Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 5, 30 January 1892 — He Moolelo NO NIWELA! KE Kanaka Hana Pu o Mosekao KA Weli o ka Makakila. Valadimira ka Moneka KE AUPUNI O RUSIA MALALO O PETERO KA NUI. Ka Wali o ke Keneturia Umikumamahiku [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

He Moolelo NO NIWELA! KE Kanaka Hana Pu o Mosekao KA Weli o ka Makakila.

Valadimira ka Moneka KE AUPUNI O RUSIA MALALO O PETERO KA NUI. Ka Wali o ke Keneturia Umikumamahiku

MOKUNA IV. KA MAKL'A MK KE KEIKI. MA IA AUINA LA, ua hele aku la no ka opio Ruleka ma kaoa hana maa inau. Ma ia wahi oa ninnu ;iku la oia i kona wahi kokoolua ia Paulo Ina he mau moa hou kekahi nnn, a ua pane mai o Paulo: ••Aolo he mnu mea hou ano nui, l aka o ka moneka ka mea 1 hiki Iho nei ianei." <*0 kn moneka eleele anei ? O Valadiinlrt» ea ?" I ninau aku ai o Kuieka. | «Ae, e kuu haku. Ua hoea mai | oiu me he la o ka hora 10 paha ia, a o kona makemuke o kekahl o na pahl ollua—kela pahl me ke kumu momi." «<l r n haawl aku nnei oe f" «•Ae. A ua nlnau mai oia ia'u ina pnha un hiki mai ke Kauna Pnmonola innei ma ka la inehlnei." "Pehea ola I lohe al ua hlki mai ko kauna ianel inehinei?" «Ua olelo mai oia la'u (Paulo), e noho ana ola ma ka hale hookipa no ke kali ana I kaa nona, a malaila oia I lohe ni I na olelo n ke kauna a me konn kokoolua." <«t*a nlnau mal anei oia ia oe i kekahi mau mea e pili ana no na mea i hannia ma nehinei T" ' «<Ae, he nui wale kana mau mea I i niuau mai ai ia'u " ••l"a hoike aku anei oe I na mea i hanaia ?" ".\e, e kuu haku. Uahoikeaku au I ka mea oialo laia, a me he la ua maopopo mua no iaia kekahi ■ mau mea." 1 "Ua maopopo no anei laia ke I kumu o ko laoa hele ana mal ?" <>N«'u no i holke aku laia, a ioo | ua luea e pill ana I kela palapala a ke duke i hana ai a me ke kauna j huhu hlkiwawe." «<A heaha ua olelo a ka inoneka no kela mau mea ?** •<Ua olelo mai oia he kanaka uluponl mao ia no ka ke kaona e ua manao ioo, a aole oia i mahalo nui ia • ua poe klekie; ua olelo mal oia ioa ola kekahi maanei e haawl no ola i kekahl haawina maluna o ke kauoa e llke me kau I hana al. Ma ko*o hoomaopopo aku aia kona mahalonul ia oe." "Ua maikai loa kou hoikeana , ako nel ia.'a i na mea a pau e Paulo j 1 ole ai oia e kuhihewa i ke ano o ) ko'u kolana a me ka'u hana." ' "Uamaopupo iaia na mea a pao e Ruleka, a ke nol nel an la oe e kala mai no ko*o lawe anal ke koikoi o ka holke ana ako lala I na | mea a pau me ka ol ole aku iia oe." <<Ua maikal oe ma na mea a pau e Paalo." Ma keia wahl I hooki iho ai ka laoa kamalUo ana a hooaaao aka la ma ka laoa hana maa na% aft ke kam ana o ka horaekola o teasiaa ia, o» komo mal la ka maknaklae lloko o ka hale haoa a holko mal la «a makemake kekahl keoalmaaa e ike lala. «O Klwini Umaona aaei ?" wahl a Raleka I nlnaa ako al

I "Ae, e koo kelkl; ol» no." ««Ina pela, alaila e hele aku oe e olelo lala • hele mai ianel." ! Puka aku la o Kalaudia a aole i, j lluliu ua hMa inai la o Klwioi, a haawi mai la i koua aloha me ke | aoo hoomakoekue tna iho o kona mao koemaka. A wahl ana i pane mal al,— j ««Ua loaa ia'u ka hanohaoo o ka | lilo aoa he eiele mai ke alli ke Kaona Damooofa, oo ka iawe aoa mai I kekahl palapela mai iaia mai nao e Holeka.*' <«Ke mahalo nei ao la oe aoa makaukau ao e lawe mal i kno ukaoa, M wahi a Kuieka me ka leo oluolu, a ma ka oana aleu aole he mau hiohiooa pihoihoi maluna o kona mau heiehelena. I kela maoawa i unuhi ae ni o Klwinl he palapala mai kona poli ae i nlla ia me ka uwepa ulaula mawaho oka wa-hi. Lalau aku la o Huleka a wehe ae la, a penei na meai kakauia: "Kuleka Niwela—Oiai ua kipehi mal oe i ka lepo maluna o'u, no ia mea ua ulu ae he koe ino loa mawaena ou ame a'u, a o kou koko wale no ka mea nana e holoi i kela paumaele. Aole au e pown aku ana ia oe, aka e paio kaua he alo a he alo, a na kuu alkane ka mea hoi nana e lawe aku nei i keia polapaia ] la oe e hooponopono 1 na mea a pau | 00 ia paio ann. lna aole oe eae mai ana, nlaila e hoike koke mai i maopopo ai imua o ke akea owai ia ka hohe wale. Damonofa." Mihope Iho o ka pau aoa o kana helohelo ana I r i palapāla lu, paa ae la ma kona llma hemn, alaila nana pono aku la oia maluna o Klwini me ka pane leo ole. «E oluolu oe e pane inai," wahi a Kiwini i kamailio mai ai me ka leo oluolu nno hopepe, oial ua komo aku la ka well makau iloko o kona houpo mamuli o kona ike ana niai 1 ke ano piiia huhu ma na onolil maka o Huleka. Aole i pane aku o lluieku i kana noi, nka ua kamailio aku la nae oia penei: "Ua kamaaina anei oe ia Aiarika keknhi o na aliikoa o Ka poalikoa kiai ponoi o ka Emepem llihla." *<Ae, ua kttuiii:tlna au iala," wahi a Kiwini. "Ina pela, alaiia e oluolu oe e kali Ikl a pna ne ona leta na'u iaia a nau hoi in e lawe aku, n Ua kakau nwiwi iho la o Huleka i leta na kona hoalonlia, n e hcl«helu ia ua !eta la penei: |( I kuu honloha malkai, Alarika: Ke hoouna aku nel au i ka leta aa paio a ke Knuna Damonofa ma ka Hma o ka elele nana i lawe mai ia'u, a ke haawi nei au i ka mana piha ia oe no ka hooponopono pu ana me ka aoao nana i n» mai ia'u. E wae oe i r.a mea kaua e like me kou makemake, ua maknukau au i na wa a pau. Mai hopohopo oe. <<Owau no me ke kanalua ole, « UULKKA." Hookomo iho l i o Kuieka i Ua leta Iloko o ka wa-hi, alaila liaawi aku la ma ka lima o Kiwini mo ke kauoha pu ana o lawe -pololei ia Alarlka. Hopu uiai la o Kiwini i ka palapala a hele aku la me ka haawl ana mai i ke aloha ia Kuleka a no ka hnlekoa ka pahu hopu. « Ika hora ewalu oka po, ua hoea mai la mawaho o ko Kuieka ma hale kekahi kaa, a ma ka hoomaopopo aku he kanaka opio ko luna o ua kaa la nona na maknhiki he 20 a 01, ao ia no hoi u Alarika ka hoaloha o Kulekn. Lele iho la ola mailuna iho oke kaa a koiuo aku la ilokoo kn hale a loaa o RuU*k », alaila kooo aku la e kamaiiio inalu laua. Ua ae koke mal la o Kuleka, a kooio ae la laua ma kekahi ruiui kaawale. Ma ia wa ua hoike aku la o Alarika, penei; I «E Haleka, ua uiakauKau u.i ! mea a pau e pili aoa oo ko olua I paio aoa, a ma ka hora 10 oka la apo|>o e hooinaka al. Okahi 1 hooholoia no ka paio aua aia no la inn nae ako o ka puu o Visika." «Heaha na mea kaua i hooholo : la e olua V' wahi a Kuleka i pan« mal ai me ka mlnoaka ana. "Ua hooholola e ana pahikaua pu oloa,*' wahl a AlaHka I paoe aku al mo ke kaolooo pooo ana ako o 1 kooa mao maka maluoa o na hele- ' heleoa o kona hoaloha, a aole he 1 mau hlohlona o ke aoo plholhol I ike la maluna ooa, a ola kana I 1 paoe hoo aku al: »K lawe ae ana 1 no ke kauna I kana pahl poooi a 1 pela pu me oe; oia na mea I hoo- | holola." <>Ke hoomaikai ako nel au ia oe > • kuo hoaloha oo koo ahouul ma ka laweUwe aoa i oa nea e pill i *na no keia hana hoomanaooao. i Nolalla, mai kanalua oe; e hoea ) ||q uh ao ma ko kahoa mokoI moko oo ka hooko aaa Ike kooo a i Ma kam pool koka M * «Na'o no hol ha oo e kii u»ai i * fcakahiaka ma ko'u kaa/* wahi« AlaHka I pane ako al. | «loa e oiuolu la o koa ahoool k«9 hoalolkā maikai, akila t takl3

no au A nau r kii mai, M wahi a Kuleka. Maliope Hio o ka |*au aiia •> ka laua kamailio ana ua ku ae ia o Alaiika a hoi aku li mc kd laoa o kona manao no k.i l.iaaklla o kooa hoaloha maluna oke kaunj. A i kona hala ana aku ua hoi aku la o Ru!eka a noho ma kahi kokoke i ke kapuahi hoopamohuna; a laia e noho ana ua hakilo mai ia kona makuhine me ke kahaha nui uo ke ano o kana keiki, noluila ua ninau aku la oia me.ke akahele: «*E kuu keiki, e kala inai ia'u uia ka ninau ana aku ia o* t kekahi mea, oia hoi, he»Uia ia ka hana nui a keia poo keoniinann e hele mai nei i ou ia me na helehelena haikea, olai ua koho wale au aia he hana ano nui a koikoi ke liuliu ia mai nei me ko'a ike ole aku; aka naaiia nae pahi aole o*u kuleana ma ia mea—ina nae he niea e hoopoino mai ana i koa ola kino, he mea p nio e maopopo mua la'u, oiai owau ponoi kou iuaui makuahino." "Ua inanao 110 au e hoike aku ia oe i na mea a pau, aka ua kall iki au a hiki i ka \va kupono, alaila hoike aku ia oe; a oiai ua kua mua mal ln ia oe ku ninau, nolaiia he inea pono e hoike koke aku au i ole ai oe e h«okautuaha ia," wahi a Uuleka i kamailio mai ai me ke akahele » na olelo. la manawa i hoike piha mai ai o Kuleka mai ka wa o ka lioea ana aku o ke kauna a hlki i ka panma ona hana. Ika hooki ana o kana kamaiiio ana, ua kulou iho la kona makuahino me ke kulu aha o kona mau waimaka, oiai ua iioehaeha loa ia oia i kona lohe ana i kela mau olelo. A Huliu iki ko laua noho ekemu ole ana, ua pane aku la kona niakuahine: •jl-a hookuu aku au i kekahi o ka'u mea i aioiia nui ai no ka pono 0 kuu aina kulaiwi, a ua kaili koliana ia aku kona uhano mai koua kino aku n'u hoi kanikau miiu nei inala a pau o ko'u ola ana. O ua mea la oia no kou makuakane o liuleka, ka mea i ke J >)ua no ka muluhīii oka aina. He mea paakiki loa na kō'u lunaikehaia ka alana ana aku ia oe o kuu koiki i ka innku o ka pahikaua, aka ina oe e hoolo ana i kela poioai a Kauna Damonofa, alaila e paumaele ana kou inoa me kela mau huaolelo o ka hohe wale." «He mea oialo e kuu iniumi, he nui ka ehaeha » I°°«* ia °°' e hoomanao oe ina e kuemi hope ana au mai keia kono hakaka a ko kauna, alaila e lilo ana au he mea hookae ino ia e na kanaka u pau o 3losekao nei. Nolaiia, ua oi aku ke ino a me ka hiiahiia o ia mamua o ko'u liaule pio ma ka oi o ka makakila a ka enemi. O ko T u haule pio ana ma ke kahua honkahe, koko he hanohano ia a ko'u uhane e haaheo mau ai. Nolaila, e kuu iikikualiine aloha.aia mai ke kahua kaua mai e lianau mai ai ke ka« naka koa; a 110 ia kumu eae mai oe ia'u e hele e halawai pu me ke kauna a haawi uku i panai no kana inea i manao haakei ai." Mahope iho ua puili aku la kona makuahine iaia me ka honi ana u kaukau iho la rae keia mau olelo, — <<Na ke ahonui v na e malaina ia oe e kuu keiki a hiki i kou hoi ana mai iloko o ko'u poli me ka palekana." Alaiia, hoi aku ia laua e hooluolu uo ke koen i o ia po me ka haawi raua ana i ka hoomaikai 1 na Mana Lani. [ Aole i |k%u. J