Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 37, 10 September 1892 — He Moolelo NO KA Ui Nohea Berela. [ARTICLE]
He Moolelo NO KA Ui Nohea Berela.
Ke Kamehai hoopono—Ke kupaa me ka luli ole—He wahine na ke kane hookahi—Ke ao popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine. MOKUNA XXV. «<He manaolana ko'u aole oia e make i kela po, a he manaolana pu ko'u aole paha e ko ana kena manao ou, T> wahi a CaOender i pane aku ai me ka ieo malie, *«a ina e hooko ia ana keia manao ou, alaila, ua hiki loa i keia loio ke koho koke iho nau i laweiawe ia mau hana, ao oe no auanei kana mea e hookolo a e hoahewa ai. He makehewa wale no keia mau manao hikilele ou. l'a olelo mai nei oe he manao kou ua hahai ka loio i na mea a pau ana i ike ai nou i keia ahiahi i ka wa ona i hoi hope mai ai i ka Ela. Ke hooie aku nei au aoie oia i hana pela, a aia malaila kona wahi i huhewa ai. Ua manaoio no ola e hoike i ka Ela i na mea a pau ana i ike ai e pili ana nou, aka, ua hookaulua nae oia a no kekahi wn okoa aku, a o kona hana ana peia o kona haulehia ana no ia malalo o kaua. E hele oe e ike i ka Ela i keia po mamua o kou hoi ana e hiamoe. Hiki no ia oe ke hele aku e hui me ia iloko o kona keena kakau ina aole e loaa ia oe iloko oke keena hookipa. O ka wahine opio i like me oo a i hoonaauao ia ma na mea a pau e pili ana no keia ano hana, he mea oiaio he mea makehewa wale no kona hono hou ia ana aku e hoonaauao no ke ano o kana hana e hana ai. Aka, aole no nae he hewa ko'u hookamau wale aku i keia—l mau wahi hana hoalohaloha, i mau wahi kulu waimaka, i mau w T ahi ieo uwe hooha'uha'u, a o ka pau no ia o ka pilikia a malaelae hou kou alanui e hoohana aku ai. He olelo wale aku no kau i hele oe i ke keena himeni no kekahi pepa mele, a oiai aole he kukui oloko o ke keena a he pouliuli pu, aole i loaa kau mea i kii aku ai, a ia oe i huli hoi mai ai, ua haiawai iho la oe me ka loio, a no kou hikilele no keia hui ana ou me ia me ka manao mua ole ia, aole ī hiki I'UUO if% OO Imo nUu i na 01010 huikala kupono, a no ia fttimu i ano komo ai ka manao hoohuoi iloko ona a pela oia i ninau hoohuoi mai ai ia oe. O keia mau hana au i hui ia me na olelo hoakaka i like ae la me keia, ma ko'u manao ina aole e kuhihewa ko T u manao ike ano a kulana oiaio o ka Ela, e lioolei ia no auanei kona huhu mai ke kau ana maluna ou a e kau no maluna o koua 10i0. ,,
Na keia mau olelo a ka makualiane i ano hoomohala hou ae i ko Octavia nanalna. «'Ua hiki ia'u ke hana e like me kau i kamailio mai nei," wahi a Octavia, " ina hoi aole e ninau ka Haku Hakuhesa i ke kumu i ho-a ole ia ai o ke kukui oloko o ke keena himeni. O ka mea pololei ua ho-a ia no ke kukui, aka, ua puhi ia nae e a'u mamua o ka hiki ana mai o ka loio." «<AoIe loa e ninau ka Haku Hakuhesa e liko me ia au e manao nei. A ina e ninau oia pela e hai aku aole oe i ike, a e manao no auanei oia aole no i ho-a ia ke kukui e na kauwa mamuli o ko lakou manao ana ua liele aku oe i ka holoholo. Mai noho no oe e hoohali kamailio aku no keia mea. E hoohali kau kamailio ma kekahi mau mea okoa loa. He īnea ole wale no keia. He ake nui ko'u aole e nui ka kaua mau hana e lawelawe aku ai e Hke me keia ka nui ole. Auhea oe, ua loaa palapal* hou mai nei au naai Rauada mai.*'
<<He palapala hou? Eu, he keu [ ka hoi keia a ke kanaku puni kakau palapala nui wale. O ka eha iho ia ! keia o na palapala i laia ia oc mai iaia mai." "Ae; aoie au i manao nui no na palapaia mun, aka, o keia palapala hope mai nei aole he hiki ia'a ke hoopaiaieha wale e laa na olelo i kakau ia maloko. Aia no oia ke waiho mai ia a aole oia e holo koke mai ana a hiki i ka mahina o Mei, a maioko o ka palapala ua kauoha mal nei oia ia'a e hoouna aku i hookahi tausani dalft—aole uae ma kona inoa e hoouu:t :;ku «i, aka, ma kekahi; inoa ana i hoike mai nei. Me he mea ia o ka inoa ana i hoike mai nei o fca mea ia nona ka hale kahi ana e nolio mai la, e laa me kana i olelo mai nei he kanaka Sawaria, maikai oia. O keia Sawaria maikal, e Uke me ia ana i hoiko mai nei, ke noho ale nei oia mamuii o kelmhi moiakl i hoopaa ia maluua o kooa pa mahinaai no eiima haneri dala, ano keiakumu ua makemake ua makuakaoe nel ou e uku ako I ua
aie oct a e hoolaupai hol i ka mala (uahlnaal me na mea kano, a ma ia ana i maeao al oia e panai aka i oa hana maikai i lawelawe ia maluoa ona e oa kanaka la." «Makemake loa an ioa i hookua oa Sawaria maikai ia e make ua makoakaneneioo/' wahi a Oclav»a. "O, ioa noi hoi p&ha i make oia'. Heaha no la hoi kona kuleana o ea hoike ana iaia iho mahope iho o kona naiowaie ana no kekahi maa makahiki loihi. Ke haawe nai nei keia mea hana a kaaa malona o ko'a noonoa Pehea ia ina e lohe ana ka Haka Haknhesa a i ole o Konia aole owau ka hooilina waiwai o kela aina noi o Kalakahope, a o ka ona oiaio, a i manao ia ua make, o ko T u makaakane no ia o Wineaoa, a eia no ke ola nei a e hali mai ana oia iloko ae nei o ka mahina o Mei, pehea la ko laua manao a noonoo po? n Ua haikea o Kouia i ka wa i pa-e aku ai o keia mau olelo hope a kooa mnkuahonowai n me kana wahine. Xo kek:ihi sekona ua ulupuni poniuniu ae ia oia, pouli pu ae !a kona ike, a ht»lo-kani-o ae la kona mau kumu pepeiao. C7a ano paupauaho oia i keia wa» Ua manao oia ua \)-aa kana wahine malalo o ka umii ;na o keia hakilo ana, aka, i keia wa, ua ike iho la oia, oia ka i paa malalo o ka umii pahele a kana wahiue, a no keia mea he mea e k;i nui launa ole o kona huhu.
'Olaluna o na mea a pau aoie he pane e lohe a e mahui paha ka Haku Hakuhesa a me Konia i kekahi mea e alakai aku ana īa laua e ike, ui\ ike no oe eia no kou makuakane ke ola nei mamua o kou mare ana is« Konia," wahi a Callender. 4< E ae no au ua loaa palapala mai au mai a Wincsoa mai, aka nae, e hai aku no au, ina e komo na manao hoohuoi a mahui paha iloko o laua, aole au i hoike aku ia oe i na manao o kn pnlapala. E waiho malio oe na'u ia apana hana e lawelawe. Eia wale no kau e hanai: Hana a nui na hookamani imua o laua, hookohukohu uoa nui, a e hoike aku imua o laua ma o kau mau hana e lawelawe ai, he wahiue me he mea la aole i ike i keia mea he hana ohumuhumu. O kou poina ana ia oe iho a me kau mau hana, a hoike maopopo aku oe imua o laua ua mare ce ia Konia ma ke ano hoowalewale a ua hoolala mua ia keia mau mea a ua manao mua ia hoi, 0 kou ae ana no ia e kau iho maluna ou na poinoapopilikia a pau he nui. Loho oe?" "E hoouna nku ana anei oe i ke dala a kuu makuakane i kauoha mai nei?" pehea ka? Aole anei nona kela aina a waiwai nui o Kalakahope? Aole anei nona na loaa makahiKi ne nui au e uimai neu hoouna aku ana au i ke dala me ka hakalia ole, a e hai pu aku ana au 1 ka ioaa pono ana mai o kana mau palapala a pau, a e hai aku ana au aole au i hoike aku ia oe eia no oia ke ola nei, a o ke kumu o ko'u hana ana pela oia no ko'u kali ana a hiki kino mai oia ianei alaila o kou wa ia o ike a e lohe ai. E hai aku ana au i kou mare ana me ka Ela Hakuhesa o keia mua aku, a e hooia pu aku ana au e nui ana ko kakou hauoli no kona huli hoi mai a hiki hou ika aina nei. Makemake anei oe e heluhelu i kana palapaia? Ua paa pu mai nei au me a'u."
"Aole, aole loa. Aole o'u hoihoi e heluhelu i kena palapala.'' I keia wa ua hoi hou ao la ko Konia manao a ka mau. Me ka ikaika oia i paio ai me kona inaina ponoi, a no ka manawa hope ua lanakiia ola. Ma kona nanaina nae ua hiki ke ike ia aku aia he nanaina kuoo ke halii la maluna ona, a me he mea la e hoike mai ana ua hooholo iho oia he man&o paa iloko ona. No ka mea, me ka malie a me ka palanehe oili aku la oia mai kona wahi e pee ana, lalau aku la i ka poheoheo oka ipuka, wiii ae la me ka hikiw&we, papale ino aku la i ka ipuka iloko, a ku aku la oia ma ka ipuka ponoi o ke keena kahi a kana wahine a me kona makuahonowai kane e noho ana. Ku aku la oia a nana aku ia ia Callender a me Octavia; aia he minoaka hoowahawaha ke halii ia ma kona helehelena, a wa kona mau maka aia he nanaina hoohenehene a kaoo. £ hoomanao ia, eia o Konia ke ku nei ma kekahi ipuka e komo aku ai iloko o keia keena. [Aoie i paa.j