Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 8, 21 February 1891 — Na Pihe Kumakena HUE'A KE ALOHA Ka Makee Alii. Ike'a ma ka Waimaka i ka Hoohanini mawaho. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Na Pihe Kumakena

HUE'A KE ALOHA Ka Makee Alii.

Ike'a ma ka Waimaka i ka Hoohanini mawaho.

Na Olelo Ho aloha loha. Malalo iho ka moolelo o na haiawai a na makaainana 1 malamaia ma ko takou mau wahi iho, me na manao hoaloha loha i hoohoioia mai ia mau halawai no ka ohana aiu. I ka Moiwahine Kap.olani: O makou o na makaainana o ka MOl Kalakau» e noHo ana iloko o ka popilikia a ka mai !epera ma ke panalaau 0 Molokai, ma 0 ko makou komiie la: Oiai ua oluoiu 1 ke Akua Mana Loa ka lavr« ana aku 1 ke ola makamae o kou Haku Alnkine, ko makou Moi 1 aloha nui ia, i>avida Kalakaua a ua haaleie mai ia oe e paiauma aku iioko 0 ka naau kaumaha, ke kumakena a me ke kanikau ana, nolaila, e hooholo ia: Akahi—Ke komo pu aku nei makou ma ke kaana pu ana me oe 1 ke koikoi 0 ke kaumaha, ka «, ka ehaeha, ke kanikau a me ke kamakena no kou Haku Aliikane, ka Moi o ko Hawaii Pae Aina i hala aku. Alua Ke nonoi nui nei makou ike Akua ka Makua Mana Loa e hoomama mai 1 kou naau kaumaha a luuluu e ka Moiwahine Kapio'am a me ka oh,ina alii, a e hooloihi aku i kou mau la o ke ola ana. O makou no kou mau makaainana ma ke panalaau 0 Molokai. (Na inoa malalo iho ) 1 ka Moiwahine I.iliuokalani: O makou o na makaainana o ka Moi Kalakaua e noho ana iloko o ka popilikia a ka mai lepera ma ke panalaau o Molokai ma o ko makou Komite la. Oiai ua oiuolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola makamae o kou K.iikiinane, ko makou Moi i aloha nui ia, l'.wul Laamea Kalakaua, a ua haalele mai ia oe e paiauma aku iloko 0 ka naau kaumaha a me ke kanikau ana nona, noiaila e hooholoia: Akahi—Ke komo pu aku nei makou ma ke kaana pu ana me oe i ke koikoi o ke kaumaha, ka u, ka ehaeha, ke kanikau a me ke kumakena no kou Kaikunane, ke Aiii ka Moi 0 ko Hawaii Pae Aina i hala aku.

Alua—Ke nonoi nui nei makou i ke Akua ka Makua Mana Loa iloko o kona aloha palena ole, e hooniama mai i kou naau kaumaha e ka Moiwahine Liliuokalani, a e hooloihi aku i kou mau la o ke ola ana maluna o ka nohoalii o Hawaii nei. O makou no kou mau makaainana ma ke panalaau o Molokai, S. Waiwaiole, J. K. Kainuwai, S. Halai, S. Keanu, D. K. Pa, G. B. Palohau, S. Kamahalo, W. R. Feary, John Kekuewa, J. P. Miau, J. A. N. Keliiaihue, A. Kaoliko, K. M. Kahoohiki, S H. P. Kalawaiaopuna M. K. Makaena. I ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani. Oiai, ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola makamae o ke Alii ka Moi Kalakaua 1., ma ka la ao o ianuan 1891, i ka hora 2:30 p.m.

Nolaila, ua ili iho maluna o ka lahui holookoa, ka luuluu, ke kaumaha, a me ke kumakena. Nolaila, o makou, ona hoahanau hoole Pope o na Eka!csia huiia 0 Kailua a me Helani, ma 0 ko makou komite la. Ke waiho haahaa aku nei makou i ko makou aloha, me ka hoomanao i kana mau kokua aloha i keia mau Ekalesia* ma 0 kona lawe ana e uhi i ka luakini makua o Mokuaikaua i ke pili hao. A ke ku nei ia i kia hoomanao nokana mau hana aloha ia makou, a makou hot e hoomanao nei me ka poina ole. A ke hoomanao pu nei makou i kona komo pu ana me makou iloko o ko makou mau anaina hoomana i kekahi mau Sibati, oiai oia ma Kailua nei. E hooholoia. Ke komo pu aku nei makou me oe iloko o kou luuluu, a me ke kaumaha» no ka hala ana'ku o kou kaikunane Alii ka Moi i aloha nuiia. O ka makou pule e hoomamaia mai kou naau kaumaha; a na ke Akua Mani Loa e maianaa mai la oe. IS. R Kaalawamaka. W. M* Kalaiwaa. J K Nahale. D. Kahaa J. A. Adaani. S. W, Kawewehi J. K. Kauhaihao,

I ka Moiwahine Lilwokalani, Monrahtne o ko Hāwaii Paeaina. Mamoli o ka oluoio o ke Akua Man» Loa ka la«re ina aka i ke oia makamae 0 kon kaikunane hako AUi ka Moi Kalakaua, i alolia nuiia, kekahi o na Alii hanau o ka Ama, a nolaila, ua waihoia iho kou Ihikapu a nse koo Lahui po, a e Hooholou - O makou o na komite i kohoia e na Eka?e*ia mt pz Kala Sabati, a me na Ahahui Opiopio loii Pono Karistiano o Peiekunu, a me WaiUo, e otuolu t huipu iku noe oe e auamo pu 1 na ehaeha lihaliha o ke kanikau. E Hooholoia. Ke nonoi ae eei makou i ke Akua Mana Loa e hoomama mai i kou kaumaha luuluu, a ene ka Ohana Alii pu iloko o ke kanikau. E ola ka Moiirahine i ke Akua Mana Loa. O makou no o kao mau kauwa haahaa. / Rev G. W. Kolopapela. I Levi Mahiai. KomHe.- D. MahiaL | J Makalei \ Jno. S. Wailiula I ka Moiwahine Kapiobni: O makou o na makaainana wahine o ka Moi Kalakaua e noho ana iloko o ka popilikia a ka mai !epera ma ke panalaau o Moiokai ma o ko makou mau komite la. Oiai ua oluolu i ka Makua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola makamae loa o kou Haku Aliikane ko makou Moi i aloha nui la Darida Laamea Kalakaua a ua haalele mai ia oe e paiauma aku iloko oka naau kaumaha, ke Kumakena a me ke kanikau ana nona, nolaila, e hooholo ia:

Akahi—Ke komo pu aku nei makou ma ke kaana pu ana me oe i ke koikoi o ke kaumaha, ka u, ka ehaeha, ke|kanikau a me ke kumakena no kou Haku Aliikane, ka Moi o ko Hawaii Pae Aina i haia aku.

—Ke nonoi nui nei makou ike Akua ka Makua Mana Loa iloko o kona lokomaikai palena ole, e h#omama mai i kou naau kaumaha e ka Moiwahine Kapioiani a me ka ohana Alii, a e hooloihi aku i kou mau la o ke ola ana. O makou no o kou mau makaainana j wahine ma ke panalaau oMolokal (Na inoa malalo iho.) I ka Moiwahine Liliuokalani: O makou o na makaainana wahine 0 ka Moi Kalakaua e noho ana iloko o ka popilikia a ka mai lepeia ma ke panalaau o Molokai ma o ko makou mau komite la. Oiai ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola «aakamae o kou kaikunane, ko makou Moi 1 aloha ni»i ia, I)avida Laamea Kalakaua, a ua haaiele mai ia oe e paiauma aku iioko o ka naau kaumaha a me ke kanikau ana nona, nolaila, e hooholoia: Akahi —Ke komo pu aku nei makou ma ke kaaaa pu ana me oe i ke koikoi 0 ke kaumaha, ka u t ka ehaeha, ke kanikau a me ke kumakena no kou Kaikunane, ke Aiii ka Moi o ko Hawaii Pae Aina i hala aku.

Alua—Ke nonoi nui nei makou i ke Akua ka Makua Mana Loa iloko o kona lokomaikai palena ole e hoomama mai i kou naau kaumaha e ka Moiwa hine Liliuokalani, a e hooloihi aku hoi i kou mau la maluna o ka nohoahi o Hawai; nei,» O makou no o kou mau makaainana wahine ma ke panalaau o Molokai. Mother Marianne,\ Mrs. K. Kamakau, I Mrs. H. K. Waiwaiole, ]>Komite. Mrs. L K. Kahoohiki, I Mrs. Kainuwai /

I ka Mea Kiekie ke Kama'lii Wahine Poomaikelaol O makou iho me ka haahaa na makaainana o ka Moi, na hoahanau hoi o na Ektlesia Huiia o Kailua a me Helani, ma Kona Akau, Hawaii, ma o ko makou komite la. A no ka mea hoi, ua oluolu i ka Makua Mana Loa ke kaili ana aku i ke aho hope loa o ke Alii ka Moi i aloha nui la o Kamaeakamaeanaia Olaiaehu | Davida Kalakaoa, ka imi hale 0 Hawaii. Ma ka la ;o 0 lanuan, 1891, ma Kapalakiko» Aaaenka, a no u mea! Aloha me ka paumako! Ua hina ka pouha na o ka hale o Kamehameha, o Keaweaheulu ma hoi, oa koa i komo pu a eha na ili i ka hoomoe ana i ka papahele o ka hale o ua AUi aimoku la Aloha e ka la e alohi nei, Ma na welelau o ka hoeiua. Eke Kama'lii: Aole loa e poina na hiona aloha olu #aipabe o kou pilikana Moi i moe aku la iloko o ko makou man umauma. O kooa leo aloha ke o mau nei la ilokoomakou, O kana niau hana kokua, he kiahoomanao'poina ok ia. No Kona kai opua i ka laī Opua hinano ua malie, Ka aina kai maokioki i ka hao e A na waa e huliloa nei 1 ka makani, Kani ka e a a ka hoewaa, Huli ka Eka makai, Ke aUhUo la i na makalae o ua aina la Aloha! Aloha! Aloha pau ole! Noiaila e hooholoia—Ke komopo aku nei makoo roe oe e ke Kamalii e m pu 00 kt Aiii ka Moi i hala.

O ka makou pule i ke kolu o na lani e hoomama mai i kou kaumaha a na ke Akua e kokua la 0 makou iho no, S. B Kaalawamaka. W. M. Kalaiwaa, I). Kahao, J. Kaohaihao, J. Adamu, S- W. Kawewehi, J. W. Keiiikoa. _ I ka Movwabine Kanemake Kapiolani 1 ka iu o na Moku. ka Makuahine o ka Lahui Hawaii: O makou o na makaainana o ka apaoa o Waioea, Kauai, ma o ko makou komite i koho pono ia. Oui ua hiki mai ia makou, kekahi o ko olua mau makaainana e noho ana iua ka apana o Waimea, Kauai nei, ka lono kaumaha nana i hoomalule iho i ko makou mau puuwai iloko o ke kumakena ana, mamuli o ka oluolu ana i ke AUi o na 'lii a me ka Haku hoi o na haku, ka lawe ana aku i ka hanu makamae o kau Haku Aliikane, o Davida Laamea Kalakaua I. # ka Moi o ko Hawaii Pae Aina, ma ka auina la oka la 20 o lanuan, iSqi, ma ka hora 2 me 30 minute, mal«ko o ka hotele Alii ma Kapa'akiko, kekahi mokuaina o Amenka Huipuia Aua waiho mai hoi ia oe kana Moiwahine i aloha nui ia a me kona lahuikanaka, a me kow aina kuiaiwi iioko o ka aahu kanikau kulipo

lipo oka paumako. Ona aweawe hoi 0 ke kaumaha aia maluna o kou hokua aiii kahi i kau ai; o na maka-li a ka luuluu ua kuniia a paa iloko o kou mau hoomanao poina ole ana no kau Haku Alii Moi 1 hala aku la ma ke ala koiula a Kane, ma kukulu o ka pea kapu o Kahiki, ua haia, ua nalo, ua meha ka leo olu o Kaulilua i ke anu o Waialeale, Ka maka halalo i ka lehua makanoe, Ka iihilihi kuku ia o Aipo, 0 ka huluaa ia 0 Hauaiiiki, 1 pehia e ka ua a eh? kanaheie, Ma ui ka pua a uwe 1 ke anu. A me ka maeele ko olua mau makaainana i ka haule ana o ko lakou maleua Moi. Ua hoomaha kana hana ma keia ao, ua hoi iloko o na eheu 9 ka Mea Mana Loa, nolaila e hooholoia; O makou o na makaainana o ka apana o Waimea, mokupuni o Kauai mao ko makou komite la 1 koho pono ia, ke awaiaulu pu aku nei makou me oe e ko makou Moiwahine Kanemake i aloha nui ia, iloko o na lawe ana i ka aahu o ke kanikau walohia no kau Haku Alii Moi i hala aku la 1 ka aoao mau 0 ko ka honua E hooholoia: Ona luuiuu, na kaumaha, na paumako, na kumakena a me na ehaeha e loku ana iloko o kou naau e ko makou Moiwahine Kanemake a i aloha nui ia, e kau pu ia haawina ma luna o kakou. E hooholo ia: Ke noi nei makou a ke ulono aku nei imua o ka Logou mau loa, e hoomama mai i kou mau luuluu, e ka Moiwahine Kanemake, a e maiama mai hoi ia oe iloko o ka maha mau loa. E oia ka Moiwahine Kanemake i ke Akua.

O makou iho me ka haahaa, Ed. L. Kauai, J. K. {Kapuniai, J. A. Akina, A. P. Kalaukoa, M. Kahale, G Lilikalani Kopa, A. Kaukau, J. Kamalenui, J. Lama, H. P. Kohialn, G. Kauaiiki, J. H. Hoopiopio, J. H. Barenaba, S. Makaila, S. M. Kalaweoia, Paul Mahu, (3. W. Kaona, P. Ikuwa, Lukela Aka, Penikila, W. P. Opunu», T. Lihau, J. N. lona Kua, D. Kalamakani, Mahoe, C. B. Hofgard, T. Brandt, D. Kuaaina, A. E. Spencer, L. Kahoonei.

I ka Mea Kiekie ka Moiwahine Kane make Kapiolani. Me ka naau kaumaha—O makou © na makaainana o Kohala Hema, mokupuni o Hawaii, ma 0 ke makou mau komite la, ke komo pu aku nei makou e u a e kanikau kumakena pu me oe me ka naau pilihua. Ua oluolu i ka Makua Mana Loa ke kii ana mai a lawe aku i ka hanu makamae o kau kane i aloha nui ia, o ka Makua oka lahui mai Hawaii a hiki 1 Niihau, ma Kapalakiko, i ka 20 o lanuari, iSqi. Nolaila, ua ili iho maluna ou a me makou pu a me ka lahui mai Hawaii a Niihau, na hoomanao pau ole ana hoi no Kalanikaulilua i hala aku ma ka aoao mau o ko ka honua, me ka luuluu ame ka paumako. Nolaila, ma keia e

Hooholoia—O makou o na makaai nana o ka apana o Kohala Hema, ma 0 ko makou komite la, ke komo pu aku nei makou iloko o ke kanikau kumakena no ka hala ana aku o kau kane i iloha nui la, e kanikau pu me oe me ka naau .kaum^ia. Hooholoia—Oiai oe mā keia ola ana ua hooneleia «ke kane ole, ke noi nui ae n*i makou i na mank lani e kokua a e malama nui mai ia oe iloko o oa noho ana © keia ao. Hooholoia—Na ke Akua Mana Loa e hoomama i kou naau kaumaha, oiai na la pilihua me ke kaumaha. Hooholoia —Xe noi ae nei makoo i ka Mana Kahikolu e hooloihi ia kou mau la ma keia ola ana iloko o keia keoeturia e nee neL O makou no me ka walohia. (Na ion nalaio iha) 1 ka Mea Hanohano ke Kama Aliiwahine Liliuokalani, ka Moiwahine o ko Hawaii Pie Aina. Me ka wilohia.—O makou o na ma~ kaunaoa o ka apana o Kohala Hema,

ma o ko makou msu komite la. Ua duola i ka Makoa Mana Loa ka hwe ana aku i ka hanu makamae loa o kou kaikunane i iloha nai la ka Moi Divida Kalakaua ma ka la 20 o lanu ari, 1891, ina Kapalakika Nolaila, 01 ili iho maluna 00, a roe enakoo pu a tne ka lahui holookoa niai Hawaii a Niihau, ka ukana luuhm me ka paumako, no ka hala ana aku o kou kaikunane i aloha nui ia. Nolaila, e Hooholoia —O makou o na makaaioana o ka apana o Kohala Hema ma o ko makou mau komite la. Ke komo po aku nei makou iloko o keia kanikau kumakena walohia no ka hala ana aku o kou kaikuoane i aloha nui ia, e kanikau pu me oe me ka naau kaumaha Oiai oe ma ke kahua Makua o km noho ana, he Makuahine no ka lahui ma kahi o k'ou kaikunane 1 hala aku ia, ke nonoi ar. nei makou ina mana lani, ehooholo pono ia kau mau tawelawe ana i kou lahui, a e hooloihi ia aku no hoi kou mau la ma ka nohoalii o Hawaii nel Na ke Akua Mana Loa e hoomama ae i k»u naau kaumaha roe ka ohana'lii a pau o ka aina. . Ke uwalo ae nei ka makou mau leo noi 1 ka Mana Kahikolu "E ola mau ioa ka Moiwahine Liliuokalani i ke Akua Oia Mau w Nana no i haawi mai a nana no i lawe aku, e hoomaikai nui ia aku oia.

O makou no me ka naau kaumaha, S. H. Mahuka, John Kalino, T. S. K. Nakanelua, Z. Paakiki, Paul James Bright, H. P. Malulani, Thomas Lindsey, William Hookuanui, F. Spencer, Nawahiee, J. W. Kawai, J. W. Kaopua, H. Akona, E. Lmdsey, Wm. Lindsey, S. H. Mahuka Tr. Waimea, Hawaii, Feb, 13, 1891.