Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 2, 9 January 1892 — HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI NO KA Ui Nohea Berela. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI NO KA Ui Nohea Berela.

Ke Kamehai hoopono—Ke kupaa me ka luli ole—He wahine na ke kane hookahi—Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomalkai mahope o ka wahine. MOKUNA IV. I ko Berela hoea ana aku iiaiia, ua hoike aku ia oia iaia i ka haku o ka mea nona ka hoteie a Dane ma i noho ai.

I ka maopopo aua I ka ona hoteie o ka wahine oplo keia nana ke kane i make ai maluna o ka piko o Mauna Kosa. Mahope iho oko ianei hoomaikeike ia ana i kona keeua moe, ua hui hou mal Ia o Berela me ka ona hotele, a ua hoomaikeike mai la ka ona mea hotele iaia nei i na mea a pau e plll ana no ko Dane hele ana, a rae ka hol hookahi ana mni a kana kauwa, a me ka pii ana o kekahl mau luna aupuni e ike maka i kahi i haule ai o Dane, a o Vano hoi a kakou i ike mua ao nei; a ua maopopo ua make io no oia, nolalla, i ka lawa ana o na mea i holke ia no na moall e pili ana ia Dane, a o Vano hoi ina keia wa. I ka maopopo pon 0 ana ia Berela o na mea a pau, ua ulu ae la ka manao lloko ona e helo oia e huli i hana nana, oiai ua ane palanaiki ioa mai la kona wahi waihona (lala.

Ua nui ko Berela noonoo ana no ka mea kupono iaia e hana al, a he mea oiaio ua nui ke kaumaha o ko Berela manao, aohe oua wahl kakoo hnnkahi ma K6la aO hoioo* koa, ft oiai iloko o kona mau ia oplopi ioa, eia maluna o kona hokua he auamo uahoa o ko kela noho ana inea. Nolaiia, ua hoohaia oia i kekahi mau hora loloa o ka po maloko o kona wahi keena mehameha iloko o keia wa o ke kupiiikil no ka noonoo ana pehea la auanei e loaa ai iaia kekahi hana e hiki ai iaia ke malama i koua ola I mea kuewa ole ma na alanul o ke kulanakauhale.

I ioko o keia mau hora o ka ehaeha, ua hoomanao mai ia oia no na la ana o noho ana maloko o ke kula hanai a Basate, a me he la ona hora o ka inea ana i hoomaopopo ai mamua, maioko o ua kula'ia, ua like ia mo he parldaiso la imua o oko keia wa ano, olal, aole I maopopo iaia pehea aku ana kona hopena ma keia maa aku ina e lele loa ae ana ka hanu o kana mau wahi kenikeni uuku i koe. Nolaila, ua lilo la ī mea nana e hookaumaha loa i kona manao. I kela manawa o ka ehaeha, ua ulu ae la ka manao iloko o Berela, e hele oia e ike 1 kana mau kumu ao, oia o Bev Basate a me Lede Basate, oiai mal kona mau la poio wale mai, ua Ulo laua i kona manao o iaua wale no j kona mau makua, a ua hoomanao! ae*la no hol oLa, oial oa hana ola i kekahi hana kue loa I ko Uaa ma» naoaka, aole paha enelekealoha iloko oko laua naau ooiia» ol»l ote j ilokookeia kulana kopOlkil k», noiaila, aa hoomakaakao.koke ae*U I oia no ka hele ana e ike, a e kuka pa me laaa, a e nol aku I ko lana maa manao heaha la, ka mea k«pono iaia e hana al, a I ole malli | paha o lawe aku no hol laaa lala |ma ke ano I kaha nona, haumana I liilii o lokooke kula. Mamuao | kona hele ana, ua hanle ibo la keia opio paawal mokamokaahaa malana o kona mau kuli, a nonoi aka la i na kokna ana a ka makua lani' mahopeiho o kona nonol hiahaa me na waimaka helelel, ua ktt ae*la oia ilnna me ka naau ano ma« ma ae. Iho aku la o Berela a hoike aku |a I ka ona hote!e no kana haakal, a aole paha oia e hoi mai no kekahl maa hora lolhi. Kah aka la o Be» reU o kahl moku aloak>

ohuA o ka lokowml, • lloko o&• hom olua t ua pte nuuiUhi ako la ka kaaa lei ma kahi a kona oaan oaohl maka i kamaaioa kahlko, a niau poiolei aku la kooa mau kāpuai wawae no kahi o ka hale kula ka home hol ana I luakahaha al oo ka hapanul o kooa mau la. I kooa hoea aua ma ka Ipuka o km hale kula, ua hookaol aku ola i ka b*ie, a hoea mal ta kekahi o oa kauwm wahlne I kamaalna ia Berela. I ka ike ana mai o keia lede* ua lele koke mai la oia me ka pulll aoa ia Berela, a hoooho ao la oia i m huaolelo ku I ke aloha me ka hloio makawalu ana kona mau walkama, a I ka pau ana, ua nlnau mai la ola I ko l)erela manao I hele aku al ila* ila. Hoike aku la o l)erela, I helē mal oia e ike la Ba»ate wahlne, olal he makemake ola o kukakuka pu me lauH. Laweaku la ke kahu ia Herela a maloko o ko keena hooklpa o na mallhlni, a hele loa aku la hol oia e hoike i na makua o ka I kula. Kakali nku la o Berela no ka hoea mnl o kana mau kumu ka* hiko, aka, a hata hc aneane he haaohe hoea iki mai, nolaiia, u« manao iho la oia malia paha ua kaua* iua kana mau kuniu I ka hele ana mai e ike iaia, a oiai oia e nalu aua

i koia mau moa ua lohe Aku la ola I ka neho ana nial o ka aahu silikt o liasiito wahino, u ma ia wa i konio mai ni o lo<in Busate me na he* iehelenn hookapukapu n mo km mulooloo o konu kino, ua kaulooo mai iu konn mau maka maluna o Uerela. Ia \vu ku koko ao la o Hcrela iiuna me kn hoohaahaa. Pano koko luai ia o Ledo Baaate, K Berela! pohon ln oe 1 iui ai e heie mai o lko ia makou iloko o kau mau liHim ekaeka i liana ai. I hele mai nei unei oo e kauaiako pu aku iu inakou iioko o ko klo lepo ou I haulehia ai ? E madame Baaate t 1 paoe aku al o Bereia me ka 100 moakaka, I hele mni noi au e ninau aku la olua ma ko olua ano he makua f he olaio ua haule au lloko o ko kuhihewa, a ua ili mai no ka poino o ko'u kuhlhewa maluna Iho o'u. Aole o'u inake* make e hoopaumaele wale aku I ka haumia maluua o kekahl mea e aku. K hoomanao oo o Berola t ua hana mai oo la makou i kekahi hana iokoino loa, a pehea oe I aa al o ! hele mai e nol I kokua mai la makou aku ?

Aole au i helo raai uel e nol aku i kekahi kokua mai la oukou mal, aka mamull o ko olua ano he mau makua olua no ka pono, nolalla au l hele mal nel ma ko ano ho me» I okupe, a e nol aku I ka olua uo ana mal I ka mea kupono a'a e hana aku ai. lieaha kau I makemake ai la maua e hoike aku. 0 keaha la ka moa kapoooa'u e hana ai ? He oialo, aole he hana kupono ia 00, oial ua haule kou looa malkai, a aole pahi he ohana o aa ana e lawe la oe iloko o ko iakou ohana. Ahe mea makehewa hoi ia oe ka manao ana iho e hele I ko makuakane ma Enelanl. Alalla aole he mea kupooo au u hana al ea ? Ke nana nei au aoiu he wahi ku» ponoia oe. 1 kela wa, ua pil ae la ka weia inalna iloko o ko Berela naau, a pane aku la ola, oia Iho la anei kau ao ia'u, me kou olelo iho he mau olua no ka pono, a ke 1 mal Mi o4oa ia'u e komo au lloko o ka baM haamla ? i I kola wa a lierela i hoopuka aku ai I kela mau huaolelo, oa kooa mau maka, a īlokoo kooa kuakoko oka inaina, he keu nae a ka nani ke nana aku. Na keia mao mamaia olelo a rela 1 hou aku iloko oka o Lede Ba«ate me he kul la. Me ka pane ieo hou ole aku # BereU t ua huli ae la oia me kuoa kulana kapukapu a pau, a odl akn la iwaho me ka haalele iho la Lod# Baaato iloko o ka hoka ino loa. Hookahi waie oo au (Kuokoa)# a!o ae nei I keia wa, ua haaialo nal hoa ia'u (Paeaina>