Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 17, 29 April 1893 — I Aupuni Ripubalika Kuokoa Anei ko Kakou? [ARTICLE]

I Aupuni Ripubalika Kuokoa Anei ko Kakou?

(Kiiau;»! « Jlon A. S H«rtweil Aolo au e i aku ana he ninau akea keia; no ka mea, o ka hoohuiaina ko kakou pnu oioina oiaio, a oia hoi ko kakou ake nui ame ka hua oiaio e hoea mai ana mamuli o keia mana Aupuni e ku nei o kakou. Aka, oiai hoi ua nonoi ia mai au e hoakaka aku maluna o na hiolnona o ia mea he Aupuni Ripuhalika Kuokoa, noiaila ke hooko nei an peia: 0 Hawaii me kona heiuna kanaka i aneane e hiki ma kahi o 100,000, ua uuku haaiele loa kela e hiki ai no kekahi Hipuhaiika Kuokoa. Ua loihi loa na kau o ko kakou noho hoopilihua wale ia ana, a aole hoi e emi iho ana keia mau haua hewa ma oka Ripubalika Kuokoa ia, maialo iho o ko ka nohoana Aupuni Moi. Oiai he oi aku ka emi iho o ko kakou heluna kanaka malalo iho o kekahi o na kaianakanhale o ka papa eha ma Amenka Huipuia, alaiia, ma ke ano he Ripuhalika Kuokoa, he kumu ia e hoomau ia ai kakou lie mea hoomaikeike nui ia, e iike hoi nie ke keiki uuku iiokoo ka lolewawae a me ka piiiiakeke o kona kupunakane.

0 na oihana lehulehu. na buro a me na oihana e ae, e like ana no ko lakou makemakeia no ke Aupuni Ripubalika mana Kuokoa uukii a nui paha. Oiai hoi ma ke ano teritori a mokuaina paha, e hiki pono ana no o Hawaii ine ooa Kiaaina, a nona hoi ua ukali a me na luua aha kuka i uku ole ia, a ua lawa pono hoi ia i ka malama ana i ka hanohano a me ka ihiihi i makemake ia. Na ke Aupuni o Amenka Huipuia e hoolako mai i na ukn o na Luna Dute, na Luna Leta, Loio Mokuaina a me ka Ilamuku. Aole hoi he mau keena oihana nui Kuhina o ko na Aina E, Kuhiua Kalaiaina, Kuhina Waiwai a Loio Kuhina paha. 0 ka hooponopono ia ana o ia mau oihana a pau, o hiki loa ana me ka maalahi ke lawelawe ia e na kakauolelo malalo o ke kauolia a me ke kuhikuhi ana a ke Kiaaina a me ka Loio Mokuaina o Amerika Huipuia. He hookoe nui loa ana mai keia i ke dala, a pela pu hoi me na oihana nui lehulehu waiwai ole. Aole he Aupuni i oi aku ka hookaumaha wale ia me na oihaua waiwai ole mamua aku o Aigupita, a hiki wale i ko Euelani lawe ana ae t akahi no a maikai ae, a ua ukaii aku hoi o Hawaii mahope o kona meheu, nolaila he hupo wale no ka hoomau ana aku pela. Ma ke ano he Ripubalika Kuokoa, e lilo ana ia i paledaiko no ka poe ake oihana a me ka poe maalea, Aole o ua kanaka wale ke komo mai ana ma ke | koho balota ana, aka, o na lapana a me na Pake pu mai ana kekahi, a aole hoi e nele ke koi ikaika mai o na Aupuni o ia lahui no ia mea, a ua loaa hoi ka ikaika i kela mau Aupuni e nele ole ai ke ko o kela koi. Oia hoi kekahi o na haua i kupono na Amenka Huipuia me kona heiuna kanaka malamalama he kanaono miliona e I hakoko ai maluna o na tau}ani kakaikahi o na Pake. Ho mea okoa loa, a he hopeua okoa hoi ke ioaa mai īoa na kanaka Hawaii a me ua haole iii keokeo ma Hawaii nei e hui lokahi ae ana a kue aku i kela mana koho mai na kane kanaka makua mai o na Pake o ka heluna like a oi aku paha. 0 ka hopena maoli nae e hoea mai an<% he Mana Hoomaln Enelani, Amenka, a i ole, he Panaiaan paha no Asia, aole hoi o kakou makemake i kekahi o ia mea. Ua oleloia ae ua hiki no ke loaa ia kakou na Pake limaha-

n-\ he Kipnhalika Ki;-'tkra. »\ka ao!e nae e !oaa ina e i\ *iku ana ?ne Aiuenka f!nipuia. O ka mna ma ka olo'o ana ae i keia manao kue. īna hoi he numao. aiaila he ku ole i ka maikai me ka hiehie uiai kekuhi Hawau ro;iL ;i uv\\ kek £ ibi kanaka nele. a hku kekahi kanaka hana paha. ka poe hoi e kankai ana i koua pomaikai mai na uku hana kiekie niai a ine na oku hoolioiaiima kiekiepahao ka aina. Aka» aole kela he kue uaauao mai ka a'>ao mai o ka poe waiwai a unu ka i*>no mai puha o ka noe mahiai. He puiama mau o Atuerika Huipuia i kona j>oe hana akamai. 1 haule ka aoao ilipuhalika wahi a ka olelo. ua mala:na mailani loa ia aoao ia lakou. iie wa no nae a kakon * ike aku ai i ka manawa a ke i)emokarata e hoopili pu aku ti ia iakou i kuono. Aka, no na oihaua mahiai ko a ixiiki paha, aoie no he kanaiua ana e pau ana no na ona oia mau mahinaai i ke kapae ia ma kahi e. Ile iike no a like keia mau aoao kaiai Aupuni ma Amenka Huipuia i ka noiiana e maliu ia mai e na balota a ka noe maliiai. Ma ke ano hoohuiaina e loaa like ana i na hua o ka oihana mahiai ma Hawaii nei ka puhuna ia aua, a me na hiona iike o ke poho ine ka mea i | loaa i na wahi e aleu o Ame-! i'ika Huipuia. I

Aka. o ke kumu ime i i\kenui ioa ia ai o ka hoohuiaina ii kue ia ai hoi ke kulana Ripubalika Kuokoa maoli oia keia, o ke kulana kupaa, oni ole a ikaika o ke Aupuni o Amerika Huipuia, e loaa ana lioi ia Hawaii ka pomaikai nui 0 ka maluhia. holomua a me ka noho ana hauoli, a oiai hoi ma ke ano ho Eipulmlika Kuokoa, e ulu mau ana na haunaele, kuee. mokuahana a me ke kulanalnaa niau. ke kuniu hoi nana e akeakea aku i na hana hoohoihoi. a hookae-a a hoopau 1 ke komo ana mai o ke dala, ama ia mea hoi, e kaa ai ka aina iloko o na lima o kekahi Europa a Asia paha, ka mea o laua e makemake mai ana. E hoea mai ana ka lako a nui a me ka maluhia a luakahi iho maanei ma ka hoohuiaina. 0 ke kaua a me ka hune na poino o ke Aupuni Ripubalika lūiokoa.