Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 26, 27 Iune 1891 — He Hoopii na ka Lehulehu! I ka Aha Kuhina Holona! Elua Kona i ka Unu! "Kale Mahope " ka Ilina? "Hawaii Holomua" ka Maunu Puhi. [ARTICLE]
He Hoopii na ka Lehulehu! I ka Aha Kuhina Holona!
Elua Kona i ka Unu!
"Kale Mahope " ka Ilina?
"Hawaii Holomua" ka Maunu Puhi.
I inna o ka Aha Hoomalu o Honolulu i ka Poakolu nel, uu lawe fa ae oJ. Kalel Luna Pa Aupum o Honolulu nei a ua ninaninau ia ma o ka hihia la o kekahi mau lio i kuai kudala ia eua luna la mal ka pa aupuni aku, me ka hoolaha ole ia o ka manawa i paa aku ai ua mau lio la I ka pa aupuni a kuai kuilaia ia lloko o ekolu paha la mahope ibo o ka hooiaha maoli ia ana. Alka wa I nlnau ia aku ai, ina ua ike oia i ka heiuheiu a me ke kakau, ua hoole mai la oia •*aohe. f ' Ai ka ninau iaana, owai ka mea nana e iaweiawe i kana mau hana, ua kuhlkuhi akn la oia na kana kaikamahine i lawelawe I na mea kakau o kana oihana. Malloko mal o kela hauhili o ke Kuhloa Kalalalna I ka hookohu aoa i luna pa aupani ike ole i ke kakau a me ka heluhelu me ke kue maopopo i ke kanawai, ua kol ia aku ke Kuhlna Kaiaiaina e hoopau ia J. Kaiei ma ka paiapala hoopli I kakau Inoa lehulehu ia maiaio iho nel. Ke waiho aku nei makou I mua ona UoMni oko makoo poe heluheiu, I na hoopii hoahewa akea maialo lho I na Kukina o ka Moiwahlna o kela wa, no ka pauaka a me ka holoaa maoli o na iaweiawe oihana ana a ka mana hooko i keia wm, a e heiuMa la me ka anoi nul la:
I Ka Mea MahaloU Om*. X. Speooer Kuhina K«liiiiin« AlohA: O makoa ka poe oo Ukou na iooa nalalo ibo v he poe hookn ioh*o no k* Apaiui o Koaa, mokupuni o Onhu, ke no» nei e hoopaa iio J. Kilei kA Laoa Pt Aupuni o ka apaoa i oielo ia oouii k* noho oihana ana no ke kumo, «oie he ike heiu* heia a me ke kakmu k» men pono e loeui oo luha oihann e pa* L«. O mnkou iho no, W. C. Aehi D. Kaaihue E. John-»on W. Z. H. Oi »p<iu L. Ahio P. inioa I. I). laea J. L. Kawewehi Jimmie Kaninaa S H. Oni O. Keehukulani B. K. Kane John Benito J. K Kaupu Ja*. Knuhane J. L. Kauiukou Aikake J. Paakaala E. Naukana J. Padaken Joshua Oeorge Foi A. Kaleikau Jacob Jr. J. Kamio
EKa Luna Hooposop »no o ka Belletix: —He mau hel>edo-' ma aenei ko meikou noho ana papaa ■ ia; he mea maa ole no Kona nri. I ' ka Poaono i huki '» ino ko s ttwti mai, u:i loaa ia mak-m heua koikoi. ; Ano ka maniw-i ni.iik.ii no ko t aupuni e onou aku ai i mua alanui hou a e hana ai e like nie ka hikl i mea e konu iku :>i i ka inahl «r.i o ke kope. I keiu wa, aole o m:ikou :;lnnui mai Kailua ahiki i ka akau, e i i ' nae ua hoomaka ia hookahi; aku o , ka luna hana ua kaupalena ia kon i uiau paahana i umikumanuliio i : wale no kunaka, o ke ano o ia ala a ; kokoke e elua makahiki e pau alaila paa ke alanui. Oka uku kiekie e hoonee ia nei no ka luna hana maluna o umikumamalima kaimka he dala uhaai wnle no ia.
Ke kahaha nei au nla la i hea ka huawiua he $45.000 i 1uh»Iio1o ia ai no Kona Akau, Hawaii? He mea maopopo aole i pau loa? Mai oi aku ina i onou ia ke alanui i mua i loaa ai i keia apana, he njea e h<to? hanaia ai na aina a lilo i mea waiwai. X. Kailua, Kena Akau, lune 5. Mh. Lunaiīooponopono, I ka M. H. 1888, oiai e noho Kuhina Kalaiaina ana o Mr. L. A. Kakina, ua anaia a ua aponoia e e like me ke kannwi,- (v wehoia i alanui mai ke kihi hileina aku o ka uwapo a Ka» mika e holo ana ma kahl kokoke i ke kahawai o Makaho a hiki i ke alanui Vine Yar<i, ai ke Kau AhaoleloolS9oi hala, ua hoolalaia a hookomoi i iloko o ka Bila Ilaawlna e ke Kuhina Kalaiaina i pau Mr. Kakina, he puu dala nul no ua alanui la, he uml (au-nni dala kehuiia me ke alanui Vine Yard, *a ua hooholoia ua haawina la e ka ahaolelo a oiai he mau apana aina ko'u a me na hale lehulehu ma ua wahi la i manaoia e wehe ke alanui hou, ua lawe au i ke kaumaha o ka hele ana e launa pu me ke Kuhina Kalaiaina no na manawa i ol aku mamua o ka umi, a o ka pane i loua mai *<ua hiki, a e hanaia aku ana mahope."
Aka, ub aneane e makahiki okoa mni ka pau ana o ka Ahnolelo, aole nae he wahi mra i hooinlaia no ka hanaia o uaalanui lu; a I kekahi wa mamua aku nei, ua koi aku au i ke Kuhina Kalniainn no na manawa lehulehu e lawe ke Aupuni i na aina o na poe mea aina maialo o ke kanawai, e uku ana hoi i na kolna kupono no ke poho o na poe mea aina e iaweia ana, alaila e hana no au i ke alanui me ke kaki oie i ke aupuni, ma ke ano nae i hiki ia makou na poe e noho ana malaila e heie me ka maalahi, aka, aole no he mea i hnna iki ia. Nolaila, ua akaka he iohi loa na hana a ke Kuhina Kalaiaina. Malia nae paha ao|e ona hoihol ia makou na poe e noho ana malaila; ke ku nei nae maiaila na hale he aneana « 20 a oi, aole nae he alanui kapono e hiki ai ke iiele.
Aia ke hanaia nei na alanui o Kalihi ma ka aoao hikina a nae komohana, me na kanaka hana he kakaikahi loa, oiai nae e uku ana i na lonn ma ka $3 a $5 paha o ka la, a oia mau hana nae he uhauha ana ia i ka walhona o ka lehulehu oia hoi ka noho Luna ana o kekahi mea maluna o na kanaka kakaikahi me ka ioaa ia ia o ka uku nuL Ina e pau ana kekahi mau hale o Kamanuwai I k« ahi, aole lna he alanui e hiki ai i na kaawai ke komo aku, alaila o ka hana pono waie no paha o ka hookuu aku no na ke ahi e ai mai a lilo 1 puu lehu. Nolaiia ke oleio nei au he hana mai kai oie loa keia a ke Kuhina Kalalaina. Ina paha e Uk> ana keia hoolaha ana a'u i mea e hoao al ke Kuhina Kalalalna e haina ia'u a me kekahl poe mea aina e noho ana maUila, ina ka wehe ole ana I alanui oiai oia e noho Kuhina KalaUina ana
• aiaila ke hauoli nei no ao e iaure t I na ehaeha a pau, aka aia oo he ma* ! nawa e hiki mai ana e loaa ai be : Kuhina Kalaiaina 000000 e weheia | ai ua aianai la. | Owau iho no me ka oiaio. I W. C. ACHI. «O ke kanaka kakao nopepa e haawi ole ana i ka mahalo i kahi I ! ku i ka mahalo*' (i ka Aha Kuhina . e hana oie ana i na alaheie o kala> • hai, e like me na alapali o Nuuanu, 1 Aalaloloa, Kalaaopele, oa oihana wai, na aiahaka, na awa pae, na ; oapo t ,ka hookohu ana Ina lana au* ■ puni ike ole i ke kakau a me ka j heluhela, ka imi ole i kauka iapaau | mai lepera, a pela aku a pela aku) | • ♦ *« be mea pono iaia e haaiele , i ka peni, a e lalaa aku I ka oo a ! me ke kipikua ; no ka mea, oke kaoaka i makapo i ka ike i keia mau mea, aole loa oia i pono e noho alakai no ka lehulehu ma na mea piii kalai oielo I mua o ke akea." Hawaii Holomua, lune 25, 1891. [O na oleio maloko o keapo, na ma- ' kou ia. I hookomo ia e makou, i | mea e ike ai ka lehulehu i ka hupo haalele ioa e hiki ole ai i kekahi klno uhane ola ke hoopuka i nu ma--1 hnlo ina peia ka hoopalaleha ia ana o ua hana o ka lehulehu. L. H.]