Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 2, 9 Ianuali 1892 — KE AUPUNI MOI A ME KE AUPUNI RIPUBALIKA. [ARTICLE]

KE AUPUNI MOI A ME KE AUPUNI RIPUBALIKA.

E ke Kuokoa me Ko Hawaii Paeaīna i huiia; Aloha nui: Mamull ona hoolala ana a kekahi |>oo e «ke nei e hook.ihuli i ko kakou nolio'na laliui a me ko kakou nolio'na nupuni i keia wa, niai ka manawa n Papa laua o Wakea I hoohua mai ai i lahui ili ulaula no keia Paeaina, iloko o ko kakou mooleio laliui ana poe kahiko i manaoio ai a hiki i keia uianawa, akahi no a loaa i ka lahui Hawaii i hoonaauao nui ia nona ka aina ke ewe, kn inaina a me ke kuakoko i hookohi ia a i hanau ia mai ma ke ano elua mahele, oia he alii a he makaainana mai kaliiko loa mai, e haawi ai i ka manao kuokoa o ke kalaiaina iiaauno ma« iuna o k» mea ana kaupaona oka manao kanaka makuu, mamuli o na alakai aua.

Ua kaupnona au no ka pono o keia mau aupuni a elua, a uai ioua ia'u he kumu e kaohi ana i ke kakoo ana i kekahi nupuni, penei: O ko Aupuni Uipuhalika, he aupuni ia i kaa ka mana hookeie ma Kn Hnm « kela a oio keia kanaka. i kapaia he aupuni inakaainana waie no. Ma ka nana ana i n» nupuni o Amen'ka lluipuia, Kili, Herazila, Farani a me kekahi mau aupuni ripuhalika e no, ua hiki ke lioomaopoi>o ia mainuli o ka lakou mau hookele ana i ko lakou mau aupuni ua ike ia ka holomua. Ua kaulana o Amerika Huipuia no kona holomua ina ka naaaao, ka walwai a ine ka ikaika; a pela pu me ke aupuui o Farani, a me kekahi mau aupuni e ae; aka, aohe maluhia o ka noho ana o ka lahuikanakn, he nui ka powa, ka aihue, ke kaua kipikipi a ine na hoomainolno ana, ke apuka a pela aku. Mamuli o ka noho maluhia ole o na aupuni ripubalika, ua hiki I ole ia'u ke kakoo aku.

Aole o'u kanalua, i ka manawa e lilo ai o Hawni! nei ma ia kulana, e haalele mai ana ka lahuikanaka Hawail i ka noho maluhia ana; e kual uui ia ana na pu, pau ka noho hemahema ana o kela a me keia mea, pau ka mana o ke kanawai e papa nei i kela a me keia kanaka aole e lawe pu i na pu pannpana, na pu makani, na maa, na mea lioolei e Ilke me ka poka aniani i!ninamita a pela, a pau pu na hooponopono aupuni inaluhla ana, e like me na lunakanawai kiekie, ka 1010 kuhina me kona hope, ka iiamukn me ka hope., luna leta nui me kona mau hope, a pela aku. Pau pu me ka Moiwahine. A o ka hopena, oia no ke ala mal o ke kaua kuloko e like me Kiil, Beraslla, Mekikoa me kahi mau nupunl e ae, e palo ana no ka mana hookeie aupuni hoa; a o ka hopena e kahea koke la no auanei na mana nul o ke ao nei • ike mai ia Hawaii nei ma ia kolana. A ina e malahk ole ma ia ano, alaili, e Ulo aka ana ka hoomala ana ia Hawaii uuka malalo o na ehea o ka Aelo, a i ole, malaio aku paha o na aiaiou o ka Liona e like me ke aapuni o Inia, nona ka heInna kanaka he mau millona, a me kekahl maa aapani okoa ae I uoho malalo o kooa mala. Ma ko'u kaapaona ana, aa kulkahl ko'a mauao me ka holke

a ke komite kaikawa o ka ahahui «Na Keiki Oiwi o H&waii 11 oka 15 o Dekemaba, 1891. He oiaio, 0 ke aupani Moi, he aupuni ia i mam Ika lahui Hawaii mai ka wa pooli mai a i ka «a malamalama; mal ka wa o Kauikeaouli a hiki i ke au o Kalakaua, a ia manawa akahi uo na kanaka a lawelawe i ka |iu mamuli o na alakai ana a Wilikoki, aka nae ua uiaiuliia mamuii o ka hoomalu ana a ke aupnni MoL Ona puo o ua oihana aupuni i keia manawa, ke kiai nel lakou me k«i makaaia I ke aupuni, ke alii a me ku lahui, a pela pu me ko lakou mau hope. () na kahunapule, ke ao mai nei lakou aole e hana 1 na mea e ulu koke mai ai ka haunaele. O na kumuao hoi, ke hapai mai nei ia* kou i ka ike o na opioo ka hanauna hou ma ke kiekiena pookela o ka naauao, e hlkl ai ia lakou ke iilo i mau kalaiaina naauao a me ka hookele ana i ke aupuni ma keia hope aku. O na kuleana waiwai i loaa i keia a me kela mea ma o ko lakou hooikaika an:i, ua hoomalu la me ke kaulike malalo o ke aupuni Moi, a ke hele mai nei na lahui like ole o ke no nei e noho malalo o kana hoomalu ana, a ke noho nei lakou me ka maluhia me ka lahui Hawaii ma ke ano karistiano. Nolailu, ke hooholo nei au i ko'u manao e kakoo mau aku i ke aupuni Moi a hiki i ka wa e lawe ia aku ai kuu ola e ka mea nana i haawi mai. O ko'u manaolana, e lokahi na mea a pau i makee i ke nupuni mai liawaii a Niihau e kakoo mau aku. Nolaila, e ko Lihue a me Koloa poe aloha alii oiaio, eia au imua o oukou he iwi, he io a he koko i hanau ia ina na papalina o ko kakou aina iiiakuahlne, ke liuliu uei o lif>|o balota ma ka aoao aloha aina, uloha alil a me ke aloha lahui. Aia 1 kela a me keia ka hanu o ko kakou uina. W.A.Kiiia Koloa, Kauai.