Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 16, 18 April 1891 — NUHOU KUWAIIO. OEHU NA AUPUNI ELUA! Italia me Amerika Hui! Na Holo Palapala Wikani! Haalele ke Kuhina Italia! Ka Powa ma Nu Olina ke Kumu! [ARTICLE]
NUHOU KUWAIIO.
OEHU NA AUPUNI ELUA!
Italia me Amerika Hui!
Na Holo Palapala Wikani!
Haalele ke Kuhina Italia!
Ka Powa ma Nu Olina ke Kumu!
O ka mea hou ano kolkoi loa mawaena o na lono a ka inokuahi *«Maripo» M i iawe mai al i ka Poalima i hala mai Kapalakiko mai, oia no na holo palapala piii aupuni miiwaena o ke aupuni o | Itaiia ma o kona Kuhina la ma ! Wasinetona a me Amerika Huipuia ma o kona Kuhina nui la, a na na palapala malalo iho e hoike i na kahoa kahi a ko laua mau wawae e ku nei. Palapaia a kk Kl'hina Itama i ke Ki hixa sn o Amehika. Keena Oihana Alil o Italia, Wasinetona, Mar. 31, 1891. £ Mm. Kuiiina Ni;i : Ma o ka'u mau palapala la o na la I.'» a me 18 i hala, ua loaa ia'u ka hanohaoo o ka hoopuka ana aku ia oe e ka Mea Mahalola no na hoomaewaewa kukouukonu I ulia ai ma Nu Olina 1 ka la 14 I hala, a malaila I haule make al he eha mao makaaiuana o ka Moi o Itnlia I hoopaala iloko o ka halepaahao o ua kulanakauhale la a lukuia e kekahl poulu kanaka malalo o ke alakal ana a na kaoaka Amerika «lna. Mahope o ke kue mua ana akn 1 ka hana pono ole • na h»im •uponi kuloko, oa poe hoi I mahoka mal ka lawoUwe ana i ka Ukou kaaa pooo ma ia wa, ua hoo-
! koe «u m* ke aupnni o ka Moi i ka P»>ih» «* ke koi ;iku i ii» inen e lnw.» hī kn pinī e Uk*- nw ke • kupono. Mah<>j* nui nt*i o kela j oIU, ua ulu ae he kahua e kukulu ai ao ka wawahiU o na hooko im o ke kaikahi e uoho mana oei mawaena o na aina elua, oia hoi ko ! Ameiika HuipnU hoopaa ana e | i ka palekana o na makaI italU a pau e noho ana ma | Ameiika HoipnU e iike me ka | palekana e hoomomoaU ami no ke I Vr«»m*lrM poooi o Amerika HnipnU, a i pahoU U aku i na makaainana I o Ameiika liuipuU e noho ana raa ka aina o Ilalia.
** O na huikaU wale no e noiU nei e ke aupuni o ka Moi, e iike U ine ka hanohano i loaa U'u oka hoike ana aku Uoe ma na kukakuka kamnilio ana a kaua i hoohala ai ina U aku nei i hala, oia keia mau noi malalo iho: Akahi, i hooU pili oihana na ke aupuni o AmeHka Huipuia e laweia mai na poe hewa a hoopaiia; alua, o ka ae mai i ke kahua kumu oka uku poho ana i na pilikana o na poe i make. " Ua oluolu i Kou Mea Mahaloia ke kukala ana mai ia f u, oiai aole manao o ke Aupuni Makua e lawe i keia mau nanaina oka hihia, ua hoole nae i na koi ana mamua ae nei e noonoo ia. 3(alalo o keia mau kumu, ke manao nei ke aupuni o ka Moi, ua hololea ole na Uwelawe pili aupuni ana a ke Kuhina o ka Moi ina \Vasinetona, a ua kauoha mai nei e haalele au. No ka hoolohe ana i keia kauoha, ua loaa iu'u ka hanohano o ka hoike ana aku ia oe e haalele ana au ia Wa>inetona e like me ka hikiwawe e lomi ana ia'u, me ka waiho i ka hana o keia Keena ia Makuisa Imeperiali, ko ka Moi Kakauolelo o ke Keena, iaia k»lawelawe no na mea e hoea inai ana o keia Keena Oiliana Alii."
KmiNA Nui o Ameiuka Ht:i ia Kanikela Itai<ia Impeuialli. " Ke hoiko aku nei au ia oe i ko ke aupuni o Atuerika Huipuia minamina kuhohonu maoli i ka loaa ana inai uei o ka lohe no ko ka liiirona Fava hoi awiwi inai ke kulanakauhule nei aku. Oiai ua hoike mai oia i keia mea 110 ka manawa i oi aku mamua o ka hookahi, ua hiki oie nae i ke aupuni o AnieHka Huiouia ke ike i ka pono o na kumu no ia keehioa. O ko ka }*arona hookauwa ana maanei no ni\ makahiki he umi i pau, ua mahalo ia oia, e kupaa ana ma na manawa a pau ma na oluolu ana me ka mana houko o keia aupuni. O ka minamina no kona haaiele ana niai, ua hoonuiia, oiai ka Peresiciena e manaoio ana, ua kaheaia mai oia e hoi nml ilo o ka hoike kuhihewa ia ana o na kumu i ke aupuni o Itaiia. " O ke kumu o kona hookaawale ana mai i k<>na iauna oihana ana me keia aupuni, ua hoikeia mai ma kana palapala penei: Ona huikala wale no e noiia nei e ke aupuui oka Moi, e like la me ka hanohano i loaa ia'u o ka hoike ana uku ia oe raa na kukakuka kaniaiiio ana a kaua i hoohala ai i na la aku nei i hala, oia keia mau noi malalo iho: Akahi, i hooia pili oihaoa na ke aupuni o Amerika lluipuia e iawe ia mai na poe hewa a hoopaiia; alua, o ka ae mai i ke kahua kumu o ka uku poho ana i na piiikana o na poe i m.ikp.
" O ke noi mua i hoikeia niai e Barona Fava, ua hoaui ikiia hg mai na mamala olelo inua mui i hoohana ia ai e ia ma na noi kumailio waha lehulehu i kukuiuia ma ona waeaolelo la uiai ka Makuisa Rudini mai a waiho mai ia'u. Ua kukaia mai o Makuisa Rudini, o ka pono o.ko Itaiia aoao ke noi a me ka ae ia mai o ka hoopaiia o na poe pepehi kanaka a me ke koi poho no na poe i mnke, he inea kanalua ole keia. Me he mea la, i ko Barona Fav& hoololi ana i na mamala olelo, ua manao oia nohe hoololi ana no ke noi. Ua hoao au e hookomo aku iioko ona, mn na kukakuka pilikino lehulehu uaa i hoohanohano mai ai oia ia'u, n» hiki oie ioa i ke aupuni o Amerika Hnipuia ke haawi aku i na hooia a ka MakuUa Rudini i noi mai al. loa no he mana piha ko ke Aupuni Makua maluna o kela mau pepehi kanaka, aole no e hiki ke hooia ia aku i kekahi aupuui kuwahoe hoopaiia lakou. Ua hiki oie i ka Peresidena ke ike pehea la e hiki &i i kekahi aupuoi ke apono ia ma ka hooia e ana aku I kinohi no ka hookolokolo a me ka olelo hoahewa 1 o la honua.
" Ma ke Kumukanawai o Amerikft Halpola, oa ulelola, 4 ma na na hihia kanlioa a pau, he mea pono e laaa i ka mea i hopaia ka pono o ka hookolokolo akea ia ana e ke kiure hooholo paewaewa ole ma ka mokoaioa a ma ka apana I hanaia ai ka hemu' Ao(e he maa wehewehe e ae e hooia hon
itku a* 'n • v ■' > *»isU »» krl#i nol€ £ hiki i iun- I. t 1 paowai'wa manioa o k* huokolokUo U ana o k* mni I hopuia e lx»no *i i ka Pen»idenH o Auienka Huipuia ke haawi e aku i im hooia i kekihi aupuni o ko 03 aina e. "M* ke Kumukaonwai o ka loomiu o Loiumho* kahi noiui kA mina i UweUiwe i« ai ke kii&im*, oa like lon no ina ke ano nui; noUila i hiki ole ni i ke kiaaina o ia mokuaioa ke haawi mai i kona hooia i kinohi ioa i kn oielo hoahewa a ka aha hookolokolo malalo o ke kanawai o ka mokuaina, e like loa Ume ka hiki ole i ka Pere-i--dena ke hookolokolo i na alakai o ka punlu hoohaunaele malalo n ke kanawni o Amerika Huipuiu.
<« Ma ka Baroiui Fuva kuiuu elua, ua noi m.ii oia maUln ona kahua kumu, e lo;ia n;i uku pnhn i na pilikana ona \*oe i uiake. l T a nmkolukolu lou kona kuhihewa uia kona kukala ana ua hoole ke nupuni o Amerika Huipuia i ka noonoo ana no keia noi, a ke minamina loa nei au ina ua palapaia aku nei oia i kona hooholo ana pela i konn aupuni. Oiai ke aupuni o Amerika Huipuia, e ku mamao loa ann mai ka hoole ana aku, ua ike no ke aupuni i ke kahua o ke koi poho no kela mau makaainana iUlia i na pono i hoopaaia no lakou malolo o ke kuikahi o Feberuari 26, 1871. Ua pinepine ko'u hooia ana aku ia Baron& Fav.t, malalo o ke kuhikuhl a ktt Pere3i<lena e huli pono ia na kumu ame na olelo ike i pili i kela pepehi kanaka i oluolu ole ia o Nu Olina ma ka la 14 aku nei o Maraki i hala, ua hooko ia a ke imi ia nei. Ua hoike pu aku au ia Barona Fava, ma na hana koikoi o keia ano, aole e pupuahulu ana ke aupunl o Amerika Huipuia, ao!e hoi e |>ane aku ana no kekahi koi a hiki i ka wu e pau pono loa ai na mea a pau i ka loaa malalo o ka mana kanawai. Malia paha e uluhua ana na poe i hoehaehaia, aka o ko lakou pulale ana, aole auanei e loaa na kumu oiaio a pau e paa ai." f,OAA NA KI'MU. HOOPII I N'A ITALIA NO KE KIPI. Nu Oiina, Apr. 2.—Ua loaa i ke Kiure Nui he mau kumu hoopii i kekahi poe Italia o Nu Olina, oia he elua mau kumu kue ia Seligman a me Borsen, no ke kipe, a he ekolu kumu kue ia o'Malley no ka ohumu e kipe. O Seligmnn, aia i Cineinnati, o Borsen eia maanei, a o o'Malley aia i Christina Lake Shore, maloko mai o haneri mile mai Nu Olina aku nei, i poai ia a puni e na kiai e maiama nei iai;<, mai ka wa mai mahope Iho o ka pepehi iti ana ona paahao Itaiia maioko o ka hale paahao o ke aupuni. Ma ka hoomaopopo loa ana i ka moolelo o ka poo i pe{>ehi ia ai e na kanaka iehulehu, ua ikeia mailoko mai o umikumamakahi i make, he poe koho balota nae wale no lakou, a koe he eha, ma ka I.anau paha a ma ka hookupa kamaaina paha. O na poe eae eha, ka pf»e ake Kani&ela Italia e koi nei nm ka poloai e malama ia ko lakou palekana e ke aupuni o Italia, oia o Trahina, Bagnetto, Monasterlo a me Comisez.
O ka mea nona ka inoa mua, ua ioaa aku kona inoa niawaena oka poe kupono i ke koho bulota ma ka mahele o Sana Kale. He )K>wn oia no Ilalia mainua. O Bagnetto, he pepehi kanuka kuewa oia mai Palemo mai, a he lala hoi oia no ka Puali Powa £xposito. O Monaaterio, he papai kualena oia no ka Puali Koa Garibaladi, aka, ua mahuka mai nae mai Palemo, oiai e hoopii ia ana oia no ka pepehi ana i kekahi wahine. O Comltez, aohe mea i ike i kona moolelo. Oia a me MonaMteris, ua kanu pu ia iloko o ka ilina kupapau hookahi. Ke imi nei ke Kanikela Itali« (yorte i na kuiuu o keia hewa ma na ano a pau e loaa ai iaia, me kekahi liina kokua ole mai o ke Kiaaina a me ka Meia. LILI KA MOIWAHINE I KO KA EMEPEKA WILIAMA KAI LANA I<OA. Ladana, Mar. 81.—Ua aua mai nei ka Moiwahine Vietoha i ka haawi ana aku I kona ae e wehe kino i ka paikau hookahakaha aumoku kaua e malama ia ana ma ka la 2 o Mei ae nei, a he lehulehu na kumu i hookaulana ia ae no kela hana aka Moiwahine. Mawaena o ia mau kuma, oia ko ka Moiwa hine lili ma o ko ka Emepera Wiliama makemake ioa e hiki kino ma ia wa, a nolaila oia i anoninoni al i ka hele paiahalaha loa o ko ka Emepera kauiaioi ma Eneiaul, oiai hoi ioa oia ponoi Iho wale no ke alliaimoku, alaila, oooa no ia hoohanohana no ka Moiwahine. Ua 1110 keia manao o ka Moiwahine i mea kamailio hoonauki ia mawaena ooa a me ke Keikiaiii Wale, ka mea hoopokapuka he manao kama111 Ina la.