Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 8, 25 February 1893 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

KANAWAI 11 liK KANAWAI K KUKULU AI I KA OIHANA lIOPK PKRK>II)KN A. K hoohnlo ia e f:a Aha Ilooko a me Ixt Aha Ktda o ke Aupuni Kui kawa o ko Ifatccii Pae Aina. Pauku L K kohoia mii waena ona iala oka Aha Kuka kekahi mea a oia no ka Hope Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, ao ia mea ina e make, haalelo a hiki ole ke iiana, a i ole ia, ua ku|>ono ole ka Pere.si<lena, e ioaa no iaia a o lawelawe no oia i na ina* na a pau loa o ka Pere*Ulena a hiki 1 ka nianawa o kohoia ai i Peresidena, a i ole ia, e pau ai ia hiki oie o hana a kupouo ole paha.

I'ai ki; 2. Ina ua kaawaie aku ka IVrei<kloni) f o ka llo|>o Pere.siilt?na, n mamall o kona oiliana (exoflicio) ka Lunahoomaiu o na Aha Ilooko a uie Kuka oial, enohoana ma ke ano he Aha Kau Kanawai. Pai.'Kl* K mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana aku. Aponoia i kela la .'J o Feberuari, M. 11. 1593. (Kakauinoai,) SANI)FOHI) B. i)OLK, Peresiclena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia,) J. A. Kixg, Kuiiina Kalaiaina. 17-3 2130-a KANAWAI 13 JIK KANAWAI K lIOOKAAWALK AI I K A HUINA l) KANALIMA T.\rSAXĪ I)ALA I MKA K lIOOKAAIA AI NA LILO O KKLA A MK KKIA ANO O KK AUAUNI KUIKAWA O KO lIAWAU PAK AINA. E hooholo ia e ka Aha Ilooko a me Aha Kuka o t;e Aupmii Knikaiea o ho Ilawaii l\te Aina. Pai/ki' 1. Ma keia ke hookanwaleia nei ka huina o Kanaliuia Taus;uu Dala ($">0,000) mailoko ae o k.i Waihona o ka Lehuiehu no ka hookaa ana i na lilo o kela a me keia ano o kct Aupnni Kuikawa o ko Hawaii Pao Aina. Pai'Kl' 2. O na huina (laiu i hookaawale mua ia aku nei mamuii o na olelo hoohoio o na Aha liooko nie Kuka o manaoia no oia no kekahi a ua komo iloko oka hooknawaie dala ana malunn no nei. Pauki* o. E mana keh\ Kanawai mai koua hoolahaia ana aku. Aponoia i keia ia o Feberuari, M. H. im. | (Kakauinoaia,) BANFOKD li. IX)LE, | Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Ha\*-aii Pae Aina. (Kakauiuoala,) J. A. KiMi, Knhina Kalaiaina* 17-S 2430-8 KANAWAI 14 lIK KANAWAI K HOOLOLI AII IvA PAUKI? H O KK KANAWAII KAI'AIA »HE KANAWAI K lIOOLOLI AI I KE KAN'AWAI E PIU ANA I NA IA NA ALANUI A ME KA HOOULO ANA O NA AUHAU ALANCI A E HOONOHO I MAU PAPA ALANUI APANA, A. E HOAKAKA I K.A LAKOU MAU lIANA." I APONOIA MA KA LA 25 O NOVEMABA,

j K LIKK MK IA I HOO- | HOLOIA KKA MOKUNA -2 O NA KANAWAI O KK KAL' O 1500, A K I'AKUI MAI I PAUKI* HOU I KK KANAWAI O 1592 I OLKLOIA. K KAPAIA PAUKU 15. F. hwh&i'ia t ka Aha Uooko a tae ka Aha Kuka o f:e Aupuui Kmkaiea oko Haiaui Pa*: Aiīia. Pa**ki' l. M:i koia ke hoololiia vj'\ k i P.uikn H «> ke Knnawai i k ipiin • < Ho Kan;uvai o Hooioli ai i ke Knnnwai »• i»iii nn:i i na Luna Aianm a me k i Hooiiio ona o na Auhau Alunui ;t o hoonoho i mau Papa Alanui Apana, a e Hoakaka i ka iakou mau Hana, n i aponoia ina ka ia o Novemaba, ISS7, e iiko me ia i hooholoia e ka Mokuna 82 o na Kanawai o ke Kau o 1890, i heluheluia ai ua i'auku ia penoi:

Pai'ku 14. < i k.ck:ilii mnuaUnui a :»l.ihaka hou i hooinakaukau ia ke kukulu ia ana a hanaia ana paha nni 0 na huawina (lala mawaho ae o na (lala Auhau Alanui, ua hiki no e hanaia e ke Kuhina Kalaiaina me ka nana i na l'apa Alanui Apana. Pai'Kl* 2. Mjv keia, ke pakui ia nei he Pauku hou i kapala Pauku 1"> i ke Kanawai o ISS7 i olelo ia, a penei e heluhelu ia ai: Pai ki* IT>. Ina aoie i koho o ia he Papa Alanui ma kekalii Apana Auhau, a i ole ia aole he Papa Alunui kupono no kekahi kumu, ua hiki.no ī ke Kuhina Kalaiaina e koho aku i ekolu mau kanaka kupono e noho ana ma ia apana, a o lawelawe no lakou ma ke ano he Papa Alanui, a o lakou no ka Papa Alanui o ia ;<paua a liiki i ka manawa koho h:\lota mau. Pai'ki* •». E lilo keia i Kanawai 1 inea inana niai kona hoolaha ia ana aku. Aponoia i keia la Hl o Fe*>erunri M. 11. \m. (Kakauinoaia) SANFOUD 15. DOLE, Peresiclena o ke Aupuni Kuikawa 0 ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia,) J. A. KIN(J, Kuhina Kalaiainn. 2-l*n.n KANAWAI 7 lIE KANAWAI K lIOOMANA AI 1 KK KUKULU ANAIKA PUALI KOA AUPUNI.

K hooholoia e I:a Aha Ilooko a me ka Aha Kuka o ke Aupimi Kuikaiea o ko llaieaii JRie Ai/ia. Pauku 1. Oka inoa oka oihana koa o ko Hawaii Pae Aina, oia no ka Puali Koa Aupuni Hawaii. Pauku 2. Oka Pcresidena oke Aupuni Kuikawa, oia no ka Alihikaua Kul o na Puali Koa Aupuni, Pauku 3. Na Ka Alihikaua Nui tne a maiuuli o ka ae ana o ka Aha Hooko e hoonoho a hookohu i na luna koa ua ukali ameun luna koa laina, O na luna koa oia no he Konela a me ka Lukanela Konela; o na iuna koa ukali oia nohe Mekia, Kuata master, Luna Pu, a me ke Kauka; o na luna koa laina oia no na Kapena a me na Lukanela o kela ame keia puali. Ua hiki no ika AUhikaua Nui e hoonoho ae i na Luna koa ana I manao ai i mau ukali noua, e hana ia mau luna koa me ka uku ole. Pauku 4. Ona Koa Aupuni he eha maa puali koa no" ia, hookahi puali ku mau me ka ukuia a me ekoiu mau puali pualu I loaa ia lakou na kokua ia aua mai ke Aupuni aku i hoakakaia inahope ae nei. Kia no uae ua hiki no i ka Aha Hooko me ke apouo ana mai o ka Aha Kuka e hoala I ua puali e ae a iakou i ma* nao ai he kupoao. Pauku 5. Ona puaii ona Koa Aupuni e ioaa no ua kanaka aoie i emi maialo o kanaono kumamakahi aoie hoi eol ae mamua o hookahl

) h:.meri me iwakalu.i, a ua h.ki e ; lona keia msu !unn iiKihopo ao n». i: * heokahi ka|*enn, hookahi lukanela | ekahi, hookahi iuknneU elua, hc<> ! kahi kakiana akahi, hookahi kuata raa«ter kakiana, eha mau kakiana. i ewalu mau kopaia a rae elua h(» ! ka .i piia. ! Pai'Kl •>. K hoolakoia na puali | koa aupuni me na mea kaua n me , na luko e ae ma ke ano like me na i puali o ia ano iioko oka Pu.ili Koa o Amenka Huipuia.

Pai'KL" 7. Ona kanaka a pr.u e komo ana i ka Puali Koa Aupuni e kakau inoa no lakou i ka papa inoa oka puaii, e hoohiki kokua i ke Aupuni e iike me ia i ho «kakaia ma ke Kanawai 2 a ma ke ano pu no hoi i hoakakaia ma ka Pa«ku S o keia Kanawai, a e komo no ka uianawa aole e eini malalo o hookahl makahiki. PaL'Kl' S. Ona luna koa a uie na koa a pau o ka Puali Koa Aupuni i ko lakou wa e lilo ai i mau lala u mamua ae o ka hoomaka ana i ka hana, a i>ela uo ma kehi a me keia komo hou ana mahope mai, e hooiiiki a kakau inoa i kela oleio hoohiki mahope iho nei, a ua ioaa ka mana i na iuna koa a pau i hookohu inaoli ia e hoohiki aku ia olelo hoohiki: Ke hoohiki oiaio nei au e kokua no wau i ke Aupuni Kuikawa oko Ilawaii Pae Aina, a e malama a kokua i na kanawai a pau a me na iuua a pau i hoohanaia ma ka hooko ana o ia mau kanawai. Pal ki" U. Ona luna koa, ka poe liookani piia a me na koa a pau nana i hooko i na hana e pili ana i ka oihana koa e like' me ia i hoakakaia ma keia Kanawai ua ku no lakou i ka hookuu ia ana mai ka hookaa ana i ka auhau kino a me ka auhau aianui a e hookuu ia mai ka hana ana ma ke ano he jiure.

Pauki" 10. ina wa a pau a kokahi poo i lawa ko lakou nui, i kuponoi ka hnna koa, e knkau inoa ai i kekahi noi e hoaln i puali, na ka Akuknna ina ko noi ana o ua poe la, a mo ka npnno ana o ka Alihikaua Nui e koho i inanawa a me kahi e halawai ni no ka hosla ana. Pauki' 11. E noho hoomalu ka Akukana raa ka halawai ahooponopono ia men, hooponopono i ke koho ana i na luna hookohuia a ka puali, e hana ia ke kohoana ma ka balota; mahope o ke koho aua e liana oia I papa o ka ix>e i hoouohoia, I palapalapala hoiko no kela a me keia luna i koho ia a hooili aku i ka Alihikaua Nui. Pauku 12. Ua hiki no ika Ali. hikaua Nui me ka ae pu ana mai o ka Aha Hooko e hoole i ka haawi ana i hookohu no kekahl luna koa i kohoia a i hoonohoia paha ina ma ko lakou manao ua kupono ole ia mea ma kekahi ano elilo i luna koa iloko o ka Puali Koa Aupnni.

Pauku 13. Ua hiki no i kela a me keia puali o na Poali Koa Aupnni e lawe i inoa kaawale nona iho, aka e ike ia ma o kekabi hua e like me ka mea e hoakaka ia ana e ka Akukana ma ka puaii a i ole ia bataliona paha. Pauku 14. O kela ame keia puali mahope koke ibo o kona kaknlu ia ana e komo i ka hana o ke Aupuni, a e noho malalo o na kauoha o a Alihikaua NoL Pauku 15. Na ka Alihikaua Nu me ka apono ana o ka Aha Hooko e hana i na ryla a me na hooponopono &na no ka hoomala a hooponopono ana o na poaU koa ana i manao ai na kupona Pauku 16, Oaa Puali Koa Aupuni i kukulu ia mamuli o kela nei e hoolako ia no iakou e ke Aupani a e loaa no ia lakoa ka uka no ka lakou hana e llke me ka mea e hooholo la ana e na Aha Hooko me Aha Kuka. Pauku 17. Ua hlki no e hoopau ia ka Puali Koa Aupuni, a ī ole ia o kekahi hapa paha, ma ke kauoha o ka Aha Hooko. Pauku 18. O ka Mokana 52 o na kanawal o IS9O a me na kaoawai a me na hapa kanawai e ae a pau e

kue an* \ ke h'* x p.:>a 1 nei. Pai'Kl !i). K awuia keia kAn-a- -; wai mii kor. \ hoolaha ia ana aku. A{f'C 'ia i koi i la .7 »> lanuart M i H. i K;jk*uiuoaia) I $ANFORI> B. IX")LK, | Peresitlena oke Aupuni Kuikawa |o ko Hawaii Pae Ain.u (Kakauinoaia) J. A. KIN*G, Knhina Kalaiaina. KANAWAI 8 HK KANAWAI K PILI ANA I NA lIKWA HOA LAALAKIPI. E hooholoia e ka Aha Uooko a me ka Aha Kuka o ke Anpuni Knikaiea o ko ihueaii I\u Aina.

Pauki* l. O nn uiea a pau ua hana i ka hewa mikamina ina hoolaha aku ma ka olelo waha ana a ma kekahi ano o ae paha i kokahi mau olelo a pahipala paha me ka manao liooalaala kipi. Ina oka mea i hoolahaia pela he mau olelo i kamailioia, ua kasiia ka hewa he hoo* puka ana i na huaolelo hoalaala kipi. Ina oka mea i hoolahaiu pela he mau huaolelo i kakaula a i oleia i paiia, ua kapaia ka hewa he hoolaha nna i ka laipila houlaala kipi. Paukl' O na mea a pau ua hana i ka liewa mikamina ina ua ae me kekahi mea a mau meu paha e hana i kekahi hana i mea e kokua a holomua ai paha kekahi manao hoalaala kipi i loaa ia iaua a i oieia ia lakou no paha apau. Oia ano hewa ua kapaia he ohumu hoalaala kipi. Pai ki' O ka manao hoalaala kipi hn manao no la e nianao inoia a hoowahawiihnia, a i oleia e hoala i na manao kue i ke Aupuni Kulkawa o ko Hawaii Pae Aina, a i oleia i na kanawāi o ia aupuni, a i oleia e paipai a hoala i na kanaka e aoao me ka ikaika e hoanoe ae i kekahi enea i hana ia mamuh o na kanawai o ke Aupuni Kuikawa, a i oleia e hoala i na kue a kipi ana i ke Aupuni Kuikawa, a i oleia e kokua i ka hoala ana i manao ino a kue mawaena o na laliui like olema ko Ilawaii Pae Aina.

Pauku 4. Ma ka hoomaopopo ana i ka manao maoli i hoopukaia ai kekaLii mau olelo, kakau ia ai a paiia ai jpaha, a i hooiahaia ai ke* kahi palapala, a i oleia i hanaia ai kekahi aelike ana, he hoalaala klpi ia a aole paha e manaoia kela a me keia kanaka ua manao maoli no oia e hanaia a e ioaa mai ana na hopena e ukall mau aua i kana mea i hana ai, a i oleia i kana mea i olelo ai a hoolahn ai ma ia nianawa a malalo mea ana i oMo ai peia, hoolaha ai a i hana ai. Pauku 5.' O kekahi mea i hoahewaia no kekahi mikamina malalo o keia Kanawai e hoopai ia oia ma ka hoopaahaoia ana ma ka hana oolea no ka manawa e oi ole ana i ka elua makahiki, a i oleia ma ka uku hoopai aoie e oi aku maniua o hookahi (iala. Pauku 6. E loaa no ka mana like i na Lunakanawai Apana a me na Lunakanawai Kaapuni e hookolok«)lo mua a hooholo i na hihia e ulu ae ana malalo o keia Kanawai.

I*avku 7. E lilo kelā Kanawal i niea mana mai kona hoolahaia ana aku. Aponoiii t kc*ia b o lanuali, m. n. ms. (Kakauiooala.) ►SAMFOHI> B. IX)LK, Peresklena o fce» Aupani Knlkawa o ko Hawaii Pao Aimi. (Kakauinoaia.) J. A. KING» Kuhina K&lalaieui '24*IS-3

KANAWAI 9 K I'II.I A.\A I KA I.AWK A.NA MAI I N'A n' A ME X V I.A--KO KAI'A A MK NA MEA

! pa-hi;. | A h<x>hola ia tka . lAa Iltx*Jto ti i m<- ka Ahii Kuka o ke Aupuni A'w/- ♦ kttuxt o ko Mte Aina. I Pai'KC i. Oka lawo ana nia» [ iloko o ko Hawaii Pae Aina i na pu, lna lako kaua, ka dainamito f giant j |x>wiier a me na mea {>ahu e ae o ia ano koe wale no e ke Aupuni, keia ua papi» lo;i ia; eia no nae, ua hiki no i ka Aha Hooko ke manao lakou he ponoe ae aku e iaweia mai ia mau waiwai ma ko noi ia ana peia, maiaio nae oka uku ana i na dute i kauia eke kanawai ma ia mau men, Pauku 2. E mana keia Kanawai mui kona la aku e hoolahaia ai. - Aponoia i keia la 30 o lanuail M H. \m. (Kakauinoiu) SANFORD 13. IKiLK, Peresicieua o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. J. A. KiSG) Kuhina Kalaiaina. l!4*2S~ri KANAWAI 10 HK KANAWAI K PILI ANA I NA HANA HOOWAHAWAHA. E hooholoia e ka Aha Ilooko a me ka Aha Kuka o k? Aupimi Kuikaiea 0 ko llaieaii Aina. Pauku 1. O na Aha Hooko a me Kuka e noho pu ana, e no ia lnua ka mana o hoopai aku ma ka hoopaahao aua no ka manawa i 01 ole ae mamua o kanakoiu la, i keia a me keia mea i hana i na haua hoohaahaa i ua Aha la mamuli o ka hana ana i kekahi hana hoohaunaele a hoohaahaa pahu, a i ole ia nana i hoolaha i na hoike oiaio oio e pili ana i na hana o ka Aha i oleloia, a i ole ia na oielo hoinoino a hoohaahaa e pili aua i 'ua Aha ia; a i oie ia ua hoopuka i na olelo hooweliweii hana ino i ke kino a waiwai paha o kekahi o kona mau iala no kekahi mea i oleloia a i hanaia paha iloko o ka Aha Kuku; a i ole ja nana i hoeha a hoao e hoeha aku i kekahi o iakou no ia mea; a i oie ia nana i hoeha a hopu paha i kekahi hoike a mea e ae paha i kauohaia e hele aku imua o ia Aha oiai e heie ana oia iiaiia a i ole ia e hoi ana mai laila mai, a i ole ia, nana i hoopakele i kekahi mea i hoopukaia maloko o ke kauoha o ia Aha. Pai ki" 2. E inaua keia i Kanawai mai kona hoolahaia nna. Aponoia i keia Ia 31 o lanuoli M. 11. 1593. (Kakauinoaia) SANFORD B. DOLE, Peresidena o ke Aoponl Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia) J. A. Kixg, Kuhina Kalaiaina. 9-3 242«