Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 30, 25 Iulai 1891 — KA HUAKAI ALII MA KAUAI A ME NA HOOKIPA. [ARTICLE]

KA HUAKAI ALII MA KAUAI A ME NA HOOKIPA.

Ma ke ku ana mai o ka "Mikaha!a M Ika hora 6 kakahiaka nul Sabati aku nei, ua hoi mal ke AIU ka Molwahine a me na hoahele maluna ooa mai ka huakai ike makaainana aku nel ia Kauai a me Niihau. Ike kouoo ana mai iioko nei o ke awa, ua kipu mai ka batari o Kakaako. Ai ka pill ana mai ika uapo, ua iho mai ka Moiwahine mailuna mai o ka moku a kaa iluna oke kaa alil. No ko ka Puali Puhi Ohe lawe ioa i ke kani ona ohe, oolaila ua loaa oie he manawa no na makaainana e haawi aku ai i na huro no ka Moiwahine. Maikai ke ola kino oka Moiwahine ma keia huakai aku nei a hoi waie mai la no.

Ma •« wahi » ke Alii a pau i hele ako nei a kipt, a* halawai wale mai no ola me na hookipa ohaoha aoa a na makaaioaaa liawaii a me na haoie. U<i ieie ma* k;i Moiwahine ma Nawillwili i ke kakahiaka 0 ka la 8 o lulai, a hookipa ia ma Hale Nani, oia ka Home o ke keiki lalawai o WUe Lalki ma Lihue. Malaila no i haawi ia ai he ahaalna nui hanohano hoonuanua a he ike ana i na makaainana, me na papa olelo amu I kekahl la ae, pii e ike 1 ka Walleie o Wailna a me ka ma* lama pu ana he ahaaina malalia i lawa no ka hoakal he ekolu h&neri 4aha i ukali pu aku. Ma ka Poalima ae, oa haalele ka hoakal ia Lihae a hok) no Kapaa a hookipa la mi • Mr. O. E. Fkirchiid ma KeaU.4 me ka auOMI. Ue ike alil, he ahaaloa oui a me ka haioleio maUlla. Na ka mokuahi Klmo Mmki, I hoohlkihiki ae ka Puali Pohl Ohe a hooUle I Kapaa. la la 00, aa hele loa ako ka buakal alll a moe I Kilauea, malalo o km malaowla oka Luoa 00l malaia.

lulai (1, oa katDoe loa āka ka hoakai ahiki i Hanalei, raa k« hale 0 ka Makai nui Devertll. Moe nialaiia no elaa p<». Aole no i nele na mea ku ia ma keia wahi, oiai ua ulu ae he ho -haiahala. A e ole u»le no ke keiki kamaaina Wile Ldiai ke kaaiaaina o ka huakmi; enii pu ai. Poakahi, lulii 13. oa hele aku ka huakai mauka o ka aina ahiki i Haena, ao ka Puali Puhl Ohe ma ka mokuahi aku a Inaa ke Alii i Haena, kau niai ai. P« Poakahi, iului 13, uaholoaku ka haakai maiaoa o ka mokuah ia makaikai i ke o ana o ke ahilele. I ka Poalua, lalai 14. aa lele aka kekahi poe o ka huakai iaka o Kalalau, eia nae ua pau aku na mai i ka holo i ka naheiehele no ka makau a me ka maopopo ole o ka moku o ke Alil keia e holo aku nei. Ia ia no, ua lawe aku ka mokuahi 1 ka huakai a hoolele i Niihau a lawe hele ia aku la ka huakai e kaikai ia m iluna o i-i mokupuni maluna o na kaa pio a me na iio malalo o ka lukomaikai o na keiki Niihau ame na kamaaina. Aole I hoomakaukau ko Niihau no ke a(>o aloha mai ika huakai, oini aole i lohe e holo aku ana ka Moiwahine i\aila.

Haalele ia Niihau, ua hoihoi ia mal ka huakai a hoolele i Waimea, ama ka hale oE. L. Kauai I hookipa ia aku ai. Malaila ka ike Alii, ka haiolelo a me ka ahaaina i hoomakaukau ia. Ua hoio ka huakai alii i Kekaha e makaikai ai a hoi mai. Mai Waimea, ua hoi ka hua kai no Koloa a hookipa ia ma ka hale o Lanihau, oiai malaiia kahi i hoomakaukau ia e na ano lahui lehuehu no ka hookipa ana i ka Moiwahine. Malaila ka ike alii, ka haiolelo a me ka ahaaina. Pau ka paina kakahiaka o ka Poaopo, lulai 18, haalele ia Koloa, hoi mai ka huakai no Kaiapaki, Lihue, ke kahua no ka ahaaina nui aloha hope me na makaainana o Kauai. 0 keia ke kolu o na ahaaina a ko Lihue i haawi ai me ke aloha a me ke ohohia nul i ka Moiwahine, a o keu hoi o na apana o Kauai i hoohanohano loa ae ai. E haawi ia na mahalo a nui i na makaainana o Lihue, na haole a me na Hawaii, a ia Wile Laiki hoi ke aloha nui, ke keiki puuwai hamama. Aloha nui .Wlle! Malalo iho nei, ke waiho aku nei makou, no ka pomaikai o ko makou mau tauBani |>oe heluhelu, i na mahalo a me na hoomaikai a ko Kauai 1 ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani: (Mai na kamaaina haole mai o Kilauea. I ke Alii kaMoiwahine Liliuokalaki, E oluolu ke Alii ka Moiwahine liihia:

Ke manao nei makou, ua hoohauoli loa ia makou i Kou ae ana mai e kipa mai ma keia apana o Kou Aupuni Mokupuni. Ua hoakoakoa ia mai makou na lahui a me na elelo lehulehu i hanau ia malalo o na ao lani like ole, aka mamuli o ka hoomaopopo ana i na ohaoha o keia mau kapakai, a ike me ka hoohewahewa ole i ka iokomaikai palena ole o na kamaaina ponoi o keia iahui, ua hooipo iho makou i ka mahalo no kaaina a ne ka lahui. No ia mea ke hauoii nei makou i Kou hele kino ana mai e ke Alii ma ka huakai inaluhiluhi e halawal he maka a he maka me Kou mau makaainana, no ka mea ma la noonoo ana ou, ua awaiaulu ae oe I na lahui waihooluu like ole iloko o ka mahalo hanohano a me ke aloha i ka uohoalii a me ke aiiiaimoku o Hawaii.

Ooe e ke Alii ke panihakahaka ma ka laina hanohano a holomna o oa Moi, o kela pukaua wiwo ole ka mea i malaelae ke akAku no ka hooholomua aoa I ka pomaikai o ka aina a hoohui ae ia I na mokupuni maialo oka mana aiii hookahi. O ua mana la, ua papohi ia ae ia iioko o na lima maemae a ke ola nei ka uhane oke koa kanlana i keia wa. Mamuii o Kou lilo ana i hooilina no keia moo kuauhau holomua, ke pahoia aku nei makeu ia oe • ke Alii i ko makou mau ieo heahea o ka hookipa ana mai me ke aloha. Ke hilinai oei makou, o Kou hookipa ia ana maanei, e 1110 la I kumu no ka lokahi a mt ka waikahi no ka poe i k*a ia iakoo ka pomaikai o ke oU ana maialo o Koo hoomalu aoa. Ke pole oei makoo t • hooioihi ia Kou ola oo ka hoomalu ana maluna o ka iahui oluolu, heahea a holomua; i kopaa ai na kanaka a m* oa malihinl me ka lokahi i ka ooho alii a hoooiau ia ko lakou alohm I ko lakoo aiiiaimoku; a 1 kilakila ai Koo noho alii e ke AUi lloko o ka Maluhia —a I mao ka ea oka aloa i ka pooow

Na ke Akua e hoopakele i ka Moiwnhine. Ma ka inoa 9 na kamaaina 0 Kilaueā JoIIN R At.r\ANDIIR. lulai 10, I*9l. ko Hanalei.) K ke Alii e: Ka Moiwahioe mua ioa o ke Aupaoi Hawaii, Aloha Oe a nui loa: Ma ka inoa o ka Mahele II o na makaainaoa o ka Apnna o Hanaiei. Ua piha Ina makou i ka a me ke aloha ia Oe e ko makou Makuahine Moi, no kou hoea ana mai p hui pa me keia poe kanakā Ou. A ke hea nei makou a pau me ka puuwai lokahi ia Oe e Kalani, a me na ukali Ou a me ka lehuiehu i ukali mai ma keia huakai Au e ko makou Haku Moi. £ kipa ma kauhale ua makaukau. **K oia ka Moiwahine Liliuokalani i ke Akua. M K. Pi t ki } J. Kanoho *Komite. S. Kanewani i. ) K ka mea Kiekie, ka Moiwahine Liliuokalani, a me keia Kaoo Alii hanohano, Aloha oukou:

Ano, ua loaa ia nuikou ka hnnohano na Koniite hlkimua o ka Apana o Hanalei, ka pahola ana'ku i k* inakou mau pulima me ka ohaoha, mo ka hooki(*a ana mai ia t>o a me kau huakai Alii ma na ano a pau e loaa ai ka mnluhia a me ka oluolu. A e ae mai Kou ihi kapu e lawe aku i ka makou (>oloai, a e kipa e launa me Kou mau uiakaainana me ka manaolana o ka maiuhia. «'Kola uiau loa ka Moiwahine Liiiuokulani i ke Akua." ('llas. Kahee ") H. K. Anaiiu O. W. Mahikoa. S (Na ko Kolon.) HOOKIPA ALII. E ka Lani llihia, O makou na Elele hookipa i Kou Ihikapu Alii e ka Moiwahine liihia a Kou mau makaainana ohohia Alii o ka Apana o Koloa, I hoouna mai nei. E hoanoia Kou eehia e ke Alii ka Moiwahine. A. K. Mika. Luna Hoomalu. Koioa, Kauai, luiai 17, 1891. E ke Alii Liiiuokalani, Kn Moiwahine Ilihia o ke Aupuni Ilawaii. E oia mau loa oe: O makou o kou mau makaainana makee Alii o ka Apana o Koloa, Mokupuni o Kauai, 1 akoakoa ina ko makou haiawai makaainana hookipa Alii okaia 6 iho nel. Ua lokahi like kou mau makaainana malaio o kekahi olelo hooholo i hix>holo ia. A oia keia: E kohoia i elua mau keonimana i mau elele e lioike aku ai imua o Kou kiekie e ke Alii mamua ae o Kou hikl kino ana mai i ioko o keia apana, a ke hoike aku nei i mua o Kou ihiihi lani uahamama ka ipuka o kauhale. Nolaila, mao ko makou elele la, Mr. J.F. Farley a me W. M. Kekoa, ke ohaolia e aku nei kou mau makaainana makee Alii, e ae ia mai ka makou poloai e kou ihiihi kapu AIII mao ko makou mau elele la- Ake hooho nei makou rne na leo a me na umauma lalapa oke aloha Alii. O ke Alii wale no Ka makou lealea Ka luhi a maua me ia nei Ua ike—a—e. Kju mau makaainana oialo ma o J. Nakaleta Jr. Kakauoleio.

Hx man leholeho i Lalh nka, aa loa« oUr. Heury Plammer o CleroeoU, Kaleponi, i kā mti ikaika be popoo oo na lala. t*a maa nae oia i ka hoomaha ia ma ke ki ana i ka mopioa, aka mamoli o na hoopena iaoioo k« pohala *e, oa hoopopo* ka loa ia oia Le ro*a bora msbope iho o ka haaieie ana m«i o ka mai. Oa hooholihali aka aa isi* e boao i ka Cbamberlaio'i Colir, Cholera a rue l>iarohoea Kecnedy. Ca mahalo lo i oia ia laao, no ka mea he hikiwawe loa ka hoola aoa, a aole hoi be maa hoopnpoka e hahai mai auihope. Chaa. Bamert, Lona noi, Farmers Trade Uoioo, Cieroenta, Cal. E loaa oo ma oa Halekoai Laao LapAao a p*o. UENBON, SMITH A Co., Aeeoa. kovM hoaolelo ikaika kopooo e hoike ako ai ao i ko'o mahnlo ooi no ka Uao lapaao kooo a Chamb*rlain'* Cov«h Kemedj. He laao ola no ke kann kalea a me ke knoo kani o k« poo a'o i ike ai. ik>ko o uni komaiaa«alo toao maknhiki i hala. oa hoaoao • kokuke e p*o na laao kono kaolana ma na makeke, aka ke oWlo nei ao me ka oiaio, o ka Laao Kaoo a ChambirUi«'i CoQfh Re<nedj oia ka oi o lakoo a pao. Thooaa Bhwltt, E«ker«Aeld. G«lifornia. E loaa no ma na Halekoai Lua Lap«av a pan. BENSON, BMITB * Col. Aena.