Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 40, 3 October 1891 — Ke Ko. Raiki a me na Paahaan. [ARTICLE]

Ke Ko. Raiki a me na Paahaan.

[Uw« Um«i kt m«otol b(X>i«ha t» e Mr. W. H. Ktk«U, mii k» P. v. AdTerti««r. K Mr. Lunahooponopono. O ka hooulu ana i ke ko, oia ka hana ano nul lloko o ka alna. O ka enii ho|>« ana o ka aina, ua ike ia mamull no ia o ka hull nul ana o na mea a pau maiuna o hookahi waie no kumu imi loaae like me Ue ike ia nei i keia manawa. Mainuli o kela kanawai ilute i hooholo ia ma Amerika Huipuia, ua ike ia ua emi loa ke kumu kuai o ke kopaa. a nolaila he mel akaka loa, aole e holomua ana ka olhana kanu ko, ke ole e emi ka uku ona paahana. Nolaila, ua ike ia ka pUikia 1 keia manawa. Ua emi mai na hana o ka aina; aole hoi e loaa ke dala ma ka aie ana, no ka mea, o na waiwai e hoopaa aku ai, ua imi mai ka waiwai io I keia wa. He nui no ke dala iloko nei o ka aina, aka, o na ona oia mau ilala, ua makau lakou ke hoaie mai a hoohana paha i kekahl mea. Aka, ina he nui na kumu imi waiwai Iloko o ka aina, a haule kekahi, aole no la he mea e plllkla loa ai kakou.

O kekahi hana ano nui lloko o ka aina i keU wa, oU no ka mahi raJki. Ke nul mai nei na uwe ana o ka poe mahiko me ka olelo a&a he mea pono e hoemi Una lilo oke kanu ko He mea pouo io no e hoeml Una lilo o ke kanu ko ana, aka, pehea U e hiki ai e hoeml ia na lllo? I kumu eko ai U manao he mea pono e hoemi U ka uku o na lima hana, e ilke me ia i keia wa. Ua ak*ka loa, ua oi loa ka uku o na paahana mamua o na mea e lo*a mal ana. Re uku nei kakou he $30. no ka malama o ko kakou poe Uma hana,' a o kekahi mau aupuni hoie hooulu nei I ke ko ke nkq nei lakou he $4 wale no o ka malama. Nolaiia, he mea akaka ioa, aole e hlki U kakou ke paonioni aku me Lakou. Ke kamaiiio nul U nei i kaU wa, he mea pouoe iaweUwe U kekahi mau anuu 1 mea e emi ai ke kamukuai o ka raiki, nolaila, ke nei kekahi po», he mea pono e hoopoo U ke dute e kau oel ona raiki koao mai iloko nei o ka

p*la, m k»e kooo nai m«i ki niki m*iKio»a me I*p«n« m«i; * in* # hookoia te me*» • «nii ibo mui ke komo koai o k» r*lki i ka 1} kraeU (» ka m*mM oko w*. Iloko«» na makahiki ke uoui i hai* if nei, o kf kamu koai *venka o ks miki be aoeane 4} keneU o ki paoi» bookahi I kekalii v» e pii m ana, » i kekahi tra e e«ni ibo aoa. loa e emi ibo ke koma kuai o ka rmiki i 3 a I ole 3$ kenela o ka paooa ? alaiLa, e ike uo auanei kakoa i kekahi mea aao oni. Ke ai nei oa poahaoa ma na makiko be 1} paooa raiki o ka la: ina io e emi mal ana ka rm!kf e Hke dp ia i la ae oei maiaoa, alaila, ma kelaame kaia poahana e prka ana be ekolu keneta o ka la, oia hol he aneaoe $11 ka maiama hookahi, nolaila o na mahiko nunui e paka ana paha lakou mai ka f6ODa hiki I ka $700 oo ka malama hookahi, oia hoi mai ka $6,000 a ka 10,000 i ka mak»hiki hookahi.

I ka nana aku he puu <JaU ano mahuahua iono keia, a me he mea la, e kono io mai ana e hanaia kekahi mea e emi lo mai ai ke kumu koai o ka raiki. Aka, e nana kakou, ina hookahi dala wale no ka puka e ioaa i na mahiko no ka malama no ka paahana hookahi, alaila, e koe ana no he $19 ka uku malama o na paahana. he uku pil maoli no, alaila ua akaka, aohe no he pomalkal nui e loaa i na mahiko ina e hoopaa ia ke date maluna o na ralki komo mai. Ina e hoopau ia ana ke dute maluna | o na raiki e hookomo U ana mai wa- ; ho inai, al: ila, e holopapa ana kapllikia maluun o ka poe mea knleana aina e hoolimalima U nel e na Pake. I keia wa, ke loaa nel ia lakou na uku hoolimalima pil loa mal ka iwakalua a hīki i ke kanalima dala o ka maka- | hiki no ka eka hookahi, nolaila, mainuli oia mau uku hoollmalima ke loaa nei I kekahi poe Hawaii lehulehu he wahi mea kokua i ko lakou noho ana, a e komo pu ana no hoi we na onaaina nui e mabi ia nei i ka raiki iloko oia pilikia hookahi. A nolaila, e komo pu ana no hoi ke aupuni i ke poho ma ia hana ana, no ka mea, e emi mai ana ka auhau o na alna e mahi ia nei i ka raiki, oiai i keia wa, ke helu ia nei na aina mahi ralki ma ka averika he $2 uo ka eka hookahi mawaho ae o ka auhau o na wili raiki a mena waiwal e aeona mahi raiki a me ka auhau hoi o na paahana e malama ana ia mau mahi raiki. E poho pu ana me na halekuai paha o kakou, na poe kamana a me kekahi poe mekanika, oia hoi, mai iapoe aku no e hoolawa ia nei kekahi mau hemahema o na mahi raiki, nolaila, penei wale no ke ano nui o keia, ina e emi aua ke kumu kuai o ka raiki malalo o eha keneta no ka paona, e pau ana ia hana loaa iloko o ka aina. I keia wa, ina e nana U ma na raahi raiki, e ike ia no ina e lawe ia na uku hoolimaiima ame na liio o ke kanu aua i ka raiki, o kahi puka he uuku waie no, a aole no e hiki i na lahui eae ke hana ia hana a puka i keia wa, koe wale no na Pake mamuli maoli o ko lakou ano hoomakaulli, aka, ho nul no nae a lehulehu o lakou i poho mamuli o ke auo momona ole o ka lepo a me na ulia e ae. Nolaila, aole he mea maikai e hoopau ia ka olhana mahl raiki mai ka aina aku no kahl puka uuku e loaa ana 1 ka oihaua mahiko. Nolaila, e Mr. Lunahooponopono, he mea pono e nana pono ia keia mea mamua o ka hoomaka ia ana e lawelawe aku.