Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 14, 8 April 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

Aoie o luaknu makemake e luw<_ i ku koik ) o na hala 110 im mHiiao i hoop'ika i» uialalo kein im-» r ko inakoti uoe meA Kaknu. i

0 ke Aha la Kou Makomake. o l;n Lako anei, o ka Hiuip. paha? Mk. Jivxahooroxofono: K kala mai ia'u no kekahi waln kaawale o kou mau kolainu. He nioa e ka eluieha o ka naau i ka lohe mau i na kaniailio a me na manao liuj)o e hiipoi mau ia nei e ko kaua lahui hookahi, e hoopnka maii ana i na olelo hupo, a e ake hou aku ana hoi e hookau ia mai ke koikoi o ka nolio luuluu ana maluna o ko lakou mau hokua ponoi. He mea e hoi ke kaliaha o ko'u naau i ka lohe aua i kela mau manao J e hoopuka ia ana e kekahi ka-! uaka Hawaii a'u hoi i manao ; ai he kanaka uaauao oia. ! Ke uiakemake a ke ake nei no kekahi poe he lehulehu wale, e hoihoi hou ae i ka Moiwahiue maluna o ka uoho Moi o Hawaii nei, a e hoihoi hou ia ae hoi na punahele a hanaiahuiui maluna o ua oihana aupuni. fīe kupauaha keia makeiuake ana. He oiaio. no ua poe punahele la, ua maikai io no pana ia mea, aka, »o kekahi kamika uaauao kuokoa nae, he lapuwale loa kela ano. E hoouianao e ka mea heiuhelu, iua e hoi hou ae ana kakou e like me ke au a kakou i noho ruua iho nei, alaila, he mea maopopo e hooikaika aua oe e hookaa i kou inau auhau koikoi i lawa ai na uku uunui hewaliewa o kela |>oe paiaualelo e noho ana maluna o na oihana nui waiwai ole: aka, ina e hoohui ia aku aua kakou malalo o Amenka Huipuia, ke anmini nona na loiua oi kelakela hookahi o ke ao uei, he mea maopopo eka uiea heluhelu, e mania ioa ana kou mau auhau, a e lu a hoopau ia lioi na oihaua kiekie a kakou e hiipoi makehewa wale nei. E moekahi uiai ana na kanawai kaniike o Amerika Huipuia maluna o keia mau paemoku. aiaiia, he mea oiaio e mama ioa mai ana na auhau laikini kaiepa, na anhan pakenela o keia a nie keia ano.

E pau ana ka hookomoia ana luai o na liuiahana Asia

ma Hawnii nei. mw hoi nana e :i\uu nei ia o<e v Haw ,ui a ka |»aia o kii nele a nio ka hune. K pau ana kv kauanai aeiike paahana, ka mea hoi uana i hoohaahaa ia oe e ko kanaku Hawaii ma ko kulana Hke »ne ko ke kaawa kuapaa. E lilo ana na a|xma aina nunui hewahowa e paa ia nei inalalo u ka Loialii no ke Aupuui, a ina na kauawai hoi o Auienka Huipuia, e noa aua ia mau apana aina 1 ka poe ponoi o ka aina i nele i ka aina ole. E hele ana koia a me keia kanaka Hawaii aina oie e wae e like nie ka nui kupono e hiki ana iaia ke niahi, a lawe ae nona ponoi, a mahi aku. kukulu i haie jx>noi me ka iiookaa iiiiii ana i kaauhau mama ioa no ua apana aina la a hiki i ka lilo kaokoa ana o ia apana aina nona. E ulu 11 ni mai aua hoi na hana hoowaiwai iloko nei o ka aina, a ma ia moa e loaa mai ana i ke kanaka iima haua he wahi iuma me ka uku mahuahua e lawa ai, a o oluoiu ai 0 kona noho aua me kona ohaiuu a pela aku. 0 ko kumu hui e pii ai o na uku hana oia no ke pani ia ana o ka puka houpae limahana: nolaiia e. iilo kaokoa ana na hana mikiaia a pau iloko o na lima o ka poo o ka aiua. E iiaoliao mai auanoi paha oukou i ko'u olelo e hoonui ia mai aua na oihana uiikiala iloko nei o ka aina. Nolaila, e hoike aku au i ke kumu e hoea mai ai: I ka wa a na poe mea dala uui o ke ao nei e ike ai aia o Hawaii malalo o kekahi mana aupuni ikaika a waiwai ioa, oia ko iakou wa e iiookuu mai ai i ka iakou mau «iaia e iioiomoku ma keia mau paemoku. no ka mea, aohe a lakou mea e hopohopo ai no ka poino o ka lakou mau daia. lle nui a lehuiehu wale na poe mea dala o Enelani, Euro* pa a me Amerika a me ko kekaiii mau wahi e aku e ake nui nei e hookomo ia mai ka iakou mau daia iioko nei o ka aina. aka mamuli o ke ano kuiaualana waie a aie nui o ko kakou aupuni. na aua aku iakou ika iakou mau dala. K iioomaopopo oukou, oiai kakou maialo o ka nohona Moi, ko uku nei kakou i na hooiilo nui o eha a oi miliona daia i kela a me keia kau o eiua makaiiiki. Aka, iua nae e hoolilo ia ae ana kakou ma ke ano iie teritori, a mahele paiia inalaio o Ameiika Huipuia, he mea maopopo aoie e 01 aku ana ko kakou mau iiooiilo ana maluna o hookahi iniliona daia. Ea! aoie anei keia iie mama nou e ka mea hookaa auhau ?

Heaiui ka waiwai o na Kuuina puu dala nui ma kekahi mun wahi puu ako'ako a e iike nie keia? Heaha ka waiwai o na iuaaiua lehuiehu wale uie ka noho wale iho 110? Heaha ko kakou niau poraaikai e hanai ai i kekahi wahine a me kona poe haia wahine, a nie na lehuiehu palaualelo e ae e koaka wale aua no me na kiuo nunui puipui i kupouo e heie e hooikaika no lakou poInoiiho? E iawe a e noonoo iho o'u inau hoakanaka i keia mea me ke akahele. E hoopau i na manao nonohua. Ua ao o Hawaii. a ua hoea mai hoi ke au o ke gula imua o kona mau maka, E kiola aku auei kakou? Aole, e lawe !mai. lua he aioha oe i kan | uiau uiau pulapula. alaila ke I \ aku uei an, okeiaka wa nou e J imi ai i jx>no no lakou. 0 j keia iho la ke an hou o kakou 1 e pomaikai ai no kahoonaauao | ana i na opio Hawaii, aka, ina je hoi hou ae ana e like me | mamua. alaila he mea makeI hewaka hoouaauao ana i na i opio. oiai aole loa e ioaa iki i ana i ua opio Hawaii' ka oiha- ! mi ma ia ano, no ka raea, aia : ka naua ma na punaheie. Ina [naemalalo o Ameiika, uiaila | na hiki ke manao ae ke ka* juaka uaauao a hoopouo he ipomaikai kona ? uo ka mea, { aia ma ka hooholoana aka

hapauui o ka ieiiuU'iiu o hoonoho ia ae at a o ho<>|K\u paha o like mo ke ano o kaua hana Aolo anei kolu he maikai'? Mai hoike i koa huj>o iloko o koiu ukiu la o ka (>anepoi» ♦» ka naauao. ke konetuvia hoi » hanan mai ai o na ike kupaianaha a pau o ko ao nei, Y kuilinui pu oe v Hawaii ma ia kulana hookahi. Me ka oiai >. Hawau Onvi Honolnlu. Mar.