Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 46, 12 November 1892 — "Na Anoai o Kona." [ARTICLE]

"Na Anoai o Kona."

Mr. Llxahoopo.nopono: E oiuolu oe e hookomo iho ma kahi kaawaie o kou kino lahilahi i na mea hou o Kona nei. Eia ma uka o Hookena nei kekahi poe hoonohonoho akua, he mau kane a me na wahine, a mai loko ae o keia poe he hunona na ke kahuna pule, a he punalua hoi na ka hope makai nui o keia apana. Ma na mahina*i haiaaku nei, ua lohe pinepiae ia na hana hoonohonoho akua a keia poe, a he ku i ka lapuwale na hann me ka hilahila ole, a he kuhi aku a kuhi mai ka mea nona ke akua. O ka oi aku no paha, o ka hunona a ke kahunapule, no ka meu e noho ana ke akua iluna o ka wahine i kekahi wa, a pau ia iiuna 0 ke kane i kekahi wa, oia ka hunona a ke kahunapule, me ka hai ana 1 ka inoa o ke akua, o Keaolewa a o Kaululaau kekahi, a me na olelo ku i ka hilahiia e pili ana no kekahi kanaka kuonoono o keia apana, a i na paha e lolie ana oia no keia mau hana nona, alalla, e pii ana paha ke kai i ua wahi olomana nei.

Ena makamaka, ke ao aku nei Ueia makapeni ia olua mai hana olua i kela hana hoopunipuni hoomanamana. No ka mea, aole e hiki i kela akua ke hoola i ko olua uhane mai loko mai o ka make, aka, 0 ke Akua nana i hana ka lani a me ka honua, oia ka mea hiki e hoola i ko olua mau uhane, a oia ke Akua a oiua a me na keiki e malama ai, aole o ke akua puhipaka a inu awa, ke hiiinai nei makou i na olelo ao a ko olua makuakane e pili ana i ke ola mau loa o na uhane ma o le>u Karisto ala. Eia i hea na makai o keia apana ? Eia iho ka haihai kanawai, iahiu ia mai na iiina kakau-ha ouwalil, huki aku iloko o ka halepaahao o kulina eleele, kipo ia iho i na ala paa o kauweleau e like me kela wahme hoonoiionoho akua o Kona Akau i hoopai ia mai nei e ka Hon. S. L. Austin no na elala he 250, ($250). A pela hoi keia, —eia no nae paha hoi, aole no paha e hoopii ia keia hewa, oiai, he punalua ponoi hoi na ka hope makai nui, aia a he poe mawaiio a e, alaila e wikiwiki a ua nei 1 ka hopu, a loaa pono iho la ia, hoolalau ke hoolalau ala ka maka i kahi e.—

Eia hou.—Ma ka la 29 o Octobn, ua noho ka aha apana e hoolohe i ka hoopii a ka Moiwahine kue ia Rose Kamaka, no ka hewa hoeha ia Kaakohulu, kekahi kaikamahine opiopio, ekolu hoike ma ka aoao o ke alll, a ua like loa ka lakou olelo ike, oia hoi ua pa-i aku o Rose Kamaka ia Kaakohulu a ua pa no ma ke poo, elua pai ana ma ka papalina, hookahi ma ke poo a ua nui ka waha i ka uwe o ua kaikamahine nei, aole i lawe ia mai na hoike pale, aka, ua noi kumu mai ka hunona aka Lukanawai e hookuu ia ka mea i hoo pii la, no ke kumu aole i ike ia aku ka eha o Kaakohuiu ma kela mau pai ana elua ma ke poo a me ka papalina, aole he pohole. Pau kana, ua ku mai ka Hope Makai nui a hoakaka mai i ka manao o ke kanawai i hoopii Ia ai o Rose Kamaka ' a ua malamalama maoli no kana mau hoakaka ana e hiki oie ai ke kanaiua ia ka pono no ka aoao o ke aupuni, eia ka e hookuu ana ka Luuakanvwai i keia hihia. Olelo hoohoio aua lunakanawai nei. Ua hiki ole iaia ke hoopai i ka mea i hoopii ia no ka pohole oie o Kaokohulu a aole no he mau alina o ka eha kai kau mai maiuna o Kaokohulu, nolaiia e hookuu ana wau ia oe» O keia ka olelo hooholo aka lunakanawai naauao loa o puka omaomao me Makekukeka. Nolaiia, ina e kui ana kekahi i Kekahi mea mt» ke kau ole o ke alina pohole, ahiihi aole e hoopai ia ana ia mea imua o keia aha, no ka mea, aole he |>ohole a eha, aia no u eha maoii, pehea la ka heluhelu ana o kela kanawai. O ka mea hoeha aku i ke kino o kekahl e like me ke kui 1 kona maka a koha aku paha, hookonokono aku ! ka ilio e uahu iaia a me na hewa eae e hoouku ia oia ! na daiaao!e oi aku mamua o ka haneri hookahi, a i ole e hoopaahao iaia ina mahina eono. He akaka loa ke kanawai a pehea la i poeieeie loa ai na maka o oa lunakanawai nei i hoopai ole ai.

Ke ao oei keia ianakanawai i ka l?huiehu e haihai aku i ke kanaw*t q ka aina ma keia maa hana pooo n!e, e nana mai e na poo o ka oihana i keia ianakanawai a e a'o ia ia i pau kona hana paewaewa Ua hai ia mai he pili no ka luuakiinawai i keia wahine, he wahine "ka" oooa, nialia paha oia ke kama o kona hookou. Ua lawa au maaoei me ke aloha i na keiki hoonoho hua. L. Kaholowaa. Kona Heina, Hawaii.