Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 42, 15 October 1892 — KA MOONIHOAWA LOTERI. [ARTICLE]

KA MOONIHOAWA LOTERI.

Eia imua o ka Lahui Ilawaii i keia la kekahi ninau nui e mahae nei na manao oka lahui. O keia ninau oia no ka loteri—he piliwaiwal kona hlohiooa oiaia Eiua raahele nui e nune nui nei no keia kumuhana i oili pahaohao mai nei imua o ka lahul ine ka moeohane mua oleia i ka wa e haiolelo boto balota ana na moho Hoko o ka | mahlna o Feburuari nku nei. He ninau pahaohao keia i hoea mai imua o ka lahui, aka, oiai ua ala I mai, eia ka n;nau: Heaha ka hana ! pono a ka Ahaolelo e hana aku ai i ka loteri? O na poe a pau e kue ikaika nei i keia bila, oia no na poe haipule oiaio, na poe piliwaiwai ole a me na poo hoopono a haihai kanawai ole o k aina. Ona t>oe hoi e kokua nei i k:i loteri a e ake aku nei e hooholo ia e ka Ahaolelo o 1892, oia no na pee haipule knpekepeke, na poe puni piiiwaiwai a me na ake akole a pau. Ile mea makehewa i kekahi mea ke oielo olalau ae aia oia mawaena o kela ninau e ku nei— ina e holo ua hiki no, a ina e haule oia iho la no. O ka mea e kue ole ana, he kakoo oia no ka loteri. O Ilon. Wiliiam White, o Lahaina,

ka mea nana i onou mai nei keia moonihoawa awahua īloko o ka Aliaoielo ikawa i makaukau ai. lua e holo una keia bila kauawai, e iilo ana o Wm. While i kanaka waiwai,

no ku nic»it e uku ia tuai ttna oia e kona inau haku ina ka oihana piliwaiwai no kona luhi. A o na poe hoa a pau o ka Ahaoielo e kokua ana i keia bi!a kanawai, he raea maopopo e komo ana ko iakou mau inoa nia ka papa Bila Haawina o ka Loteri o Luisiana a e kakaa mai ana auanei lakou iluna o ke dala. A heaha hoi ka ka lahui e panai ia mai an i ke holo ka lotafi? «Ma o ka u:ihi, he mukole mai inaaHei," oia ka niea e haawi ia inai ana i ka Laiiui llawaii. Ke olelo mai nei ka poe kokua i ka loteri, e panai ia mai ana ke aupuni Hawaii he hapalua miliona (lala i kela a me keia makahiki no iwakalua-kumamahma makahiki ke holo keiahila kunawai. He puu dala nui no keia, a ua hiki aku i ka umikuimmalua me ka hapa miiiona elala loaa ia Hawaii nel mai ka Hui Loteri Luslafea mai ke hiki aku i ka makahiki 1917. Me keia inau miliona (lala, ua hiki ke holoi ia ka aie Lahui ia Beritania Nui, a koe okoa he mau miliona (lal;i. Aku, e like me ka nui oka

loaa niai, pela no ka nui o ka mea lilo aku, ina aolo uia ke dala, ma kekahi ano o ae. Ma ka aoao Hawaii, e hooliloaku ana oia i kona kulana lianohano imua o na lahui pookela o ke ao nei, a e haule iho ana oia ma ke kulana haahaa o na poe piliwaiwai. He kanaka haahaa a hookae ia ke kanaka piliwaiwai. A pehea hoi ke aupuni piliwaiwai? oia kulana hookahi no. Ina e hoowaiwai mai ana ka loteri i ke aupuni i hapalua miliona elala i kela a me keia makahiki, e hooilihune ia ana ka lahui i kela a me keia makahiki me ia heluna dala. Aole hiki i ke aupuni a me ka lahui ke pii ka waiwai i ka wa hookahi, oiai aole he mau hana hou e hoouiu ia ana iloko o ke aupuni i mea e pii like ai ka ioaa ma na aoao a elua. O ka uku maoli o na paahana ke hooliio ia aku ana i ka loteri, a me ia mau dala e uku aku ai ka loteri i ke aupuni. Ina ke moeuhane nei ka lahui llawaii e lilo ana lakou a pau i poe waiwai, kuonoono, hanohauo, mahaloia, ona miliona, ona mahiko, ona loteri, a "ona" olalau e ae paha, eia lakou ke moeuhane olalau nei i ke aupuni o Kanehunamoku. Aole kanaka Hawaii i waiwai iki i ka piliwaiwai; aka, o ka mea oiaio, ua lehulehu na kanaka Hawaii i liooilihune ia a i poe makilo malalo o ka la mamuli oka hana akoie he piliwaiwai. Ua pau aku na waiwai, na aina, a koe iho kahi welu ika ili. Eia lakou ke uwe mai nei no ka lakou hana uhauha, aka, 4 «Ua hala ka puulena aia i Hilo," a eia ke hume nei i ka malo. £ia iho no hoi na poe kanaka che-fa e noke mai nei i ka uhauha

i na wahi hapaumi a lakou—na kane, na wahine a me na kamalii lilo keia poe i ke ehe-fa, papau na umeke i ka ai oie. Aia keia poe ke hele nei ma na aianui me na buke nunui a me ka penikala, kuhi aku oe he poe L.una Helu keia poe a pau, eia ka he poe e helu ana i ka nui o na wahi konikeni a lakou i lilo aku i na hanako ehe-fa: He ku i ka hoopailua ke nana aku i na poe o keia ano. Ua oi aku ka paanaau o na hua i keia poe mamua o ka paanaau ia lakou o ka pule a ka Haku. Ke ilihune loa aku nei keia poe, kokoke e naii 1 ke pohue, eia nae, hoomau no i ke che-fa. Ke oleio nei keia poe, ina e holo ka bila loteri, alaila, pau ke che-fa: Ia wa anei e pii mai ai ka waiwai o ke aupuni a me ka lahui? Aole loa! O ka mea oiaio, ina e holomua na hana piiiwaiwai, e holo hope ana ka lahui. Aole hiki ke hoiomua laua i ka wa hookahi. Kue loa o Beritania Nui a me Amenka Huipuia i ka loteri no keia kunou. Ua ae ia ka ioteri ma Lusiana no 25 makīihiki i hala ae nei, aka, oa pii ae ka naauao o na kanaka Amerika, a ua kaiehu loa ia aku ka loteri mawaho loa aku o na paiena o Amerika. Luisiaoa ka moku-aink ino loa ma Amerika, aka, oiai ua inana keeakuiia kanaka hanohano

oia niokuaion i na kipe i baawi ia aka is lakou e ka hoi k)teri, nie he mm 13, e roaern?ie hoo ako iina ka inoa o Loiiiana. Ona ilala feipe 1 haalele ia mai e na hoa *> ka Ahac4elo o Labttms, ia pua dala ekaeka iiuoa o na maka o na hoa o ka Ahaolelo o Hawaii e kao ia mal nei. loa ouko ke kopaa, nelo ke kolana hanohaoo, a makee ole i ke kolaoa maemae, e hei ana lakoo i ke pahele a na keiki kawill mano o Lasiana. Manao nae ao, oa h<rfomoa loa ka Lahoi Hawali o ka 1892, aole iakoo e koloa haahaa iho ana e ohi i na daia kipe a na enemi e ake mai nei e hooliio ia Hawaii i lua hona oo na powa. O ka hanohano mao o Hawaii, aia ma ka Hma o na hoa Hawaii o ka Ahaolelo c» 1892, a ina lakoo e kumakaia i ko lakou aina nia ka ae ana i ka loteri e hookoonoono ma Hawaii nei—make no Pamano i ka i'o ponoi. O ka hanohano ke paa ia a haule mai na lani. Waialeale.