Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 47, 19 November 1892 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]
NU HOU HAWAII.
/T"heluhelu ae i ko makou mau : >olaha hou. Ua hoike ae ke kupakako o Kimo Maki ua ikaika ka haule ana o ka ua ma Kauai i kela puie aku nei. Ua eo i na keiki o ka manuwa B )sotona ke kinipopo o ka I\jakahi n»*i. Uji loaa ia lakou he 10 holo kue i:t ■' o ko uka nei. I.'a hala aku ke alii ahaolelo A. Dr» ier me kana wahine no Kauai o ka Iwalani oke ahiahi /' akolu nei. K hoomaka ana ka nome o na • p:«ahana o ka mahiko nui hou loa o Mnkaweli, ma Kauai, i keia malama ae. llv m.vu la hoopoluluhi u;t wale aku nei no Kela i liala o ke kulanakauhale nei, eia nae aohe iho inakawalu mai a ekekei pu wale ae la no. K pau mai ana i ka hoi ma ke Kinau o keia kakahiaka, ke Kahu o ka Aha Kiure Kaapuni o Waimea, Ilawail, a me ica poe o ka papa ioio i hele aku nel ia Aha. Ile ahaaina me ka lealea £uropa ke malama ia ana malalo o Manana i ka auwina la a me ka po o keia j Poaono, malalo o ka hoeueu ana a ka llui Malu Le Progres. K kaulono ae na maka o ko makou poe heluhelu i na hoolaha aupuni malalo o ke poo "Ma ke Kauoha" nm ka pepa o keia la e puka aku nei.
Kia ka Aliahui o na hnole mahiko ko innlama nei i ko lakou halawai makahiki ina Honolulu nei, e iike ine ko lakou inaa i na makahiki inai ke kukuiuia anao kein ahahui. Ua ku mai i kaauina la o ka Poakolu nei ka moku kalepa Martha Davis mai ttosetona ;nai iloko o na \w holo he 137. Ua lawe mai ola i m wuiwai like ole a me 10,000 pahu iii'ki mahu. Ua hoi mai ko Alii Baldwin a me ka Lunamakaainana O. W. Ashford ma ka Mululani o ka Poaliui nei, a o ka Lunamakaainana A. Horner koe o Hiio Akau. Mnliu nao paha o hoi mai ma ke Kinau o keia kakahiaka. Uu kouo ia na Kula Sabati a pau loi'» e hoouna koke nuii i ko lakou mau elala manawalea i ka Puuku o ka Ahahui Kula Sabati, llon. \V. O. Smith, ina i makepjake lakou i mau buke kuhikuiii no ka makahiki hou 1803.
I ke kakauinoa ia ana o ka bila kanawai o. uku ai i na lilo o ko aupuui ih) ka nialama o Okatoba aku nei, inalalo o ka hookele ana a keia aliii kuhina hou, emoolo ua ukuia na luna aupuni ina ka lelo o Amerika, Hikiwawe ka lako ana. Ma keia mau po iho nei,aoloe moku ka pawa o ke kakahiaka, ua pauaho e tnai la na ipukukui uwila Uooinalaiualama alanui, oia ka makai walo mai nei no ka ua a he maloo walo aku no o uka o ko kuahiwi, a nolaila i pikao ai na luawai a uuku loa ka wai e hiki ole ai ke kanaaho a ao ka po. Ua nlnau kekahi mea kakau i ka nupepa Examiner o Kapalakiko, penei: ««Heaha ka na manuwa o kakou (Amerika Muipuia) e hana ai no na haunaele nie Hawaii?" kia ka pane aua nupepa la: 4i l mea e hao ole ia ae ai na mokupuni o Hawaii e na aupuni puni pakaha o Europa malalo o ka imi kala i kumu e maluhia at. M Mawaena o na hora II mo 12 o ka po i'oakahi nei ua make hikiwawe ilio la o Henry W. Melntosh, Luna uui o na Ilana llou, ma kona home m;t Kapaiama. Maloko o ka hale nuiui kona make ana. ile iialulu ka kana wahine o ka lohe ana, a i ka holo anaaku ua loaaaku laua Ua piha mla na maKahiki hes3. Ua haalele iho oia he wahine me ekolu koiki. O na moho e loheloho ia nel no | na noho uhuolelo hakahaka o Maui, ililo Hema a me Kauai, o Hon. W. il. Cornwell, no Mauij Joseph Nawahi, no Hilo Hema; a me he iiiea la paha auanei oH. Waterhou.se ana ko Kauai. Oka mea i mukemake ole ai kekahi poe e holo moho uo Maui a me Hilo Hema, o ka pau e ae o ka ahaolelo a waiwai 010 na dala uku laikini e lilo ana. Ke kue ikaīka nei ka Papa Kinai Ahi Nui o Honolulu nel i kela bila imua o ka Ahaoleio e hoopau ana 1 ka Ilamuku Kinaiahi o Honolulu nei nona ka uku he $150 o ka malama, a e hoihoi malalo o ka malama ana a ka Luna Nui o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, no ka uku lie $75 o ka malama, no ke kumu e nono i kanaka okoa paa mau kona manawa ma ia hana a maamaalea hana mekini koua, aole I kanaka hemahema.