Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 15, 9 April 1892 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

{Aoie o uiakou makemake * Uwo i ko koikoi o n» hnU no il» i hoopuki» U mal&lo o kel* pix> e ko uiakou pi>e me* k&kau. j AOLE P£LA KA OIAIO. MH. Li'NAHooroNovoNo; Aloha oe: E ae mai ia'u i kekahi kolamu o kou kino iahilahi, ke hiki pono hoi ia ine ke koena ole. Ua ike au ma ka Helu 18 oka < «NuiK»pa Kuokoa" o ka la 20 o Maraki, e hoike aua o 8. K. Kauakahi o Kalaupapa i na mea hou o kn Panalaau nei, aka hookahi a'u mea nul i minattiin& ai, oia kona hoike ana i ka m«i oiaio oie. Penei, ke lioiKe nei o S. K. Kauakahi iiuua o ke akea, »« na ka Luna Nui i haawi I ke liaia i kekahi mea okoa e hele e kuai i ka okolehao i kahi o Knluna," a ke olelo hou uei oia me ka ninau ana, "He | kuleana anei ko William Teie e heie ai e huii i ka hale o na kamaaina, me ka loaa ole o ka palapala hopu a me ka palapaia hull?" Oial ua ninau mai ka mea nona ka hale i ka palapaia hopu, ua heluhelu la aku he paiapaia okoa, a he inoa okoa ke paa ana ma ua palapala nei, aole o ka inoa o Kaluna ka mea i hopu la. Ma ka la 19 o Maraki, ua noho ka Aha hookolokolo apana o Moiokai ma Kalaupapa, oiai ka Lunakanawai D. Kalanokaiani ua hiki mai, ua hoike mai o loane ka hoike uui ma ka aoao o ke Lii, na Qias. Kahalehili ke daia i haawi i«ra, aole na ka luna nui. Aolo no hoi i hele wale aku ka Luna Nui e komohewa 1 Kahi o na kamaaina me ka palapala huii pie. Ua loaa iaia he paiapala huli i hoohlki iae Kameekue, a ina ptha uiaka hale Papaa oS. K.

K makahi, iria ua hele e nioao pono U K. Lilikiiaa i k.\ la > ho»>kolokclo i& fii o Ksiuna t a nana e ho«>le mai i kA !i>ia »r!i- ana o ka paUpala hopu a rae ka palapal& huli T a pane ae U hoi ko w.iha poMei. K hoomanao or, be ekda Lolo o Kalana roa ka la i hookuloikeloia ai, oīa o A. P. Kapaehaole, J. Xaiareta. a me W. Kakamana, s o E. LilUehua ma ka aoao aapani. E f«aio ana m aoao a i cla«, a e ninau aoa na !oio o ka eūC4 I hoo-

pii ia iiia na ano a pau i n& holke a pau o ka aoao o ke Alii, oia na nnea pili i ka pono o ko lakou haku, ata, no ka ike o na loio naauao o ka aoao o ka mea I hoopii īa ua h3na ia e ka Luna nui o ke Pan&laau na hana a pau e iike me ke kanawai, nolaila, aoie i loaa he hoohal&hala ma ke noi kumu no ka loaa e!e oka palapala huli a me ka paiapala hopu, a ina paha o S. K. Kauakahi ka loio o Kaluna, ina paha ua hu i kula ka maka o ka aia, e aho no i oia i hooiuhe pono i ke ano o ka hihia a pau pono, a maopopo ke kapono ole 0 ka lawelawe Ia ana o ka hihia ma ka aoao o ke Lii, alaila, kohukohu ka hoolHhaana. Ma ka mea piii i ka waiwai o Paiohau. Ua make kauoha ole o Palohau, a ua hoomalu o Wm. Tele 1 kona mau waiwai apao, a ua hoike aku oia i na waiwai o Palohau ana e paa nei i ka Papa Ola, a na ka Papa Ola e ninan, ina paha he mau pilikoko ponoi ko Palohau e ola nei? Aka, mamua oka lo:ia ana mai o ka jnine a ka Papa Ola, ua hiki inai kekaiii kanaka oia o Ai'.eu nokaua koi i kekahi Uo no laua, m,\> ke kaikunhine mai paha o ka mea i make. Kia ka pane a Wiliiam Tele, oiai ownu |>onoi kekahi inaioko oke keena Oihana o ko Panahiau ia manawa, «*e wniho mahe na iio a me na waiwai e ae pehi a hiki mai ka pane a ka Papa Ola, e hoola mai ana ī na piiikoko ponoi o ka mea i make. Aole i pane aku o Williani Teie, aole' no hoi oia i imawi aku i ka ito ia Aiien Robinson, mahope pilikīa oia i ka lio ole, e hoomanao oe e Kauakahi ole waie, he mau lio ko W. Tele e holo nei no ka Papa Ola, ua lawa ia nona iho ma na anoa pau. Ooe kau e nana iho, he ola i ke ahe a ka makani. H kuu hoa iioko o ka ehaeim, ke minamina nui nei au ia oe no kou uhi ana i na hunahuna lepo maiuna oke kino o ko kakou makua, aka, ke hao nei ka makani, a ke iawe pu nei hoi o ke au miki laua me ke au ka, a pae ana i Nihou, a he oia mau no ko kaua makua nia na ano a pau. Ina makemake oe e liooiaha ma ke akea, mai maka'u oe i ka hoike i ka inoa oiaio, aole i ka inoa i ike ole ia iioko o ka Buke o na ina'i a aole no hoi iioko o na kokua a me na kamaaina. O ka oiaio, ua oi aku ia imua o ka wahahee. Me keia mau hoaka. ka pokole, ke manao nei au, ua lawa ia no Ka hoiko ana aku i ka mea oiaio. W. K. Makakoa, Kalau(iapa f Mai'eh, 31, 189-.