Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 46, 14 Nowemapa 1891 — HUI KALAIAINA! Nalowale honua na Pauaka! Kikiko'u ke Anaina ia Lakou! E Kauo Huluhulu ia ana i Pau Kuhihewa! [ARTICLE]

HUI KALAIAINA!

Nalowale honua na Pauaka!

Kikiko'u ke Anaina ia Lakou!

E Kauo Huluhulu ia ana i Pau Kuhihewa!

HoIKE A KE KIU NO KA WA EHA. Ua malamaia ka halawai a ka Ilui Kalaiaiua o ka po Poaliuia i hala ma ka noho hoomalu ana a J. A.Kahoonei ka Peresidena mau 0 ka ahnhui. Mahope o ka amama ana o ua leo pule nonoi i ka Mea Maua Loa e haawi i na kokua no na hana, ua ku koke mai ia ke kakauolelo e heluhelu i ke koena o na hana |mu ole. Aohe moolelo o ka halawai mua i heluhelu ia mai. O na liana pau ole 1 olelo ia, e lioomaka nna no ia nmi ka pauku elima aku o nakumuhana kalaiaina a ka aoao lahui Liberala n Wilikoki ma i onou mai ai iloko o ka Ahahui Kalaiaina no nn kakoo ana, a I ae oluolu ia aku hoi me na kunukunu ole. Eia uao hoi, o ka halawai mua i malama ia a i apono 1 na pauku mua o kela kuniuhana libenilu, inai ia wa ka nahunahu mua ana o ke kuakoko hoohanau lili, a ua pukaamaka io ma ke kaill lima :iui hi ana o ke kulana mana Peresitlena a ke poohina Kahoonei i hoopiha ni no kekahi wa lolhi me ka ohohia ia, e Wilikoki me kona auna pakaha. O ke kahihewa anei ka hikimua o ko Wilikoki naauao o ke ao ana a mahope mai ke ao kanaka, e like Ia me kona hoihoi hoi) a apono ana no Kahoonei no k& noho Peresidena o ka ahahui iloko o kekahi haiawai mahope koke iho ? He pauaka wale no na hana o keia ana Ua hooholo ia ka panka elima o na kamahana liberala e pili ana i kn aluna, [monopole] oia hol ka loaa o na koalaala aapaai I na pana* hele waie no a e hooi loa ia hol

ma na oielo kaoawai moakaka a mana. He kumu alakai kapono )oa keia i na |K>e e pakaha wule nei mawaho, mai kaukai wale na hooikaika ana o ia ano i na alann auponi waie no hoomaka aku r aka e hoomaka mai ke kino ponol ae a i k& hoalauna hookahi a oi akn, anaina, ahahai kalai aupani a pela aku. Owai ke kuailo mai, he hana monopole ka kekahi poe i hana aka al malana o kekahi poai kalai aapuni, a ina paha ua hawahawa na lima a me na noonoo e kahakaha i na oielo o kela paaka elima e kue ana i ka mooopole. O ka pauku eooo kai hoohiamoe ia ma ka papa, e pili ana i ka ioaa ona mau kanawai maikai o ka hoohana ana i ka oihana kivila o ka lehulehu, ke koho ia o na lana aupuni e ka lahui, a pela waie aku. Nui ka nuku o ke auaina i na lala o ka hui Liberala na iakou i onou mai keia tnau kumuhana, no ko iaknu nulia ati.\ aoie i hiki mai i keia halawai e wehowehe pono i ko lakou mnnao ma ia pauku. Ua h:\'u iike ae na leo nuku ikaika mai oao, a ua hui like mai la hoi me na ilio metaia ole a hookahi ke aoa ana. O ka hopena ua liooinoe ia ma ka papa a hiki i k« wa e kai huiuhuiu ia mai ai keia poe nuha wale ma na pepeiao no keia iialawai hou ana aku. Pauku ehiku, e piii ana no ka iioopakeie ia o na hana kuioko o ka aina, ua apenoia uialiope o na nuku hou ia ana o Buki ma i ka hoomake e loa aohe heie mai i ka halawai. Ua aneane no 1 kau wahi o ka hoomoe ia ma ka papaheie, e ole ka meeui o ka puaii metaia oie e puhipuhi laau, pakele ai o Wilikoki ma mai ke kauo huiuhuiu ia ma na kania-i no keia haiawai hou ana aku. O na pauku ewaiu me eiwa, ua " moe iike aku la i ke kai o ko haku" no keia haiawai hou ana aku, na ka meeui o ka puaii metala ole keia hoomalolo ana. TJa iiooholoia na pauku iiope ekolu me ka nele oie i na kaana kupono ana. Na Mr. J. L. Kaulukou i noi o apono ioa ia ka pauku e pili ana i ka hooj>au ioa o ke nnawaiwai koho lwilota alii me iunamakaalnana, a ua apono ia. Mamua o ka hookuu ana o ka halawai, ua nonoi ia mai la i komite hopuhopu i na poe kuleana iiookohu ole mai ka Aluiiiui Kaiuiainu, a e koi aku e lawe i ka metaia. Ia wa i palaiuimo iho ai kekahi poe, a o ka haluku o ke nlapii ka i lohe ia o pau ana i ka nahoio. Ua kuhi lakou ona makai ia keia o kahea ia ana e liuliu me na kipuka kaula. Oka meeui no o ia puulu auhau ole kai hookokoke aku i kekahi o na ipuka aniani o ka paia mauka o ke keena, a no ku hoohei ia no he puka hamama ko iala e hemo al a paiiemo. Ua pane niai nae ka Peresidena aia i keia halawai ae e hooponopono iiou ai ke kumukanawai a me na rula o kn ahahui, alaila komo ka poe makemake. Mahope o kekahl mau hoike manao a ka Peresideua, ua hookuu ia na hana me ka maluhia. Aole i ikeia ao o Wilikoki, Huki, Nawahi, Kanealii, Pua, a lehulehu loa iho, iioko o keia halaw&i ana. Ua ike lihi ia iho o Wilikoki i ko kaalo ana ae ma ke alanui he mau minute mamua ao o ka nolio ana o ka halawai, ua hoopulou ia me ke kihei-pili, a ho liolua paha kana e e pahee ae ana, he hulei paha. O ka hooponopono hou ana i ke kumukanawai me na rula o ka ahahui ka hana o keia haiawai ae. Ua makemake pu ia o Wilikoki-Buki ma e hiki ae ma ke kauoha a ka ahaliui.