Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 22, 30 May 1891 — HANANEE KE KIKALA O KO HILO KINI UA HOI LUULUU I KE ONE O HANAKHI. [ARTICLE]

HANANEE KE KIKALA O KO HILO KINI UA HOI LUULUU I KE ONE O HANAKHI.

I ka wa i hoolaha ia ae ai o ke koikahi e hoomalu mai o Ameiiea ia Hawaii i ka wa e haunauele ai, i mea e hoomau ia ai o ka pomalkai o ka poe mahiai lepo a e pahola ana i ko Haw&ii waihona aupuni meke kaniaia manu "pokeokpo," ia wa o Ailuena Buki, kona uhane, kona ikaika ame kona manao maloko o kana mau napepae holke ana la Hawali iahui, ia Hawaiialii, a ia Hawaii aina, Uio ka aina piiikia kakou. K kahea ana i haiawai a ua ala mai la na kanaka e haikaika ia H. A. P. Kaaka a me ka aha kuhina e noho poo ia ana e ka inoopuna a Kakina, ka mea i wehe e i konA n<x)noo i o la honua ma kona ano krtlainina, a kalai pomaikai no ka iahui Hawaii a me ko Hawaii noho moi, a e hoomau ana i ka olelo a kamahele kaapuni honua o "Ilawnii no ka oi." A e hoomaopopo ana i ka paanaau o ka olelo a na kupuna iaia ««i luna no ka ua, wehv «• ka puiu olaio."

O keia noonoo ua kiola ia e ka lehulehu, ua haikaika ia, ua kuha ia aku la ka maka o ko Hawaii makaha o ka pomaikai iaulaha nui, nolaila ke • nei ke kau! o ka Klepani i paa ai i ka huewai a ke kanakn, a i pa hoi i ka pohaku ma ko Ailuene iiukl kikala. Pela ka lalani mele i alakai ai ma ke poo ae lft, oia keia, "ilananee ke kikaia o ko Hilo kinl." No ka mea ia Buki muloko oka ahaolelo a hoi mai nei aohe poia i ioaa ia Koolaupoko, oki loa aku hol ka lehulehu.

Noluila ke hookolo mai nei i ka lahui a hoike akea ae nei imua ou e Hawaii, eia ka pono la a'u e hoike nku nei ia oe e Koolaupoko a ino Hawaii a pau. E hookuke ae i ke 'lii ka Moi ka mea i kuni ia ma kn hou|>o o Hawaii Inhul, "O ke 'lii wale no ka makou makemake, o ka luhi o makou me ia nei, O ka makou iealea no ia." la Alluene Huki ke ku ae nei a poalo i na onohi hoku o Hawaii a p*ui me ka onou ana aku ia Hawaii aupuni e hoohui aupuni aku a me ka hookahuli ae i ko Uawaii noho nioi a i moi koho e like me ka Ripahuiika o Amrrica, O keia Alluene Huki anei Keopulupulu i koe e hi am i ktt ufa loa ia Hawaii lahui Hawaii moi a me Hawaii ainaaloha o na kupuna, a i aupuni hiki ole ia Hawaii ke noho haku iho ma k»na mau lepo. I keia wa a Alluene Buki e hoike iaulaha nel Imua oka lahui, ke hilinai nei ka lahui i Kau, ka lele i I*una me ka hlamoe. Aia paha a kau i ka lewa, alaiia ala mai.

O keia waha hookahi o Ailuene Huki kue i kela kuikahi o ka wa ia Kakina ma, ua hookolo mal la i ka lehulehu o ka apaoa koho helu 1 o Honolulu nel aia poe naauao ) kioia al laia mawaho ae o ka ahaolelo o 1890, aua Hukl la I kaeoa iho ai maloko o kana mau nupepa ola wa, ua oi aku ka pono e haule o H. W. Wllcox mamua o kooa haule ana, a I hapal hou la aku al no ka apana koho o Koolaupoko ma ke kue ia ana o Rev. J. Haikull e ko KouUupoko poe koho, e hele ana ola e Imi I pooo no Hawali a pao. Eia iho ka pono a ua Lunamakaainana nel o oukou e Koolaopoko I loko oo eka opo apahu ae nei, e llke me ka ma'i hehe, ka heie a nui ka palahehe, oia palahe ino e hoolilo la Hawall I KepuUUika, ke pahola nel I pomaikai ka no Hawali a pau wahl ana. Nolaila o Ailoene Buki a me ka lehalehn kal au'a I ka pilan Iki, olw no nae ia e oneo mal nel I ka pilan nui oia ka heokahuii i Kip*Uillka.