Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 38, 17 September 1892 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKI ALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NANEA KAMAHAO O KE KEIKI ALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI.

Ka Sani e haule ai ka Honua; KaMahinaMeli o Salaredina; Ka La Alohi o iiuliBcdera: Na Kulu Koko Kamahao Ekolu. Na Ui Hookelakela O Ki: AO HOLOOKOA. Piiai ūahoa o h Hnia nei A O KE Kihi'fyar/cncti o ke Aloha—O Pa ramcri no

Me keia mau olelo ae la a ua loea la o ke ao iaia iho, kahea ae la ia me na huaolelo moakaka e hoonaueueia ai ka puuwai oua mau ui la o Homelana: E ke kulu koko kamahaoelua, ka mea nona ka noeau e hikl ole ai i ka malamalama o ka La ame ka Mahina ke hoopuhili. Ano imua no ka hopena o ke aupuni o Homelana iloko o ka welnwelu liilil. A i ka imo ana a ka maka, aia hoi, aole ua loea nei o ke ao, ua lilo keia nalowale hikiwawe ana o ua loea la i mea e pahaohao ai no ka noonoo o na ui hoomahie o Homelana, a no ka hope loa o ka laua ninau ana ia laua iho, hooho like ae la laua me ka leo akaaka lienehene. Ha, ha, ha, ua hoohe ka ioea o ke ao: Ha, ha, ha, ua hoohe ka loea o ke ao. I ua mau ui la e lihilou ana i ka hene o na aka, aia hoi me he la i oieha īa ae na maka o laua, aia o Komeala e ku ana me he Lihilihi lehua la no Aipo, Kanu na pua o Kukaniloko Ua pehia e ka ua eha kanahele Pupue auwe e hene i ke anu. He nani ko ua kila makeneti nei 0 ke ao e loaa ole ai kona iua 1 ua mau ui la ke hoohalike ae, aole hoi 1 ke onaona maka, a oki loa aku hoi i ka maioheohe molale a ka oiwi kino. Me ka leo malie pane aku la ua kila makeneti la. E ka La Aloha ua kuhi paha oe ua hoohe o Romeala mai ke kahua aku o kana hana i hiki mai ai, a e ka Mahina Meli, ua manaolana kuhihewa paha oe ua haawi pio aku o Eomeala iaia iho a lilo i luahi na ka hoohe ame ka makau. Aole loa, aole loa o Komeala e hoi hope ana a hiki i ka hoea ana mal o ka hopena o kana huakai, ano eka La Alohi, heaha kau. A e ka Mahina Mell owai oe?

Aole i pane mai ua mau ui la no keia mau ninau a ka loea o ke ao, aka haka pono mai la ko laua mau maka me he la e hoike mal ana ua Hoohihi o loko Maluie ka manao Ua lihi iou aku la ilaila Sila paa i ka puuwai. No ka iua o ka manawa o na ninau a ka loea o ke ao, pane mai la ua mau ui la me he la ua poina loa ia laua i ka iaua hoohiki i hoopaa al he mau minute pokoie aku i hala, wahi a ua mau ui ia i pane mai ai. E ka loea— ka mea nana i hoolilo i ko inau puuwai iloko oke aloha wela, e ae mai ana anei oe e liio i ipo na maua no ka hopena o keao, a o ka make no ka mea e pau ai. Ha, i hooho ae ai o Komeaia, aole anei oina i lohe i ka f u mau olelo— aole au me ka La, aole hoi me ka | Mahina ? Alaila, heaha' ke ano o ka olua mea e kamaiiio mai nei, ha, ha ha, i ipo ka o Homeaia no ka hopena; ha, ha, ha, aoie ioa. Me keia mau olelo a ua loea la, ia wa i uhi hou iho ai ka mana huna o ka papale ooma kupaianaha a n&io aku ia ua loea nei mai na maka aka o na ui hoohie o Homeiana, aua kohu

Manu kuu hoa, Noho mai i ka nahelo. liwi o nka Polena l ka ua. O keia hamabaga elua ana a ki\ loea o ke ao i rta al o Homelana, o ia kekahi o na puupuu ikaika ioa nana i haaiare aku ka puuwai o ua mau ui la iloko o ka hilahila, a laua i kaniuhu hou iho ai me ka ehaeha nui o keia mau olelo: Punihei ka manao hoohihi, la wai halukuluku i ka pali, Ho iho e ka ua eloelo, Hulhui na pua i ke kehau. Aioha no keia mau ui i ka luaieie ia e keia eu a ka hamabaga nui Wale, a ina paha o kaua kekahi malaiia e ka mea heluhelu, ina la ua hoomalielie aku kaua me na kihele olelo ana: Ka wai ua lana malie, Uliuli iipolipo. Iloko o ia mau minute o ka ehaeha a me ke kaumaha nui o na ui hoomahie o Ilomelana, aia hoi, me he uwila la I maaio ae imua o ko laua mau maka, aia ke kelkiulil Homeala e ku ana me kona nani nui e olelo ia ai me keia wahi hooheno: Hanohano Mana i ka ua n'oe, Kahiko i ka iiko o ka mamane O ka noo a ka ua kikoni ili, Me he ia o kuu aloha kekahi. Mo na nanaina ulumahiehie o ka haaheo, huli ae la ua loea nei o ke ao a pane aku la i ka ui ka Mahina Meli o Salaredina keia mau olelo e wawahi ia ai ka puuwai o ua ui la o ka hoohihi a me ka makemake o ka nanu: E ka Mahina Meli o Salaredina, ka ui hoi nona ka īmni i hoohalike ia me ke aiai o ka mahioa waiu o Haredina, ano ua hiki mai ka ma« nawa e hooko ia ai o ka kakou berita o ka aelike no ka wa mua loa mawaena ou amo a'u. Ona minute o ka uahoa a me ke kupaa naue ole o ko kakou mau puuwai ua hala ae nei ia; a no ke:\i wa, o ka naue ole o ka pua hau i ka'u manai oia ka kaua o ka Mahina Meli o Salaredina e uhene ai maioko o kekahi ,o na keena ku kaawaie o ko olua nei halealii, no ka mea, o kahi ia a Eomeala e haawi aku ai i kana puupuu hope loa o ke kukala kaua wawahi i ka ihiihi a me ka maluhia o Ilomelana, ua maopopo aku Ia anei ia oe ka'u mau oielo. Ae i pane mai ai ka Mahina Meli me na minoaka haaheo o ka ulumahiehie.

Alaila, wahi hou a Komoala, aohe a kaua hana e ao i koe o ko kahua kaua walo iho 110 o ka lanakila, a i ole, a i oie o ka haulo pio o Ilumolana nei o ia wale no ka kaua wahi e hele aku ai. Me keia mau olelo hope a ke keikialii Romeala, huli ae ia ua ui nei a kunou mai la i ke keikialii Homeala no ka ukaii ana aku iaia. E like me ke kono a ua ui nei, pela no hoi ko keikialii Komeaia i haawi aku ai i na kunou ana o ka haaheo, a haia aku ia laua oo ke kahua kaua o ko Homelana manaoiana hope lon, malalo o na pailaka ana a ka ui Mahina Meil. Ua alakai aku ua ui la i ka loea o ke ao ma kela a rae keia keena, no lakou na nani iuhiehu i hele a hihiu i na maka o ua loea nei, ka helo a Kohu wai no Hiiiawe Ka owe maiie i ke alo paii. A i ka hope loa, hoea aku la laua ilokoo kekahi rumi boiu i like pu ka uliuii bolu o kona nanaina me ka waihooluu o na iani. Ma keia keena i huli hope mai ai ua ui nei a hoofeipa aku i kana maiihini me keia mau olelo mua o ka hoolauna: E fca loea o ke ao, o keia wale iho no ke keena a'u I manao ai o kahi kupono keia no kaua e hooili ai i ka kaua kaua hope loa no ka lanakiia a me ka haule pio o ko T u aupunl nel ia oe. Ua kukala pili aupuni iu mai nei e malama ia ana ke koho balota kuikawa o ka mokupuni o Oahu nei, no ka hoopiha ana i na noho hakahakaona AiU Ahaolelo elua, ma ka Poolua, Okatoba 4 aenei, oia no ka manawa he eono makahiki ma kahi o Hon. P. Neumann a mo ka manawa i koe ma kahi o Hon. E. Macfarlane.