Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 11, 12 Malaki 1892 — HOIKEIKE NUI O KE AO NEI MA KIKAKO! [ARTICLE+ILLUSTRATION]
HOIKEIKE NUI O KE AO NEI MA KIKAKO!
OKE KII MALUNA AE, oia ke kii o ka hale e hoikeike ia ai o ua mea Mineminerala a me Hana Kala. Ua hookaawale ia ka welau hema lou o kahi papau o ke komohana o ka lokowai Mikikana, a mawaena hoi o na hale Mana Uwila ame Hoohikihiki, i wahi ro keia hale maluna ae eku ai. Oka loa o keia hale, he 700 kapuai, 350 kapuai ka laula. Ona lilo no ke kukulu ana i keia liale o hiki ana i ka $250,000. 0 ke kaha kii naua i hoolala, o Mr. S. S. IJerman. Ma keia kii he mau nanaina mahie a popololoi pu wale no, e apo ana i ke kahua palahalaha 1 na ipuka lahalaha, na keena paina a me na keena kahi lauoho, a pelā aku. Ma keia ame keia aoao oka hale, he mau puka komo pakahi, o ko na puka aku nae ma ka akau a me ka hema na puka oi aku o kc akea ameke ao kilakila. Ama ka akau a me ka hema o keia mau ipuka komo, maloko aku, e moe ana na alapii akea e pli ai i na hale oluua. O na lialo oluna, ho 00 kapuai akea a he 25 kapuai ke kiekie mailalo ae o ke kahua, a ua hoomalamaluma ia oloko e ua puka aniani nunui ma na aoao a mailuna mai o ka hale e poai ana a puni. O na alo ano nui o ka hale, ke naua la ka hema ma ke kiko waena a o ka akau ke nana la ma ke komohana a me na lokowai iwaenakonu ame ka mokupuni i paa i ka ululaau. Ke kau kehakeha nei ma koia mau ipuka akea na pio i hoo» nani ia me na hoailona o na mineminerala a me ko lakou mau hana mikiala hui. Ma kela a rae keia kihi o keia mau alo he mau halau kuea i kau ia me na puoa haahaa e akaka ai na kihi eha o Ka hale, a ua hoomalamalama ia lakou e na ipuka pio e ku ana a pau na halo oluna. O ka hapa o na hale elua iluna, ke moe nei a puni ka hale a he 60 kapuai ke akea. Ua kukuluia keia me ka laau a me ka hao i hul ia. O loko o ka hale ke apo iu nei e hookahi hale ke kiekie nona ka loa he 630 kapuai a me 230 kapuai ke akea, me ke kiekle mailalo a luna I ho 100 kapuai mawaenakonu a he j 47 kapuai ma na aoao, a o luna o! kaupoku, ua holokeaia ia e na hao kila i kau ia maluna o na pou hao kila he 65 kapuai ke kaawale mai kahi a kahi ma ka loa, me 115 kapuai me 57 kapual 6 iniha e moe kikepa ana, me ka waiho ia waenakonu i wahi akea okoa he 630 kapuai ka loa a me 115 kapuai ka laula, me elua aoao i mahele ia ma ke 57 kapuai 6 ioiha pakahi ke akea a me 630 ka-! puai loa, me 16 mau pou hao kila nana e kakoo ae malalo.
KA HALE O NA MINERALA A ME HANA KALA.