Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 24, 13 Iune 1891 — HE MOOLELO WALOHIA NO KE Keiki Iapana Imi Pono. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KE Keiki Iapana Imi Pono.

! ' t'a '.s*.a a ":i n * :• r • E:-;.j Sr U A:ta. !---* " | k? Ka-i-i EU '• ( o Kauk'an. R»t E <i. | L> 0.4 1 r-o :* - W» akaLi ik" - .r.ih; a r.o>.ai* aka r,o ka p-jrr,a kal o ! oa opl" Fa*a'.'.. ] HEB. XI:K. «' Hele AKl' la ia me ka ike OLE I KONA WAHI I HELE AI. M Ua oleloia no Aberahama ua hele aku oia mai kona aina oiwi ma ka hea ana a ke Akua, me ka maopopo ole iaia o kahi ana e hele aku ai. Aole nae oia i hele pouli aku, aka ua hookolo aku oia ma ka meheu o ka ke Akua alakai ana iaia. E loaa mau no auanei ka palekana i ka mea hoolohe, oiai ua ol aku no ka hele pu ana me ke Akua iloko o ka pouli mamua a'e o ka hele kunoni hookahi ana iloko o ka malamaiama. Ia Aberahama e hele ana me kona kuoo iloko o ke awawa o Mesopotamia a kukuiu iho la i kona halepea iiuna o ka ilihonua malalo iho o ke aouli, ua oi lou'ku kona palekana ioa inamua ae o kona noho ana aku mahope o na paia pa pohoku kiekie o Ure o na Kaladea. Ua oi loa'ku kona palekana loa iwaena o na ppe Kanaana, palekana ioa'ku malalo o na poe lima kakauha oolea o Aigupita, palekana loa'ku ma ke ala kaua o Kedolaomea inamua'ae o kona noho ana nna'ku iloko o na hale nani o kona aina kulaiwi. I oi loa aku kona palekana, no ka mea, aia oia ma ke ala o ka hana, e ko-ke hele ana hoi ma kahi a ke Akua i kahea ai iaia. Ua maopopo ia oukou ka moolelo o kela kupaa ana ona mamuli o ka hooko ana i ka hana a me ka hopena • ia mea. E ae mai ia'u e kaao aku i kekahi moolelo e ae i ano like ke kaona me ko ia, o ia hoi ka moolelo o kekahi keiki lapana i loho i ka leo hea o ke Akua, e olelo ana. «• E hele aku oe mai kou aina aku, a mai kou poe hoahanau aku, a mai ka hale o kou makua. kane aku, a hiki i ka aina A'u e kuhikuhi aku ai ia oe. " He elima aenei mau makahiki i hnla, ua halawai au me ia ma Kapuhikiko ma kona ala huli hoi no kona aina oiwi no ka hoopau pono loa ana aku i kana hana a hoi aku hoi ma kahl o kona lanakila hiwahiwa mau loa. Ua loaa palanaiki mai ia'u kekahi muu mea e pili ana i kona moolelo, a ua oi loa'ku hoi mahope mai nei. Aohe moolelo pahaohao e aku e liKe la me ko keia keiki aeahaukae opio mai ka Aina La Napoo, e hoike muakaka mai ana hoi iwaena o na anaina o keia ola ana, i ke kahoaka molae. lea loa o ka Lima alakai o na mea a pau. I ka makahiki 1843, he ewalu mau makahiki mamua'e o ko'u hiki ana mai I keia Pae Aina, he umi hoi mau makahiki mamuu'e o ko Komodoa Perry kuu ana'e i ka hae o America Huipuia iioko o ke awao ledo, ua hanauia keia keiki, ke keikikane makahiapo hoi a ke-1 kahl kumukula ma Tokio. No ka j papa ola o na poe me na pahikaua elua, i kapaia na Samurai, na kauwa a lala aku hoi o na Daimio. O lakou na kanaka naauao o ke aupuni, na poe holomua, a <xke kumu maoli mai hoi o ka mana. Nolalla, ua ulu ae oia iloko o na naauao a paa o ka alna, oia hoi, ma na olelo lapana a me Pake, a i ke ano o ka lawelawe ana i ka pahikaua, a i ke ano hoi o ka hoomana ana i na akua. He mau akua kii wale no lakou, «« na akua i kolikoli ia," wahi ana i kapa ako ai ia lakou; a i ka umikumamalima o kona mau makahiki ua olelo ae oia, aoie oia e hoomana hou aku ia iakoul! Ala oa niao akua kii la iluna o ka paepae iloko o ka hale o kona luaui, a e kulou nui ana hoi ka hapanui o ka ohana imoa o iakou, a e lawe ako ana hoi i mao mea ai na lakou. Aka, oa olelo aku oia, <« Aohe o oukoo ike aku, aohe o iakoo al mai i kaoukou mau meae haawi aku aihi iakoa, a aohe no hoi o oukou ike ako he mao mea wale no lakoo i kolikoli ia V Nolaila, ua kaupale mai ola iaia iho nui ka hana »n» ako i kahl mea do oa mao akua kii

la. He keiki wa!*» flo o umiknuumaiima makahiki, l uluae hoi Uoko 0 n* ho»imana akua kii o lapana kahiko, eia nae, oa ahuwaie iaia ka hupo o ka hoomana ana aku i ko lakou mau akxui i ia r aua komo nae iloko ona ke kuoo e kue iku i keia mau hana hoomana kil kahiko ma ka paio ana aku i na hana kuma walea a imua hoi o ke kanav%*ai oolea ioa. Ehia la poe opiopio iwaena o ookou i hiki kp aa e hana e like me kana i paio ai no ka pono; e k'* kohana hoi imua oka lahui holookoa? Ua lilo keia ; i mea e hoonaauao ia ai no l£ remia, ! ke kauia keiki o Iseraela. He hana ( hiwahiwa loa keia na kekahi keiki ! opiopio. A e oielo koke no auanei ! oukou, " E lohe hou ia aku ana no mai ia keiki mai." Ae, ua lohe hou ia no mai iaia mai, aka, aole 1 ia wa koke iho. He manawa ! ko ea mea a pau; he manawa, he ! 'i'o ana a he hoomanawanui ana. 1 Pela no na loina i loaa : ko kakou ! keiki pegana. Aote anei oukou i hoomaopopo, ke makemake ke Akua i kekahi kanaka no kekahi niau hana nui, ua waiho aku Oia ia lakou malalo o na lioao ana? Pela no Oia ia Mose. Xo kanaha makahiki i hoopale ia ai oia mai kona mau aina ponoi aku a loaa ai ke kupono iaia no ka hoopa- j kele ana i ka Iseraela mai ka noho | kuapaa ana. Pela no Ola ia Hoolilo ia i kauwa kuapaa a kiola ia iloko o ka halepaahao i mea nona e kupono ai e lilo i alakai a i kuhina nui no Aigupita. Pela no oia ia Lutera. Hoonele ia a ilihune loa, hoolilo iaia e himeni hele ma na alanui i mea e loaa mai ai kona ola, he hoomakaukau ana hoi ia iaia i loaa ai ke kupaa iaia e paio aku me Roma. Pela no Oia ia Kapiolani, ko Ilawaii nei Aliiwahine nana i hehihehi uiua i na kapu o ke akuawahine Pele. A j>ela'wale aku no a lehulehu wale o ia ano poe a puni ke ao nei. Nolaila, e na hoaloha opio, mai kaniuhu wale iloko o na hookaumaha ana ma keia ao milalo o na alakai ana a ke Akua, no ka mea, he mea maikai ia no ke kanaka e auamo mua oia i kana uiamaka iloko o na la opio; a e manaoio hoi ua makemake ke Akua ia oe no kekahi hana nui a pela iho la kana mau hoao ana no kou kuio. Pela Oia i onou ai i keia keiki opio o ka Aina La-napoo malalo o na hoao a hooiuaamaa kuhohonu a pahaohao; he mau makahiki loihi o ke kali ana a me ka luaiele ia ana i o ianei e huli ana hoi no ke alaula olinolino o ka malamalama. I ka umikumamaono o na makahiki ua kono ia oia mai kana mau haau ina aku e noho hana aku malalo o kona haku alii, me ke kue ole hoi i kona manao, ma ka lawelawe hana kakauolelo ana iloko o ke keeua o ke Daimio, oiai nae hoi, aia kona iini nui ma na haawina loea e pili ana iko Kina poe. Aka, ua huli aku no oia mamuli o keia leo kauoha a kona alii, he leo hoi i hiki ole iaia ke hoole aku. E hoomanao oukou, iloko no keia o na la o lapana kahiko; na la hoi ia o na haku kiekie a me na kauwakuapaa a he kanawai hoi ka leo alii. Nolaila, ua hele aku oia me ke kunukunu ole, aka t»ole nae ilaila kona puuwai. Ua nui kona pololi no ka naauao. Aole i dou