Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 24, 11 Iune 1892 — Page 1
| This text was transcribed by: | Michael Luna |
| This work is dedicated to: | Kumu Emma's Hawaiian Language II class |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XXXI. HELU 24. HONOLULU, POAONO, IUNE 11, 1892. NA HELU A PAU, 2393
Hoolaha Loio
ANTONE ROSA,
@AKONI.,
L@ Kokua ma ke Kanawai@
Luna@ HOOIAIO PALAPALA
@ ma Alanui Kaahumanu
2331 11@
NELLIE M. LOWREY,
NOTARI@ no lia LEHULEHU
A He
L@ H@ PALAPALA A ME NA
PALAPALA HOOHIKI.
Keena Hana me W. R. Kakela, Loio, ma ka aoao makai o ka Hale Leta, Honolulu. 2331
Cecil Brown,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai N@ A@ HOOIAIO PALAPALA NO KA MOKUPUNI O OAHU. Keena@ Hana@ Ma Alanui Kalepa. 2331
E.G HITCHCOCK,
(AIKUE HIKIKOKI.)!@
Loio a Kokua ma na mea a pau @ pili ana ma ke Kaanawai. E O@HA NO NA BILA AI@E ME KA AWIWI HILO, HAWAII. 2331
GEORGE P. KAMAUOHA, Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
Notari no ka Lehulehu. Luna@ Haawi Palapala Ae Mare. No Kohala Akau, Hawaii.
A HE
MEA ANA AINA.
E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii. 2331
W.R. KAKELA, Loio a he Kokua ma ke Kanawai. HE LUNA HOOIAIO PALAPALA. 2331
WILLIAM C. ACHI, Loio a he Kokua ma ke Kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni. He Notari no ka Lehulehu a Boroka no na WaiWai Paa. Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu. 2331
JAMES M. MONSARRAT, (@MAUNAKEA. Loio a he Kokua ma ke Kanawai. HE LUNA HOOIAIO PALAPALA. E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala @oolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka @noaie ma ka moraki ma ua Waiwai Paa. Keena Hana: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanui Kalepa. 2331
WILDER & CO., (WAILA MA.)
Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale. Kihi o Alanui Moiwahine me Papa. 2337 q
KO BIHOPA MA, BANAKO MALAMA DALA
E LAWE NO MAKOU I NA DALA HOOMOE ma ka haole ana ma ko makou Banako Malama Dala malao o keia mau kumu:lua e hoomoe mai ke kanaka hookahi i na @ala Elima Haneri, e uku no makou i ka uku @ee ma ka Elima Hapahaneri o ka makahiki, mai@ ka wa aku o ka lawe ia ana mai o ke dala, @ waiho ia ke dala hoomoe i ekolu mahina, a @ waihola paha ke dala a hala na malama @ i ka wa e hooponopono ia ai na helu. Aole uku panee e helu ia maluna o na dala ha@a no na la elua paha o ka mahina. Aole uku panee e uku ia i na dala e lawe ia @ maloko o ekolu mahin mai ka wa aku o ka @moe ia ana mai. He 80 la mamua ae o ka unuhi ana aku o kekahi kanaka i kana mau dala, e hoike e mai i ka BANAKO, a e luwe pu ia mai ka buke dala i @ wa e kikoo ai. Aole dala e uku ia, aia walo no ma ke kikoo a ka mea uana i hoomoe mai i ke dala me ka @ we pu mai i ka buke hoahu dala. @ ka la mua o Sopatomaba o kela a me keia makahiki e hooponopono ia ai ma helu o na @ a pau, a o na uku paneo i uku ole ia ma mua o na puu dala a pau e waiho ana me ke @ ole ia, e helu ia ma ka aoao o ka mea @ dala mai i hala ua malama ekolu, a ma @ wa aku e hui ia me ke kumupaa mua, O na puu dala haomoe mai maluna o elima @ dala, e lawe ia no mamuli o ka aelike @ ana. E hamama ana ke Banako ma na la a pau o @, koe na la Sabati a me na la @.
BIHOPA MA.
Honolulu, Isu. 2337-@
J.T. WATERHOUSE,
(WALAKAHAUKI.)
Halekuai o na Lole Nani Panio!
@LAKOHAO.
Na Lako Hana Makiho,
A PELA AKU H@ NUI WAL@.
Alanui Moiwahine, .. Honolulu.
2357-q
ALLEN & ROBINSON,
NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa no ma ka UWAPO o PAKAKA, Honolulu, make kumukuai make pono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e kukulu hale. E kipa ma a e ike kumaka. 2357-q
ALEKANEDERO
KE AHIKANANA
O HELENE.
Ke Kao Huluhulu i Wananaia e Daniela.
HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI O KE KOA A ME KA WIWO OLE O KELA AU KAHIKO O HELENE.
MAHOPE IHO O KA MAKE ana o Pilipo, ka luaui makuakane ponoi o Alekanedero i ka 336 makahiki mamua o Kristo, ua noho ae la oia ma ka nohoalii o kona makuakane i ka 19 o kona mau makahiki. He wiwo ole me ke koa kona kulana, he puniu hoi kona I piha i ka uwila o ka naauao.
Mamua iho o kona pii ana ae ma ka nohoalii, ua kau ae la oia ma luna o kona lio kaua a holo aku la iwaena o kona lahuikanaka e kukala ana me ka leo nui e hoolohe na kanaka a pau i kona leo, e hoeueu ana hoi i kona lahuikanaka e noho me ka makaukau.
I ka wa i poha aku ai o keia mau olelo iloko o ka pahukani o kela a me keia kanaka Helene oiaio, ua hooho mai la lakou a pau,- " E ola ka Moi opio, a e hoopakele ia Helene me na mea kaua. Elawe no makou i na mea kaua a kue aku i ka enemi i ka wa e loaa mai ai ke kauoha ma ia oe mai e ko makou Moi."
O na lahui Taresiana, Kelesiana a me ka lahui Ileriana e noho ana ma Helene ia wa, ua pioo ae la lakou me ka weliweli nui, a iloko o ko lakou nanea nui ua pau iho la lakou i ka hopu pio ia no ko lakou kakoo ole ana ia Pilipo, a noho hamau iho la lakou i ko Alekanedero au o ka nohoalii ana.
I ka wa i make ai o pilipo, ua holo awiwi aku la ka lono a puni o Helene me he makani puahiohio la, a hala loa aku i kekahi mau wahi okoa aku. Ma ia wa, ua ala kue mai la ka lahui Tibana a pepehi iho la ke Kiaaina o Masedonia, a hoopuni ae la i ke kulanakauhale o Kadimeia me na pualikoa he nui.
Iloko o na la he umikumamaha mahope in o ko lakou hoopuni ana i ua kulanakauhale la, ua hoea aku la o Alekanedero me kona pualikaua nui i ua kulanakauhale la a luku aku la me ka weliweli i na poe kipi a koe na mamo a Pinedara, ka ohana hoi o ke kahuna nui a me ka lahui Masedonia. Ua kuai lilo aku oia i na pio me he kauwa kuapaa la.
Haalele iho la ola me kona pualikoa nona ka nui he 35,000 o na koa kaualio a me na poe helewawae a maki aku la malalo o Anetipata. Aohe mea nana i kue mai iaia i kona hoea ana aku ma kela aoao o Hesepona, pela ola i nee malie aku ai me kona pualikaua a hiki i Kalanika, he muliwai e kahe ana mai ke kuahiwi mai o Ida.
Aia ma kekahi kapa o ua muliwai la e hoomoana ana he mau tausani o na koa Peresia me ko lakou mau alakai kiaaina. Hooholo iho la o Alekanedero i kona manao e lele kaua koke aku maluna o na koa Peresia, aka ua kuemi hope kona mau koa. Nolaila, me ka hookaulua ole iho ua holo aku la oia mamua o kona pualikaua lio a au iloko o ka muliwai me ka puhi ana ae i kana o-le, a ia wa i holo like aku ai na pualikoa kaua lio a me na koa helewawae a hookahi ka hele like ana iloko o ka wai.
A mamua o kona kau ana aku me kona pualikaua ma kela kapa o ka muliwai, ua halawai koke iho la lakou me na enemi a hooili ia iho la kekahi kaua hahana ia manawa, e koele ana na pahikaua, e hou ana na ihe a e pale ana no hoi kela a me keia me keia me ka eleu, a iloko o ia wa hahana o ke kaua ua kau aku la o Alekanedero me kona lio kaua ma kela aoao o ka muliwai, a ke haawwi la oia i ka elele ahailono ole a ka make maluna o kona mau enemi me ka weliweli nui, alaila, huli mai la oia a pane mai la i kona mau koa me keiamau olelo hoolana mauao,
"Imua e aʻu mau keiki! E hookaika! Emoni i ke koko!"
Emoole ua auhee aku la na koa Peresia me ka holo mama ana no ka hoopakele i ko lakou mau ola iho. Holo ae la o Alekanedero mamua o kona pualikaua a hooho ae la me ka leo nui, ua lanakila kakou! He 35 koa hele wawae i make a me @5 koa kaua lio o na Heleke.
O ka lanakila hiwahiwa i loaa ia Alekanedanero me keia hooili kaua ana, he mea ia nana i hoopii pa-umi ae i na manao koa a me ka wiwo iaia ka mana o ka noho lanakila ana maluna o Peresia a puni.
Ma ka elua o ka manawa o ka hoonee kaua ana o Alekanedero, ua maki aku oia ma na alanui haiki o Silisia, kahi ana i manao ai e halawai pu aku aku ana oia me ka Moi Darlu ma ke Kaikuono o Isusa. Aka nae, mamua o kona hoea ana aku me kona mau koa ua mahuka e iho la o Dariu a holo pee aku la ma na ala o@wi i kupono no ka mea hookahi wale no. Mamuli o kona pee ana i pakele kona ola, ua hiki ole i kona mau koa ke kaua kue aku i na koa o Alekanedero ke kao huluhulu o Helene. Ua lukuia lakou e na koa Helene me ka mainoino. O na koa Helene iloko o ko Dariu puali koa i nui hewahewa ka waiwai, aia lakou ke paio ia me he wahine hookohi keiki la no ka make a me ke ola, aka aole loa lakou i pakele mai ka make weliweli aku. Ua haawi pio mai kekahi poe aua mahuka aku kekahi poe. Ua haalele iho o Dariu ma kona kahua hoomoana i kona luaui makuahine, kana wahine, nakaikamahine a me ke keikikane ai waiu no ko Alekanedero aloha iho a hoopakele ae mai ka make mai.
Ua uhaiaholo aku o Alekanedero mahope o ko Dariu mau koa a hopu pio ia iho la ke kaa kaua a me ko ke alii mau pono a pau, a hoihoi ia aku la ma ke kahua hoomoana. I ka manawa i hoea aku ai o keia mau pono o ka Moi Dariu, manao iho la na kaikamahine ua pepehi ia ko lakou makuakane e Alekanedero. Aka, ua kuhihewa kela manao o lakou. Mahope iho o ka nalo ana aku o kela mau hana hookahe koko ua hele mai la o Alekanedero e ike i ka ohana o ka Moi Dariu, a me na manao kuhihewa iloko o lakou, uwe ha'uha'u aku la lakou imua on a no ka make ana o Dariu, a noi aku la e hoihoi ia ke kino make o Dariu i ko lakou aina. Hoakaka aku @la o Alekanedero i na mea a pau e pili ana ia Dariu imua o kona ohana, a moe mai la lakou malalo o kona mau kapuai e noi ana i kona lokomaikai e kala aku ia lakou. Pela no hoi ka luaui makuahine o Dariu i kukuli iho ai imua o Alekanedero a mihi aku la me ka walania "ua hewa makou, e kala mai."
"Aole oukou i hewa," wahi a Alekanedero i pane aku ai, "aole hoi na keia Alekanedero oukou e hoopai aku, aka na kekahi Alekanedero okoa aku."
Ua waihoia aku na waiwai a pau o Dariu ma Damaseko, a aia no hoi ka lehulehu o na wahine a kekahi poe alii i pau i ka make malaila kahi i noho ai. Mamuli o ka loaa ana mai o ka lono ia Alekanedero aia i Damaseko kekahi poe kahi i noho ai, oia na poe i mahuka i ka wa e hoouka ia ana ke kaua me ko lakou mau waiwai, ua hoouna koke aku la oia i kekahi o kona mau alihikaua e hele e hoopuni ia Damaseko a e lawe pio mai i na waiwai a pau. Ua hele aku o Pamenio me na koa a hoopuni ae la i na waiwai a pau o ke kiaaina me ka hookahe ole ia o ke koko.
[Aole i pau.]
AHAOLELO O 1892
[Koena La Hana Eha.]
Na ke alii Marsden, he hoolaha e lawe mai ana ia i bila e ae ia ai ka Hui Kukui Uwila e kukulu i na pou a hoomoe i na uwea no ka hoolawaana i ke kalanakauhale.
Ma ka ae ia ana, ua heluhelu mua mai o L.M. Kamauoha i kana bila e hoopau loa ai @ ke kanawai o 1888 e pili ana i ka hookaawale i na ma'i lepera. Haawi ia i ke Komite Malama Ola.
Hoolaha mai ke Kuhina Parker he bila e hoomau aku ai i ka uku ana i na lilo o ka puali puhi ohe, na have a me na kipu aloha ma Aperila 1 mai a hiki i ka wa e holo ai ka Bila Haawina.
Ninau o L.M. Nawahi ma ka olelo hooholo i ke Kuhina Waiwai i ka mahelehele ia an o ka $ 1,000.000 Hawaii. Pane ke Kuhina, he $500.000 ma ke dala paa, $350.000 ma ka hapalua, $125.00 ma ka hapaha a me $25, 000 ma ke dime.
Hoolaha mai ke Kuhia Waiwai he bila e dute ai i na pepa hahau paani, a ma ka ae ia ana mai ua heluhelu mua ia mai a waiho ia malalo o na rula.
Hoolaha mai o L.M. Bush he bila e hoopau ai i ka Banako Hale Leta Na ke Alii Cornwell, he hoolaha e hoololi i ke kanawai o na lio kea, Pauku 120 o ke kivila.
Ma ka ae 'ia ana, ua heluhelu mua ia mai e L.M. Kanealii na bila (1) e hoomaopopo ai i na hora hana o na paahana aelike a me (2) e hoihoi ai i na kau kiure kaapuni o Maui a i Wailuku wale no. Waiho ia malalo o na rula.
Lawe ia mai ke pakaukau ae ka Hoike a ke Kuhina Waiwai a haawi ia i ke Komite Waiwai.
Na ke Alii Baldwin, he olelo hooholo, e hoomoana ia ke Komite Waiwai e hoolimalima i mea malama buke akamai i mea malama buke akamai no ke kokua ana i ke Kmite e huli i na buke aupuni. Hooholo ia.
Ma ka ae ia ana, ua heluhelu mua mai o L.M. Koahou i kana bila e hoopau loa ai ke kanawai o.
Na L.M. Waipuilani i hoolaha mai he mau bila. (1) e hoololi ai i ka Pauka 1 Mokuna 19 o na kanawai o 1890, pili i na dute maluna o na kope, (2) e hoomahuahua i ke dute o na waiu bata, (3) e hoomana ai i na Notari e lawe i na hooiaio ana o na mea pili i ka hookama.
Na L.M. Iosepa i heluhelu mua mai i kana bila e hookohu ai i Lunakanawai Hoomalu noHana,; Maui, a waiho ia malalo o na rula.
Na L.M. Kaunamano, e lawe mai ana i bila laikini opiuma.
Na L.M. Kapahu, e lawe mai ana ia he mau bila, (1) e hoomaopopo a hooponopono i ka Buro Hoonaauao, (2) e hooponopono ai i na pono wai o Waiohinu, Kau Hawaii.
Na L.M. Akina, e lawe mai ana ia i bila e hoonoho ai i Lunakanawai Hoomalu no Waimea, Kauai.
Na L.M. White, e lawe mai ana ia he mau bila, (1) e laikini ai i ka hookomo ana mai a me ke kuai ana o ka opiuma, (2) e hoololi ai i ka pauka 388 o ke kivila, pili i na kai lawaia, (3) e laikini ai i na hana piliwaiwai.
Na ke Alii Pua, e lawe mai ana i mau bila, (1) e hookaawale ai i uku hoomau no ka Moiwahine kanemake Kapiolani, (2) e hoihoi hou mai ai i kekahi mau pauka o na kanawai o 1882 e pili ana i na Kiaaina.
Na L.M. Kamauoha, e lawe mai ana i bila e hoopau loa ai i ka hoopaahao ana o na paahana aelike..
Na L.M. Akina, e lawe mai ana i bila e kukulu ai i Banako Lahui.
Na L.M. Kapahu, e lawe mai ana i mau bila, (1) e hoololi i ka pauka o ke kivila e pili ana i ka laikini o na biliodi, a pela aku, (2) e hoololi i ke kanawai o na paahana aelike.
Na L.M. Kaluna, he olelo hooholo, e hoolako mai ka Makai i na hoa me na nupepa puka la. Hoololi mai o Kauhi, e hoolako ia kela a me keia hoa pakahi me ka pepa ana i makemake ai. Hooholo ia.
HANA O KA LA.
Heluhelu alua ia ka bila e hookaawale ai i na lilo o na unuhiolelo a me na hoike o na aha hook@l@k@l@ kaapuni a @ ia. Kauoha ia e kakau poepoe a heluhelu akolu i ka la apopo.
Hoopanee ka hale.
LA HANA 5, Iune 2.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
NA PALAPALA HOOPII.
Na L.M. Kamauoha, mai Kohala mai, e hoemi ia ka uku o na luna aupuni. Haawi ia i ke Komite hookolokolo.
Na L.M. Waipuilani, mai Kona mai, (1) e dute ia na dala auka, (2) e hoopau i ke kanawai hookaawale ma'i lepepa, (3) e kukulu ia na halemai lepera ma kela a me keia apana. @ e hoihoi ia na poe i hoohuoi ia no ka lepera i ko lakou mau home. Haawi ia i ke komite o na Palapala hoopii huikau.
NA HOIKE KOMITE.
Na ke Alii Walbridge, na pau i ke kakau poepoe a me ka hooponopono ia ka bila Helu 1, e pili ana i na'lilo aha kiure kaapuni.
Na ke Alii Williams,ua pau i ke paila na bila helu 2,3,a me 4. Kauohaia e haawi i na hoa.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Na L.M. Waipuilani, e lawe mai ana oia he mau bila, (1) e hoomahuahua ai i ke dute o na laiki, (2) e hoomahuahua ai i ke dute o na waiona, (3) e pili ana i ke Kanawai Home Liilii.
Na L.M. Koahou, he mau ninau i ke Kuhina o ko na aina e, (1) ua hoomana aku anei ko ka Moiwahine Aha Kuhina ia Kauka Kamika e kukakuka no ka hoohui ia Hawaii nei ia America Huipuia no ka pomaikai kalepa? (2) A in a paha ua hoomanaia e haawi i wahi hoahu lanahu ma Puuloa me ka mana e hoolele mai i na puali koa?
Na ia hoa hookahi no, e lawe mai ana oia i bila e hoonoho ai i lunakanawai apana no Hilo Waena.
Na L.M. Kapahu, e lawe mai ana he bila e papa ai i ka hookomo ana mai o na waiona a e hoopau ai i na laikini i ae ia.
Na L.M. Kamauoha, e lawe mai ana oia i bila e pakui hou mai ai i kau kiure kaapuni ma Kohala.
Maka ae ia ana, ua heluhelu mua mai o Waipuilani ma ke poo o ka bila e hoololi ana i ka Pauka 1 Mokuna 9 o na Kanawai o 1890, e pili ana i ke dute maluna o ke kope.
Na L.M. Kapahu, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 2 Mokuna 14 o na Kanawai o 1882, e pili ana i ka noho an o na kau o ka Aha Hookolokolo Apana Ekolu.
Na ke Alii Pua, he olelo hooholo, e paiia ka papa inoa o na Komite Kumau ma ka olelo Hawaii. E hooko ia aku ana, wahi a ka Peresidena.
Na L.M. Kapahu, he olelo hooholo, e hookuu akeaia ka uwapo o Punaluu no na ukana a na mea a pan. Hooholoia.
Na L.M. Aki, e lawe mai ana oia i bila e papa ai i na hookele kaa hoolimalima aole e lawe i na wahine mahope o ke kapoo ana o ka la a me ka puka ana, aia wale no a hele pu me ke kane a o kona makuakane paha, aole no hoi e holoholo i ka po.
Na L.M. Kamauoha i lawe mai i na bila (1) e papa loa ai i ka lawe ana mai i na limahana kuwaha, (2) a e hoololi ai i ka Pauku 24, mokuna 78 o ke Karaima.
Na ke Kuhina Kalaiaina, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka Pauku 2, Mokuna 34 o na Kanawai o 1882, i hoololiia e ka Mokuna 29 o na Kanawai o 1884, e pili ana i na ma'i mawaena o na holoholona.
Na L.M. Iosepa, e lawe mai ana ola i bila e hoololi ai i ka Pauku 13, Mokuna 86 o na Kanawai o 1890.
Na L.M.Waipuilani, he olelo hooholo, e hookaawaleia i $5,000 no ke kokua ana i ka Hui Waea Telepane e hoomoe i waea mai Waiohinu a Kailua. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Na L.M. Akina i heluhelu mai ma ke poo i kana bila e hoonoho ana i Lunakanawai hoomalu no Waimea.
Na L.M. Aki i heluhelu mua mai ma ke poo i kana bila e hoopau ai i na pauku 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, a me 317 o ke Kivila, e pili ana i ka o. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila o ia ana.
Na ke Kuhina Kalaiaina i heluhelu mua mai ma ke poo i ka bila e kukulu ai i Buro Mahiai me Ululaau.
Na ke Alii Macfarlane he mau ninau i ka Aha Kuhina in a paha ua lawelaweia kekahi keehina no na olelo kupono ole i hoopukaia e ke Kuhina America ma kekahi anaina akea, me he mea la e komo mai ana e keakea i na hana o ka mana hooko.
Pane ke kuhina o ko na aina e, ua noonoo akahele ke aupuni, a ua lawelawe i kekahi keehina no ia mea.
NA HANA O KA LA
Heluhelu e kolu ia ka bila e hookaawale ai i $2,000 no na lilo maheleolelo a me na hoike ma na hihia karaima a hooholo loa ia.
Hoopanee ka hale.
LA HANA 6, IUNE 3.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
NA PALAPALA HOOPII.
Na L.M. Kamauoha, mai Kohala mai, [1] e hoonoho ia na ma'i lepera ma ko lakou mau apana iho, [2] e kukulu ia na halema'i ma na apana pakahi, [3] e ae ia na poe a pau e lapaau i ka ma'i lepera me ko ka Papa Ola keakea ole aku. Haawi ia i ke Komite Malama Ola.
Na L.M. Nawahi, mai Hilo mai [1] e ao ia kekahi mau Hawaii opio ma ka ike lapaau; Haawi ia i ke komite Hoonaauao. [2] e hana ia ke alanui lua pele a paa pono; Haawi ia i ke komite o na Aina Aupuni me Hana Hou. [3] e hookaawale ia on a haawina e hoomahuahua ai i ka wai o ka oihana wai i Hilo; Haawi ia i ke Komite o na Aina Aupuni me Hana Hou. [4] e lawelawe ka hale i kekahi hana e kukulu ia ai on a laina inokuahi kuwaho i Hilo; Haawi ia i ke komite Kalepa. [5] e kukulu ia on a kahua kukui uwila no Hilo. Haawi ia i ke komite o na Aina Aupuni me Hana Hou.
NA HOIKE KOMITE.
Na ke Alii Neumann lunahoomalu o ke komite Hookolokolo, e hoohakahaka ana i ka noho o Hilo Akau, malalo o kekahi mau kumu, a e kauoha ana i ka Loio Kuhina, e hoopii i ka hapanui o ka Papa Nana o ka Mahele 1 no ka wehe ole ana i ka pahu balota ma ka la koho. Apono ia.
Na L.M. Ashford o ke Komite o na rula, he hoololi i ka rula 25 o ka hale, oia hoi ma na noi a olelo hooholo paha i kauoha ia e haawi i ke komite wae, e haawi ia ka luuahoomalu o ke komite i ka mea nana ke noi a olelo hooholo paha. Pane ka noho, aia he hookahi ia e hoolaha e ai mamua ae. Pane mai ka mea nana ka hoike, e noi ana oia i ka la apopo e apono i ka hoike. Haawi ia i ke komite Wae.
Na L.M. Kamauoha i hoike mai ua hai ia aku i ka Moiwahine e ke komite Wae ka Peresidana a me ke Kakauolelo a ka Hale i koho ai.
NA BILA A ME NA OLELO HOOHOLO.
Na L.M. Bush, he ninau e waiho ia mai i mua o ka hale na palapala mawaena o ke Keena o ko na aina e a me ke Kuhina Amerika, a i ole na palapala mawaena o ke Keena o ko na aina e a me ke Aupuni o Amerika. Haawi ia i ke Kuhina.
Noi mai ka Loio Kuhina i ka hale e ookuu aku i ka Maheleolelo Wilcox e holo i ke kiure o Kaui i ka Poakahi no ka mahele i na olelo o keia hihia pepehi kanaka o Lanai. Ae ia.
Na ke Alii Marsden i heluhelu mua mai ma ke poo, he bila e hoomana ai i ka Hui Uila Hawaii e kukulu a hoolawa i na kukui uila no ka hoomalamalama a me ka muna mahu hoohana. Waiho ia malolo o na rula.
Pane ke Kuhina o ko na aina e i na ninau a L.M. Koahou, aole he mana i haawi ia i ke Kuhina Smith e kukakuka no ka hoohui ia Hawaii me Amerika Huipuia; a no kahi hoahu lanahau, ua ae ia no ia e ke kuikahi e ku nei.
Heluhelu mua mai ke Kuhina Parker ma ke poo o ka bila e hoomau aku ai i ka uku i na lilo no na keiki puhi ohe, na have a me na kipu aloha, a waiho ia malalo o na rula.
Na L.M. Kauhi i hoolaha mai i ka bila e haawi ai i ka mana kaokoa i ka Hui Uila Hawaii.
Na ke Alii Pua i heluhelu mai ma na poo i na bila e haawi i haawina hoomau no ka Maiwahine Kanemake Kapiolani; [2] e hoopau ai i ka Mokuna 32 o na Kanawai o 1887, a e hoihoi hou mai ai i ke Kanawai o na Kiaaina a waiho ia malalo o na rula.
Na L.M. White, he olelo hooholo, e noonoo ke Komite Hookolokolo a hoike mai in a he luna aupuni mana hooko ka hoa o ka Ahakukamalu, a in a he mana hooko he kuleana anei e noho i hoa kau kanawai ma ke ano he hoa i koho ia. Hoololi mai ke alii Neumann, e hui pu aku me na loio. Ae ia ka hoololi a haawi ia i ke Komite Hookolokolo. Hoolaha mai ka L.M. Kapahu, e lawe mai ana ia i bila hoohoihoi hanai holoholona. Na ia luna i heluhelu mua mai ma ke poo i ka bila e hoololi ai i ka Pauku $1 o ke Kivila, e pili ana i na laikini biliodi a waiho ia malalo o na rula.
Na L.M. Iosepa, he hoolaha kanawai e pili ana i ke kanawai hale humuhumu.
Na L.M. Kamauoha i heluhelu mua mai ma ke poo i ke kanawai e pakui ai i ke kau kiure hou no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu a waiho ia malalo o na rula.
Na L.M. White, he olelo hooholo, e hookomo ia ma ka Bila Haawina i $5,000 no ke alanui mai Lahaina a Kahakuloa. Waiho ia a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Na L.M. Aki, he hoolaha kanawai e hoomana ai i ke Kuhina Kalaiaina e haawi i mau laikini kuai rama no Palama, Waikiki, Ewa, a pela aku.
Na L.M. Waipuilani i heluhelu mua mai ma ke poo o ka bila e hoomana ai i na Notari e hooiaio i na hana hookomo a waiho ia malalo o na rula.
Na L.K. Kaluna he hoolaha kanawai e lawe na Kahu Kaa i ka po i na ipukukui.
Na ke Kuhina Kalalaina i heluhelu mua mai ma ke poo he hoololi i ke kanawaio na pipi mai a waiho ia malalo o na rula.
Na L.M. Kamauoha i heluhelu mua mai ma ke poo i ka bila e hoopau loa ai i ka o ana, a waiho ia malalo o na rula.
Na ke Alii Pua he hoolaha kanawai e hoomana ai i ka hana waiona ana.
Hoomaka ka hale a noho hou i ka hora 1:30 auina la.
HALAWAI AUINA LA.
Akoakoa hou ka hale ma ka manawa i kauoha ia mamua o ka hoomaha ana.
Na L.M. Iosepa i heluhelu mua mai ma ke poo i ka hoololi i ke Kanawai Bolota e pili ana i na apana koho balota 4 a me 5 o Maui, a waiho ia malalo o na rula.
Heluhelu mua mai o L.M. Kamauoha ma ke poo i ka bila e hoopau ai I ka Mokuna 67 o na kanawai o 1890, e pili ana i ka hoopae lima hana pake a waiho ia malalo o na rula.
Hoolaha mai o L.M. Akina he mau bila e hoomahuahua ai i ke dute malalo o na laikini komo mai, a e malama ai i na buke helu o ke aupuni ma na olelo Enelani a me Hawaii.
HANA O KA LA.
Heluhelu alua ana i ka bila helu 2 e hookaawale ai i na lilo o ka Ahaolelo i $25,00 a hooholo ia. Kauoha ia e kakau poepoe a e heluhelu lakou ia ma ka la 4 o Iune.
Heluhelu alua ia ka bila helu 3 e hoomana ana i ka hooheehee hou la o $45,000 hapaha dala Hawaii e waiho nei i ka wa ihona a hoolilo i mau dime a me na hapaha dime.
Haawi ia i ke Komite Waiwai.
Heluhelu alua ia ka bila helu 4 e hoololi ai i ka pauka 12, Mokuna 8, o na kanawai o 1888, e pili ana i na makai. Haawi ia i ke Komite o na Makai a me na Paahao.
Ku mai ke alii Macfarlane e pale no kona pono ponoi iho mai na hoolaha ana a ka nupepa Advertiser ia ia no ka mea pili i ko ke Kuhina Amerika komo ana mai e nema i na hana kuloko o ka aina.
Ma ke kapae ia ana o na rula, ua waiho mai o L.M. Kamauoha o ke Komite Pane i ka haiolelo alii i hoike i ka makaukau o ka olelo pane a me ka heluhelu ia ana mai a pau. Apono ia.
Hoopanee ka hale.