He mea pono e hoomaopopo ia aole ka ninau o keia wa no ke ano lahui---oia paha ke kue ana o ka haole keokeo i ke kanaka Hawaii, e like me na mea i hoolahaia. O ka poe e kokua nei i ka hoohui aina oia no ka poe kuonoono loa o na haole keokeo a me ka poe kulana oi o ka maikai iwaena o na kanaka Hawaii. O ka poe kue hoi i ka hoohui aina, o ka hapanui ka poe i emi mai o ke kulana malama i alakai ia e na oe haole keokeo aea wale mai no. O na haina wehewehe o keia ninau pili la Hawaii aohe pololei e hooikaika kue ia me na manao ino pili aoao paonioni a me na hoolala aoao paonioni. Aohe kanaka aloha aina oiaio, a kalaiaina naauao, e imi ana i na pomaikai e kona aoao, a pomaikai pilikino paha ma keia ano hooponopono. Aia iloko o keia mea e puka mai ana na ninau mawaena o ka noho ʻ na naauao a me ka noho ʻ na aupuni maikai e kue ana i na hana haumia, noho kanawai ole, me na hana hoohilahila hapa-pouli. Aia iloko o keia mea ua puka mai he hana i pii ae a hiki i ke kulana nui o kekahi ninau Amerika koikoi, e pili pono loa ana i ko kakou mau pono ma ko kakou noho ana aupuni, a i komo pololei loa aku iloko o ko kakou mau kuleana me na aina e, a noia kumu hoi i lilo ai i mea ano nui loa ka hoomau loa ana aku i keia ano kalai aupuni o kakou me ka hoololiloli ole ia i kela a me keia mau makahiki eha. Me keia mea e pono ai ia kakou ka lawe mai i kumu a ʻ o mai ia Beritania Nui mai, nona na kalaiaina, ina no he Tory a i ole he Liberala paha, e hoike mai ana lakou i ka na haha ole o ko lakou kahua hooponopono me ko na aina e. Oiai no e like ole a kaawale loa ana lakou ma na hana hooponopono kuloko iho, eia no nae e hui like ana no o Salisbury a me Gladstone ma ka hoomau ana aku i kekahi kahua hoopoopono paa mau me na aina e, a ma ia hana i hapai ai ia laua iho a hiki i ke kulana kiekie o ke kalaiaina oiaio.
Mamuli o keia kulana kupaa, hanohano a aloha i ko na aina e i lilo ai o Beritania Nui i aupuni nui. Aole o ʻ u manaoio e kiola wale ana ko Peresidena Cleveland lawelawe aupuni i keia pomaikai nui o Amerika, oiai no me ka akahele loa ia mea e hana ia ai. Aka nae, aia no he wa kupono, a ma kekahi manawa kokoke mai no, i manao ai au aole e nele ko lakou hooko ana i keia hana nui no ko Amerika poe kanaka.
Aole lakou e hooopanee ana i na hana hiki ole ke hoopanee loihi ia me ka poino ole, a e hookomo ole ai hoi i na makamaka Amerika kupaa o loko o ka Pae Aina Hawaii me na manao kupikipiki-o a popilikia koikoi hoi.
O keia poe mokupuni nani a molaelae o ka Pakipika Akau, ka oi kelakela hoi o ka nani iwaena o keia mau moana wai nui akea, ua like ko lakou kumuwaiwai nui ia Amerika me ka waiwai o na mokupuni o ke Kai Waenahonua ia Europa. E lawe ia mai ana keia mau pohaku momi o ka moana a hoonoho pu ia me na pohaku momi o ko Amerika kalaunu mana nui a nani kamahao Ina e lawe ole ia mai keia waiwai nui i manaoia, he mea maopopo e lawe ia mai ana ko kakou mau kalaiaina imua o ka Aha o na moolelo honua malalo o kekahi palapala hoopii hoahewa no ka hewa karaima o ke nahili a me ka hoohemahema, a no ia hewa e loaa ole ai kekahi hoopakele ana.
Hoolaha Hou.
Kauoha e Hoolaha. CLAUS SPRECKELS KUE IA KUEHU (k) A ME KILI (k).
KE HOOLAHAIA aku nei ka lohe, ua lawe ia ai imua o ʻ u ho hoopii e Claus Spreckels e kue ana ia Kuehu (k) a me Kili (k). O ka makemake o ia hoopii, oia ka hoomaopopo i ko ka aoao pale pono e hoomau ai i kela maua kue kanawai e oleloia ei ma ke kahawai o Wailuku ma kahi kokoke i ke poo o Kalani auwai.
E hooloheia ana kela hoopii imua o ʻ u maloko o ka Hae Hookolokolo o Wailuku i ka POAKOLU, IUNE 28, 1893, hora 10 kakahiaka, a ma ia manawa a ma la wahi ke kauohaia nei ka poe i kuleana, e hele ae a e hooia i ko lakou mau ponoia i ole ia e hooholoia aku no me ko lakou hiki ole mai. Ke kauohaia nei e hoolahaia kekahi kope o keia hoolaha no elua mau hebedoma maloko o ka nupepa KUOKOA. S. E. KAIUE, Komisina o na Ala Liilii a me na Pono Wai no Wailuku, Maui. Wailuku, Mei 27, 1893. 2444-2
Kauoha e Hoolaha.
MAHI LONOAEA (k), KAHAKUEA (k) A ME PEKUHOLO (k) KUE I KA WAILUKU SUGAR COMPANY. KE HOOLAHAIA aku nei ka lohe, ua laweia mai imua o ʻ u he hoopii e Mahi Lonoaea (k), Kahakuea (k) a me Pekuholo (k) e kue ana i ka Wailuku Sugar Company. O ka makemake o ia hoopii, oia ka hoomaopopo i ko ka aoao pale pono e hoomau ai i kela mau mano kue kanawai e oleloia nei ma ke kahawai o Wailuku, ma ka Apana o Wailuku, Maui, a e hoomaopopo ina ke lawe nei ka aoao pale i ka wai a oi aku mai na auwai mai o Kalani a me Kama mamua o ko lakou haawina wai, a i ole ke hookahe wale aku nei paha i ua wai la.
E hooloheia ana keia hoopii imua o ʻ u maloko o ka Hale Hookolokolo o Wailuku i ka POAKOLU, Iune 28, 1893, hora 10 kakahiaka, a ma ia manawa a ma ia wahi ke kauohaia nei ka poe a pau i kuleana, e hele ae a e hooia i ko lakou mau pono, a i ole ia e hooholoia aku no me ko lakou hele ole mai. Ke kauohaia nei e kau ia ona kope o keia hoolaha ma na wahi o ka Wailuku Sugar Co. ma Wailuku, a i hookahi kope e hoolaha ia no elua mau hebedoma maloko o ka nupepa KUOKOA. S. E. KAIUE, Komisina o na Ala Liilii a me na Pono Wai o Wailuku, Maui. Wailuku, Mei 27, 1863. 2444-2
Hoolaha Hoko Moraki.
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o GEORGE N. SHAW o ka aoao mua, a me Henry Smith Kahu, o ka aoao elua, ma ka la 12 o Dekemaba, 1890, i kakau kopeia ma ka Buke 132 aoao 19 a mamuli o ka uhalia ana o na ku ʻ ou aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ana o ka ukupanee a me ke kumupaa, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 1 o IULAI, 1893, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 29 o Mei, 1893. HENRY SMITH, Kahu, Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia :
Ke kuleana i loaa ia Geo. N. Shaw ma ka palapala kuai o Hao (w) ma kela mau aina i Kau, Hawaii, i kakau kopeia ma ka Buke 130 aoao 13.
1. Kul. 835,313 ia Nawahi, 8 eka ma Ninole.
2. Kul. 8794 ia Kuhaku, 2 9-100 eka ma Ninole
3. Sila 1369 ia Hoai (w) 19 1/2 eka ma Wailau.
4. Sila 2153 ia Kahaku 157 eka ma Ninole.
5. Sila 2907 ia Kanakalauai 115 eka ma Ninole. 2444-4
Hoolaha Hoohui.
KE HOOLAHAIA AKU NEI KA LOHE O John M. Whintney a me A. E. Nichols e noho nei ma Honolulu, Oahu, ua hoohui ae nei ia laua iho no ka lawelawe ana i ka Oihana Hana Niho a me Lapaau Niho ma na lala a pau, malalo o ka inoa hui Whitney a me Nibhols a o ko lana wahi e lawelawe oihana ai, aia ma ke kihi hema o na huin a alanui Papu a me Hotele, Honolulu, i ka hale iluna. Kakauia ma Honolulu, Mei 25, 1893. 2443-2
Hoolaha Hooko Moraki.
O KA MEA NONA KA INOA MALALO IHO C. Afong, ka mea e paa nei i ka moraki i hanaia e Theresa Owana Cartwright ma Novemaba 17, 1891, kopeia ma ke Keena Kakau Kope Buke 132 ma na aoaoa 388-389 i haawiia e hoopaa no ka uku ana ia elua mau nota aie ma ka $900 o ko nota hookahi e hookaa ia iloko o hookahi a me elua mau makahiki mai ka la mai i kakau ia ai ma ka ukupanee he ewalu pa-haneri o ka makahiki, e hookaaia i kela a me keia hapalua makahiki , ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei oia e hooko i na moraki ia no ka uhakiia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ua nota aie mua la a me ka ukupanee o na nota aie elua i ka wa e hookaa ai ; a e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o James F. Morgan ma Honolulu, ke hiki aku i ka POAKOLU, IUNE 28, hora 12 awakea, na waiwai a pau i kuhikuhiia ma ua moraki la.
O ka aina i paa maloko oa ua moraki la, aia ke waiho la ma Kaluahole, Waikiki, Oahu, nona na eka aina 2, loia kekahi hapa o ke Kuleana Helu $219, a i kuhikuhi ponoia ma ka palapala kuai a John Kamakaia i hoolilo aku ai ia Theresa ma ka la 24 o Sepatemaba, 1890, kope ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 127, aoao 77.
Kuike ke dala, na uku hana palapala aia i ka mea e lilo ai. C. AFONG, Na kona Hope Samuel M Damon. Mei 22, 1893. 2443-4
Hoolaha i ka Poe i Aie Aku Ai.
Oiai, ua hookohuia mai o ANGELINE KUHIAU i lunahooponopono me ka palapala kauoha i hoopili la no ka waiwai o Keoni Kuhiau k. o Honolulu, i make, ke hoolaha aku nei i ka poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwai o ka mea i make, e waiho ae iaia ma ke Keena Loio o W. O. Smith Esq. ma Honolulu, iloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole ia, e hoole mau loa ia aku no. O ka poe a pau i aie i ka mea i make, e hookaa koke mai iaia.
ANGELINE KUHIAU, Lunahooponopono Waiwai o Keoni Kuhiau. Honolulu, mei 3, 1893. 2440-4
Hoolaha Hou.
Mau Bila Kikoo Dala Nalowale.
O KA MUA KIKOO DALA HALE LETA Helu @ hoopukaia ma Waimea, Kauai, e kikoo ma ka Hale Leta o Honolulu nona ka huina he $@ @ @ @ a pela o a hoi ka J. W. Colville bila kikoo dala i ka Banako o Bishop & Co. no ka huina he $@ . Helu @ no ka pomaikai o Gonsalves & Co. no ka huina he $@ . Ke papa ia nei ma mea a pau aole a lawehele i kela mau bila kikoo banako a me kikoo hale leta. @2112-3
Olelo Hoolaha.
OIAI, E KAAWALE AKU ANA A@ [ D. KEAWEAMAHI ] no Iapana, ke hoolahaia aku nei na mea apau, na hookohu piha aku au la S. K.Kanea me Henry Waterhouse, oia ko ʻ u mau Hope Oiaio no ka hooponopono ana i ko ʻ u mau Waiwai Paa a me na Waiwai Lewa a pau, a o ka poe a pau he mau Aie ko ʻ u la lakou, e waiho ae i ka lakou mau Bila ia laua, a o ka poe a pau e paa ana he mau waiwai no ʻ u, e hoihoi ae ia laua. D. KEAWEAMAHI.
Honolulu, Mei 10, 1893. @2412-4
Hoolaha Hoohui.
UA HOOHUI AE NEI KA POE NO LAKOU na inoa malalo iho, malalo o ka Hui a me kainoa o KILAUEA COFFEE COMPANY no kalawelawe hana ana e kanu a me ke kuai kope a me hua hooulu e ae ma ka apana o Puna, Mokupuni o Hawaii.
Dr. J. M. WHITNEY, Honolulu,
Dr. A. E. NICHOLS, "
C. B. WELLS, Wailuku, Maui. @2412-2
Hoolaha Hooponopono Palena Aina.
OIAI WAIHOIA MAI HE NOI E JAMES CAMPBELL, e hooponopono i na Palena o ka aina o Kahaualea. Apana o Puna, Mokupuni o Hawaii, nolaila, ke hoolahaia aku nei ka lohe i na mea a pau i pili, e hooloheia ana keia noi ma ka POAKAHI, IUNE 12, hora 9 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo Hawaii, a me na mea kue e waiho ia mai ana.
Ke hoolaha pololei ia aku nei na ona aina o na aina e pili ana, penei :
Na hooilina o L. Kaina a me na hooilina o Waiki ma ka aina o Poupoa, Poupou, Pulama a me Kapaahu, ka Waiwai o ka Moiwahine Emma no na aina o Kamomoa. J. W. Austin no ka aina o Panau nui. Ka Waiwai o B. Pauahi Bishop no ka aina o Keaau ; Kaloi a me Akamu, ma ka aina o Kapaahu.
F. S. LYMAN, Komisina Hooponopono Palena Aina o Hawaii. Hilo, Hawaii, Mei 15, 1893. @2442-3
Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.
I KULIKE AI ME KA MANA O KE KUAI i hookomoia iloko o kekahi moraki i hana ia e MRS. ROSINA K. MANAKU ia F Philip i ka la 1 o Okatoba, 1891, kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope o Oahu, Buke 131 ma na aoao 328. 329 a me 330, a i hoolilo pono ia aku i ka mea nona ka inoa malalo iho Lau Chong. Ke hoolaha ia aku nei ka lohe, ke makemake nei ka mea nona ka inoa malalo iho Lau Chong, ka mea i hooliloia mai ai o ia moraki la e hooko aku i ua moraki la no ka uhakiia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.
Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope iho o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai keia la aku, e kuai ia aku no ma ke kudala akea na waiwai i paa maloko o na moraki la, ma ka POAKAHI, la 12 o Iune, 1893, hora 12 awakea o ia la.
No na mea i koe e ninau ia J. A. Morgan, Loio o LAU CHONG, Mea i lilo mai ai o ka Moraki. Kakau ia ma Honolulu, Mei 13, 1893.
O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia keia malao iho :
O kela mau aina e waiho la ma Kaliu, Honolulu, Oahu, oia na pa aina 8, 9, 10, 12 , 13 a me 14 o kela wahi i ike ia ka aina o Manaku, a oia ka hapa o na aina i kuhikuhi ia iloko o ka Apana I Kuleana Hoona Aina 717 Palapala Sila Nui Helu 3229. 2442-3
Olelo Hoolaha.
MAMULI O KA LILO ANA MAI IA ʻ U MA ke kuai mai a Kamaka Kaluaaiuka (k) o Honokowai, Kaanapali, Maui, o na aina i hoike ia malalo ae nei ma kekahi palapala kuai i hanaia a i kakau kope ia ma ke keena kakau kope o ke aupuni ma Honolulu, nolaila, ke kauohaia aku nei na poe a pau loa e noho ana maluna o ua mau aina la e hookaawale koke aku mai laila aku me ka hookaulua ole, a ke papa pu ia nei hoi ka poe a pau aole e komohewa ma ua mau aina ia o hoopilia e like me ke kanawai. A o ka poe a pau i makemake e hoolimalima i ua mau aina ia a i kekahi wahi paha o ia mau aina e kuka pu mai lakou me a ʻ u ma ka hele kino ana mai, a i ole, ma ka palapala paha.
Eia ua aina i halia ae nei ua lilo mai ia ʻ u :
1. Kela mau Apana Aina i ona ia e Kamaka Kaluaiuka (k) ma Honokowai, Kaanapali, Maui.
2. Apana Aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 4564 ma Kaanapali, Maui.
3. Apana Aina ma Naunaunahawele, Kaanapali, he 14-100 eka, i ike ia ma ka inoa o Kaluaiuka.
4. Na Apana Aina 3 a me 6 iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 4564.
5. Ka Aina o ka poe Hui mai a Balauina mai e waiho la ma Kahana, Kaanapali i olelo ia a me na aina a pau loa i ona ia a i ike ia no Kamaka Kaluaiuka.
LILIA K. KAHOLUA (w). Kikihale, Honolulu, Mei 19, 1893. 2442-2
Hoolaha i ka Poe Aie.
Oiai ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka waiwai o Kaapela w. o Molokai i make, ke hoolahaia aku nei ka lohe i na poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwai o ka mea i make, e waiho koke mai me na hooiaio kupono ina paha ma ka moraki a ano e ae paha, ma kona keena Helu 214 Alanui Kalepa, Honolulu, Mokupuni o Oahu, maloko mai o na malama eono mai kela la aku, a i ole ia e hoole mau loa ia aku no. A o ka poe a pau i aie i ka mea i make, ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke mai i ka mea nona na inoa malalo iho.
Kakauia ma Honolulu, Mei. 13, 1893. CECIL BROWN, Lunahooponopono Waiwai o Kaapeia i make. 2441-4
Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.
KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE, I kulike ai me ka manao ke kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanaia ma Feberuari 8, 1890, e GEORGE W MACFARLANE ia CHARLES R. BISHOP, kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope Buke 123 a ma na aoao 135 a hiki i ka 137, ke makemake nei ka mea e paa nei i ua moraki ia e hooko aku, no ke kumu, ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai
Ke hoolaha hou ia aku nei, o ka makemake i ka mea e paa nei i ka moraki, o ke kuai aku o na waiwai i paa maloko o ua moraki la ( aia wale no ke koe a hookaa piha ia mai ka moraki ) ma ke kudala akea ma ka hale kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, hora 12 awakea o ka POAONO, IUNE 3, 1893.
No na mea i koe, e ninau ia C. W. Ashford, Loio no ka mea e paa nei i ka moraki, Alanui Kalepa, Honolulu.
Kakauia i kela la 1 o Mei, 1893. CHARLES R. BISHOP, Mea a paa nei i ka moraki.
---
O na waiwai e kuai ia aku ana e like me ka hoolaha maluna ae, oia keia malalo iho :
O kela mau aina e waiho la ma na Alanui Nuuanu, Hotele a me Betela, i ike la ma ka inoa ka aina o Keo Bu, i kuhikuhi ia e like penei :
1. Na ana o na Pa 1, 2, 3, 4, 5 a me 6, e hoomaka ana ma ka pahu hao ma ke kihi akau o ka Pa 1 ma alanui Nuuanu, he 78.9 kapuai mai ke kihi hema aku o na alanui Nuuau a me Hotele, a e holo ana :
1---Hema 33 ° 38 ʻ Hik. 194.8 kapuai e pili la ma ke alanui mawaena o keia aina.
2---Hema 59 ° 00 ʻ Kom. 45.6 kapuai e pili la ma alanui Betela.
3---Akau 4 ° 30 ʻ Kom. 4.4 kapuai e pili la me ka aina aupuni.
4---Akau 20 ° 30 ʻ Kom. 18 kapuai e pili la me ka aina aupuni.
5---Akau 72 ° 40 ʻ Kom. 29 kapuai e pili la me ka aina aupuni.
6---Akau 60 ° 00 ʻ Hik. 1.5 kapuai e pili la me ko Beck.
7---Akau 36 ° 10 ʻ Kom. 86 kapuai pili me Beck.
8---Hema 60 ° 00 ʻ Ko. 1.5
9---Akau 8 ° 43 ʻ Kom. 43.6 kapuai pili me ko Harbottle.
10---Akau 24 ° 3 0 ʻ Kaom. 31.7 kapuai pili me ko Austin
11---Akau 58 ° 40 ʻ Hik. 27.7 kapuai e pili la me ke alanui Nuuanu a hiki i kahi i hoomaka ai. Ka ili he 8121 kapuai kuea.
2---Na Ana o na Pa 7, 8, 9, 10, 11, a me 12, e hoomaka ana ma ke kihi Komohana o na alanui Hotele a me Betela, a e holo ana penei :
1---Hema 59 ° 00 ʻ Kom. 66.9 kapuai pili me alanui Betela.
2---Akau 33 ° 38 ʻ Kom. 91 kapuai pili i ke alanui mawaena aku o ka aina.
3---Akau 57 ° 33 ʻ Hik. 66.9 kapuai e pili la i ka Nekina o James Olds, a hiki i ke alanui Hotele.
4---Hema 33 ° 38 ʻ Hik. 93.1 kapuai pili ma alanui Hotele a hiki i kahi i hoomaka ai. Ka ili, he 6155 kapuai kuea. 75-2 2440-5
Hoolaha Hookapu Aina.
KE PAPA A HOOKAPU LOA IA AKU NEI ka holo ana o na holoholona o ka oe e ae maluna o na aina hanai holoholona o ʻ u ma Piihonua a me ka hapa mauka o Humuula, Hilo, Hawaii, a ke kauoha ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookaulua ole, a i ole, e hoopii ia no e like me ke kanawai. J. T. BAKER. Hilo, Hawaii, Mar. 31, 1892. 2388-t1