Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 36, 3 Kepakemapa 1892 — Page 2
| This text was transcribed by: | Lori Kau'ileialoha Au Nakamoto |
| This work is dedicated to: | Ko'u Kumu o Ku Kahakalau |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
Me ka Makahiki $2 00
@ Eono Mahina $1 00
Kuike ka Rula
| KA PUKA ANA | 1 Pule | 2 Pule | 3 Pule | 4 Pule | 5 Pule | 6 Pule |
| Iniha.. | $1.50 | $2.00 | $2.50 | $3.00 | $3.50 | $4.00 |
| 2 Iniha.. | 2.00 | 2.75 | 3.50 | 4.00 | 4.50 | 5.00 |
| 3 Iniha.. | 2.50 | 3.50 | 4.50 | 5.00 | 5.50 | 6.00 |
| 4 Iniha.. | 3.00 | 4.00 | 5.00 | 6.00 | 6.75 | 7.50 |
| 5 Iniha.. | 3.50 | 4.75 | 6.00 | 7.00 | 8.00 | 9.00 |
| 6 Iniha.. | 4.00 | 6.50 | 7.00 | 8.00 | 9.00 | 10.00 |
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA @ KA HAWAIIAN GAZETTE CO.
H.M. WHITNEY, Luna Nui,
J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
POAONO, - SEPATEMABA 3, 1892.
KIPAKUIA NA KUHINA.
He mau hebedoma aenei ka lawalawa ia ana o na kaula e ka Ahaolelo no ke kau i ka lele i na Kuhina mua o ko ka Moiwahine hoau ana, o ka manawa kupono wale no ka mea i koe. Ua awiwi ia mai no e kau i ka lele mamua aku nei, aka ua ka-ua ia hoi a loaa ona manawa hou malalo o kekahi mau kumu.
Mahope mai o ia hoeh@ mua ana a waiho pu wale ia ai, ua haalele honua mai ka Loio Kuhina Whiting i ko lakou pili, a puka hookahi aku la ma ka la 27 o Iulai, aka o na hana nae o ka oihana Ilamuku, malalo ponoi o na kue maka o ka Loio Kuhina, oia kekahi o na oihana aupuni i kikiki a i nema akea ia, mai ka lahui mawaho nei ahiki i na hoa Ahaolelo.
I ke koe ana mai he ekolu wale no Kuhina, ua hoopuka kue kanawai maoli mai la ke Kuhina Waiwai i na dala pepa $10, me ka ike ole i ke kanawai, a e ole e ao ia aku e ka Ahaolelo ua Kuhina la ua hoopau ia ke kanawai kahi e hoomana ana e hoopuku i na dala pepa $10, akahi no ke Kuhina a ike i kona hewa loa a mihi mai, a kauoha koke oia i na pepa i hoopuka ia e hoihoi awiwi mai.
Ua noho iho nei ka aina no kanakolu mau la loihi me ekolu wale no mau Kuhina me ke kue maopopo maoli i ke Kumukanawai no la hoohakahaka loihi ana. Aole oia wale, ua nele loa maoli lakou i na kahua alakai hana, aole a lakou mau hoolala hana o pale no ai i ke kulana kuhao o ka aina ma na mea pili dala, aole mau kanawai no ka hooueu a hooholo mua ana aku i ka aina. O ko lakou alahelo iloko o ka Ahaolelo, aole ku i ka mahalo ia no ka hiki ole e alakai e like me ke ano mau o na Aha Kuhina o na Aupuni Moi, ua kaili ia aku mai ko lakou mau lima aku ka lakou Bila Haawina i hoomakaukau loihi ai no ka hiki ole ke wehewehe, a ua kau wale aku ko lakou mau maka ma kahi a ka hapanui o ka hale e hio ai, alaila kokua aku la ma ke ano aha la.
Nolaila, ma ka auina la Poalua nei, Augate 30, ua lawe ia mai e ka Hon. W.C. Wilder, Lunamakaainana o ka Apana 1 o Honolulu, ka olelo hooholo e hilinai ole ana i ka Aha Kuhina o ka Moiwahine. A mahope o ka hoopaapaa ana no keia olelo hooholo mawaena o elima a me eono hora me ka hoomaha iki, ma ka hora 5:30 a hiki i ka hora 7:30, ua hooholo ia aku la ka olelo hooholo kipaku i na Kuhina i ka hora 10 o ka po e ka elua hapakolu o ka poe i kohoia.
Nolaila, ua hoihoi aku na Kuhina iloko o na lima o ka Moiwahine, a ua lawe aku ke Alii.
Ke lananei ko makou manao, e wae mai ana ka Moiwahine a hookohu i Aha Kuhina ikaika, naauao a koikoi i waena o keia anaina, i poe keonimana hiki ke hookele ia Hawaii mailoko aku o keia wa puikaika a kuhao o ke kulana o ka aina, i poe he noonoo ko lakou o alakai i ka Ahaolelo ma na hana o onou aku ai i ka aina a puka i ka malaelae. Aole i poe pipika wale a mau kahua hana ole no ko lakou hookele ana i ka aina a me ka lahui, aka, i poe kahua hana, a i hilinai hoi e ku maluna o ia mau kahua aha@le a lanakila.
He mea pono i ke Alii ka Moiwahine, e kukulu i maa no keia hope aku o Kona noho hoomalu ana, e lawe mai i na maa o kekahi mau aupuni alii kumukanawai, na ke alakai o ka aoao lanakila iloko o ka Ahaolelo e kuka me ia a e wae i Kona Aha Kuhina, no ka mea, ua lawe ia mai ko kakou Kumukanawai mai na hoopili ana aku me ko kekahi mau kanawai kumu o na aina e, a e lawe mai hoi i ka maa a ka Moiwahine kahiko noua na makahiki he kanalima kumamaono i noho hoomalu ai no ke aupuni i olelo ia “aohe napoo ana o ka la.”
Eia ka aina ke noho wale nei me ka Aha Kuhina ole mai ka po mai o ka la 30 o Augate a hiki i keia la, aka ke manaolana wale ia aku nei, e loaa ana he Aha Kuhina mamua o ka Poakahi. Eia nae o ka mea nui e nune ia nei ma ke kulanakauhale, o ka Aha Kuhina hou a me kekahi mau hoololiloli oihana aupuni e ae.
KELA A ME KEIA.
Ke hoomaikai aku nei makou i ke Alii ka Moiwahine ma ka piha ana o ke kanalima-kumamaha makahiki ma ka la 2 iho nei o keia malama, a ke kahoahoa aenei makou e hooloihi ia aku Kona ola ana, a e hoomau aku Oia i ka hoomalu ana no ka pono a me ka pomaikai o ka lahui a me ka aina. Ua lilo keia la hanau o ke Alii, i la kulaia puni la ma Honolulu nei. Ua paniku ia na hale oihana a pau, ua kahiko mai na pahu hae a me na kia moku i na kahakahana hae o na waihooluu like ole, ua ki papakolu ia na pu aloha la hanau i ka puka ana la, awakea a me ka napoo ana la, he mau heihei waapa ma ke awa o Honolulu nei mamua o ke awakea, he anaina ike alii kai paholaia ma ka Halealii mamua o ke awakea i na Luna Nui o na aupuni kuloko a kuwaho, he mau heihei moku pea a waapa ma ke awa o Ewa, he ahaaina ma ka pa alii i ka auwina la, he ahaaina na na keiki o Sana Keoki ma ka olu kohai o Manana, a he mau ahaaina e ae ma kela a me keia wahi o ke kaona, a he paikau koa ko ke ahiahi ma ke Kuea Halealii. Ua malama puni ia ka la hanau me ka maikai.
KA LULU PILIWAIWAI AKEA.
Ua lawe ia mai iloko o ka Hale Ahaolelo i kekahi la aku nei i hala, e ka Luna mai Lahaina mai, he bila e ae ana e kukulu ia ma Hawaii nei ka lulu piliwaiwai akea o ke ano o Louisiana, e haawi ana i ka pono kaokoa o ia ano piliwaiwai ia elima haole, oia he elua no na aina e a he ekolu no Honolulu nei, no ka manawa hapaha keneturia makahiki me ka palu nui e uku ai i ka makahiki, a i hookaawale ia na wahi e hoolilo ia aku ai o ua mau dala uku laikini la.
He mau makahiki aenei ke ku a me ka lawelawe ia ana o keia hana piliwaiwai ma ka mokuaina o Louisiana, Amerika Huipuia. Aka no ka ike maopopo loa ia o na ino a me na hewa o keia hana maluna o ka lehulehu i punihei i keia hana, ua hooikaika ia e kipaku i keia hana mai ka aina aku. Aka he mau makahiki ko lakou noke ana e kipukau, a akahi wale no mahope loa mai nei i hooholo ia ke kaiehu kaawale loa mai ka aina mai. No ia nele i kahi ole e ku ai, oia keia e nee mai nei e hookomo ia Hawaii iloko o ke alahele o ka hoowahawaha ia mai, a e hoolilo ia kakou i heana no na hana ino maewaewa e ulu mai ana mai keia hana piliwaiwai akea i like ke koikoi o kona hewa me ka pepehi kanaka.
He hui mana keia i kona wa e ku ana ma kela mokuaina maluna ae, no ka mea, he puka nui ko lakou i ka makahiki, a me kekahi hapa o ia puka e kipe ai lakou i na luna aupuni a me na hoa o ka Ahaolelo, a i kekahi wa he kuai maoli i na pono koho balota o ka poe kupono i ke koho. Ina aole i komo pu mai ke aupuni makua e kokua i ka hoopau ana, ina aia no ua hui la ke ku la ma Lousiana. Nolaila ina me ke puikaika ke kaawale ana mai o keia hui mai kela aupuni mokuaina mai, oki loa aku kakou he nawaliwali i ka wa e manao ai e hookaawale aku.
Ke hapai nei makou i ka leo kue i keia bila aole pono e hooholo ia keia piliwaiwai akea e hoopunana ma Hawaii nei.
KA LUNA NUI O KE PANALAAU O MOLOKAI.
He mau malama aenei ka hoolaha ia ana maloko o keia nupepa o na palapala hoohalahala i ka Luna nui o ke Panalaau ma’i lepera, no ka nui o na kue a me na hakihaki kanawai iloko o kona manawa i noho aenei ma ia kulana. O kekahi mau hoohalahala, oia ka nui o ka ona ma ke Panalaau, ke puhi okolehao, ka lawaia diana pauda akea, ka ae wale ia o kekahi poe e komo wale iloko o ke Panalaau me ka paiapaia ae ole mai ka Papa Ola aku, a me kekahi mau hoohalahala e ae.
Ke manao nei makou, aole i nele loa kekahi o keia mau hoohalahala i ka oiaio, a nolaila makou e koi nei i ka Papa Ola, he mea pono ia lakou ke huli aku i na mea ino a pau e hoolahalaha ia nei no na hana kue kanawai a ka Luna nui, a ina he oiaio ua ae wale aku oia ma ke ano makamaka e komo mai iloko o ke Panalaau ka poe aohe o lakou palapala ae mai ka Papa Ola, alaila ua ku no oia i ka hewa ma ka hana kapakahi ana e hoopunahele ai i kekahi a hoowahawaha i kekahi.
AHAOLELO O 1892
Koena mai ka aoao Ekahi.
NA HANA PAU OLE.
Heluhelu ia ka pauku 35 o ka bila 176, e pili ana i na uku makahiki o na Lunakanawai Kaapuni. Hoololi mai ke aalii Kakina, e uku ia na Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 1, i $4,000 pakahi; ko na Lunakanawai Kaapuni o na Apana Akolu a me Aha, i $3,000 pakahi; ko na Lunakanawai Kaapuni o na Apana Elua a me Elima, i $2,500 pakahi. Hooholo ia ka hoololi a me ka pauku.
Hooholo ia na pauku 36 a me 37.
Hooholo ia ka pauku 38 me ka hoololi.
Hooholo pakahi ia na pauku mai ke 39 a hiki i ke 58.
Noi mai ka Loio Kuhina hou, oiai ua pau kona noho lunahoomalu ana no ke Komite Hookolokolo, nolaila e ili aku na bila i haawi ia na ia Komite maluna o L.M.. Smith, ka hoa kahiko.
Hoopanee.
LA HANA 78, AUKAKE 30, 1891.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
Koho ka Peresidena ia L.M. Waipuilani i hoa no ke komite Hookolokolo a me ke Alii Peterson no ke komite Hoonaauao ma kahi o ke Alii Neumann, a ia L.M. Smith, i lunahoomalu no ke komite Hookolokolo.
NA HOIKE KOMITE.
Na L.M. Waipuilani o ke komite Wae no ke koi o $460 a kekahi mea o Kona no ka hana i hana ia ma na alanui o Kona, i hoike mai he koi kupono a e uku ia mai na dala ae o ka waihona o ka Papa Alanui o Kona. Apono ia.
HANA O KA LA.
Noonoo ana o ke koena aku o na pauku o ke kanawai Hooponopono hou i ka Oihana Hookolokolo.
Waiho ia na pauku 59 a hiki i ke 67 mahope, no ka hiki ole mai o ka Loio Kuhina.
Hooholo ia na pauku 72, 73 a me 74; o ka pauku 75 ua hooholo ia me ka pakui.
Hooholo ia na puaku 76, 77, 78, 79 a me 80.
Oiai e hoopaapaa ana no ka pauku 81, ua komo mai la ka Loio Kuhina, a nolaila ua hoi hou ka hale e noonoo i na pauku mai ke 59 a 67.
Hooholo ia ka pauku 59 me ka hoololi, pauku 60 holo, pauku 61 holo me ka hoololi, holo na pauku 62, 63, a me 64.
Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu ia mai ka bila e kukulu ai i ka lulu piliwaiwai o ke ano o Lousiana.
Na L.M. Pua, he olelo hooholo, e kauoha ana i ka Aha Kuhina e kipaku awiwi aku i ka Ilamuku C.R. Wilson mai ka oihana no ke kupono ole e noho ma ka oihana hanohano a hilinai ia.
Noi ka Loio Kuhina e waiho ma ka papa, no ka mea aia kekahi mea iloko o ka olelo hooholo i kupono ole no ke kamailio ia iloko o keia hale. Haule.
Hooholo ia ke noi a ka L.M. Ashford e waiho i ka olelo hooholo i hana no ka la ke pau ae ka bila i mua o ka hale.
Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina, ua oluolu i ka Moiwahine ke kakau inoa ana i na kanawai:
E hoomana ai i ke Kuhina Waiwai e uku aku i na uku luna aupuni a hiki i Sepatemaba 30.
E lele ole ai ka oili o na poe hoahu dala Banako Hale Leta.
Hoomaha ka hale a akoakoa hou i ka hora 1:30 auina la.
HALAWAI AUINA LA.
Akoakoa hou ka hale i ka hora 1:30.
Na L.M. Wilder, he olelo hooholo hilinai ole i ka Aha Kuhina no ka nele i ka naauao ole e hoeueu ai i keia wa puikaika o ke kulana dala o ka aina.
Ua kamailio mai o L.M. Wilder, aole i lawe ia mai keia olelo hooholo no ka pomaikai o kekahi kanaka hookahi, poai a aoao kalaiaina paha. Ua lawe ia mai no he olelo hooholo o keia ano hookahi mamua aku nei, a ua waiho ia ma ka papa. Ua lawe mai nei au i keia olelo hooholo i mea e hookuu ia ai kela a me keia hoa e koho e like me kona makemake. Ina ua loaa i keia Aha Kuhina ka hilinai ia e ka Hale, e ia ka wa e hoike ae ai, i ike ia aku ai ka Aha Kuhina e alakai ae ana i ka Hale e like me ka maa na ka Aha Kuhina e alakai. Ina aole o lakou hilinai ia e ka Hale, alaila ua hiki mai ka manawa e loaa ai ona Aha Kuhina hilinai ia. Ina i loaa mua ia kakou he Aha Kuhina i hilinai ia e ka Hale, a ua lawelawe lakou ma ke ano alakai no ka Hale, ina ma ke ano alakai no ka Hale, ina ua pau mua aku nei keia kau ahaolelo. Ke makemake nei au o olelo aku, aohe o’u manao kue pilikino i kekahi hoa o ka Aha Kuhina, aka ke manaoio nei au, aole i loaa ia lakou ka hilinai o keia Hale a o ka aina a pau.
Noi ke alii Cornwell, e hoopanee ka noonoo ana o ka olelo hooholo a ka Poakahi.
Kokua mai o L.M. Ashford i ka olelo hooholo ma ke haiolelo loihi no ka hoopau i ka aha kuhina a me ka noonoo koke ia.
Olelo mai ka Loio Kuhina, he ninau keia a ka Aha Kuhina e hiki ole ai ke koho, aka kamailio nae. Makemake oia e waiho aku i hoololi.
Kue mai o L.M. Ashford i ka Loio Kuhina malalo o na rula, aole e hiki i ke Kuhina ke waiho mai i hoololi.
Palepale mai ka Loi Kuhina i na olelo a ka mea mamua iho ina e hoopanee ia ka noonoo o ka olelo hooholo a Poakahi, alaila loaa ka wa e piepieie ia ai na koho ana o na hoa, aole ole e hana pela, a hooie mai aohe me iloko o ka haiolelo a L.M. Ashford e ko@o mai ai i ka Aha Kuhina e pane aku.
Kokua o R.W. Wilikoki no ka noonoo koke no i ka olelo hooholo, a kamailio ae la, hookahi wale no kanaka nana e hoohaahaa nei i ka inoa o ke aupuni, o ka Ilamuku C.B. Wilson. Aole e hoopau ana keia Aha Kuhina i ka Ilamuku, alaila ua puka mai he mau olelo pilikino i ka Moiwahine. (Ma keia wahi, ua kue mai o Nawahi i na olelo pilikino a ka Luna o Waialua. Ua uluaoa ae la ka Hale, a i ka wa i meha iho ai, ua rula mai ka Peresidena i na olelo a Wilikoki aole i kupono a ua kue i na rula.) Ua hoihoi hou aku o Wilikoki i na olelo i kue ia, a ua hoomau aku ka Luna i ke kamailio ana ma na mea i hoike ia e ke Komite Waiwai, a no na mea ino a ka Ilamuku i hana ai ka loihi o kana haiolelo ana.
Kamailio kue mai o Kaunamano i ka olelo hooholo hoopau i na Kuhina.
Pane mai ka Loio Kuhina, ua haohao oia i ke kanaka e pono e lilo i keonimana, i hoonaauao ia malalo o ka lilo o na poe hookaa auhau o ka aina, i ka hiki ole iaia ke kamailio i ka olelo hooholo me ka hoinoino ole i ko kakou Moiwahine.
Kamailio pokole iki ke Kuhina Waiwai e hoole loa ana i na noonoo no ka pakali ia o na koho ana ke waiho ia a Poakahi, a pela aku, a pela aku.
Kamailio kokua mai o Smith i ka olelo hooholo malalo o kekahi mau kumu, o kekahi oia ka lalau o ke Kuhina Waiwai i ka hoopuka ana i ka pepa aupuni $10, ka haawi ole ia ana ma ke koho o ka hana ana i pao waihona dala, aka haawi ia he $3,800 me ke koho ole ia, a huli aku ke koikoi no ke Keena Ilamuku, a pela aku, a pela aku.
Kamailio mai o Kamauoha ma ke ano e hoopanee i ka noonoo ana i ka olelo hooholo a ka Poakahi.
Kokua o Pipikane i ka hoopanee i ka olelo hooholo a Poakahi, malia o hoopau e ia ae ka Ilamuku mamua o ia wa.
Kamailio mai ke Kuhina o ko na aina e, he mea pono i na kanaka Hawaii ke noonoo pono i keia mea. Ina e waeia ae ana ona Aha Kuhina e hoopili pu ia ana na Hawaii i ka paia, a o na haole wale no ke pomaikai ana. O ko na Hawaii Palekana wale no, o ke koe o ka mana koho Aha Kuhina i ka Moiwahine, ina i ka Ahaolelo ia mana, aole loa he Hawaii e noho ana i ka Aha Kuhina, a pela aku.
Olelo mai ke Alii Kakina, ua kahaha loa oia i ke Kuhina Samuela Paka, aole oia i manao e hoopii ana ke Kuhina o ko na aina e ma ka hoouluulu ana i ka lili lahui. He mea hoohaahaahaa ino loa keia iaia ma kona ano kanaka a luna aupuni. He wahi kumu nawaliwali loa keia. Aole no na wahi dala liili a ka Aha Kuhina i hoolilo lalau ai ko’u mea e manao nei e hoopau ia lakou, aka no ko lakou lilo ole i alakai no na hana @ ka Hale. He Aha Kuhina huelo loa keia. E nana ana lakou a ma ka aoao nui o na lima, koho ae la. A pela aku a loihi.
Pane pokole hou ke Kuhina no ka lakou mau hana i keia wa a me kona hune ole no i ka mea ai, oiai ua lawa ia.
Noi o White e hoomoe ma ka papa a haule. He 12 ae a he 32 hoole.
Noi o Nawahi e hoopanee a hoole ia.
Noi ia e hoomaha a akoakoa hou i ka hora 7:30 ahiahi. Hooholo ia-
HALAWAI PO.
Akoakoa hou ka Hale i ka hora 7:33.
Kapae ia ka rula 97 o ka hale ma ka noi a ke Alii Marsden, a puhi akea ia ka paka.
Kamailio mai o R.W. Wilikoki no ke kokua no e noonoo a koho ia ka olelo hooholo.
Mahope o ka hoopaapaa ana ahiki i ka hora 10 o ka po, ua koho ka hale i ka olelo hooholo hilinai ole i ka aha kuhina a apono ia. Penei ke koho ana:
Poe ae:-Ena, Macfarlane, Peterson, Cummins, Williams, Kauhane, J.M. Horner, Hind, Hoapili, Marsden, Young, Baldwin, W.Y. Horner, Walbridge, Anderson, Thurston, G.N. Wilcox, Kano, Wilder, Pipikane, Ashford, Aki, Kauhi, R.W. Wilcox, Bush, A. Horner, Kaluna, Iosepa, Akina, Smith, a me A.S. Wilcox-31.
Poe hoole:-Berger, D.W. Pua, Cornwell, Dreier, S.K. Pua, Koahou, Kaunamano, Nahinu, Kanealii ame Edmonds-10.
Poe hookuu ia aole e koho:-Nawahi, Kamauoha, Waipuilani, Kapahu ame White-5.
Noi ke Alii Cornwell, e hoopanee a noho hou i ka Poakahi. Haule.
Hoopanee.
LA HANA 79, AUGATE 31, 1892.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
Noi o L.M. Kanealii, e koho ia i komite e hoike aku i ka Moiwahine i ka hooholo ia ana o ka olelo hooholo hilinai ole i na Kuhina.
Pane o L.M. Smith, aole ia i manao he mea kupono ia.
Kamailio mai ke alii Cornwell, ua noi ia mai oia e lawe mai i ka lono i keia hale, ua hoihoi aku na Kuhina i ko lakou mau hookohu i ka Moiwahine. E manao ana Oia e hoouna mai i elele pane i ka Hale.
Manao ke alii Kakina o ke alanui kupono, na ke poo o ka Aha Kuhikina i pau e hele aku e hoike i ka Moiwahine, e like ia me ka hana ana mai nei a Haku Salibure o Enelani.
Mahope o ke kali ana o ka hiki mai o ka elele, na hoea mai la ke Kuhina i pau Parker a hoike mai la, ua hoike ia aku i ka Moiwahine ko na Kuhina kipaku ia ana e ka Ahaolelo a na ae ke Alii e lawe aku, aka na makemake Ola e paa lakou i na oihana a loaa ko lakou mau pani.
Hoopanee.
HE WAHI MOOLELO HOOMANAO.
Ka Mea Nana i Popahi ka Bila Lulu Piliwaiwai Mua.
I ka wa (1884) e noho hookele aupuni ana o Kipikona, ua lawe ia mai iloko o ka Ahaolelo kekahi bila Kanawai e hoomana ana i ka lulu piliwaiwai, a ua hooia nui ia mai e ka poe na lakou i kukulu e loaa ana i ka poe e kokua ana e holo ua bila la na pomaikai – me ka hoopoina ole ia o na lunamakaainana. I kekahi kakahiaka, ua loaa aku maluna o na pakaukau pakahi o na Alii a me na Lunamakaainana ka palapala malalo iho, a o ka hopena oia ka pepehi ia ana:
I NA POEIKOHOIA O KA I AHUI HAWAII.
Ke noiia mai nei oukou e kau i Kanawai Hoohui no ka Lulu, a i ole ia, no ka hooponopono ana i ka pili waiwai.
Heaha keia mau Lulu, a heaha ka lakou hana?
E lawe ana lakou i na puu dala liilii mai ke tausani mai, e haawi aku i mau puu dala nui no ka poe kakaikahi.
E ohi ana lakou mai ka poe ilihune a haawi aku na ka poe waiwai.
E paipai ana lakou e hoohoihoi ma na ano hana pono ole, mai na Agena i hilinai ia a hiki i na kau wa o na hale noho. O na Pake a pau i hanau ia, he poe pili waiwai lakou, a e wikiwiki auanei lakou e aihue i ka hapaha dala mai kona haku hana mai mamua o kona hele wale me ka loaa ole o na palapala lulu.
Ma na aina kahiko o Europa, mahope o ka hoomaa ia anano elua a ekolu keneturia, ua papa maoli ia ka hana lulu ma ke Kanawai, oiai oia kekahi mau anoano o ka ino. Ma Amerika Huipuia, ua hookapu maoli ia ka hana lulu ma na mokuaina a pau, koe wale no paha elua mokuaina. Ma Enelani, he hoopai ia ka nupepa e hoolaha ana i ka lulu he $250. Ua kokoke e nalowale loa ka lulu o keia ano, koe wale no ma Cuba, Louisiana, a me kekahi mau mokuaina liilii iho. A o kekahi mau mokuaian liilii iho. A o keia nae ka mea e noi ia mai nei oukou e hookomo mai iloko o keia Paemoku, kahi i keia ai he hana Kanawai ole, aka mahope mai nei ua kau maoli ia he Kanawai no ka aina nei.
E NA ‘LII A ME KA POEIKOHOIA!
Ke poloai ia mai nei oukou e kukulu i hale oihana lulu, ka mea i kipaku ia mai na papalina aku o na aina i hoomalu maikai ia ma na aina puni ole a i elua, no kona ino.
Owai ka poe e pomaikai ana? O ka poe wale no e huki ana i na uku makahiki koikoi, a me na wahi mea unuhi palapala lulu kakaikahi, oia hoi ka poe waiwai mua hiki ke kuai i na palapala a nui, no ka mea, he 999 palapala e nele ana mailoko mai o 1,000.
E KA POEIKOHOIA O HAWAII!
Ua hiki ia oukou wale iho no ke hoohaka i keia a lilo i mea ole.
E na Poe ku i ke Koho Balota o Hawaii! Kahea ia aku na Lunamakaainana a oukou e malama i ka lakou hana, a e hoopakele i ka Aina mai keia kumu ino mai.
Ka Uilani Hapauea.
“O Emepera Uilama,” wahi a ke keikialii Bisimaka i olelo ae ai, he oiaio aole oia he loea kalai olelo kaulana a akamai, aka, he kanaka oia o ka noonoo kanaka makua a noonoo kaulike, aole he hana ana i makemake ai e hooko ia ke ole oia e launa kuku mua me hookahi a i ole elua paha o kona aha kuhina. He kanaka keonimana no hoi oia ma na ano a pau. Ua hoopili paa ia ko’u manao nona. He kanaka maikai ka Emepera Ferederika, malia paha he kanaka oia i hapa mai ka ikaika o kona kino, aka, he Emepera oia i ona ia me na noonoo maikai a akahai a kupaa. He nui kona akamai ma ke kaka pahikaua pokopoko.”
Na Karaima ma Ladana.
Ua hoike ae o Sir Edmond du Cane, he loio lawelawe ma na hihia karaima, aia he 85,250 ka nui o na hihia karaima i ike mau ia e na makai o Ladana iloko o ka makahiki 1864, a iloko o ka makahiki 1890 ua emi iho ka nui o na hihi karaima a i ke 52,000. Ua olelo ae oia ua hiki loa ke hoopau ia na hihia o na ano karaima like ole ina e hoopuehu liilii ia ma na lewa nuu keia mea he ona. Ua olelo hou ae oia penei: “Ina o na launa mau i ike ia he alahele ia e alako aku ana i na kanaka e hana i kekahi hana karaima, alaila, o na launa ana ma na papakaukau pili dala kekahi o na kumu ino nana i hoohua mai i kekahi mau hana karaima lehulehu.”
Ua unuhi aku ma ka la 1 o Sepatemaba o Mr. John H. Paty mai kona noho lala ana no ka hui o ka Banako o Bihopa Ma, a ua koe iho la he elua wale no lala, oia o C.R. Bihopa a me S.M. Damon, a e hoomau aku ana laua i ka lawelawe hana ana malalo o ka inoa hui mua.
O na make o Honolulu nei no ka malama o Augate, he 33 Hawaii, 9 Pake, 3 Pukiki, 3 Iapana, a me 2 Amerika. Huina 50. Mailoko mai o keia heluna, he 33 kane a he 17 wahine. He 15 o keia huina i make lapaau ole ia. Aole anei keia he hana naaupo maoli ka nui loa o na make lapaau ole ia?
Ua hoohanohano ia aku he umi o na keiki puhi ohe e ke Alii ka Moiwahine me ke kea hoohanohano o ka Naita Komapaniona o ke Kala@ o Hawaii, oia o D.K. Naone, S. Kamanao, J. Kuamoo, D. Kau, W. Aylett, R. Kapua, L. Pio, M. Kaulua, J. Pohina a me V. Keawe, ma ke kakahiaka nui Poalima nei.
Na Mahimahi o ka Moana.
Mamuli o ka hoemi ia ana mai o na la holo mawaena o kekahi awa kumoku a me kekahi ma ka moana iloko o keia mau la mai nei ma na aina e, ua ia mea i hookomo ka manao iloko o kekahi poe, aole no e loihi ka manawa i koe a e hoemi ia mai no na la holo mai kekahi awa a i kekahi awa iloko o na la he 4 wale no. Ua olelo ae ke Komodoa o na au mokuahi o ka laina Kanada i kona wa i hiki hope ae nei ma Nu Ioka, o na mokuahi e kapili hou ia nei no kona laina hooholo mokuahi, ua manao ia, a ua manao pu oia, ua hiki ia lakou ke holo mai Enelani a Nu Ioka iloko o eha wale no la. O kekahi o keia mau mokuahi e makaukau ana a e hookuu ia ana iloko o ke kai ma na la mua o keia mahina, a o kekahi e makaukau ana ma na la hope. Malalo iho ko lakou nui o ka mokuahi Kahikina Nui, a o na mikini hoonee o ua mokuahi la e ano e ana ko lakou mau hana ana mai na mikini e hoohana hou, ua hoomaoe wale ae no ka mea nana e kapili ua mau mokuahi la me kona hoao ole ana nae e hoakaka lea i ke ano o ua hana hou la, ua hiki i keia mau mokuahi ke holo, a ua hiki no hoi i na ohua ke kau maluna o lakou a haalele ia Nu Ioka i ka Poaono a e ike no lakou i ka aina ma ka po o ka Poakolu a i ole kakahiaka nui o ka Poaha. O Ingesola, he eneginia nana i huli mai nei a loaa he mikini pao pohaku maikai loa a ke ku nei kana mikini ma ka papa ekahi i kela wa, ua lauahea ia na kamakamailio ana mawaena o na kanaka kuleana nui maloko o na laina mokuahi, ua hana mai nei oia he mea e hiki ai ke hoopau ia ka wela ikaika o na hao mikini ku’e a me ka hoemi pu ana i ke olo ikaika ana o kekahi hao me kekahi. Ua nui no hoi na olelo i kamailio ia e olelo ana e hookomo ia ana kekahi o keia mau hana ano hou maloko o na mikini hoonee o ka mokuahi kulanakauhale o Parisa, a ua manao no hoi kekahi poe, ua hana ia keia mau hana ano hou maloko o kona mau mikini e laa na kelepa holo loa i holo ia eia mai kekahi awa a i kekahi. A e like iho ia me keia e nune ia la mawaena o na poai o ka poe hooholo laina mokuahi, ua manao wale ia ua like keia ano hana hou me ke kulana o ka mea honee holo o na kaa hehihehi wawae.
Hoolaha Hou.
OLELO HOOLAHA.
O MAKOU O KA EKALESIA O KAUMAKApili, ma o ko makou Kahu Ekalesia la, ke hoike aku nei i ko makou mau makamaka a pau, e hoopuka ana makou i mau pepa noi dala, a e ike mai oukou i ko oukou mau komite me ke aloha.
J. WAIAMAU, Kahu Ekalesia.
Honolulu, Augate 22, 1892. 2405-1t.
HOOLAHA!
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke hoike aku nei i ua poe a pua i aie mai ma ko’u halekuai ma Hilo, Hawaii, e pono e hookaa koke mai i ko lakou mau aie mua maloko o na mahina ekolu mai keia la aku; a e oluolu ia ana no, na poe e hookaa pau mai ana ia mau aie, e aie hou mai.
O na waiwai o ko’u halekuai ma keia mua aku, e kuai ia aku no ma ke kumukuai oluolu, a makepono no hoi, a e hoopiha ia no hoi me na waiwai ano hou loa i oi ae mamua o ko na au i hala aku, a he emi iho na kumukuai ma ke dala kuike.
Owau no me ke aloha, C.Y. AIONA.
Hilo, Hawaii, Aug. 26, 1892. 2405-9t
Hoolaha a na Luna Hooko Kauoha.
O KA POE A PUA HE MAU KOINA KO LAkou i ka waiwai o John H. Wood, i make me ke kauoha o Honolulu, Oahu, ke kauoha ia aku nei lakou e waiho mai me na hooia kupono, i na mea nona na inoa malalo iho maloko mai o na malama eono mai keia la aku, a ina aole e waiho ia mai na koina iloko o ia manawa, e hoole mau loa ia kau no. A o ka poe a pau i aie i ka mea i make, ke kauoha ia aku nei lakou e hookaa koke mai i na mea nona na inoa malalo iho.
ALFRED S. HARTWELL, HENRY WATERHOUSE, Na Luna Hooko Kauoha o ka Palapala Kauoha o John H. Wood i make.
Honolulu, K.H.P.A. Aug. 30, 1892.
(2405-4t)
Hoolaha a ke Komisina Wai.
UA WAIHO IA MAI HE HOOHALAHALA imua o’u e Claus Spreckles a me kekahi poe e ae, ua poe hoohalahala, e kue ana ia Wailuku Sugar Co., he hui i kukulu ia malalo o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, poe pale, e olelo ana ua kapili kue kanawai iho ka poe pale i mano ma ke kahawai o Wailuku ma ke awawa o Iao, ma ka Apana o Wailuku, Maui, ma kahi kokoke i ke kuleana o Manienie, a hookahe kue kanawai aku la i ka wai mai ke kahawai aku i olelo ia ae la ma kela wahi, a ua hoomahuahua ae i ka mano e hoolako ana ia Kalani auwai, a kapili hou iho ia i mano hou e hoolako ai i ua auwai la, a hoomahuahua hou ae i ua auwai la, lawe aku la i ka wai iloko o ua auwai la a oi aku mamu a o kona kuleana, e lawe ana hoi i ka wai ma na hora i kuleana ole a maluna hoi o ka aina aohe pono wai, a kapili kue kanawai iho la i hawai mai Kalani auwai mai maluna aku o ke kahawai a hiki ma ka aoao hema, e lawe ana i ka wai ma keia hawai aku no ka aina aohe pono wai, e lawe ana hoi i ka wai ma na manawa a ma ka nui kue i kona pono iloko o Kama auwai, he auwai e holo ana mai ua kahawai la a hookahe i ka wai maluna o ka aiua pono wai ole.
S.E. KAIUE, Komisina no na Ala Liilii a me na Pono Wai no ka Apana o Wailuku, Maui. 2405-2t
Hoolaha Hooko o ka Moraki.
I KuLIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia i ka la 7 o Ianuari, 1882, e J.N. PAIKULI, i ike ia ma kekahi inoa e ae o J.N. Nahili a me Kaeahoa, kana wahine, o Waikane, Koolaupoko, mokupuni o Oahu, ia Alexander J. Cartwright, o Honolulu, Oahu, i hope ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 70, a ma na aoao 411 a me 412. Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na me a pau, ke makemake nei na mea nona na inoa malalo iho e hooko aku i ka moraki, no ka uhaki ia o ka aelike: oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee.
Ke hoike hou ia aku nei ka lohe, mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka ia aku o keia hoolaha ana, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ka waiwai i pa@ maloko o ua moraki ia, ma ke kulanakauhale o Honolulu, mokupuni o Oahu, ke hiki aku i ka POALUA, la 27 o Sepatemaba 18@@, ma ka hora 12 awakea o ia la, ma ka Hale Kudala o J@ F. Morgan.
No na mea i koe ninau ia BRUCE CARTWRIGHT, A J.CARTWRIGHT.
Na Luna Hooko Kauoha a me na Kahu o ika waiwai o A.J. Cartwright, a i ole ia C@ Brown, Loio.
O na waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia:
- Kela Apana aian e waiho la ma Alapii, Waialua, mokupuni o Oahy, a ola ka aina i kuhikuhiia ma ka Palapala Sila Nui Helu @08. Kuleana Helu 2334.
- Kela mau apana aina a pane waiho ia ma Hakipuu. Koolaupoko, Oahu, a i kuhikuhi pono ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1130, Kuleana Helu 5043.
- O na pono a pua, na pomaikai a me ke kuleana o J.N. Paikuli, oia hoi ka 1-29 i mahele o@ ia iloko o ke Ahapuaa o Waikane e waiho la ma Koolaupoko mamua aenei, a i kuhikuhi pono ia ma ka Palapala Sila Nui-, Kuleana Helu -.
- A me kela apana aina a pau e waiho ia ma Hakipuu, Koolaupoko mamua ae nei, a i kuhikuhi pono ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 2@. Kuleana Helu 10@. 2405-4t
Hoolaha Hou.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI @[entire right side of final column blacked out, will be replaced with @ symbol]. Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka @ MANUEL FLORES, o Waikapu, Maui, i @.
Maka heluhelu a me ka waiho ana ma @ Palapala Noi a me ka Papa Hoike o @ Souza, Luna Hooponopono o ka Waiwai @ Manuel Flores no Waikapu, Maui, i make @ ana e apono ia na hoolilo he $-----, a @ ana o na mea i loaa mai ia ia he $----, @ ana e nana a apono ia keia mau mea, a @ he ia e mahele i na waiwai e waiho @ kona lima i na mea i kuleana malaila, a @ kuu ana iaia a me kona mau hope mai ka@ noho ana ma ia ano.
Ua kauoha ia o ika Poaono, ka la 24 o @maba, M.M. 1892, am ka hora umi o kakahiaka @ imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena @ Hale Hookolokolo, ma Wailuku, oia Ka@ ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana @ noi la, a me na Papa Hoike i olelo ia, a o @ a pua i pili malaila e hele mai a e ho@ kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae oia @ ua noi la, a malaila e hoike mai ai na @ na mea i kuleana maloko o ka waiwai i @.
Kakau ia ma Wailuku, Maui ko Hawaii Pae Aina, Aug. 27, M.H 1892.
A.N. KEPOIKA@ Lunakanawai Kaapuni Apana @
(2408-4t)
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI @ Kaupuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o WAEA KAMOKUKAA @ (k), no Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a a ua waiho ia ka palapala @ a Mele Keanu, ika Luna Hooponopono @ waiwai o Waea Kamokukaa (k), o Hilo, Hawaii @ i make, e noi ana e hoopono ia ka@ hope, a e hooholo ia ka waiwai i na hoo@ e hookuu akau ia ia me kona hope ma ka @ nolaila, ua kauoha ia na me a pau i @ POAONO, oia ka la mua o Okakoba, M.@ i ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hoo@ ma Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka m@ koho ia no ka hoolohe aku i ua nei la @ mea kue ke hoike la.
F.S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, Hilo, Hawaii, Aug. 13, 1892.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI @ Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, Ma ka waiwai o LUIKA MAIKAI @ Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala @ a Makaleka Robinson, no Hilo, Hawaii @ ana e hooponopono ia ka waiwai o Lu@ @ kai (w), no P@, Hilo, Hawaii, i make @ ole, a e hoonolo aku iaia i Luna Hooponopono ia waiwai; nolaila, ua kauoha ia na @ pau i pili o ka POAONO, oia ka la mua @toba, M.H. 1892 i ka hora umi o kakahiaka @ ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oi@ a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe @ ua noi la me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYNMAN @
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, H. @
Hilo, Hawaii, Aug. 15, 1892. 2@-@
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono @ wai. Ma ka hana o ka waiwai o KAPIK@ @ONE, o Honolulu, Oahu, i make kauoha ol@.
Ma ka heluhelu me ika waiho ana mai o @ a me ka papa helu hoike a Aiakema R. N@ Luna Hooponopono o ka waiwai o Kapik@ @one o Honolulu, Oahu, i make, e noi @ apono ia na hoolilo he $5,360. 72, e nan@ apono ia keia mau mea, a e kauoha ia e m@ i na waiwai e paa nei ma kona lima i ka @ kuleana, a e hookuu ia oia a me kona mua @ mai ka noho lunahooponopono waiwai @.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei, o ka POAKAHI @ la 5 o Okatoba, A.D. 1892, hora 10 A.M. @ Keena o ka Hale Hookolokolo ma Alii @ Hale. Honolulu, oia kahi a me ka man@ koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ka a @ papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i ku@ malaila e hele mai ai a hoike @, he ku @ ke aha la e ae ole ia ia, a e hoike pu ma@ poe i kuleana ma ia waiwai.
Kakau ia ma Honolulu, K.H.P.A.i @ 29 o Augate, A. D. 1892.
Na ka Aha: GEO. LUCAS, @ 2405-3t Hope Kakauolelo Al@.
AHA KAAPUNI APANA EHA, O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono @ wai. Ma ka waiwai o HARRIETA PAA@ make. Imua o ka Luna kanawai Kaapuni @ ke Keena.
No ka mea, ma ka la 19 o Augate, M.H. @ ua waihoia mai imua o ka Aha, Kekahi pala@ i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Harriet Paa (w) o Koloa, Kauai, i make aku la, a m@ Palapala Hoopii e noi ana e hooiaio la keia palapala kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala @ Hooko no R K Ainaiki, ua waiho ia mai e @.
Nolaila, ua kauoha ia o ka POAKAHI, oi la 19 Sepatemaba M.H. 1892, ma ka ho@ a.m., ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, mau @ loa, Kauai, oia ka la me ka hora e hoolaio@ ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia @ ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana @ Palapala Kauoha a me ka hoopuka ana @ Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia e hoolaha no ia mea @ pule ekolu iloko o ke KUOKOA, he nupepa i @ a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii @ Aina, Augate, 19, 1892. JACOB HARDY.
2404-3t Lunakana wai Kaapuni Apana @
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI AINA @. Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai Ma ka hana o ka waiwai o WONG FOON (pake) no Makawao. M@ make kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o @ palapala noi a Ah Po liilii (eh) e hoike ana @ make kauoha ole o Wong Foon (pake) no Makawao, Maui, ma Makawao, Maui i ka la 6 o Novemaba, 1892, a e noi ana e hoopuka ia @ Palapala Hookohu Lunahooponopono Wal@ ia Ah Po liilii (eh) no Omaopio, Kula, Maui.
Ua kauohaia o ka POAHA, ka la 15 o SEPATEMABA, M.H. 1892, ma ka hora umi o kakahiaka @ oia kahi a me ka manawa a ma ia wahi no @ hele mai ai na mea a pua i pili e hoike mai i @ kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai @ noi la. A o keia kauoha e hoolahaia ma na oi@ @ Enelani a me Hawaii, i ekolu pule maloko o Hawaiian Gazette a me KUOKOA he mau Nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Wailuku, Maui, Ko Hawaii Pae Aina, Augate 9, 1892.
A.N. KEPOIKAI, 2403-3t Lunakanawai Kaapuni Apana Elua @.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA @. Elua o ko Hawaii Pae AIna. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai @ KAILIANU (k) a me KEKAI (w) o Kula, Maui, i make.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o @ palapala noi a me ka papa hoike a J. Wagner @ me Kaniho Wagner na Lunahooponopono o ka waiwai o Kailinau (k) a me Kekai (w) no Kula, Maui, i make, e noi ana e apono ia @ hoolilo he $584.58, a e hoike ana o na mea i l@ mai iaia he $573.83, a e noi ana e nana a apono ia keia mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho aba ina ko laua lima in na @ i kuleana malaila, a e hookuu ana ia laua a me ko laua mau hope mai ko lakou noho ana ma la ano.
Ua kanohaia o ka POAHA ka la 15 o SEPATEMABA, M.H. 1892, ma ka Hale Hookolokolo, ma Makawao, Maui, oia kahi me ka manawa i kohoia @ no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila @ hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu @ ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila o hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana ma loko o ka waiwai i oleloia. A o keia @ e hoolahaia ma ka olelo Enelani a me Hawaii @ e pai ia maloko o ka Hawaiian Gazette a @ KUOKOA he mau nupepa i pai a hoolahalaha ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Wailuku, Maui, Ko Hawaii Pae Aina, Augate 9, M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI, 2403-3t Lunakanawai Kaapuni Apana Elua @.
I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE o ko Hawaii Pae Aina. GEORGE TILIBATI (w) kue ia CHARLES SEWARD. Hoopii o@ mare.
LILIUOKALANI: Ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae AIna, Moi.
I ka ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope-Me ka mahalo.
Ke kauohaia aku nei oe e kii ia Charles Seward mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o ka la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia @ o kela, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekei i olelo ia ma ke kau o ua Aha la e malamaia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 4 o IULAI e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a George Tilibati mea hoopii e like me ka mea i hoakakaia iloko o kana palapala @ hoopii i pakui ia.
A e hoihoi mai i ka palapala ku me ka hoike piha o kau mau hana n ia mea.
Ikea ka Mea Hanohano A.F. Ju@ Lunakanawai Nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, i keia la 13 o Iune, 1892. (Sila)
Ke hoike noi au o ka mea maluna ae he kope oiaio no ia o ka palapala ma ia hihia, a ua kakuoha ua Aha ia e hoolahaia ia mea a e hoopanee la ka hihia a ke kau o Okatoba e hiki mai ana.
Kakauia ma Honolulu, Iulai 30, 1892.
F. WUNDENBERG, 2401-6t Hope Kakauolelo.
Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.
O WAU O KA MEA NONA A KA INOA MALALO iho ke kauoha ia aku nei na mea a pau ma ka waiwai o D.W. Kalua (k), no Kawainui, Hilo, Hawaii, i make kanoha ole, ina he mau koina ka oukou i na waiwai ia e waiho mau mai maloko o na mahina eono ma ko’u lima mai kela ia kau, a i ole e hoole ia, aina hoi ke p@ ia nei kekahi waiwai ma ko oukou lime e hoihoi ia mai i ko’u lima maloko o eono mahina.
D. KAMAI, Luna Hooponopono Waiwai o D.W. Kalua.
Hilo, Aug. 23, 1892. 2405-4t.